Ewa Widz * Ewa Widz. Wstêp. 1. Wybór strategii inwestycyjnej



Podobne dokumenty
Wp³yw czasu wygaœniêcia na w³asnoœæ opcji kupna o uwarunkowanej premii Wp³yw czasu wygaœniêcia na w³asnoœci opcji kupna o uwarunkowanej premii

Kontrakty terminowe na WIBOR

3.2 Warunki meteorologiczne

Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do:

Rynek instrumentów pochodnych w styczniu 2013 r.

ABC opcji giełdowych. Krzysztof Mejszutowicz Dział Rynku Terminowego GPW

Opcje giełdowe. Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

MoŜliwości inwestowania na giełdzie z wykorzystaniem strategii opcyjnych

Strategie opcyjne short straddle, short strip i short strap... na Gie dzie Papierów Warto ciowych w Warszawie

Zasady obliczania depozytów na opcje na GPW - MPKR

Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych

Opcje Giełdowe. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW

Informacja dotycząca instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego. z inwestowaniem w instrumenty finansowe. w PGE Domu Maklerskim S.A.

Być albo nie być produktów strukturyzowanych na polskim

OPCJE NA GPW. Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004

Opcje na akcje. Krzysztof Mejszutowicz Dyrektor Działu Rynku Terminowego GPW

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XXIII

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

OPCJE W to też możesz inwestować na giełdzie

Do końca 2003 roku Giełda wprowadziła promocyjne opłaty transakcyjne obniżone o 50% od ustalonych regulaminem.

OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20

ZMIANY NASTROJÓW GOSPODARCZYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W III KWARTALE 2006 R.

Strategie inwestowania w opcje. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Inwestor musi wybrać następujące parametry: instrument bazowy, rodzaj opcji (kupna lub sprzedaży, kurs wykonania i termin wygaśnięcia.

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

Smart Beta Święty Graal indeksów giełdowych?

R NKI K I F I F N N NSOW OPCJE

Opcje giełdowe i zabezpieczenie inwestycji. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Sytuacja na rynkach zbytu wêgla oraz polityka cenowo-kosztowa szans¹ na poprawê efektywnoœci w polskim górnictwie

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KRÓTKI STELAŻ (Short Straddle)

Rynek instrumentów pochodnych w listopadzie 2011 r. INFORMACJA PRASOWA

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KUPNO OPCJI KUPNA (Long Call)

ROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA

Katarzyna Królik-Kołtunik Strategie opcyjne short straddle, short strip i short strap na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

Rynek instrumentów pochodnych w kwietniu 2012 r.

Kontrakty terminowe. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A.

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KUPNO OPCJI SPRZEDAŻY (Long Put)

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI CENY OPCJI O UWARUNKOWANEJ PREMII

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

Analiza instrumentów pochodnych

Ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Opcje Strategie opcyjne

INFORMACJE O INSTRUMENTACH FINANSOWYCH WCHODZĄCYCH W SKŁAD ZARZADZANYCH PRZEZ BIURO MAKLERSKIE PORTFELI Z UWZGLĘDNIENIEM ZWIĄZANYCH Z NIMI RYZYK

Kontrakty terminowe na akcje

Opcje o odwrotnie uwarunkowanej premii

Matematyka finansowa r.

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

OPCJE. Slide 1. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A.

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 689 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR ANALIZA WŁASNOŚCI OPCJI SUPERSHARE

Opcje drabinowe analiza w asno ci

Gie³da Papierów Wartoœciowych w Warszawie S.A.

NAJWAŻNIEJSZE CECHY OPCJI

Rys Mo liwe postacie funkcji w metodzie regula falsi

NIEZALEŻNY PARTNER. Platforma dla wymagaj¹cych

Kontrakty terminowe. na koniec roku 3276 kontraktów i była o 68% wyższa niż na zakończenie 2010 r.

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

I. Wstęp. Ilekroć w niniejszej Informacji jest mowa o:

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

Strategie Opcyjne. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW

STANDARD DLA WYMAGAJ CYCH

prawozdanie jednostkowe jest za cznikiem do sprawozdania po

OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój

Kontrakty terminowe na GPW

PRZEPIĘCIA CZY TO JEST GROźNE?

RYZYKO WALUTOWE - NARZĘDZIA MINIMALIZACJI. Wysoka konkurencyjność. Produkty dostosowywane do indywidualnych potrzeb Klienta

Zarządzanie portfelem inwestycyjnym

ANALIZA OPCJI ANALIZA OPCJI - WYCENA. Krzysztof Jajuga Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

LOKATY STANDARDOWE O OPROCENTOWANIU ZMIENNYM- POCZTOWE LOKATY, LOKATY W ROR

X. M A N A G E R. q Przeznaczenie modu³u q Wykaz funkcji q Codzienna eksploatacja

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy

SYSTEMY TRANSAKCYJNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XX

gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja V

Nasz kochany drogi BIK Nasz kochany drogi BIK

Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych

JAK INWESTOWAĆ W ZŁOTO?

NIEZALE NY PARTNER. Platforma dla wymagaj¹cych

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH,

GPW: Program Wspierania Płynności

Ryzyko Inwestycyjne związane ze świadczonymi usługami

Nazwy skrócone opcji notowanych na GPW tworzy się w następujący sposób: OXYZkrccc, gdzie:

Formularz Zgłoszeniowy propozycji zadania do Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego na 2016 rok

Wykorzystaj szans na wi kszy zysk Inwestuj w metale szlachetne. Inwestycyjne ubezpieczenie na ycie subskrypcja Z OTO i PLATYNA

Wskaźniki oparte na wolumenie

PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG

Walne Zgromadzenie Spółki, w oparciu o regulacje art w zw. z 2 pkt 1 KSH postanawia:

INFORMACJA O ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ W INVISTA DOM MAKLERSKI S.A. STAN NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2013 R.

Sprawozdanie Rady Nadzorczej KERDOS GROUP Spółka Akcyjna

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

JAK INWESTOWAĆ W ROPĘ?

Polecenie 2.W spółce akcyjnej akcja na okaziciela oznacza ograniczoną zbywalność. Polecenie 5. Zadaniem controllingu jest pomiar wyniku finansowego

Wyciąg z Zarządzeń Dyrektora Domu Maklerskiego BOŚ S.A. według stanu na dzień 28 maja 2012 roku (zarządzenia dotyczące obrotu derywatami)

Statystyka finansowa

STANDARD DLA WYMAGAJ CYCH. Produkt wyró niony Orderem Finansowym 2016

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO

Transkrypt:

Ewa Widz * Ewa Widz Efektywnoœæ strategii long straddle w warunkach wysokiej zmiennoœci indeksu WIG20 Efektywnoœæ strategii long straddle w warunkach wysokiej zmiennoœci... Wstêp Celem artyku³u jest okreœlenie efektywnoœci strategii long straddle zbudowanej z opcji notowanych na Gie³dzie Papierów Wartoœciowych w Warszawie w latach 2007 2012. By³ to okres podwy szonej zmiennoœci indeksu WIG20, wyst¹pi³y wiêc przes³anki niezbêdne do zyskownej realizacji strategii long straddle. Artyku³ okreœla tak e mo liwoœci realizacji takich strategii i ich ograniczenia w warunkach polskich. 1. Wybór strategii inwestycyjnej Rynek gie³dowy daje inwestorom mo liwoœæ realizacji ró nych strategii gie³dowych. Do g³ównych typów strategii inwestycyjnych z wykorzystaniem instrumentów pochodnych na rynku gie³dowym nale ¹: spekulacja, zabezpieczenie (hedging) i arbitra. Badania profilu inwestora indywidualnego wyraÿnie wskazuj¹ na to, e g³ównym motywem jego postêpowania jest chêæ osi¹gniêcia zysku. A 90,4% inwestorów, którzy w 2012 r. inwestowali w pochodne na GPW w Warszawie, kierowa³o siê motywem spekulacyjnym. Aby zabezpieczyæ siê przed ryzykiem, instrumenty pochodne wybiera³o 7,8% inwestorów, natomiast dla arbitra u zaledwie 1,8% inwestorów [Profil..., 2012, s. 28]. W zale noœci od stosunku do ryzyka i oczekiwanej stopy zwrotu ka dy z inwestorów podejmuje decyzje dotycz¹ce tego, jaki rynek wybraæ i z jakich konkretnie instrumentów zbudowaæ portfel. Rynek instrumentów pochodnych nale y do najbardziej ryzykownych, chocia by ze wzglêdu na dzia³anie dÿwigni finansowej i mo liwoœæ poniesienia strat przekraczaj¹cych pocz¹tkowo zaanga owany kapita³. Jednoczeœnie umo liwia on realizacjê wielu bardzo zró nicowanych strategii, poniewa inwestor mo e otwieraæ zarówno pozycje d³ugie, jak i krótkie. Z³o one strategie czêsto s¹ dzia³aniem z pogranicza spekulacji i arbitra u (tzw. strategie spreadowe), poniewa ryzyka wynikaj¹ce * Dr, Zak³ad Rynków Finansowych, Wydzia³ Ekonomiczny, Uniwersytet Marii Curie- -Sk³odowskiej w Lublinie, ewa.widz@umcs.lublin.pl, pl. M. Curie-Sk³odowskiej 5, 20-031 Lublin

478 Ewa Widz z otwartych pozycji czêœciowo znosz¹ siê. Szczególnie wiele mo liwoœci oferuje rynek opcji. Oprócz strategii opieraj¹cych siê na przewidywaniu kierunku ruchu cen instrumentu bazowego (vertical spread) inwestorzy mog¹ realizowaæ strategie oparte na przewidywaniu poziomu zmiennoœci cen. Do najczêœciej realizowanych strategii tego typu nale y strategia long straddle. Strategia ta jest jedn¹ z najprostszych i najpopularniejszych strategii bazuj¹cych na wzroœcie zmiennoœci. Jednoczeœnie jest to strategia o ograniczonym i wczeœniej znanym poziomie ryzyka. 2. Charakterystyka strategii long straddle Strategia long straddle (strategia d³ugiego stela a) polega na jednoczesnym nabyciu opcji kupna i opcji sprzeda y, które s¹ oparte na tym samym instrumencie bazowym, posiadaj¹ ten sam termin wygaœniêcia oraz ten sam kurs wykonania. Strategia przynosi zysk, je eli cena instrumentu bazowego wzroœnie powy ej lub spadnie poni ej punktów op³acalnoœci. Punkty op³acalnoœci (break-even points BEP) s¹ równe odpowiednio [Mejszutowicz, 2011, s. 106]: BEP1 = cena wykonania opcji + zap³acone premie, BEP2 = cena wykonania opcji zap³acone premie. Maksymalny zysk, jaki mo e osi¹gn¹æ inwestor na skutek wzrostu ceny instrumentu bazowego, jest teoretycznie nieograniczony. Z kolei maksymalny zysk na skutek spadku ceny instrumentu bazowego jest w zasadzie ograniczony, bowiem cena instrumentu bazowego nie mo e byæ ujemna. Potencjalna strata jest ograniczona i od pocz¹tku inwestycji znana. Jest ona równa sumie premii zap³aconych za nabyte opcje [Tarczyñski, Zwolankowski, 2006, s. 197]. Inwestor ponosi maksymaln¹ stratê wtedy, gdy cena instrumentu bazowego w terminie wygaœniêcia jest równa cenie wykonania opcji [Dêbski, 2010, s. 472]. Je eli cena instrumentu bazowego wzroœnie ponad punkt op³acalnoœci BEP1, wówczas zysk w terminie wygaœniêcia opcji wyniesie: Z = cena instrumentu bazowego cena wykonania zap³acone premie. Je eli natomiast cena instrumentu bazowego spadnie poni ej ni - szego punktu op³acalnoœci (BEP2), wówczas zysk w terminie wygaœniêcia bêdzie równy: Z = cena wykonania cena instrumentu bazowego zap³acone premie. Profil zysków i strat w strategii long straddle w zale noœci od wartoœci instrumentu bazowego przedstawia rysunek 1.

Efektywnoœæ strategii long straddle w warunkach wysokiej zmiennoœci... 479 Rysunek 1. Profil zysków i strat w strategii long straddle ród³o: Opracowanie w³asne. Strategia przynosi zysk równie w sytuacji, gdy wzrost ceny opcji wchodz¹cych w sk³ad strategii (spowodowany wzrostem ich zmiennoœci implikowanej) bêdzie wiêkszy ni spadek ich ceny na skutek up³ywu czasu do terminu wygaœniêcia. Wzrost zmiennoœci wp³ywa bowiem na wzrost wartoœci strategii d³ugiego stela a, natomiast up³yw czasu wp³ywa na spadek tej wartoœci [Long, s. 1336]. Inwestor nie musi czekaæ do terminu wygaœniêcia opcji. Mo e w dowolnym momencie przed tym terminem sprzedaæ strategiê (sprzedaj¹c obie opcje). Zamkniêcie obu pozycji w strategii long straddle przed terminem wygaœniêcia pozytywnie wp³ywa na wynik, bowiem up³yw czasu dzia³a niekorzystnie na wartoœæ strategii [Mejszutowicz, 2006, s. 7]. Inwestor mo e te zamkn¹æ tylko jedn¹ pozycjê, zmieniaj¹c charakter strategii na long call lub long put. 3. Przyk³ad wykorzystania strategii long straddle Przyk³ad strategii long straddle przedstawiono na podstawie opcji na indeks WIG20 notowane na GPW w Warszawie. Dniem otwarcia pozycji by³ 22 lutego 2013 r. Strategiê zbudowano z opcji kupna OW20C3240 i opcji sprzeda y OW20O3240 (obie z najbli szym terminem wygaœniêcia przypadaj¹cym 15 marca 2013 r. i kursem wykonania 2 400 pkt). Transakcji dokonano po kursach zamkniêcia (np. na dogrywce). Koszty prowizji pominiêto. W przypadku pozycji d³ugich nie jest wymagany depozyt zabezpieczaj¹cy. Parametry strategii prezentuje tablica 1, natomiast tablica 2 przedstawia mo liwe wyniki strategii w zale noœci od poziomu indeksu WIG20 w dniu wygaœniêcia opcji (a dok³adniej w zale noœci od poziomu kursu rozliczeniowego).

480 Ewa Widz Tablica 1. Parametry strategii long straddle instrument opcja (O) O O pozycja long (+) short ( ) +1 +1 tyo opcji call (C) put (P) C P kurs wykonania opcji 2 400 2 400 kurs opcji 64,65 18,64 ród³o: Opracowanie w³asne na podstawie notowañ GPW w Warszawie. Tablica 2. Wynik strategii long straddle w zale noœci od poziomu indeksu WIG20 w dniu wygaœniêcia opcji poziom WIG20 (pkt) wynik dla long call (pkt) wynik dla long put (pkt) wynik strategii long straddle (pkt) 2 240 64,65 141,36 76,71 2 260 64,65 121,36 56,71 2 280 64,65 101,36 36,71 2 300 64,65 81,36 16,71 2 320 64,65 61,36 3,29 2 340 64,65 41,36 23,29 2 360 64,65 21,36 43,29 2 380 64,65 1,36 63,29 2 400 64,65 18,64 83,29 2 420 44,65 18,64 63,29 2 440 24,65 18,64 43,29 2 460 4,65 18,64 23,29 2 480 15,35 18,64 3,29 2 500 35,35 18,64 16,71 2 520 55,35 18,64 36,71 2 540 75,35 18,64 56,71 2 560 95,35 18,64 76,71 2 580 115,35 18,64 96,71 2 600 135,35 18,64 116,71 2 620 155,35 18,64 136,71 2 640 175,35 18,64 156,71 2 660 195,35 18,64 176,71

Efektywnoœæ strategii long straddle w warunkach wysokiej zmiennoœci... 481 poziom WIG20 (pkt) wynik dla long call (pkt) wynik dla long put (pkt) wynik strategii long straddle (pkt) 2 680 215,35 18,64 196,71 2 700 235,35 18,64 216,71 2 720 255,35 18,64 236,71 2 740 275,35 18,64 256,71 2 760 295,35 18,64 276,71 Zyski i straty s¹ wyra one w jednostkach notowania instrumentu, czyli w punktach. W celu uzyskania rzeczywistej kwoty zysków i strat nale y przemno yæ uzyskany wynik przez mno nik 10. ród³o: Opracowanie w³asne z wykorzystaniem arkusza do symulacji opcyjnych strategii inwestycyjnych GPW. Inwestor osi¹gnie zysk, gdy suma zap³aconych premii wyra ona w punktach bêdzie mniejsza ni wyra ona w punktach bezwzglêdna ró nica miêdzy kursem wykonania opcji a poziomem WIG20 w terminie wygasania opcji [Mejszutowicz, 2011, s. 106]. A zatem inwestor osi¹gnie zysk ze strategii tylko w przypadku odpowiednio du ej zmiany poziomu indeksu WIG20. Musi ona wynieœæ co najmniej 83,29 pkt (w stosunku do poziomu 2 400 pkt), bo tyle wynios³y zap³acone premie (w punktach). A zatem punkty op³acalnoœci s¹ równe: BEP1 = 2 400 + 83,29 = 2 483,29 (pkt), BEP2 = 2 400 83,29 = 2 316,71 (pkt). Graficzn¹ prezentacjê zysków i strat ze strategii stanowi rysunek 2. Rysunek 2. Profil zysków i strat ze strategii long call, long put i long straddle (w pkt) ród³o: Opracowanie w³asne.

482 Ewa Widz 4. Zmiennoœæ indeksu WIG20 w latach 2007 2012 Poziom ryzyka i oczekiwanych stóp zwrotu z inwestycji o charakterze spekulacyjnym jest uzale niony od zmiennoœci rynku. Ze wzglêdu na œwiatowy kryzys finansowy ostatnich kilka lat cechowa³o siê szczególnie wysokim ryzykiem na rynku finansowym i podwy szon¹ zmiennoœci¹ kursów instrumentów na rynku gie³dowym. Potwierdza to badanie zmiennoœci historycznej indeksu WIG20 na GPW w Warszawie w latach 2007 2012, którego wyniki przedstawiono na rysunku 3. Rysunek 3. Poziom wskaÿnika zmiennoœci historycznej indeksu WIG20 na GPW w Warszawie w latach 2007 2013 ród³o: Opracowanie w³asne. Zmiennoœæ zosta³a policzona jako odchylenie standardowe z logarytmów stosunku poziomu indeksu z dnia bie ¹cego i poprzedniego dla ka dej sesji badanego okresu, wed³ug wzorów: roczne 1/ 2 n 2 n rt r 1/ 2 [ 1 / ( 1)] ( ) N (1) t 1 r t ln Pt P t 1 (2) gdzie: roczne odchylenie standardowe stóp zwrotu w okresie rocznym, r t stopa zwrotu w okresie od (t 1) do t-tej sesji, r œrednia arytmetyczna stóp zwrotu,

Efektywnoœæ strategii long straddle w warunkach wysokiej zmiennoœci... 483 n liczba stóp zwrotu, która pos³u y³a do oszacowania parametru zmiennoœci, N liczba dni sesyjnych w roku, P t kurs zamkniêcia t-tej sesji, P t-1 kurs zamkniêcia (t 1) sesji. W badaniach zosta³y uwzglêdnione kursy zamkniêcia, tym samym pominiêto analizê kursów ekstremalnych (minimalnych i maksymalnych). Zmiennoœæ by³a wyznaczana w okresach miesiêcznych (n = 20). Szczególnie wysoki poziom wskaÿnika zmiennoœci zanotowano w paÿdzierniku i listopadzie 2008 r. (powy ej 70). Ca³y 2009 r. i pierwsza po³owa 2010 r. charakteryzowa³y siê du ymi wahaniami zmiennoœci (cykliczne du e wzrosty zmiennoœci). Z kolei okres drugiej po³owy 2010 r. i pierwszej po³owy 2011 r. cechowa³a niewielka zmiennoœæ indeksu. Niepokój na rynek powróci³ w sierpniu 2011 r., kiedy wskaÿnik zmiennoœci WIG20 przekroczy³ poziom 44. Równie wysokie wskaÿniki zmiennoœci utrzymywa³y siê przez kolejne dwa miesi¹ce. W 2012 r. nie zanotowano ju tak gwa³townych wzrostów zmiennoœci. 5. Zyskownoœæ strategii long straddle na GPW w Warszawie Du e zmiany poziomu WIG20 sprzyjaj¹ zyskownoœci strategii long straddle. Badaniu zyskownoœci na rynku polskim poddano strategie long straddle zbudowane z opcji na WIG20 notowanych na GPW w Warszawie w latach 2007 2012. Ka da strategia sk³ada³a siê z jednej opcji kupna i jednej opcji sprzeda y. Sygna³em otwarcia pozycji by³ wzrost zmiennoœci WIG20. Pozycje otwierano na podstawie kszta³towania siê wstêg Bollingera ustalonych na poziomie 1,5-krotnoœci odchylenia standardowego, a zatem wtedy, gdy WIG20 przekracza³ œredni poziom WIG20 z n = 20 sesji o 1,5 odchylenia standardowego. Takie ustalenie sygna³ów kupna pozostawia³o miejsce na wiêksz¹ zmianê indeksu. Pozycje by³y otwierane w opcjach o najbli szym terminie wygaœniêcia i o kursie wykonania najbardziej zbli onym do bie ¹cego poziomu rynkowego WIG20. Strategie by³y utrzymywane do terminu wygaœniêcia. Nie powiêkszano zaanga owania w dane opcje. Za kursy kupna opcji przyjêto kursy zamkniêcia na fixingu. W badaniach nie uwzglêdniono kosztów transakcyjnych, tj. prowizji przy otwieraniu pozycji. Przeprowadzone badania wykaza³y, i pomimo wystêpuj¹cej na polskim rynku wysokiej zmiennoœci indeksu WIG20 w latach 2007 2012 strategie long straddle nie gwarantowa³y wysokich zysków (zob. rys. 4),

484 Ewa Widz g³ównie z powodu wysokich premii. Wzrost zmiennoœci powodowa³ wzrost poziomu premii i w efekcie wysokie koszty otwarcia pozycji. Kwoty zap³aconych premii by³y czêsto na tyle du e, e poch³ania³y zyski wynikaj¹ce ze zmiany WIG20. Poniewa do realizacji strategii wybrano opcje o kursie wykonania najbardziej zbli onym do bie ¹cego poziomu indeksu, wiêc aby osi¹gn¹æ zysk wystarczy³a zmiana poziomu WIG20 wiêksza ni wielkoœæ premii wyra onych w punktach. Rysunek 4. Zyskownoœæ strategii long straddle w relacji do zmian wartoœci indeksu WIG20 w trakcie trwania strategii (w %) ród³o: Opracowanie w³asne. Na podstawie badañ mo na stwierdziæ, i przy zmianach WIG20 na poziomie do 10% (zarówno w przypadku wzrostów, jak i spadków indeksu) w praktyce nie mo na osi¹gn¹æ zysków ze strategii long straddle, gdy ewentualne zyski z wykonania opcji s¹ w ca³oœci poch³aniane przez premie. Dopiero gdy WIG20 zmienia³ siê o ponad 10%, inwestor móg³ osi¹gn¹æ zysk na poziomie zwykle do ok. 60% zainwestowanego kapita³u. Najwiêkszy zysk (w wysokoœci 182%) mo na by³o osi¹gn¹æ w badanym okresie w III kwartale 2011 r. Warto zwróciæ uwagê na to, e pomimo wysokiej zmiennoœci WIG20 w latach 2007 2012 a 58% zrealizowanych strategii przynios³o stratê. Jest to zwi¹zane nie tylko z wysokimi premiami w tym okresie, ale równie z tym, e wysoka zmiennoœæ nie oznacza jeszcze du ej wzglêdnej zmiany WIG20 w trakcie trwania strategii. Wysoka zmiennoœæ oznacza bowiem zarówno zmiany w górê, jak i w dó³, które mog¹ siê wzajemnie niwelowaæ

Efektywnoœæ strategii long straddle w warunkach wysokiej zmiennoœci... 485 w okreœlonym czasie. St¹d lepsze wyniki mo na by³o osi¹gn¹æ, zamykaj¹c wczeœniej pozycje. Wœród strategii, które przynios³y stratê, dok³adnie po³owê stanowi³y te z poziomem strat ponad 50%. Mimo ograniczonego i wczeœniej znanego ryzyka (maksymalna strata równa sumie zap³aconych premii) nie jest to wiêc strategia dla inwestorów o niskiej sk³onnoœci do ryzyka. 6. Ograniczenia mo liwoœci realizacji strategii opcyjnych na rynku polskim Rynek opcji na GPW w Warszawie istnieje od 22 wrzeœnia 2003 r. Stopniowo zainteresowanie inwestorów opcjami roœnie, co potwierdza wzrost wolumenu i wartoœci obrotów sesyjnych opcjami (zob. tab. 3). Nadal jednak segment ten pozostaje wyraÿnie w tyle w porównaniu z rynkiem kontraktów terminowych. W 2011 r., rekordowym pod wzglêdem wolumenu obrotów opcjami, udzia³ opcji w ca³kowitym wolumenie obrotów wszystkimi instrumentami pochodnymi notowanymi na GPW wyniós³ zaledwie 5,77%, a w 2012 r. 6,31%. Tablica 3. Statystyka obrotu opcjami na GPW w Warszawie notowania ci¹g³e charakterystyka 2011 2010 2009 2008 2007 wartoœæ obrotu ogó³em (mln z³)* 21 819 13 653 7 878 8 261 14 103 œredni obrót na sesjê (mln z³) 86,93 53,97 31,27 32,92 56,64 wartoœæ obrotu wg premii (mln z³) 276,72 158,31 192,09 231,59 231,57 wolumen ogó³em (tys. szt.) 832 106 546 842 399 708 325 203 394 986 œredni wolumen na sesjê 3 315 2 161 1 586 1 296 1 586 liczba transakcji na sesjê 789 688 590 485 471 liczba otwartych pozycji (na koniec roku) 17 517 43 583 20 850 6 925 11 181 wskaÿnik p³ynnoœci (%) 11,37 8,98 6,34 6,60 10,50 liczba serii (na koniec roku) 122 106 110 138 98 * Wartoœæ obrotu wed³ug kursu zamkniêcia instrumentu bazowego. ród³o: [Rocznik..., 2012, s. 213]. W 2012 r. wolumen obrotu opcjami na indeks WIG20 wyniós³ 715 364 szt., a wiêc mniej o 20,3% ni w roku poprzednim, a liczba otwartych pozycji na koniec roku wynios³a 14 462 szt. (spadek o 17,4%) [Rynek..., 2013, s. 3].

486 Ewa Widz G³ównym problemem rynku opcji w Polsce jest brak odpowiedniej p³ynnoœci, warunkuj¹cej swobodne otwieranie i zamykanie pozycji przy relatywnie niewielkim spreadzie, a zatem niezbêdnej w realizacji z³o onych strategii opcyjnych. Nadal najwiêksze obroty na rynku (50% w 2012 r.) generuj¹ inwestorzy indywidualni (zob. rys. 5), którzy nie zapewniaj¹ rynkowi w³aœciwej p³ynnoœci. Rysunek 5. Struktura inwestorów na rynku opcji ród³o: [Udzia³ inwestorów..., 2013]. Obrót na rynku opcji jest wspomagany przez animatorów. Obecnie jest ich piêciu (trzy podmioty krajowe i dwa zagraniczne), przy czym trzech z nich zaczê³o pe³niæ tê funkcjê w 2011 r. Widoczny jest wp³yw ich dzia³añ na p³ynnoœæ w tym segmencie rynku, wskaÿnik p³ynnoœci wzrós³ bowiem z 8,98% w 2010 r. do 11,37% w 2011 r., a udzia³ inwestorów instytucjonalnych w obrotach wzrós³ z 12% w 2011 r. a do 39% 2012 r. Pozytywny wp³yw wywieraj¹ te dokonywane przez GPW zmiany w standardzie opcji. Zakoñczenie Warunkiem zyskownoœci strategii long straddle jest du a zmiana ceny instrumentu bazowego. Pomimo wystêpuj¹cych w ostatnich latach na polskim rynku gie³dowym du ych zmian indeksu WIG20 strategie long straddle zbudowane na notowanych na GPW opcjach na WIG20 nie gwarantowa³y wysokiej zyskownoœci. G³ówn¹ tego przyczyn¹ by³y wysokie premie, które niwelowa³y zyski osi¹gniête z wykonania opcji. Premie te wyraÿnie ros³y w warunkach zwiêkszonej zmiennoœci, stanowi¹c

Efektywnoœæ strategii long straddle w warunkach wysokiej zmiennoœci... 487 koszt rzêdu 2 3 tys. z³. W takiej sytuacji zmiana WIG20 zapewniaj¹ca zysk musia³a wynosiæ co najmniej 200 300 pkt (oko³o 10% wartoœci indeksu). Mo na st¹d wyci¹gn¹æ nastêpuj¹cy wniosek: eby strategia long straddle by³a skuteczna, oczekiwania realizuj¹cego j¹ inwestora co do zmian cen instrumentu bazowego powinny byæ inne ni pozosta³ych uczestników rynku. Jeœli bowiem oczekuj¹ oni znacznych zmian cen, znajdzie to odbicie w wysokoœci premii opcyjnych, co w konsekwencji uniemo liwi, a przynajmniej utrudni osi¹gniêcie zysku w strategii [Hull, 1999, s. 264-265]. Dzia³aniem zwiêkszaj¹cym efektywnoœæ strategii mog³oby byæ wczeœniejsze zamkniêcie pozycji, tj. jeszcze przed wygaœniêciem opcji lub te reakcja na zmiany sytuacji rynkowej polegaj¹ca na sprzeda y tylko jednej opcji w zale noœci od tendencji na rynku. Przyk³adowo, jeœli po gwa³townym wzroœcie ceny instrumentu bazowego inwestor oczekuje spadków, mo e sprzedaæ opcjê kupna, realizuj¹c teraz strategiê kierunkow¹ long put, nastawion¹ na spadek ceny instrumentu bazowego. Literatura 1. Dêbski W. (2010), Rynek finansowy i jego mechanizmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2. Hull J. (1999), Kontrakty terminowe i opcje. Wprowadzenie, WIG Press, Warszawa. 3. Long Straddle, Materia³y edukacyjne The Options Industry Council, www.pochodne.gpw.pl/?page=1336, dostêp dnia 28.02.2013. 4. Mejszutowicz K. (2006), Strategie na rynku opcji. D³ugi stela, GPW, Warszawa, www.pochodne.gpw.pl/pub/pdf/broszura_dlugi_stelaz.pdf, dostêp dnia 28.02.2013. 5. Mejszutowicz K. (2011), Podstawy inwestowania w kontrakty terminowe i opcje, GPW, Warszawa. 6. Profil inwestora gie³dowego w 2012 roku (2012), Ogólnopolskie Badanie Inwestorów, Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, www.sii. org.pl/865/edukacja-i-analizy/badania-i-rankingi.html#ak 865, dostêp dnia 28.02.2013. 7. Rocznik gie³dowy 2012 (2012), GPW, Warszawa. 8. Rynek instrumentów pochodnych w 2012 r. (2013), GPW, Warszawa, www.gpw.pl/pub/files/pdf/pochodne_2012.pdf, dostêp dnia 28.02.2013. 9. Tarczyñski W. (2004), Instrumenty pochodne na rynku kapita³owym, PWE, Warszawa.

488 Ewa Widz 10. Tarczyñski W., Zwolankowski M. (2006), In ynieria finansowa, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa. 11. Udzia³ inwestorów w obrotach instrumentami finansowymi na GPW w 2012 r. (2013), Ankieta GPW w firmach inwestycyjnych, www.gpw.pl/komunikaty_prasowe?ph_tresc_glowna_start=show&ph_tresc_glowna_ cmn_id=49907, dostêp dnia 28.02.2013. Streszczenie Celem artyku³u jest okreœlenie efektywnoœci strategii long straddle zbudowanych z opcji notowanych na GPW w Warszawie w latach 2007-2012. Pomimo wystêpuj¹cej w tym okresie wysokiej zmiennoœci indeksu WIG20 strategie te nie gwarantowa³y wysokiej zyskownoœci. G³ówn¹ tego przyczyn¹ by³y wysokie premie, które ros³y wraz ze zmiennoœci¹. W artykule wskazano tak e dzia³ania zwiêkszaj¹ce efektywnoœæ badanej strategii. S³owa kluczowe opcje, gie³da, strategie, zysk The effectiveness of long straddle strategy in high volatility WIG20 (Summary) The aim of this paper is to examine the effectiveness of long straddle strategies on the Warsaw Stock Exchange in 2007-2012. The strategies don t guarantee high profitability despite the high volatility of WIG20. The main reason was the high premiums that increased with volatility. The article also identifies actions to increase the effectiveness of the strategy. Keywords options, exchange, strategies, profit