... piecztka nagłówkowa szkoły... kod pracy ucznia PRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uwanie instrukcj i postaraj si prawidłowo odpowiedzie na wszystkie pytania. Arkusz liczy 11 stron i zawiera 20 zada. Przed rozpoczciem pracy sprawd, czy Twój test jest kompletny. Jeeli zauwaysz usterki, zgło je Komisji konkursowej. Zadania czytaj uwanie i ze zrozumieniem. Pisz tylko czarnym lub niebieskim długopisem lub piórem. W przypadku testu wyboru podane s cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna jest poprawna. Wybierz j i wpisz znak X zaznaczajc odpowiedni liter w tecie. Staraj si nie popełni błdów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeeli si pomylisz, otocz błdn odpowied kółkiem i zaznacz inn. W zadaniach otwartych przedstaw tok rozumowania prowadzcy do wyniku. Oceniane bd tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Nie uywaj korektora i kalkulatora. Moesz korzysta z tablic dołczonych do zestawu zada. Brudnopis nie podlega ocenie. Czas pracy: 60 minut Liczba punktów moliwych do uzyskania: 55 Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Strona 1 z 11
Zadanie 1. (0-1 pkt.) Liczba atomowa jodu Z = 53 a masowa A = 127. Liczba protonów w atomie jodu wynosi: A. 127 C. 74 B. 53 D. 180 Zadanie 2. (0-2 pkt.) Który pierwiastek spełnia równoczenie warunki: 1) atom ma 3 powłoki elektronowe, 2) tworzy tlenek typu E 2 O A. wodór C. sód B. lit D. potas Zadanie 3. (0-1 pkt.) Rozmieszczenie elektronów na powłokach pierwiastka jest nastpujce: K 2 L 8 M 2. Liczba atomowa tego pierwiastka wynosi: A. 2 C. 10 B. 8 D. 12 Zadanie 4. (0-2 pkt.) Której z czsteczek: A) O 2 B) H 2 C) Cl 2 D) N 2 przyporzdkowujesz wzór elektronowy? E E Strona 2 z 11
Zadanie 5. (0-1 pkt.) W jonie Na + znajduje si: A) 11 protonów i 11 elektronów B) 11 protonów i 10 elektronów C) 10 protonów i 11 elektronów D) 10 protonów i 10 elektronów Zadanie 6. (0-1 pkt.) W roztworze pewnej substancji fenoloftaleina nie przyjła malinowej barwy. Wybierz zdanie prawdziwe: A) ph roztworu moe by wiksze od 7 B) moe to by wodny roztwór tlenku niemetalu C) moe to by wodny roztwór tlenku metalu D) moe to by roztwór wodorotlenku Zadanie 7. (0-2 pkt.) Ile siarczku elaza (II) powstanie w reakcji elaza z 8g siarki: A. 14g C. 88g B. 22g D. 44g Zadanie 8. (0-2 pkt.) Podane wzory s ogólnymi wzorami elektrolitów: M (OH) n H n R M n R m Aby otrzyma roztwór zawierajcy dwa razy wicej kationów ni anionów, naley rozpuci w wodzie: A) wodorotlenek, w którym n=2 B) kwas, w którym n=1 C) sól, w którym n=1 i m=2 D) sól, w której n=2 i m=1 Strona 3 z 11
Zadanie 9. (0-2 pkt.) Zmieszano próbki roztworów. W którym przypadku powstanie osad: A. Ba 2+ i Cl C. Pb 2+ i SO 4 2- B. Fe 3+ i OH D. Odpowiedzi B i C s prawidłowe Zadanie 10. (0-2 pkt.) Ile czsteczek Ca(OH) 2 zobojtni całkowicie 30 czsteczek H 3 PO 4 A. 45 C. 90 B. 60 D. 30 Zadanie 11. (0-1 pkt.) Wybierajc odpowiednie zakoczenie zdania, wska twierdzenie fałszywe. Podczas przebiegu reakcji chemicznej: A. zastaje zachowana łczna masa substancji B. zostaj zachowane czsteczki reagujcych substancji C. zostaj zachowane atomy reagujcych substancji D. łczna liczba atomów przed reakcj jest równa łcznej liczbie atomów po reakcji Zadanie 12. (0-2 pkt.) Suma współczynników produktów reakcji Al. + H 2 SO 4 (po uzupełnieniu) wyniesie: A. 8 C. 5 B. 9 D. 4 Strona 4 z 11
Zadanie 13. (0-2 pkt.) W czasie chlorowania wody wodocigowej powstaje tlen atomowy, który ma właciwoci bakteriobójcze: H 2 O + Cl 2 HCl + O Suma współczynników równania reakcji (po uzgodnieniu) wynosi: A. 5 C. 2 B. 4 D. 6 Zadanie 14. (0-3 pkt.) Z rur wydechowych samochodów wydostaj si do atmosfery szkodliwe dla rodowiska gazy m.in. tlenek wgla (II) i tlenek azotu (II). Przepuszczone przez katalizator reaguj ze sob tworzc dwa składniki powietrza. Ułó i zbilansuj równanie tej reakcji, wska reduktor równanie... reduktor... Zadanie 15. (0-2 pkt.) W 2 molach czsteczek wody znajduje si: A. 4 mole atomów wodoru B. 24,08 10 23 atomów wodoru C. 4 atomy wodoru D. Odpowiedzi A i B s prawidłowe Strona 5 z 11
Zadanie 16. (0-5 pkt.) Masa 1 mola siarczku pewnego trójatomowego pierwiastka jest 1,3 razy wiksza od masy 1 mola tlenku tego pierwiastka. Jaki to pierwiastek? Podaj wzór tlenku i siarczku tego pierwiastka. Wykonaj obliczenia... Tym pierwiastkiem jest... Wzór tlenku tego pierwiastka... Wzór siarczku tego pierwiastka... Zadanie 17. (0-2 pkt.) Rozpuszczalno KCl w temperaturze 40 o C wynosi 40g / 100g H 2 O. Podaj stosunek masowy KCl : H 2 O w nasyconym roztworze w tej temperaturze... Strona 6 z 11
Zadanie 18. (0-2 pkt.) W ilu gramach 20% roztworu NaOH znajduje si 10g substancji rozpuszczonej?... Zadanie 19. (0-3 pkt.) Podaj wzory substancji, które po wprowadzeniu do wody tworz: wod utlenion... wod sodow... wod wapienn... Zadanie 20. (0-17 pkt.) Uzupełnij luki: Jest pierwiastkiem o najwikszym rozpowszechnieniu na Ziemi (ok. 49% masowych). Nazw zaproponował Jan Oczapowski w 1853 roku. Jest obecny w powietrzu (ok. 20,98% obj.). Wystpuje w dwóch odmianach (zjawisko alotropii). Jedna z odmian o masie czsteczkowej 32u przedstawiona jest wzorem... Druga odmiana powstaje z pierwszej pod wpływem wyładowa atmosferycznych, jest nietrwała i łatwo przechodzi w pierwsz. Napisz odpowiednie równanie... Podaj nazw drugiej odmiany... W przemyle pierwiastek ten otrzymuje si z powietrza lub wody. Ze skroplonego powietrza otrzymuje si go w procesie... wg. równania... Z wody otrzymuje si go w procesie... wg. równania... Strona 7 z 11
Skroplenia tego gazu po raz pierwszy dokonali w 1883 roku polscy uczeni... i...... Z wodorem dany pierwiastek tworzy dwa zwizki, w których stosunki masowe tego pierwiastka do wodoru wynosz odpowiednio 8:1 i 6:1 Podaj wzory strukturalne i sumaryczne tych zwizków............. Mona kupi w aptece roztwór bdcy mieszanin obu tych zwizków o nazwie..., stosowany do dezynfekcji przy skaleczeniach. Pierwiastek ten moe by odbierany z jego zwizków np. przez wgiel, wodór, metale a proces ten nosi nazw... Działa niszczco na niektóre metale wyrzdzajc olbrzymie straty w gospodarce. Ten niszczcy proces nazywamy... Strona 8 z 11
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) Strona 9 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006 U K Ł A D O K R E S O W Y P I E R W I A S T K Ó W C H E M I C Z N Y C H 1 2 3 4 5 6 7 1 18 1H 12Mg 2He wodór liczba atomowa magnez hel 1,01 2 24,31 13 14 15 16 17 4,0 3Li lit 6,94 11Na sód 22,99 19K potas 39,10 37Rb rubid 85,47 55Cs cez 132,91 87Fr frans 223,02 4Be beryl 9,01 12Mg magnez 24,31 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 20Ca wap 40,08 38Sr stront 87,62 56Ba bar 137,33 88Ra rad 226,03 21Sc skand 44,96 39Y itr 88,91 La-Lu 57-71 Ac-Lr 89-103 22Ti tytan 47,88 40Zr cyrkon 91,22 72Hf hafn 178,49 104Rf rutherford 261,1 masa atomowa [u] 23V wanad 50,94 41Nb niob 92,91 73Ta tantal 180,95 105Db dubn 262,11 24Cr chrom 51,99 42Mo molibden 95,94 74W wolfram 183,85 106Sg seaborg 263,12 25Mn mangan 54,94 43Tc technet 96,90 75Re ren 186,21 107Bh bohr 262,12 26Fe elazo 55,85 44Ru ruten 101,07 76Os osm 190,2 108Hs has 265,1 27Co kobalt 58,93 45Rh rod 102,91 77Ir iryd 192,2 109Mt meitner 266,1 28Ni nikiel 58,69 46Pd pallad 106,42 29Cu mied 63,55 47Ag srebro 107,87 30Zn cynk 65,38 48Cd kadm 112,41 5B bor 10,81 13Al glin 26,98 31Ga gal 69,72 49In ind 114,82 6C wgiel 12,01 14Si krzem 28,09 32Ge german 72,59 50Sn cyna 118,69 78Pt platyna 195,08 79Au złoto 196,97 80Hg rt 200,59 81Tl tal 204,38 82Pb ołów 207,2 110Uun 111 Uuu 112 Uub 114Uuq 7N azot 14,01 15P fosfor 30,97 33As arsen 74,92 51Sb antymon 121,75 83Bi bizmut 208,98 8O tlen 16,0 16S siarka 32,06 34Se selen 78,96 52Te tellur 127,60 84Po polon 208,98 9F fluor 19,0 17Cl chlor 35,45 35Br brom 79,9 53I jod 126,91 85At astat 209,99 10Ne neon 20,18 18Ar argon 39,95 36Kr krypton 83,8 54Xe ksenon 131,29 86Rn radon 222,02 57La lantan 138,91 89Ac aktyn 227,03 58Ce cer 140,12 90Th tor 232,04 59Pr prazeodym 140,91 91Pa protaktyn 231,04 60Nd neodym 144,24 92U uran 238,03 61Pm promet 144,91 93Np neptun 237,05 62Sm samar 150,36 94Pu pluton 244,06 63Eu europ 151,96 95Am ameryk 243,06 64Gd gadolin 157,25 96Cm kiur 247,07 65Tb terb 158,93 97Bk berkel 247,07 66Dy dysproz 162,5 98Cf kaliforn 251,08 67Ho holm 164,93 99Es einstein 252,08 68Er erb 167,26 100Fm ferm 257,09 69Tm tul 168,93 101Md mendelew 258,1 70Yb iterb 173,04 102No nobel 259,1 71Lu lutet 174,97 103Lr lorens 260,1
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006 TA B E L A R O Z P U S Z C Z A L N OCI NIEKTÓRYCH SOLI I W O D O R O T L E N K Ó W W W O D Z I E OH - Cl - NO 3 - I. Szereg aktywnoci metali S 2- SO 3 2- SO 4 2- CO 3 2- PO 4 3- CH 3 COO - Li + R R R R R R R N R Na + R R R R R R R R R K + R R R R R R R R R NH 4 + R R R R R R R R R Ag + N N R N N T N N R Mg 2+ N R R N R N N R Ca 2+ T R R R N T N N R Cu 2+ N R R N R N N R Ba 2+ R R R R N N N N R Zn 2+ N R R N N R N N R Pb 2+ N T R N N N N N R Fe 2+ N R R N N R N N R Fe 3+ N R R N R N Al 3+ N R R R N R R substancja rozpuszczalna; T substancja trudno rozpuszczalna; N substancja praktycznie nierozpuszczalna; oznacza, e substancja nie została otrzymana lub rozkłada si w wodzie K Na Li Ca Mg Al Mn Zn Fe Sn Pb H 2 Cu Hg Ag Au Pt R O Z P U S Z C Z A L N O N I E K T Ó R Y C H S U B S T A N C J I W Z A L ENOCI OD TEMPERATURY Substancja 0 o C Rozpuszczalno [ g / 100 g H 2 O ] 20 o C 40 o C 60 o C 80 o C 100 o C KNO 3 13,6 31,9 62,9 109,0 170,9 242,4 K 2 CO 3 158,5 167,3 181,4 202,7 230,9 268,6 K 2 SO 4 8,53 11,0 14,8 18,4 21,5 24,0 CuSO 4 24,0 35,5 53,2 81,8 131,2 139,5 NaCl 35,6 35,9 36,4 37,1 38,0 39,0 NH 4 Cl 29,4 37,1 45,8 55,3 65,7 77,0 CH 3 COONa 79 111 192 139 153 170 C 12 H 22 O 11 179 204 238 288 363 488