KIEPSKIE OCENY - DOBRE PROGNOZY Pierwszy tegoroczny pomiar koniunktury bankowej został przeprowadzony w dniach -7 stycznia, na próbie placówek, reprezentujących wszystkie typy banków krajowych. Wyniki są obiecujące, mimo zdecydowanie słabych ocen grudnia, w porównaniu do miesięcy poprzednich. Pogorszyły się niemal wszystkie wskaźniki cząstkowe dotyczące ocen sytuacji depozytowej. Nie zmieniły się jedynie akcji kredytowej. Za to w prognozach zdecydowane odwrócenie trendu. Bankowcy są pełni wiary i optymizmu, że rok będzie lepszy niż miniony. Wzrośnie skłonność do oszczędzania, zwłaszcza w złotówkach, akcja kredytowa będzie się rozwijać w dotychczasowym tempie, wyniki ekonomiczne placówek będą przyzwoite. PENGAB - syntetyczny wskaźnik koniunktury bankowej poprawił się w stosunku do grudnia o 1,3 punkt, tylko dzięki korzystnym prognozom. Jest też o 3, punkty wyższy, aniżeli w styczniu 99, co nieźle rokuje DEPOZYTY ZŁOTOWE Lokaty a vista Rosły ogółem w 4 proc. placówek, malały w 17 proc., a w 3 proc. pozostawały bez zmian. Wskaźnik oceny netto pogorszył się o punktów, malejąc z do. Lokaty ludności rosły w 3 proc., a podmiotów gospodarczych w proc. oddziałów. Spadki wystąpiły odpowiednio w i 1 proc. oddziałów. Wskaźnik oceny netto dla lokat ludności poprawił się o 6 punktów (wzrost z do ), natomiast w przypadku podmiotów gospodarczych pogorszył się o 7 punktów, (z 36 do ). Prognozy zmieniły kierunek i powróciły do trendu wzrostowego. Poprawy w zakresie depozytów złotowych a vista spodziewa się łącznie 6 proc. placówek, pogorszenia obawia się 7 proc., a proc. nie przewiduje zmiany. Wskaźnik prognozy netto podskoczył o punktów (wzrost z do 9). Poprawy aktywności deponentów indywidualnych oczekuje proc., a instytucjonalnych - 68 proc. Spadek przewiduje odpowiednio 11 i proc. Wskaźniki prognoz netto poprawiły się w odniesieniu do lokat ludności o 17 pkt. (wzrost z do punktów) i dla firm o punktów (z do 63 punktów). Lokaty terminowe Ogółem wzrastały w 47 proc. placówek, malały w 6 proc., a w proc. pozostawały bez zmian. Wskaźnik oceny netto pogorszył się o 16 punktów, spadając z do 1. * wskaźnik netto (saldo) to różnica między odsetkiem placówek notujących wzrost i spadek. Institute for Opinion & Market Research Instytut Badania Opinii i Rynku e-mail: pentor@pentor.com.pl
DEPOZYTY ZŁOTOWE A VISTA 8 7 63 6 9 6 3 48 49 44 4 4 44 44 41 41 3 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' Lokaty gospodarstw domowych rosły w 1 proc. oddziałów, podmiotów gospodarczych w 46 proc.. Malały odpowiednio w 18 i proc.. Wskaźnik oceny netto dla lokat ludności obniżył się o 4 punkty (spadek z do 33), a dla firm i przedsiębiorstw o punkty (spadek z 33 do ). W prognozach pełny optymizm. Poprawy sytuacji oczekuje ogółem 66 proc. placówek, pogorszenia spodziewa się proc., a 3 proc. nie przewiduje zmiany aktywności deponentów terminowych. Wskaźnik prognozy netto podskoczył o 33 punkty, z do 61. W segmencie klientów indywidualnych wzrostu oczekuje 66 proc., natomiast klientów instytucjonalnych - proc.; spadku obawia się odpowiednio i proc. Wskaźnik prognozy netto dla depozytów ludności poprawił się o punktów (z 33 do 61), a podmiotów niefinansowych o punkty (z do ). DEPOZYTY ZŁOTOWE TERMINOWE 9 8 68 7 6 6 8 61 6 4 1 3 49 49 1 4 47 44 41 4 4 3 3 1 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' DEPOZYTY DEWIZOWE A VISTA 6 4 3 1 19 14 11 4 6 4 1 7 - - -3 - -3 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' DEPOZYTY DEWIZOWE TERMINOWE 6 4 33 3 4 19 19 3 4 6 17 14 16 1 - - -3 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' DEPOZYTY WALUTOWE Lokaty na rachunkach bieżących. Rosły w proc. oddziałów, malały w 17 proc. i 8 proc. utrzymywały się na niezmienionym poziomie. Wskaźnik oceny netto pogorszył się w stosunku do grudnia o 16 punktów (z do 7). Lokaty ludności rosły w 6 proc. placówek, podmiotów gospodarczych w 3 proc.. Tendencję malejącą odnotowało odpowiednio 16 i 17 proc. placówek. Wskaźnik oceny netto w przypadku depozytów ludności pogorszył się o 6 punktów (z 16 do ), natomiast podmiotów gospodarczych o 18 punktów (z do 13). Prognozy są zróżnicowane. Wzrostu aktywności deponentów walutowych oczekuje ogółem 33 proc. placówek, spadku - 6 proc., a 61 proc. nie przewiduje zmian. Wskaźnik prognozy netto pogorszył się o punkty, malejąc z do. Wzrostu lokat ludności spodziewa się 3 proc., a podmiotów gospodarczych - 4 proc.. Spadek przewiduje odpowiednio 6 i 4 proc. oddziałów. Wskaźnik prognozy netto dla lokat ludności poprawił się o 4 punkty (z 19 do ), a podmiotów gospodarczych zmalał o 1 punkt (z do ). Lokaty na rachunkach terminowych. Rosły ogółem w proc. placówek, malały w 17 proc. i 6 proc. pozostawały na niezmienionym poziomie. Wskaźnik oceny netto pogorszył się o 1punktów, malejąc z do. Lokaty klientów indywidualnych rosły w proc., a instytucjonalnych w 1 proc.. Malały odpowiednio w 18 i 17 proc. Wskaźnik oceny netto dla lokat ludności pogorszył się o punktów (z 36 do 11), a dla lokat klientów korporacyjnych o 13 punktów ( z 16 do 3). Prognozując, wzrost aktywności terminowych deponentów walutowych przewiduje ogółem proc. placówek, spadek - proc., a 8 proc. nie przewiduje zmiany. Wskaźnik prognozy netto obniżył się o punkt (z do ). Wzrost lokat ludności przewiduje proc., podmiotów gospodarczych - 4 proc., spadek odpowiednio 4 i 6 proc. Wskaźnik prognozy netto dla lokat ludności pogorszył się o 1 punkt (z 36 do 3), a podmiotów gospodarczych o 6 punktów (z 4 do 18).
KREDYTY ZŁOTOWE 9 8 7 74 77 7 73 73 74 73 7 7 68 64 67 9 63 6 9 9 8 4 3 7 8 48 3 4 41 4 3 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' KREDYTY DEWIZOWE 6 4 3 16 4 9 9 9 13 4 3 3-3 -7 - - -4-3 -1 - -8 - -1 - - -11 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' WARTOŚĆ DEPOZYTÓW -1-4 -7-11 -1 3-1 - - -18-16 -6 - - -3-17 - -1 - - -3 - - -6-4 - - -49-6 -7 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' WARTOŚĆ KREDYTÓW 4 3-8 - -19 - - - - - - - -3-33 -33-3 - - -41-3 -4 - - -1 - - -36 - -4 - - -48-6 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' KREDYTY ZŁOTOWE Rosły w 76 proc. placówek, malały w 9 proc. i pozostawały bez zmian w 16 proc.. Wskaźnik oceny netto poprawił się o 3 punkty (z 64 do 67). Akcja kredytowa dla ludności rosła w 68 proc. oddziałów, dla firm i instytucji niefinansowych w 67 proc.. Malała odpowiednio w. i 1 proc. placówek. Wskaźniki oceny netto wzrosły o 3 punkty (z do 8 oraz z do ). Prognozy są podobne do grudniowych. Wzrost akcji kredytowej ogółem przewiduje 6 proc., spadek - 7 proc., a proc. nie spodziewa się zmiany. Saldo prognozy ogólnej wzrosło z 3 do punktów. Wzrostu kredytów konsumpcyjnych spodziewa się 8 placówek, a gospodarczych 9 proc., spadku - 8 proc. dla ludności i przedsiębiorstw. Wskaźnik prognozy netto dla kredytów konsumpcyjnych poprawił się o 1 punkt (z 48 do 49), dla podmiotów gospodarczych - o 3 punkty (z 48 do 1). KREDYTY DEWIZOWE Wzrastały w proc. oddziałów, malały w 3 proc. i pozostawały bez zmian w 4 proc.. Wskaźnik oceny netto pogorszył się o punktów (z -1 do -11). Prognozy są nieco bardziej optymistyczne. Wzrostu kredytów dewizowych spodziewa się 6 proc., spadku - 17 proc., a 7 proc. nie przewiduje zmiany. Wskaźnik prognozy netto poprawił się o 7 punktów (z do 9). OPROCENTOWANIE KREDYTÓW Wzrost ceny kredytu wystąpił w 81 proc. placówek, spadek - w 1 proc., a w 18 proc. cena nie zmieniła się. Wskaźnik oceny netto wzrósł o 17 punktów (z 63 do 8). Dalszy wzrost oprocentowania kredytów przewiduje 13 proc. oddziałów, spadek - 11proc., a 77 proc. nie przewiduje zmiany. Wskaźnik prognozy netto zmalał o 44 punkty (z 46 do ). RELACJE ZŁOTY WALUTY OBCE Wartość depozytów walutowych w stosunku złotowych wzrosła w proc. placówek, zmalała w 3 proc. i nie zmieniła się w 41 proc.. Wskaźnik oceny netto pogorszył się o punktów (z -7 do -1). Prognozy są bardziej niekorzystne dla walut obcych. Wzrostu wartości oczekuje 11 proc., spadku proc., a 7 proc. nie przewiduje zmiany. Wskaźnik prognozy netto jest o 8 punktów gorszy niż przed miesiącem (z do -). 3
AKCJE 6 4 6 3 4 4 1 1 6 18 16 17 13 14 9 7 11 6-6 - - -3 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' OBLIGACJE 6 4 3 3 3 17 18 6 1 19 18 17 13 1 7 6 3 4 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' KONDYCJA-SYTUACJA EKONOMICZNA 8 7 6 48 46 48 47 41 44 3 4 3 46 41 46 3 1 XII'98 I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' Wartość kredytów walutowych w stosunku do złotowych wzrosła w proc. placówek, zmalała w 49 proc., a w proc. nie uległa zmianie. Wskaźnik netto oceny utrzymał się na poziomie - punktów. Wzrostu wartości kredytów dewizowych spodziewa się 16 proc. oddziałów, spadek przewiduje 44 proc. i 4 proc. nie przewiduje zmiany. Wskaźnik prognozy netto polepszył się o 3 punkty (z -3 do -). AKCJE, OBLIGACJE Popyt na akcje rósł w proc., a na obligacje - w proc. placówek. Spadek wystąpił w 11 proc. (akcje) i 9 proc. (obligacje) placówek. Wskaźnik oceny popytu na akcje pogorszył się o punktów (z do ), a na obligacje o 17 punktów (z do ). Prognozy są zróżnicowane. Wzrostu popytu na akcje spodziewa się proc., a na obligacje proc. placówek. Wskaźniki prognozy netto pogorszyły się w odniesieniu do rynku akcji o 3 punkty (z 17 do 14) i rynku obligacji o 14 punktów (z 6 do 1). OGÓLNA SYTUACJA EKONOMICZNA Poprawa ogólnej sytuacji ekonomicznej wystąpiła w 47 proc. placówek, pogorszenie - w 9 proc., a w proc. nie uległa zmianie. Wskaźnik oceny netto pogorszył się o 7 punktów (z 46 do ). W najbliższych trzech miesiącach poprawy oczekuje 49 proc. oddziałów, 4 proc. przewiduje pogorszenie, a 48 proc. nie spodziewa się zmiany. Wskaźnik prognozy netto jest lepszy niż przed miesiącem o 4 punkty (z 41 do ). PENGAB 6 4 3,6,7 4,7 PENGAB,6 36,8, 4,,8 41,7,8 36,1 Syntetyczny wskaźnik koniunktury bankowej - PENGAB nieco wzrósł o 1,3 punkta, (z,8 do 36,1). Jest też korzystniejszy niż przed rokiem, kiedy wynosił,6 punkty. Najlepiej oceniają koniunkturę reprezentanci oddziałów PKO BP - 4,, nieco gorzej banków giełdowych - 36,4, niegiełdowych -,8 i spółdzielczych - 33,3. O gorszej koniunkturze mówią nadal banki działające w stolicy (33,8). Rozpiętość wskaźnika między regionami oscyluje między, (zachodni) a 4,8 (centralny). I'99 II'99 III'99 IV'99 V'99 VI'99 VII'99 VIII'99 IX'99 X'99 XI'99 XII'99 I' 4
PRZEWIDYWANA INFLACJA GRUDZIEŃ '99 - GRUDZIEŃ INFLACJA procenty 8, 8, 8,3 8, 8, 8,3 8, 8, 8,1 8,3 8,9 8,3 1999 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 9,7 Z uśrednionych oczekiwań wynika, że stopa inflacji w okresie grudzień 1999 - grudzień wyniesie 8,3 procent. Wyższy wskaźnik inflacji przewidują reprezentanci PKO BP - 8,9 proc., najniższy - banków giełdowych - 7,8. CENY WALUT 4, 4 3, 3, 3 4, 4, I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 18,8 Jaki będzie kurs dolara i EURO w końcu roku? DOLAR EURO Jakich stóp procentowych spodziewa się Pan(i) w końcu roku? Cena dolara w końcu roku wyniesie 4, złotych, natomiast euro 4,. Prognozy są słabo zróżnicowane i oscylują w przedziale 4, - 4, dla dolara i 4,41-4,48 do euro. STOPY PROCENTOWE Bankowcy szczebla oddziałów przewidują następujące stopy w końcu roku:! dla kredytu lombardowego - 18, 8 proc.! dla kredytu na cele gospodarcze - 16,4 proc.! dla lokaty 3-miesięcznej -, proc.,6 I' 3 16,4 II' III' IV' V' 48, VI' lokata 3-miesięczna kredyt na cele gospodarcze kredyt lombardowy VII' VIII' IX' OCENA ROKU I'98 I'99 I' 66, X' XI' XII' 6, bardzo dobry, dobry ani dobry, ani zły zły, bardzo zły OCENA ROKU W PORÓWNANIU Z POPRZEDNIM 19, PROGNOZA NA ROK ROZPOCZĘTY W PORÓWNANIU Z POPRZEDNIM 3, lepszy taki sam gorszy trudno powiedzieć, 17, 17 7 4 lepszy taki sam gorszy trudno powiedzieć PYTANIA DODATKOWE Oceny i przewidywania Głównym tematem pytań dodatkowych były oceny 1999 roku dla bankowości w Polsce oraz prognozy na rok. Niemal połowa miniony rok oceniła jako dobry, a pozostali jako przeciętny, ani dobry, ani zły. Tylko jeden menedżer, spośród dwustu, uważa go za zły. Pozytywne oceny sformułowało: 6 proc. reprezentantów oddziałów PKO BP, 49 proc. - z banków giełdowych, 46 proc. - spółdzielczych i 4 proc. - niegiełdowych. Porównując rok 1999 z rokiem poprzednim nieznacznie przeważa przekonanie, że był lepszy ( proc.). Prawie co trzeci twierdzi, że był taki sam (, proc.), a nie wiele mniej (, proc.), że gorszy. O tym, że był to rok lepszy od poprzedniego jest przeświadczonych 1 proc. menedżerów PKO BP, 4 proc. banków giełdowych, 36- proc. niegiełdowych i spółdzielczych. W przewidywaniach dotyczących roku spory optymizm. Połowa bankowców sądzi, że będzie lepszy (, proc.) od 1999,, proc. - taki sam, nie lepszy, ale też nie gorszy,a 17, proc. obawia się, że gorszy. W sumie oceny roku 1999 są korzystniejsze niż 1998, a prognoza roku dla bankowości jest wyjątkowo optymistyczna, w porównaniu do lat 1998-1999.
N = Jakich wyników, zysków banku/oddziału spodziewa się Pan(i) za 1999 rok w porównaniu z rokiem poprzednim?.4 podobnych 3% gorszych 1 lepszych 4% trudno powiedzieć Czynniki, które mogły mieć wpływ na kondycję i wyniki sektora bankowego w ubiegłym roku NAJBARDZIEJ KORZYSTNE Korzystna ocena roku 1999 dla sektora bankowego ma silny związek z przekonaniem, że wyniki placówek, którymi zarządzają ankietowani będą lepsze (3, proc.) bądź nie gorsze (3,) niż w roku 1998. Stymulatory i bariery Ankietowanym przedstawiono również zestaw kilkunastu, arbitralnie dobranych czynników, które mogły mieć wpływ na kondycję i wyniki sektora bankowego w 1999 roku, z prośbą o wskazanie trzech najbardziej i trzech najmniej spośród nich korzystnych. obniżenie rezerw obowiązkowych postęp technologiczny w bankach obniżanie centralnych stóp procentowych 33% 68% 9% Za stymulatory, czyli najbardziej korzystne czynniki uznano: fuzje i przejęcia banków regulacje w prawie bankowym działania Rady Polityki Pieniężnej 4% 19% 18% 1) obniżenie rezerw obowiązkowych - 9 proc. ) postęp technologiczny w bankach - 68 proc. 3) obniżanie centralnych stóp procentowych - 33 proc. prywatyzacja banków (PEKAO S.A. i BZ) podwyższenie centralnych stóp procentowych 17% 13% Role hamulców, czynników najmniej korzystnych najczęściej przypisywano: konkurencja między bankami działania Komisji Nadzoru Bankowego niestabilność kursu złotego działania Ministerswa Finansów 8% % % % 1) wzrostowi inflacji - 6 proc. ) niestabilności kursu złotego - 49 proc. 3) osłabieniu tempa wzrostu gospodarczego - 49 proc. 4) podwyższeniu centralnych stóp procentowych - proc. wzrost inflacji nadpłynność w bankach NAJMNIEJ KORZYSTNE YK wzrost inflacji niestabilność kursu złotego osłabienie tempa wzrostu gospodarczego podwyższenie centralnych stóp procentowych konkurencja między bankami nadpłynność w bankach działania Minsterstwa Finansów wysoki deficyt obrotów bieżących prywatyzacja banków (PEKAO S.A. i BZ) działania Ministerstwa Skarbu Państwa fuzje i przejęcia banków działania Rady Polityki Pieniężnej obniżanie centralnych stóp procentowych działania Komisji Nadzoru Bankowego regulacje w prawie bankowym obniżenie rezerw obowiązkowych N = 6% 49% 49% % % % 14% 9% 8% 7% 6% 6% % 3% 3% W żadnej z dwustu ankietowanych placówek nie wystąpiły na przełomie roku zakłócenia w funkcjonowaniu systemu informatycznego wywołane problemem YK. W kilku - wystąpiły przypadki wzmożonej aktywności klientów, ale spowodowane nie obawami przed bombą milenijną, lecz nieprecyzyjną informacją o wygaśnięciu gwarancji Skarbu Państwa dla PKO BP, PEKAO S.A. I BGŻ. Większość bankowców (63 proc.) wysoko oceniła wspólne działania inicjowane przez Związek banków Polskich w celu zabezpieczenia banków przed problemem roku. Co trzeci ocenił je średnio. Średnia ocena działań, na skali pięciostopniowej ukształtowała się na poziomie 3,7. Słabiej działania oceniają jedynie banki spółdzielcze. 6