ZałoŜenia do projektu budŝetu miasta Bielska-Białej na 2012 rok W 2012 roku istotnym czynnikiem wpływającym na polską gospodarkę pozostanie rozwój sytuacji w gospodarce globalnej. Nasilenie się napięć na rynkach finansowych w ostatnim okresie oraz niekorzystne dane dotyczące sytuacji gospodarczej w wielu krajach w I półroczu br. zwiększają niepewność co do perspektyw wzrostu gospodarki światowej. WaŜnym czynnikiem niepewności jest kształtowanie się koniunktury za granicą (zwłaszcza w gospodarce niemieckiej), w tym następstwa utrzymującej się wysokiej nierównowagi finansów publicznych w wielu krajach. Źródłem niepewności co do wzrostu gospodarczego na świecie są takŝe skutki zacieśniania polityki fiskalnej w części tych krajów. RównieŜ ze względu na silne powiązania handlowe i finansowe ze strefą euro, sytuacja gospodarcza w Polsce będzie w istotnym stopniu zaleŝna od sytuacji gospodarczej w tym regionie. Trudna sytuacja państw strefy euro moŝe odbić się negatywnie na gospodarce wielu krajów Europy zachodniej i stwarza teŝ bardzo duŝo zagroŝeń dla naszej gospodarki. Przewiduje się silne osłabienie popytu wewnętrznego, a utrzymująca się niepewność na rynkach finansowych nie zachęca firm do inwestowania. Co więcej, zapowiedzi zacieśniania fiskalnego dodatkowo osłabiają wzrost gospodarczy. Coraz gorsze przewidywania dla naszej gospodarki na przyszły rok, wzrost zadłuŝenia kraju, a zwłaszcza relacji kwoty długu publicznego do PKB, która zbliŝa się do ustawowej granicy 55% powoduje coraz trudniejszą sytuację w sektorze finansów publicznych. Na dług polskiego sektora finansów publicznych składa się zadłuŝenie sektora rządowego, samorządowego oraz ubezpieczeń społecznych. Największy, bo ponad 90-procentowy udział w długu publicznym ma sektor rządowy, jednak za jego relację do PKB odpowiedzialna jest kaŝda strona. Oznacza to, Ŝe ewentualne konsekwencje przekroczenia ustawowych limitów poniosą wszyscy, bez względu na wartość wnoszoną do długu. Tym samym, chociaŝ dług samorządowy stanowi niewielki procent długu publicznego (ok. 6%) samorządy poniosą skutki ewentualnego przekroczenia ustawowego 55-procentowego progu zadłuŝenia.
Na samorządach testowane są kolejne, uciąŝliwe rozwiązania. Najpierw pojawiła się wieloletnia prognoza finansowa, która z jednej strony powinna być realistyczna, a z drugiej strony musi obejmować długi okres czasu (na 20 lat, a nawet 30 lat naprzód), ze względu na przykład na udzielone poręczenia. Następnie wydano rozporządzenie dotyczące szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłuŝnych, które postawiło wiele gmin w trudnej sytuacji. Liczne i powaŝne zmiany w zakresie zasad zaciągania zobowiązań przez samorządy, w tym nowy sposób liczenia wskaźników zadłuŝenia od 2014 roku (a juŝ od 2011 roku liczonych podwójnie, wg starych i nowych zasad) przysporzyły samorządom wiele trudności. Nowy sposób liczenia wskaźników ogranicza moŝliwości finansowe samorządów. Dla wielu samorządów dotychczasowe wskaźniki zadłuŝenia były korzystne, natomiast nowy sposób ich liczenia spowodował, Ŝe znalazły się one w trudnej sytuacji. Dotyczy to równieŝ naszego miasta. Z tego teŝ względu konstruowanie budŝetu miasta na 2012 rok było bardzo trudnym zadaniem. Jak juŝ wspomniano, wzrost długu publicznego, kryzys w strefie euro, brak stabilizacji w dochodach oraz rosnące koszty utrzymania miasta powodują, Ŝe zbilansowanie budŝetu jest coraz trudniejsze. Podejmowane na szczeblu centralnym decyzje dotyczące między innymi corocznego wzrostu płac nauczycieli, kolejna podwyŝka podatku VAT, a takŝe przekazywanie samorządom dodatkowych zadań bez jednoczesnego zapewnienia finansowania, przyczyniły się do pogorszenia sytuacji budŝetów samorządów. Przykładów w tym zakresie moŝna by mnoŝyć, np. obciąŝenia wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, zadania związane z nowelizacją ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz wejście w Ŝycie ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej, porządkowanie ksiąg wieczystych, finansowanie zadań zleconych zamiast dotychczasowych 100% z budŝetu państwa, obecnie w proporcji 80% budŝet państwa i 20% samorząd. Zmiana proporcji finansowania zadań zleconych jest wynikiem zmiany interpretacji przepisów dotyczących tzw. zasiłków stałych. Na te zwiększone w sposób drastyczny wydatki dokładają się takŝe mniejsze wpływy z niektórych źródeł dochodów. Dotyczy to głównie ustawowych zmian związanych z obniŝeniem progów podatkowych w PIT, a takŝe wprowadzeniem ulgi prorodzinnej, które to zmiany począwszy od 2009 roku powodują znaczny ubytek dochodów, a który w Ŝaden sposób nie został zrekompensowany samorządom przez budŝet państwa. W skali kraju szacuje się ubytek budŝetów samorządów w ostatnich latach od 10 do 14 mld rocznie. 2
Dodatkowo począwszy od 2012 roku zmiana ustawy o podatkach i opłatach lokalnych spowoduje zmianę terminu wpływów z podatku od nieruchomości od osób prawnych w styczniu kaŝdego roku, z dotychczasowego terminu określonego na 15 stycznia, na 31 stycznia. Spowoduje to późniejsze wpływy z tego tytułu do budŝetu miasta i musi mieć wpływ na płynność finansową. Nie bez znaczenia dla budŝetu są rosnące ceny mediów, a szczególnie energii elektrycznej, gazu, paliwa, Ŝywności, które to ceny mają znaczący wpływ na wzrost kosztów funkcjonowania jednostek, a takŝe nadwyŝka operacyjna jako kluczowy element budowy budŝetu obecnie, a szczególnie od 2014 roku. Zatem z wyŝej wymienionych względów budŝet miasta Bielska-Białej musi być opracowany z zachowaniem szczególniej ostroŝności budŝetowej, przy załoŝeniu zdecydowanych oszczędności i ograniczaniu wydatków bieŝących we wszystkich jednostkach organizacyjnych miasta. Szczególnie istotne jest tu wdroŝenie procesu restrukturyzacji oświaty, do której dopłaty w takiej jak obecnie wysokości (80-90 mln zł) są niemoŝliwe. Przedstawiony projekt budŝetu zapewni bieŝące funkcjonowanie miasta, przy załoŝeniu, Ŝe podjęte działania oszczędnościowe ograniczą koszty realizacji zadań bieŝących. Planując budŝet i wieloletnią prognozę finansową naleŝy teŝ mieć na uwadze okres programowania środków z Unii Europejskiej, w którym to okresie do 2013 roku w zasadzie środki unijne juŝ się wyczerpały, natomiast nowy okres programowania na lata 2014-2020 spowoduje, Ŝe tak naprawdę pierwszych środków z tego okresu naleŝy się spodziewać dopiero pod koniec 2015 roku. Z tego teŝ względu budŝety kolejnych lat 2013-2015 w całym kraju będą niŝsze. Natomiast, pomimo wyŝej wymienionych uwarunkowań i trudności, nadal znaczny udział w budŝecie planuje się przeznaczyć na wydatki majątkowe. Priorytetem przy określaniu wydatków majątkowych było zapewnienie wkładów własnych na zadania współfinansowane z budŝetu Unii Europejskiej i przeznaczenie środków na inwestycje kontynuowane. W obecnej, trudnej sytuacji nie jest moŝliwe uwzględnienie w projekcie budŝetu na 2012 rok wszystkich bardzo waŝnych i potrzebnych miastu zadań, z uwagi na fakt, Ŝe budŝet roku 2012 będzie obciąŝony kosztami wynikającymi z obsługi i spłat zaciągniętych w roku 2011 i latach poprzednich kredytów i poŝyczek. Ponadto nowy, wynikający z ustawy, 3
sposób liczenia wskaźników zadłuŝenia, zmusza miasto do ograniczenia wydatków w 2012 roku i w latach następnych. Jak juŝ wcześniej wspominano, miasto ma ograniczony wpływ na wielkość dochodów. Ma jedynie wpływ na wysokość podatków i opłat lokalnych, w tym głównie podatku od nieruchomości, z ograniczeniem, Ŝe stawki nie mogą przekraczać maksymalnych stawek ustalonych przez Ministra Finansów. NaleŜy tu zaznaczyć, Ŝe kalkulując dochody z tego tytułu do projektu budŝetu na 2012 rok załoŝono wzrost stawek podatkowych, ze względu na sytuację finansową miasta jak i fakt, Ŝe na 2011 rok nie były one podwyŝszane. RównieŜ dochody ze sprzedaŝy majątku corocznie ulegają zmniejszeniu, poniewaŝ wyczerpują się atrakcyjne tereny w mieście, a ponadto są to wpływy jednorazowe, a takŝe zgodnie z nowymi przepisami ustawowymi nie mogą być one przeznaczone na wydatki bieŝące. Na wielkość dochodów miasta istotny wpływ mają udziały w podatkach, które stanowią prawie 31% dochodów ogółem, zwłaszcza udziały w podatku PIT. Niestety na wielkość tych dochodów miasto nie ma wpływu. Ich wysokość uzaleŝniona jest od sytuacji gospodarczej, głównie poziomu bezrobocia, wysokości wynagrodzeń, a takŝe od ustawowych progów podatkowych i ulg. Dlatego teŝ miasto musi racjonalizować głównie wydatki bieŝące, poszukiwać dodatkowych zewnętrznych źródeł finansowania zadań, w tym środków z Unii Europejskiej, a takŝe posiłkować się kredytem, który jest zwrotnym źródłem finansowania wydatków, a koszty jego spłaty i obsługi z kolei ograniczają wydatki w latach następnych. Przygotowując projekt budŝetu miasta Bielska-Białej na 2012 rok uwzględniono: informacje przekazane przez Ministerstwo Finansów: a) o rocznych planowanych kwotach poszczególnych części subwencji ogólnej, przyjętych w projekcie ustawy budŝetowej państwa na 2012 rok, b) planowanej na 2012 rok kwocie dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych oraz inne dochody oszacowano w oparciu o materiały własne i przewidywane wykonanie roku 2011, decyzje Wojewody Śląskiego o dotacjach celowych z budŝetu państwa, zawarte umowy dotyczące środków Unii Europejskiej. 4
NaleŜy równieŝ zaznaczyć, Ŝe w 2012 roku Bielsko-Biała jako miasto na prawach powiatu będzie zobowiązane do dokonania wpłaty do budŝetu państwa w wysokości prawie 8,9 mln zł naliczonej na podstawie art. 30 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, tj. o około 170 tys. zł więcej, w porównaniu do 2011 roku. Zgodnie z wyŝej wymienionym artykułem ustawy powiaty, których wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca jest wyŝszy niŝ 110% wskaźnika ustalonego analogicznie dla wszystkich powiatów dokonują wpłat do budŝetu państwa. Jest to wydatek, który budzi głęboki sprzeciw wszystkich miast w Polsce, wydatek który karze za dobre gospodarowanie. W naszym mieście wzrósł on od 2005 roku (kiedy po raz pierwszy miasto było zobowiązane do wpłaty) z kwoty 3,8 mln zł do 8,9 mln zł w 2012 roku. Globalnie planowane dochody na 2012 rok są wyŝsze o 1,5% w stosunku do 2011 roku i wynoszą 716.973 tys. zł, z tego dochody bieŝące wynoszą 655.682 tys. zł, a dochody majątkowe 61.291 tys. zł. W ramach ogólnej kwoty dochodów, ich udział w budŝecie przedstawia się następująco: Nazwa Kwota dochodów % udział w dochodach ogółem podatki i opłaty 153.890 tys. zł 21,46% udziały w podatkach stanowiących dochody budŝetu państwa 219.368 tys. zł 30,60% dochody z majątku gminy i powiatu 20.714 tys. zł 2,89% pozostałe dochody gminy i powiatu 24.360 tys. zł 3,40% subwencje ogólne z budŝetu państwa 184.314 tys. zł 25,71% dotacje celowe gminy i powiatu 55.812 tys. zł 7,78% dotacje na zadania realizowane na podstawie porozumień między j.s.t. 4.347 tys. zł 0,61% środki pochodzące z budŝetu Unii Europejskiej i innych źródeł 54.168 tys. zł 7,55% Dochody z poszczególnych źródeł skalkulowano w następujący sposób: 1. Podatki i opłaty. Wpływy z podatków i opłat oszacowano w oparciu o przewidywane wykonanie roku 2011. Uwzględniono fakt, Ŝe przybywa podatników podatku od nieruchomości, a takŝe skutki wzrostu podatku wynikające ze zmiany stawek podatkowych. 5
2. Udziały w podatkach stanowiących dochód budŝetu państwa. Udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych przyjęto w wielkościach zaplanowanych przez Ministerstwo Finansów. Udziały zaplanowane przez Ministerstwo Finansów na 2012 rok rosną w stosunku do przewidywanego wykonania roku 2011 o ponad 9%. Czy taki będzie faktyczny wzrost w 2012 roku w stosunku do 2011 roku trudno dzisiaj stwierdzić, ale do projektu budŝetu przyjęto wielkości udziałów określone przez Ministerstwo Finansów, gdyŝ na dzisiejszą wiedzę nie posiadamy innych danych. Natomiast udziały w podatku dochodowym od osób prawnych zaplanowano na poziomie wykonania roku 2011. 3. Dochody z majątku gminy i powiatu. Dochody te zaplanowano biorąc pod uwagę szacowane dochody ze sprzedaŝy mienia gminy i powiatu, a takŝe skutki przekształcenia prawa uŝytkowania wieczystego w prawo własności jak równieŝ z niŝszych, w porównaniu do roku ubiegłego, dywidend. 4. Pozostałe dochody gminy i powiatu to przede wszystkim wpływy z usług oraz róŝne wpływy jednorazowe, które trudno przewidzieć na etapie konstruowania budŝetu. 5. Subwencje ogólne z budŝetu państwa wprowadzono do projektu na podstawie informacji Ministra Finansów. Przekazane informacje w zakresie subwencji są wstępnymi kwotami, natomiast o ostatecznych wielkościach poszczególnych części subwencji ogólnej na 2012 rok miasto zostanie powiadomione w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy budŝetowej na 2012 rok. Warto tu jednak zwrócić uwagę na dochody dotyczące części oświatowej subwencji ogólnej, która wg pisma Ministerstwa Finansów obejmuje skutki podwyŝek wynagrodzeń o 7% od września 2011 roku oraz planowaną podwyŝkę wynagrodzeń nauczycieli o 3,8% od września 2012 roku. Natomiast powszechnie wiadomo, Ŝe jest ona niewystarczająca na prowadzenie i utrzymanie szkół i placówek oświatowych. Ponadto Karta Nauczyciela dotyczy równieŝ przedszkoli, na które miasto nie otrzymuje Ŝadnych środków z budŝetu państwa. 6. Dotacje celowe z budŝetu państwa zostały przyjęte w wielkościach określonych przez Wojewodę Śląskiego. Plan ogółem na 2012 rok jest niŝszy od przewidywanego wykonania 2011 roku. 6
7. Dotacje celowe z porozumień środki zaplanowano na podstawie zawartych porozumień dotyczących m.in. opieki nad bezdomnymi zwierzętami, finansowania Powiatowego Urzędu Pracy, KsiąŜnicy Beskidzkiej, POIK-u, usług komunikacji miejskiej na rzecz sąsiednich gmin. 8. Środki pochodzące z budŝetu Unii Europejskiej zaplanowano na podstawie zawartych umów i planowanych aneksów dotyczących zmiany okresu realizacji zadań. Dotyczą one między innymi takich zadań jak: Infrastruktura turystyczno-rekreacyjna w Bielsku-Białej, Budowa Sieci szerokopasmowej w Bielsku-Białej, Zwiedzaj i wypoczywaj. Rewitalizacja Starówki i Parku Słowackiego w Bielsku-Białej etap II, Przebudowa drogi krajowej 69 (ul. śywiecka). Odcinek od ul. Górskiej do ul. Prostej, Edukacja dla przyszłości, Most do sukcesu. Generalnie naleŝy stwierdzić, Ŝe poziom dochodów ogranicza wielkość wydatków miasta. Trzeba mieć tu na uwadze równieŝ zobowiązania wynikające z zaciągniętych kredytów i poŝyczek, które równieŝ ograniczają środki do dyspozycji na wydatki bieŝące bądź inwestycyjne. Dlatego teŝ w kaŝdym kolejnym roku nie moŝna planować coraz większego kredytu celem zbilansowania budŝetu. Oprócz tego, Ŝe kredyt jest zwrotnym źródłem finansowania zadań, to jeszcze spłata rat i koszty obsługi kredytu wpływają na wskaźniki zadłuŝenia. Ma to szczególne znaczenie przy wyliczeniu nowych wskaźników według ustawy o finansach publicznych, które będą obowiązywać od 2014 roku (a juŝ od 2011 roku liczonych podwójnie, wg starych i nowych zasad). Wskaźniki zadłuŝenia oparte są głównie na nadwyŝce operacyjnej (róŝnica między dochodami bieŝącymi a wydatkami bieŝącymi). Analiza wykonania dochodów i wydatków bieŝących w latach 2003-2011 wykazała: Lata 2003 2008. 1. Dochody bieŝące w kaŝdym kolejnym roku w porównaniu do roku poprzedniego rosną szybciej niŝ wydatki bieŝące w tych latach. Analizując dochody bieŝące roku 2008 w porównaniu do roku 2003 naleŝy stwierdzić, Ŝe wzrosły one o 217,7 mln zł, tj. o 63 %, wydatki bieŝące natomiast w roku 2008 w porównaniu do roku 2003 wzrosły o 142,3 mln zł, tj. o 45% czyli wydatki bieŝące wzrosły wolniej niŝ dochody bieŝące. 7
2. NadwyŜka operacyjna w latach 2003-2008 wykazuje tendencję rosnącą tj. począwszy od kwoty 26,5 mln zł w 2003 roku do 102 mln zł w 2008 roku, czyli wzrosła prawie 4-krotnie. Lata 2009 2011. 1. Dochody bieŝące w kaŝdym kolejnym roku w porównaniu do roku poprzedniego rosną wolniej niŝ wydatki bieŝące w tych latach. Analizując dochody bieŝące roku 2011 w porównaniu do roku 2008 naleŝy stwierdzić, Ŝe wzrosły one o 66,6 mln zł, tj. o 12 %, wydatki bieŝące natomiast w roku 2011 w porównaniu do roku 2008 wzrosły o 140,3 mln zł, tj. o 30% czyli wydatki bieŝące wzrosły znacznie szybciej niŝ dochody bieŝące. 2. NadwyŜka operacyjna począwszy od 2009 roku maleje, i w 2011 roku szacuje się, Ŝe wyniesie ok.28 mln zł, co znaczy, Ŝe będzie niewiele wyŝsza niŝ w 2003 roku. Szybszy wzrost wydatków bieŝących niŝ dochodów bieŝących w latach 2009 2011, czego skutkiem jest niŝszy poziom nadwyŝki operacyjnej, powoduje, Ŝe pogarszają się wskaźniki zadłuŝenia w następnych latach. Gdyby przyjąć załoŝenie, Ŝe wydatki bieŝące roku 2012 w stosunku do 2011 roku wzrosną podobnie jak w latach poprzednich o 9%, wówczas przewidywany ich poziom na 2012 rok wynosiłby około 650 mln zł, co przy planowanych dochodach bieŝących na 2012 rok w wysokości 655 mln zł oznaczałoby, Ŝe nadwyŝka bieŝąca wynosi około 5 mln zł. W takiej sytuacji praktycznie dochody bieŝące wystarczają na wydatki bieŝące. Z uwagi na to, Ŝe miasto musi się rozwijać, a nie przeznaczać całego budŝetu na wydatki bieŝące, przygotowując projekt budŝetu na 2012 rok w zakresie wydatków załoŝono ograniczenie wydatków bieŝących w stosunku do roku 2011 o około 30 mln zł w jednostkach organizacyjnych miasta, w tym zakładając restrukturyzację w oświacie. Przy takim załoŝeniu, moŝliwe będzie realizowanie zadań inwestycyjnych, zwłaszcza z udziałem środków unijnych, a takŝe innych rozpoczętych zadań. Mimo załoŝonych oszczędności w wydatkach bieŝących budŝet miasta na 2012 rok bilansuje się dopiero kredytem w kwocie 40 mln zł. I w takiej sytuacji na wydatki majątkowe moŝliwe będzie przeznaczenie kwoty prawie 151 mln zł, tj. około 21% wydatków ogółem. 8
W ramach wydatków inwestycyjnych łączna wartość środków przeznaczona za zadania realizowane z udziałem środków unijnych wynosi 70,6 mln zł, w tym środki Unii Europejskiej 51,9 mln zł. W ramach kontynuacji zadań inwestycyjnych, a takŝe realizacji nowych planowanych do wykonania w 2012 roku największy udział stanowią: inwestycje w zakresie kultury fizycznej, na które przeznaczono około 53,3 mln zł i stanowią 35%, inwestycje drogowe, na które łącznie zaplanowano ponad 50 mln zł, tj. 33,5%, inwestycje dotyczące sieci szerokopasmowej 12,5 mln zł, tj. 8% oraz Rewitalizację Starówki i Parku Słowackiego 11,7 mln zł, tj. 7,7% wydatków inwestycyjnych ogółem. Do najwaŝniejszych zadań w zakresie kultury fizycznej naleŝy: Budowa Stadionu Miejskiego przy ul. Rychlińskiego 21 15,6 mln zł, Infrastruktura turystyczno-rekreacyjna w Bielsku-Białej 34,5 mln zł, z udziałem środków Unii Europejskiej 22,1 mln zł. W zakresie inwestycji drogowych na 2012 rok zaplanowano: przebudowę drogi krajowej 69 (ul. śywiecka). Odcinek od ul. Górskiej do ul. Prostej w tym z udziałem środków Unii Europejskiej rozbudowę ul. Gościnnej przebudowę ul. Sobieskiego wraz z przebudową mostu nad potokiem Wapieniczanka rozbudowę przejść dla pieszych pod ul. 3 Maja, ul. Piastowską oraz Placu Chrobrego budowę chodników przy podstawowych ciągach komunikacyjnych budowę ścieŝek rowerowych Kontynuowana takŝe będzie: modernizacja boisk sportowych zlokalizowanych przy placówkach oświatowych WaŜnym zadaniem realizowanym w 2012 roku będzie: 12,5 mln zł 8,5 mln zł, 7,5 mln zł, 4,3 mln zł, 1,3 mln zł, 0,5 mln zł, 0,7 mln zł. 1,5 mln zł. budowa sieci szerokopasmowej dla miasta Bielska-Białej 12,5 mln zł, z udziałem środków Unii Europejskiej 10,3 mln zł. W 2012 roku planuje się do realizacji w zakresie gospodarki mieszkaniowej: budownictwo komunalne kontynuację Rewitalizacji Bielskiej Starówki wykupy nieruchomości 4,1 mln zł, 1,1 mln zł, 2,2 mln zł. 9
W zakresie oświaty zaplanowano wydatki inwestycyjne na kwotę 3,7 mln zł, w tym między innymi: termomodernizacja budynku wraz z montaŝem kolektorów słonecznych ZSO im. Armii Krajowej termomodernizacja budynku wraz z naprawą konstrukcji ścian Przedszkola Nr 51 przy ul. Dywizji Kościuszkowskiej w tym z udziałem poŝyczki z WFOŚiGW 1,3 mln zł, 0,8 mln zł, 0,4 mln zł. W 2012 roku planuje się równieŝ kontynuację modernizacji oświetlenia ulicznego, przeznaczając na ten cel środki w wysokości 0,6 mln zł. Zaplanowano równieŝ środki na kontynuowanie zadań w zakresie polityki społecznej, tj.: rozbudowę i termomodernizację budynku przy ul. Brodzińskiego 22 na potrzeby Ŝłobka modernizację Ŝłobka przy ul. Pod Grodziskiem 0,9 mln zł, 0,1 mln zł. W projekcie budŝetu zapewnione zostały środki na: realizację Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz Gminnego programu przeciwdziałania narkomanii w wysokości 4,2 mln zł, prace społeczno-uŝyteczne 1,3 mln zł, poprawę bezpieczeństwa w mieście 0,4 mln zł, współpracę z organizacjami pozarządowymi prawie 3,6 mln zł. W związku z zaciągniętymi przez miasto kredytami i poŝyczkami, udzielonymi poręczeniami oraz kosztami związanymi z obsługą długu miasta, w budŝecie miasta konieczne jest zapewnienie na ten cel środków w kwocie 57.398 tys. zł, w tym na: spłatę rat kredytów i poŝyczek zaciągniętych w latach poprzednich i w 2011roku 35.866 tys. zł, odsetki i inne koszty związane z zaciągniętymi kredytami i poŝyczkami 19.049 tys. zł, z tego: a) dla inwestycji kontynuowanych 5 tys. zł, b) dla inwestycji zakończonych 19.044 tys. zł, ewentualne wydatki z tytułu udzielonych poręczeń 2.483 tys. zł. 10
Uwzględniając przedstawione powyŝej zamierzenia, w 2012 roku na realizację wydatków przeznaczono ogółem kwotę 721.868.003,00 zł, w tym wydatki: Nazwa działu Kwota % udział w wydatkach Dział 010 Rolnictwo i łowiectwo 37.000,00 zł 0,01% Dział 020 Leśnictwo 904.360,00 zł 0,13% Dział 600 Transport i łączność 101.321.071,80 zł 14,04% Dział 630 Turystyka 546.225,00 zł 0,08% Dział 700 Gospodarka mieszkaniowa 13.883.387,00 zł 1,92% Dział 710 Działalność usługowa 5.805.098,07 zł 0,81% Dział 750 Administracja publiczna 64.116.615,02 zł 8,88% Dział 751 Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 23.917,00 zł 0,00% Dział 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpoŝarowa 20.467.000,00 zł 2,84% Dział 757 Obsługa długu publicznego 21.526.596,26 zł 2,98% Dział 758 RóŜne rozliczenia 17.850.369,00 zł 2,47% Dział 801 Oświata i wychowanie 230.710.997,44 zł 31,96% Dział 851 Ochrona zdrowia 13.690.477,00 zł 1,90% Dział 852 Pomoc społeczna 77.128.725,65 zł 10,68% Dział 853 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 9.007.612,56 zł 1,25% Dział 854 Edukacyjna opieka wychowawcza 18.569.077,00 zł 2,57% Dział 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 36.057.024,00 zł 4,99% Dział 921 Kultura i Ochrona Dziedzictwa Narodowego 21.675.970,20 zł 3,00% Dział 925 Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody 14.000,00 zł 0,00% Dział 926 Kultura Fizyczna 68.532.480,00 zł 9,49% W ramach środków w poszczególnych działach: wydatki bieŝące stanowią kwotę 570.997 tys. zł tj. 79,1% wydatków ogółem wydatki majątkowe stanowią kwotę 150.871 tys. zł tj. 20,9% wydatków ogółem. 11
NaleŜy jednak zaznaczyć, Ŝe wykonanie tego trudnego budŝetu 2012 roku nie będzie moŝliwe bez udziału finansowania zewnętrznego w postaci środków z Unii Europejskiej oraz kredytu. JuŜ w poprzednich latach, a takŝe w 2011 roku konieczne było uzupełnienie środków własnych kredytem bankowym, poniewaŝ realizacja zaplanowanych w poszczególnych działach budŝetu zadań przekraczała moŝliwości dochodowe miasta. Taka sama sytuacja dotyczy roku 2012, gdzie konieczne będzie uzupełnienie środków własnych miasta kredytem bankowym, poniewaŝ planowany budŝet roku 2012 jest deficytowy. I tak róŝnica pomiędzy dochodami w wysokości 716.972.654,00 zł, a wydatkami w kwocie 721.868.003,00 zł, stanowi deficyt budŝetu miasta w wysokości 4.895.349,00 zł. Źródłem pokrycia deficytu budŝetu miasta Bielska-Białej w kwocie 4.895.349,00 zł oraz rozchodów budŝetu (spłata rat kredytów i poŝyczek w kwocie 35.865.489,00 zł) są planowane kredyty bankowe w wysokości 40.000.000,00 zł i poŝyczki w kwocie 490.000,00 zł. Zaplanowano równieŝ, zgodnie z umową, spłatę raty poŝyczki udzielonej Szpitalowi Ogólnemu w wysokości 270.838,00 zł. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe planowany kredyt w roku 2012 w wysokości 40 mln zł, jest niŝszy niŝ w latach poprzednich. Pomimo, Ŝe jest to bardzo potrzebne źródło finansowania szybkiego rozwoju miasta, to jednak trzeba mieć na uwadze koszty obsługi kolejnych kredytów. Koszty obsługi i spłaty kredytu bankowego obciąŝają w następnych latach budŝety miasta i tym samym ograniczają środki na funkcjonowanie miasta. Dlatego teŝ konieczne jest rozwaŝne zadłuŝanie miasta tym bardziej, Ŝe trzeba mieć na uwadze nowe wskaźniki zadłuŝenia, które będą obowiązywać od 2014 roku. Planowany na 2012 rok kredyt, chociaŝ niŝszy niŝ w latach poprzednich, nadal stanowi znaczną kwotę. Dlatego teŝ będą podejmowane w trakcie roku wszelkie moŝliwe działania mające na celu jej zmniejszenie, tak aby zminimalizować zaplanowany kredyt i Ŝeby zadłuŝenie miasta było tak jak dotychczas bezpieczne. NaleŜy stwierdzić, Ŝe planowane kredyty mieszczą się w dopuszczalnych limitach zadłuŝenia (15% i 60%) i nie przekraczają odpowiednio 8,01% i 38,58%. Warto tu zaznaczyć, Ŝe dotychczasowe wskaźniki są dla naszego miasta bardzo bezpieczne takŝe w latach następnych. 12
Natomiast nowy sposób liczenia wskaźników, który będzie obowiązywać od 2014 roku, liczony dla budŝetu roku 2012 jest nadal bezpieczny i wynosi 8,01% - przy maksymalnym 11,05%. W latach następnych, tj. 2013 i 2014 nowe wskaźniki pogarszają się i wynoszą odpowiednio 2013 9,00%, przy maksymalnym 10,89%, a w 2014 9,86% przy maksymalnym 10,87%. W takiej sytuacji, konieczne jest podjęcie juŝ w najbliŝszym roku budŝetowym zdecydowanych działań oszczędnościowych, aby zadłuŝenie miasta było nadal bezpieczne. PrzedłoŜony Radzie Miejskiej projekt budŝetu Miasta Bielska-Białej na 2012 rok po zaopiniowaniu przez komisje rady, będzie omawiany na sesji budŝetowej. Prezydent Miasta Jacek Krywult 13