Podstawowe elementy Procesu Bolońskiego. Jak podjąć studia i studiować w warunkach zachodzących cych zmian? Marek Wilczyński Zespół Ekspertów Bolońskich Uniwersytet Warmińsko Mazurski Olsztyn 21 stycznia 2011 r. 1
PROCES BOLOŃSKI Pierwszy sygnał Deklaracja Sorbońska 1998 r. Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy Początek Deklaracja Bolońska 1999 r. podpisana przez 29 krajów w tym Polskę Okresowo, co dwa lata odbywają się konferencje ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyŝsze w krajach realizujących załoŝenia Procesu Bolońskiego Ostatnia, jubileuszowa konferencja odbyła się w Budapeszcie i Wiedniu. W jej toku do grupy państw realizujących załoŝenia Procesu Bolońskiego właczono Kazachstan, jako 47 kraj członkowski. 2
Cele Procesu Bolońskiego Stworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa WyŜszego EOSW (European Higher Education Area EHEA). Zapewnienie wyŝszej atrakcyjności ci EOSW i zapobieganie umykaniu talentów z Europy Wspomaganie budowy społecze eczeństwa obywatelskiego opartego na wiedzy. 3
Drogi do celu Szerokie upowszechnienie studiów trójstopniowych. Ciągłość kształcenia przez całe Ŝycie lifelong learning - LLL Uczenie się zamiast nauczania 4
Drogi do celu Programy studiów w tworzone w oparciu o punkty ECTS (European( Credit Transfer and Accumulation System) ) i efekty uczenia się (learning outcomes - LO). Kształtowanie towanie LO tak by przygotować absolwenta do podejmowania i utrzymania pracy w warunkach zmian na rynku. (employability). 5
Drogi do celu Promocja mobilności nauczycieli akademickich, badaczy i studentów (mobility). Powstanie wspólnych mechanizmów zapewniania jakości kształcenia oraz europejskich (i krajowych) ram kwalifikacji - porównywalno wnywalność i uznawalność kolejnych etapów w kształcenia. 6
Co czeka maturzystę przyszłego studenta? RóŜnorodność wyboru. Studia I, II i III stopnia, prócz tego podyplomowe Zaliczanie semestru przez zebranie odpowiedniej puli punktów w ETCS Wybór r przedmiotów w w elastycznym programie studiów Zamykanie poszczególnych etapów w studiów w dyplomem i suplementem do dyplomu Uczestnictwo w systemie zapewniania jakości w uczelni MoŜliwo liwości stwarzane przez róŝne r rodzaje mobilności Studia w nowych warunkach tworzonych przez wprowadzenie w Ŝycie europejskich (EQF) i krajowych (NQF) ram kwalifikacji Stałe e uzupełnianie kwalifikacji, takŝe e po studiach 7
RóŜne moŝliwo liwości kształcenia i pracy Studia III stopnia Studia podyplomowe Praca 3 Studia II stopnia Praca 2 Praca 1 Studia I stopnia Kursy, kolegia, szkoły policealne Matura 8
Punkty ECTS co to jest? Uczelnia tworząc c program studiów w określa najpierw efekty uczenia się (LO) dla kierunku i dla poszczególnych kursów w i przypisuje kursom odpowiednią ilość punktów w ECTS biorąc c pod uwagę wymiar czasu,jaki przeciętny student poświ więca, by osiągn gnąć zamierzone efekty uczenia się. Ilość uzyskanych punktów w ECTS nie zaleŝy y od oceny, jaką uzyskało o się zaliczając c kurs. Przyjmowano, Ŝe e jeden punkt ECTS powinien odpowiadać 25 30 godzinom pracy studenta (w ramach zajęć i własnej). w 9
ECTS i kolejne etapy studiów. Studia III stopnia (bez ECTS) Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS 10
1. Archeologia ziem polskich 4 ECTS 2. Historia staroŝytna 7 ECTS 3. Historia średniowieczna Polski 5 ECTS 4. Historia średniowieczna powszechna 5 ECTS 5. Historia XIX w. 5 ECTS 6. Historia najnowsza Polski 5 ECTS 7. Historia najnowsza powszechna 5 ECTS 8. Dydaktyka historii 7 ECTS 1. Statystyka i demografia historyczna 3 ECTS 2. System organizacji archiwów 2 ECTS 3. Historia gospodarcza 3 ETCS 4. Podstawy marketingu 2 ECTS 5. Zarządzanie zasobami ludzkimi 2 ECTS 6. Administracja i rachunkowość 3 ECTS 1. Język i kultura łacińska 1. 5 ECTS 2. Język i kultura łacińska 2 5 ECTS 3. Język obcy nowoŝytny 1 5 ECTS 4. Język węgierski 5 ECTS 5. Język łemkowski 5 ECTS 1. Teoria kulturoznawstwa 3 ETCS 2. Filmoznawstwo film historyczny 2 ETCS 3. Rachunek prawdopodobieństwa 2 ECTS 4. Literatura polska XX w. 2 ECTS 11
Jakość ść,, jakość i jeszcze raz jakość! WaŜnym elementem zachodzących cych zmian jest nieustanny monitoring i zapewnienie jakości Dobra uczelnia powinna posiadać sprawny wewnętrzny system zapewniania jakości. Oficjalnym polskim organem sprawdzającym jakość ść,, uznawanym przez instytucje europejskie jest Państwowa Komisja Akredytacyjna 12
Studenci jako eksperci w oparciu o doświadczenie Mogą oceniać: 1. Program 2. Proces nauczania 3. Nauczycieli 4. Organizację 5. Instytucję 6. Ogólną satysfakcję z odbytych studiów Z Gazety Wyborczej 13
Najnowsze zmiany Krajowe Ramy Kwalifikacji Europejskie ramy kwalifikacji 8 poziomów Krajowe ramy kwalifikacji od 5 (Francja) do 12 (Szkocja) Polski projekt przewiduje 8 poziomów www.krk.org.pl 14
Opis poziomów w kwalifikacji Polskie Krajowe Ramy Kwalifikacji proponują opis poziomów w kwalifikacji przy uŝyciu u trzech głównych zakresów w efektów w uczenia się określonych terminami: Wiedza Umiejętno tności Postawy Od Europejskich do Krajowych Ram Kwalifikacji., Warszawa 2009 15
Tłumaczenie kwalifikacji A ERK B 10 9 8 7 6 5 4 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 Model Tomasz Saryusz - Wolski 16
Suplement do dyplomu W suplemencie do dyplomu wymienione sąs wszystkie osiągni gnięcia absolwenta w dziedzinie uczenia się innych form aktywności podczas studiów. Suplement do dyplomu ułatwia u mobilność pionową stanowiąc c podstawę do uznawania kwalifikacji absolwenta w dalszym toku kształcenia Suplement do dyplomu jest dla przyszłego pracodawcy pierwszym źródłem wiadomości o kompetencjach absolwenta. 17
Liczą się kompetencje. Czyli o konieczności ci LLL Zmienność wymogów w rynku pracy zmusza do ciągłego pozyskiwania i doskonalenia kompetencji. Konieczne jest uczenie się przez całe Ŝycie (LLL) Kompetencje ogólne (generyczne) stanowią punkty wyjścia do rozwijania róŝnorodnych r umiejętno tności na wielu polach aktywności zawodowej Kompetencje specyficznie dla danej dziedziny nie sąs oczywiście cie przez pracodawców w lekcewaŝone, lecz bardziej niŝ ich posiadanie w wąskim w zakresie ceniona jest gotowość i zdolność do ich nabywania w zaleŝno ności od aktualnych potrzeb. 18
Jak sprawdzić, czy uczelnia zapewnia wysoką jakość? 1. Sprawdzić, czy wybrany kierunek posiada akredytację PKA lub środowiskowych komisji akredytacyjnych np. UKA. 2. JeŜeli to moŝliwe zapoznać się z raportem w/w komisji. 3. Zapoznać się z opiniami studentów i absolwentów na forach internetowych np. www.ocen.pl 4. Sprawdzić czy uczelnia posiada przejrzysty i przyjazny uŝytkownikowi informatyczny system informacji i obsługi studiów. 5. Zapoznać się z rankingami np. Perspektyw, Newsweek a itp. 6. Sprawdzić moŝliwości mobilności (Erasmus, MOST) na wybranym wydziale. 19
Dziękuję za uwagę! http://ekspercibolonscy.org.pl wilczynski.m@wp.pl 20