Nowoczesne media. Jak przeciwdziałać elektronicznej agresji wśród dzieci i młodzieży?
Cyfrowi tubylcy (Marc Prensky) Z Internetu korzysta 97% polskich nastolatków (11 19 lat) Komunikacja zapośredniczona przez komputer Zmiana w procesach myślowych i przetwarzania informacji Brak dorosłych modeli, strażników zasad Always on Zmiany w przeżywaniu teraźniejszości (nagrywanie) Rozwój twórczości (29%) i poczucia sprawstwa Zacieranie się granic (szansa dla każdego) Aktywność w sieci = aktywność w życiu.
Dysfunkcyjne korzystanie z sieci Internet to jedyny sposób na spędzanie wolnego czasu Izolacja społeczna Objawy uzależnienia Objawy depresji Cyberprzemoc Pornografia.
Cyberprzemoc Wszelkie akty agresji dokonywane za pośrednictwem telefony komórkowego i/lub internetu.
Niektóre formy przemocy cyfrowej Flaming Happy slapping Agresja słowna w trakcie gier online Agresywne komentarze na forach internetowych, portalach społecznościowych, witrynach zamieszczających twórczość, czatach Umieszczanie bez zgody autora zdjęć (często kompromitujących, nagich), fotomontaże Prześladowanie za pomocą maila, smsa.
Niektóre formy przemocy cyfrowej Zakładanie fałszywych kont internetowych i rozsyłanie nieprawdziwych wiadomości Zakładanie stron internetowych skierowanych przeciwko konkretnej grupie/ osobie Sexting Przesyłanie plików zawierających wirusy Agresywne komentowanie zdjęć, filmów, tekstów umieszczanych przez rówieśników w sieci Ujawnianie tajemnic, danych osobowych itp. Włamania na konta pocztowe, profile.
Profil sprawcy Częściej dziewczęta (60%) Siła fizyczna bez znaczenia Wiek: najczęściej starsze nastolatki (powyżej 15 r.ż.) Większe zaangażowanie w korzystanie z nowych technologii (ponad 10 godzin tygodniowo więcej niż rówieśnicy) Częstsze angażowanie się w inne formy antyspołecznego zachowania w sieci Preferowanie świata wirtualnego Bycie ofiarą tradycyjnego mobbingu (2 x częściej)
Inne cechy charakterystyczne pochodzą z domów, w których nie istnieją żadne reguły dotyczące korzystania z Internetu, wykazują pozytywne postawy wobec cyberbullyingu, osiągają niższe wyniki w nauce, są słabiej związani ze szkołą, oceniają szkołę niżej, jeśli chodzi o wsparcie uczniów, częściej doświadczali przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony dorosłych, gorzej oceniają swoje relacje z rodzicami lub opiekunami, stosują inne zachowania ryzykowne, jak używanie alkoholu i narkotyków, wandalizm, agresję bezpośrednią.
Skala zjawiska Co drugi polski nastolatek spotkał się ze zjawiskiem przemocy cyfrowej. Co piąty przyznawał, że przynajmniej raz realizował działania, które spełniają kryteria cyberbullyingu.
Najczęstsze motywy Chęć odegrania się Chęć zabawy Brak konkretnego motywu Chęć popisania się umiejętnościami.
Ujawnianie, że było się ofiarą przemocy cyfrowej 50% - nie powiedziałem nikomu 38% - rówieśnikom 5 % - rodzicom 0!!! - nauczycielom
Mobbing cyfrowy a kodeks prawny groźba popełnienia przestępstwa - 190 kk, zmuszanie do określonego zachowania - 191 kk, pornografia - 202 kk, zniesławienie - 212 kk, zniewaga - 216 kk, naruszenie tajemnicy korespondencji - 267 kk, niszczenie informacji - 268 kk, niszczenie danych informatycznych - 268a kk, przestępstwa komputerowe - 269 kk, zakłócanie pracy systemu komputerowego - 269a kk, wykroczenie z art. 107 kodeksu wykroczeń - złośliwe niepokojenie
Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Regulacje wewnątrzszkolne, zapisy dot. m.in..: Używania telefonów w szkole Nagrywania, robienia zdjęć Korzystania z komputerów szkolnych
Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Bezpieczna infrastruktura informatyczna: Jasne reguły dot. korzystania z komputerów szkolnych Zakaz korzystania z komputerów na stanowiskach nauczycieli Moderowanie treści szkolnych serwisów internetowych i forum szkolnego Unikanie anonimowości (przydzielanie loginów i haseł)
Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Działania budujące poczucie bezpieczeństwa: Stworzenie bezpiecznego środowiska sprzyjającego ujawnianiu się ofiar Znajomość specyfiki przemocy cyfrowej przez nauczycieli i wychowawców Jasne deklaracje dotyczące interwencji Zachowywanie dowodów Znajomość polityki bezpieczeństwa i ochrony danych Dyskrecja i wsparcie w rozmowie z ofiarą
Czego ofiara mobbingu oczekuje od nauczyciela Uważnie się przyglądajmy Zadawajmy pytania Wierzmy w to, co mówi ofiara mobbingu Szukajmy wsparcia Starajmy się działać w sposób jasny i jednoznaczny Informujmy o tym, jak radzić sobie z przemocą
Rozmowa z ofiarą Zaufanie Poważne traktowanie Aktywne słuchanie
Rozmowa z ofiarą Pomoc w ujawnianiu wstydliwych treści Unormalnienie problemu mobbingu Debriefing Wzmocnienie poczucia własnej wartości Pomoc w zrozumieniu własnych ryzykownych wzorców zachowania Wsparcie i szczera deklaracja pomocy
Praca ze sprawcą Diagnoza sytuacji Umożliwienie wyjaśnienia własnej perspektywy Poznanie motywów działania Uświadomienie konsekwencji Techniki angażujące sprawcę i ofiarę lub innych uczniów (mediacja, podejście bez obwiniania, metoda wspólnej sprawy) Praca psychoedukacyjna (trening zastępowania agresji, trening umiejętności społecznych, rozwijanie inteligencji emocjonalnej i empatii) Psychoterapia
Jak przeciwdziałać przemocy cyfrowej? Praca z klasami Warsztaty profilaktyczne (rozwijające Inteligencję Emocjonalną, umiejętności współpracy, rozwiązywania konfliktów, umiejętności społeczne i komunikacyjne, rozwijające postawy aktywnego sprzeciwu wobec agresji elektronicznej) Warsztaty filmowe Praca w klasach oparta o zasady współpracy Edukacja w zakresie bezpiecznego wykorzystywania nowych mediów i przemocy cyfrowej www.helpline.org.pl tel. 0800 100 100
Netykieta Zbiór zasad przyzwoitego zachowania w internecie, m.in..: Nigdy nie podawaj swojego hasła innym osobom Nigdy nie ujawniaj swoich sekretów, prywatnych zdjęć itp. online Nie wysyłaj wiadomości, kiedy jesteś zdenerwowany Bądź tak samo uprzejmy online jak jesteś offline Nie przesyłaj dalej otrzymanych e-maili, które mogą zranić inną osobę