ZAŁOŻENIA IV EDYCJI PROGRAMU PROFILAKTYCZO EDUKACYJNEGO TRZYMAJ FORMĘ! W ROKU SZKOLNYM 2009/2010 Państwowa Inspekcja Sanitarna we współpracy ze Stowarzyszeniem Polska Federacja Producentów Żywności w roku szkolnym 2009/2010 po raz czwarty koordynuje realizację programu edukacyjnego pt.: Trzymaj Formę!, który promuje zdrowy styl życia i zbilansowaną dietę Działania na terenie szkół realizowane są w oparciu o projekty opracowane samodzielnie przez nauczycieli, uczniów oraz inne zainteresowane osoby. Realizacja programu odbywa się nie tylko poprzez przekazywanie wiedzy, ale również poprzez nabywanie umiejętności, wykonywanie ćwiczeń i wprowadzanie zmian w funkcjonowaniu szkoły, stołówki czy sklepiku szkolnego. I. CEL GŁÓWNY: Poprawa sposobu odżywiania i promowanie aktywności fizycznej młodzieży. II. CELE SZCZEGÓŁOWE: Zwiększenie wiedzy dotyczącej zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Dostarczenie wiedzy i umiejętności korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych. Kształtowanie postaw i zachowań w zakresie prawidłowego żywienia i uprawiania aktywności fizycznej. Rozszerzenie asortymentu sklepików szkolnych o zalecane produkty. Propagowanie zdrowego stylu życia w szkole, w domu i środowisku pozaszkolnym. III. ADRESACI PROGRAMU: uczniowie kl. I-III gimnazjów, uczniowie kl. V-VI szkół podstawowych, nauczyciele i rodzice uczniów biorących udział w programie. IV. UCZESTNICY PROGRAMU:
- dyrekcje szkół, nauczyciele, społeczność szkolna, - pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, - władze wojewódzkie i lokalne oraz inni wg możliwości i potrzeb środowiskowych. V. CZAS TRWANIA PROGRAMU: IV edycja- rok szkolny 2009/ 2010 V edycja - rok szkolny 2010/ 2011 VI edycja - rok szkolny 2011/ 2012 VI. ORGANIZATORZY PROGRAMU: Główny Inspektorat Sanitarny, Stowarzyszenie "Polska Federacja Producentów Żywności" Związek Pracodawców VII. KOORDYNATORZY PROGRAMU: poziom wojewódzki - Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne, poziom powiatowy - Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne, poziom szkolny - szkoły podstawowe i gimnazjalne. VIII. PARTNERZY PROGRAMU: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Instytut Matki i Dziecka, Instytut Żywności i Żywienia, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie. IX. MATERIAŁ Y I POMOCE PROGRAMOWE: poradnik dla szkolnych koordynatorów programu, nauczycieli/pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania, materiały dla. młodzieży dotyczące zbilansowanej diety i znaczenia aktywności fizycznej, plakat piramida zdrowia,
internetowa interaktywna strona edukacyjna (treści programowe, gry, informacja o znakowaniu żywności na wirtualnych produktach) X. UZASADNIENIE: Niezdrowe odżywianie i brak aktywności fizycznej są wiodącymi przyczynami najważniejszych chorób niezakaźnych, włącznie z chorobą wieńcową, cukrzycą typu drugiego i pewnymi typami nowotworów oraz stanowią znaczącą część problemów związanych z chorobami, zgonami i kalectwem. Odżywianie się jest jednym z istotniejszych czynników wpływających na stan zdrowia człowieka, jego rozwój psychofizyczny, zdolność do uczenia się, aktywność ruchową, samopoczucie i stan emocjonalny. Młodzi ludzie są najbardziej narażeni na skutki nieprawidłowego żywienia. W wielu krajach rozwiniętych wzrasta liczba dzieci i dorosłych z nadwagą i otyłych oraz blisko z tym związanych przypadków cukrzycy typu II. Z badań prowadzonych w Polsce przez IMiDz wynika, że 13,3% młodzieży w wieku 13-15 lat ma nadwagę lub otyłość. Odsetek ten zwiększył się o 2% w porównaniu do badań prowadzonych 10 lat wcześniej. Badania żywienia dzieci i młodzieży prowadzone przez Instytut Matki i Dziecka, Instytut Żywności i Żywienia, Katedrę Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania Uniwersytetu Warszawskiego wykazują: zbyt duży udział w całodziennej kaloryczności energii pochodzącej z tłuszczu, co spowodowane jest nadkonsumpcją mięsa i jego przetworów, niedobory w diecie warzyw i owoców, ciemnego pieczywa, produktów zbożowych, mleka i jego przetworów, masła i śmietany oraz ryb, nadmierne spożycie słodyczy, chipsów, słodkich napoi gazowanych, potraw typu fast food. XI. TREŚCI PROGRAMU: Piramida zdrowia bloki produktów, rozkład posiłków w ciągu dnia, dzienne zalecenia żywieniowe dla młodzieży, rola podstawowych składników odżywczych, zasady zdrowego żywienia, BMI, zaburzenia stanu zdrowia (otyłość, nadwaga, niedobór masy ciała, anoreksja, bulimia), Znaczenie aktywności fizycznej dla zdrowia: pożądana aktywność fizyczna dla dzieci i młodzieży, test wydolności fizycznej, test sprawności fizycznej, przykłady ćwiczeń: mięśni
brzucha, mięśni bioder, mięśni grzbietu, mięśni klatki piersiowej, oddechowych, utrzymywania poprawnej postawy ciała, marszu. XII. AKCEPTACJE: Program zyskał akceptację: Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Sportu, Instytutu Żywności i Żywienia, Zakładu Medycyny Szkolnej Instytutu Matki i Dziecka, Podlaskiego Kuratora Oświaty, Zakładu Dietetyki Akademii Medycznej w Białymstoku. XIII. LINKI: Dodatkowe informacje o programie można uzyskać na stronach internetowych: http://www.trzymajforme.pl/ i http://www.pfpz.pl/index/ Biała Księga. Strategia dla Europy w zakresie zagadnień zdrowia związanych z żywieniem, nadwagą i otyłością: http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/pl/com/2007/com2007_0279pl01.pdf http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/nutrition/documents/nutrition_w p_pl.pdf Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej: http://www.pfpz.pl/nowosci/?id_news=347&lang_id=1 WYKAZ SZKÓŁ REALIZUJĄCYCH PROGRAM TRZYMAJ FORMĘ! NA TERENIE POWIATU WODZISŁAWSKIEGO I JASTRZĘBIA ZDROJU W ROKU SZKONYM 2009/2010 1. Szkoły podstawowe Szkoły przystępujące do realizacji programu po raz pierwszy w roku szkolnym 2009/10 1. Szkoła Podstawowa nr 15, ul. Świerczewskiego 44, 44-335 Jastrzębie Zdrój 2. Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 4 ul. Górnicza 7, 44-307 Wodzisław Śląsk 3. Zespół Szkolno-Przedszkolny,ul. Wiejska 30, 44-350 Gorzyczki
4. Szkoła Podstawowa nr 4, ul. T. Kościuszki 19, 44-330 Jastrzębie Zdrój 5. Szkoła Podstawowa, ul. Morcinka 4, 44-348 Krostoszowice 6. Szkoła Podstawowa nr 3,ul. Rymera 170, 44-310 Radlin 7. Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Ks. Roboty 7, 44-300 Wodzisław Śląski Gimnazja a. Szkoły kontynuujące realizację programu 1. Gimnazjum, ul. Raciborska 55, 44-350 Gorzyce 2. Gimnazjum nr 1, ul. Makuszyńskiego 17, 44-310 Radlin 3. Zespół Szkół nr 2, ul. Wałowa 5, 44-300 Wodzisław Śląski 4. Gimnazjum, ul. Wodzisławska 111, 44-352 Czyżowice 5. Gimnazjum, ul. 1Maja 101A, 44-341 Gołkowice 6. Gimnazjum, ul. 1 Maja 177, 44-348 Skrzyszów 7. Gimnazjum, ul. Ligonia 2B, 44-351 Turza Śl. 8. Gimnazjum nr 2, ul. 26 Marca 66, 44-300 Wodzisław Śląski Szkoły przystępujące do realizacji programu po raz pierwszy w roku szkolnym 2009/10 1. Zespół Szkół nr 13 ul. Świerczewskiego 36, 44-330 Jastrzębie Zdrój 2. Zespół Szkół Ogólnokształcących ul. Powstańców Śl. 6, 44-361 Syrynia 3. Zespół Szkół nr 9 ul. 11 Listopada 4, 44-330 Jastrzębie Zdrój