Numer 6. Zdrowym być. W tym numerze:

Transkrypt

1 P I S E M K O R E D A G U J Ą U C Z N I O W I E W Z E S P O L E S Z K Ó Ł P U B L I C Z N Y C H W C Z E R N I E J E W I E PAŹDZIERNIK/LISTOPAD/GRUDZIEŃ 2011 Zdrowym być - I miejsce dla Huberta Bresza w Szkolnym konkursie na najlepszy tytuł czasopisma promującego zdrowy styl życia W tym numerze: Śniadanie daje moc 1. Certyfikat 2. Warzywa i owoce 3. Konkurs wiedzy o HIV Zdrowy styl życia 5. Czy wiesz, że Mały ratownik 7. Zdjęcia: Maria Buczkowska ŚNIADANIE DAJE MOC - WSPÓLNY POSIŁEK DLA NAJMŁODSZYCH Partnerstwo dla Zdrowia w dniu 8 listopada 2011 roku przeprowadziło ogólnopolską akcję edukacyjną Śniadanie daje moc, która została objęta honorowym patronatem Wielkopolskiego Kuratora Oświaty. Idea akcji narodziła się w Partnerstwie dla Zdrowia po przeanalizowaniu wyników badań, z których wynikało, że 130 tys. dzieci w szkołach podstawowych cierpi z powodu niedożywienia, a aż 220 tys. dzieci nie odżywia się w sposób niezbędny dla ich prawidłowego rozwoju (np. wychodzą z domu bez śniadania, przychodzą do szkoły bez drugiego śniadania, nie jedzą codziennie obiadu). Badania pokazały też, że w blisko 40% klas szkół podstawowych działania edukacyjne są bardzo potrzebne. Partnerstwo dla Zdrowia postawiło sobie za misję przeciwdziałanie niedożywieniu dzieci w Polsce i od początku swojego istnienia angażuje się w rozwiązywanie tego problemu, a akcja 8 listopada jest kolejnym takim działaniem. Celem akcji Śniadanie daje moc było zachęcenie dyrektorów i nauczycieli oraz rodziców do zorganizowania, 8 listopada 2011r. wspólnego śniadania dla uczniów klas 1-3 szkół podstawowych. Uczniowie klas I-III szkoły podstawowej także przystąpili do tej akcji i wspólnie jedli śniadania w swoich klasach, by zachęcić ich do prawidłowego żywienia codziennie.

2 CERTYFIKAT SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM W CZERNIEJEWIE W dniu 23 listopada 2011 roku odbyła się VII Konferencja Szkół Promujących Zdrowie. W spotkaniu, które miało miejsce w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu, wzięli udział przedstawiciele placówek oświatowych z terenu województwa. Byli to dyrektorzy szkół bądź koordynatorzy wychowania zdrowotnego. Program konferencji dotyczył promocji zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki zdrowego żywienia. Wicekurator Oświaty pani Hanna Rajcic-Mergler zapoznała obecnych na spotkaniu ze Stanowiskiem Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Zdrowia oraz Ministra Sportu i Turystyki w sprawie działań podejmowanych przez szkoły w zakresie zdrowego żywienia uczniów. Następnie dr Rafał Wójciak z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu prezentował temat : Diety alternatywne w świetle racjonalnego żywienia. W dalszej części konferencji dzieliły się swoimi pomysłami niektóre Szkoły Promujące Zdrowie, przedstawiając zebranym dobre praktyki realizowane w ich placówkach. Na zakończenie pani Wicekurator Oświaty wręczyła w obecności Wojewódzkiego Koordynatora Szkół Promujących Zdrowie pani wizytator Beaty Cierzniak oraz Koordynatora Rejonowego starszego wizytatora - pani Katarzyny Wardzińskiej certyfikaty dla szkół, które zostały włączone do sieci wojewódzkiej. Na spotkaniu obecni byli także Inspektor Oświaty pani Dorota Krause z ramienia Organu Prowadzącego szkołę, Dyrektor Zespołu Szkół Publicznych w Czerniejewie pan Henryk Czarnecki oraz Koordynator wychowania zdrowotnego pani Danuta Kopeć. Podczas uroczystości wręczenia certyfikatów Pani Wicekurator przekazała dokumenty dla obydwu szkół na ręce Dyrektora Placówki. Otrzymanie Certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie zobowiązuje nauczycieli, uczniów i ich rodziców do dalszej pracy nad dokonywaniem dobrych wyborów związanych z dbałością o zdrowie własne i innych. Zachęca także do promowania zdrowia w każdym jego wymiarze. Poprzedzone było okresem przygotowawczym, gdy prowadzone były różnorodne działania skierowane na uczniów, ich rodziców oraz lokalną społeczność. Miały one na celu upowszechnić ideę działań na rzecz zdrowia. Inicjatorem uczestnictwa w Projekcie Szkoła Promująca Zdrowie była pani Grażyna Kulpińska, która do roku 2008 pełniła funkcję koordynatora wychowania zdrowotnego, a następnie objęła funkcję Wicedyrektora ZSP w Czerniejewie. W okresie przygotowawczym w obydwu szkołach prowadzona była systematycznie edukacja zdrowotna w ramach nauczanych przedmiotów, zajęć wychowania fizycznego a także podczas zajęć pozalekcyjnych. Uczniowie uczestniczyli cyklicznie w akcjach i wydarzeniach. We wrześniu każdego roku braliśmy udział w lokalnych obchodach Dnia Serca we współpracy z Fundacją Serce Dziecka oraz Stowarzyszeniem Lux Cordis z Luksemburga. Prowadzone były zajęcia profilaktyczne z dietetykiem oraz spotkania ze słuchaczami Studium Medycznego dotyczące zdrowia, w tym dbałości o serce. Rodzicom najmłodszych uczniów Szkolne Koło PCK przypominało o konieczności przygotowywania zdrowych śniadań. Każdego roku uczniowie Gimnazjum brali udział w Olimpiadzie Promocji Zdrowego Stylu Życia PCK. Wiele razy byli laureatami na szczeblu wojewódzkim. Jedna z uczennic wygrała nawet etap ogólnopolski. Gimnazjaliści uczestniczyli w spotkaniach i lekcjach poświęconych profilaktyce HIV/ AIDS. Wynikiem tych zajęć był udział w konkursach organizowanych przez PSSE w Gnieźnie oraz konkursie powiatowym, który odbywa się w naszej szkole. Prowadziliśmy zbiórki odzieży, słodyczy i artykułów higienicznych, najczęściej w okresie przedświątecznym, ale także w innych sytuacjach. W naszej szkole prowadziliśmy dwukrotnie zbiórkę krwi dla chorego ucznia. Odbywały się spotkania z lekarzami, pielęgniarkami- by nasi uczniowie usłyszeli profesjonalne odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Od wielu lat uczestniczymy w programach zdrowotnych Trzymaj formę, Bądźmy zdrowi, wiemy więc działamy. W maju odbywają się biegi uliczne dla wybranych przedstawicieli wszystkich klas i w ten sposób propagujemy ucieczkę przed nałogami. Nasi wychowankowie byli nagradzani w Ogólnopolskiej Kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł, konkursie Palić, nie palić?. Młodzieżowi Liderzy Zdrowia uczestniczyli w warsztatach przygotowanych przez PSSE w Gnieźnie i zdobytą wiedzę przekazywali rówieśnikom. Były imprezy plenerowe i festyny rodzinne, w których swoją sprawnością fizyczną mogli się wykazać wszyscy członkowie rodziny, nie tylko najmłodsi. Jako Szkoła Przyjazna Środowisku pomagamy Ziemi codziennie przez systematyczną zbiórkę surowców wtórnych: makulatury, nakrętek od butelek typu PET, baterii a także folii. Wychowując naszych uczniów w myśl zasad zrównoważonego rozwoju, zachęcamy do udziału w różnorodnych akcjach o charakterze ekologicznym. Wymienię niektóre z nich: Sprzątanie Świata, Dzień Dobrych Uczynków, Święto Drzewa, Dzień Czystego Powietrza. Ciąg dalszy str. 3 Str. 2

3 CERTYFIKAT SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ I GIMNAZJUM W CZERNIEJEWIE ciąg dalszy ze str. 2 Staramy się o dobry klimat nie tylko na zewnątrz, staramy się by szkoła była przyjazna uczniom i by znaleźli wśród swoich rówieśników oraz w nauczycielach, psychologu i pedagogu szkolnym wsparcie i pomoc. Młodzież działa w wolontariacie poprzez udzielanie wsparcia osobom starszym i pomoc koleżeńską w odrabianiu zadań domowych. Bardzo ważnym tematem, poruszanym przez instytucje zajmujące się zdrowiem jest brak nawyku ruchu u dzieci i młodzieży oraz niewłaściwa dieta, w której zaznaczają się niedobory ilościowe i jakościowe. Podkreślamy to także w naszej codziennej pracy. Uczniowie wielokrotnie mieli możliwość w szkole przygotować zdrowy posiłek. Jedzenie szykowali najmłodsi i najstarsi. Dzięki filmowi reklamowemu, uczniowie klasy trzeciej wygrali dla szkoły w minionym roku szkolnym, wizytę kuchni mobilnej z WINIAR. W tym roku szkolnym klasy I -III biorą udział w kampanii ŚNIADANIE DAJE MOC oraz w programie edukacyjnym Pięć porcji warzyw, owoców lub soku. Na co dzień szkoła włączyła się do akcji MLEKO W SZKOLE i OWOCE W SZKOLE Nauczyciele wychowania fizycznego propagują aktywność fizyczną przez zajęcia szkolne i pozalekcyjne, zachęcając do udziału w zawodach sportowych i rozgrywkach międzyszkolnych. Nie sposób wymienić wszystkich zadań, które były w naszej placówce realizowane. Na bieżąco ankietowaliśmy uczniów i pytaliśmy o zdanie rodziców, by dokonać trafnych spostrzeżeń na następny okres pracy. Chcieliśmy także uświadomić sobie, które obszary działań wypadają gorzej i trzeba nad nimi pracować. Cieszymy się, że otrzymaliśmy Certyfikaty Szkoły Promującej Zdrowie dla obydwu szkół wchodzących w skład zespołu. Jesteśmy drugą szkołą w powiecie gnieźnieńskim, która została wyróżniona w ten sposób. Rozumiemy, że takie wyróżnienie zobowiązuje. ZSP w Czerniejewie FOTORELACJA Z KONFERENCJI SZKÓŁ PROMUJĄCYCH ZDROWIE - POZNAŃ REALIZUJEMY PROGRAM DLA KLAS I-III SP W roku szkolnym 2011/2012 działania w zakresie promocji spożywania warzyw, owoców lub soku w szkołach podstawowych kontynuowane są poprzez program edukacyjny dla klas I-III szkół podstawowych o nazwie 5 porcji warzyw, owoców lub soku. Program jest realizowany przez Krajową Unię Producentów Soków, dzięki sfinansowaniu z budżetu Funduszu Promocji Owoców i Warzyw oraz członków Stowarzyszenia, którzy podjęli się partycypować w kosztach niekwalifikowanych, w tym przez firmę Tymbark. Str. 3

4 VI EDYCJA POWIATOWEGO KONKURSU WIEDZY O HIV/AIDS Dyrektor Zespołu Szkół Publicznych w Czerniejewie, 2 grudnia 2011 roku, po raz szósty zaprosił Gimnazja powiatu Gnieźnieńskiego do udziału w Powiatowym Konkursie Wiedzy o HIV/AIDS. Szkoły przygotowywały dla uczniów eliminacje klasowe i szkolne. Termin zgłaszania uczniów do finału minął 24 listopada 2011 roku. Zajęcia prowadzone w szkołach dotyczyły podstawowej wiedzy na temat zakażenia wirusem HIV, zasad które zmniejszają ryzyko zakażenia oraz ogólnych informacji związanych z epidemiologią. Uczniowie uczestniczyli w pogadankach, prelekcjach, zajęciach warsztatowych (prowadzonych metodami aktywnymi). Wiedza propagowana była także poprzez okolicznościowe gazetki tematyczne i audycje w szkolnych radiowęzłach. Poprzez te różnorodne działania gimnazjaliści dowiedzieli się, że wirus jest nadal groźny, a nowe zakażenia dotyczą głównie osób młodych. Oprócz zmagań konkursowych, spotkanie dało możliwość lokalnych obchodów Światowego Dnia AIDS, który przypada każdego roku 1 grudnia. Krajowe Centrum ds. AIDS objęło patronatem konkurs oraz przesłało bezpłatne materiały, które zostały przekazane opiekunom i uczestnikom w dniu konkursu. Udział w konkursie zgłosiło 9 szkół, ale przystąpiło ostatecznie 8: - Gimnazjum nr 1 w Gnieźnie im. Zjazdu Gnieźnieńskiego reprezentowała Karolina Owczarek z opiekunem panią Ewą Winkowską, - Gimnazjum nr 2 w Gnieźnie im. Powstańców Wlkp. 1918/1919 reprezentowała Daria Jędraszak z opiekunem - panią Wandą Mieszczak, - Gimnazjum nr 4 w Gnieźnie z oddziałami integracyjnymi im. Polskich Noblistów reprezentowała Karolina Wojciechowska z opiekunem - panią Kamillą Stróżyk, - Prywatne Gimnazjum PORKOM w Gnieźnie - reprezentował Mikołaj Gabrysz pod opieką pani Gabrieli Wilkosz, - Zespół Szkolno- Gimnazjalny w Zdziechowie reprezentowała Julia Kraczek pod opieką pani Stanisławy Łykowskiej, - Zespół Szkół - Gimnazjum i Liceum im. Michała Kosmowskiego w Trzemesznie reprezentowała Maria Kuchta pod opieką pani Natalii Woźniak, - Zespół Szkół Publicznych- Gimnazjum im. Jana Pawła II w Żydowie reprezentowała Kinga Trzybińska pod opieką pani Anny Prusak, - Zespół Szkół Publicznych - Gimnazjum. Ks. Onufrego Kopczyńskiego w Czerniejewie reprezentowała Malwina Szymańska - pod opieką pani Agnieszki Sopolińskiej. W dniu 2 grudnia, po dokonaniu czynności porządkowych związanych z odnotowaniem obecności zgłoszonych uczestników i opiekunów odbyła się część oficjalna - dokonanie otwarcia lokalnych obchodów Światowego Dnia HIV/AIDS, połączonych z konkursem - w obecności: Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego pani Grażyny Bernaciak, Dyrektora Wydziału Zdrowia w Starostwie Powiatowym pani Anny Krajewskiej przedstawiciela Urzędu Miasta i Gminy Czerniejewo - pani Doroty Krause oraz Dyrektora Szkół Publicznych w Czerniejewie - pana Henryka Czarneckiego. Gośćmi naszymi były też panie: Ewa Krzyżańska z Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej, pani Jadwiga Kosmala z Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, pani Krystyna Król- sekretarz Zarządu Rejonowego PCK w Gnieźnie, przedstawiciel prezydium Rady Rodziców - pani Bogumiła Matusz. Po części oficjalnej i przemówieniach zaproszonych Gości, uczniowie zaprezentowali część artystyczną, która była tematycznie związana z konkursem. Opiekę nad uczniami sprawowały panie: Romana Świdurska oraz Ilona Dąbrowska. Po przedstawieniu uczniowie rozwiązywali test. Przygotowanych było łącznie 35 pytań zweryfikowanych przez Krajowe Centrum ds. AIDS. W większości były to pytania jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru. Komisja Konkursowa w składzie: pani Ewa Krzyżańska - pracownik PSSE w Gnieźnie, pani Stanisława Łykowska - nauczyciel ZSG w Zdziechowie, pani Danuta Kopeć - nauczyciel ZSP w Czerniejewie dokonała oceny poprawności udzielonych odpowiedzi: pierwsze miejsce zajęła Karolina Wojciechowska z Gimnazjum nr 4, drugie miejsce Weronika Trzybińska z Gimnazjum w Żydowie, trzecie miejsce Karolina Owczarek z Gimnazjum nr 1. Po obiedzie, przygotowanym w stołówce szkolnej, zostały ogłoszone wyniki konkursu i nastąpiło wręczenie nagród przez przedstawiciela Starostwa Powiatowego panią Annę Krajewską oraz Dyrektora Zespołu Szkół Publicznych. Dyrektor przekazał także upominki dla opiekunów. Były to materiały związane z profilaktyką HIV/AIDS przesłane przez Krajowe Centrum ds. AIDS, materiały promujące nasz region ze Starostwa Powiatowego oraz foldery, książki i słodycze, przekazane przez Burmistrza Miasta i Gminy Czerniejewo. Sponsorami nagród byli: Starostwo Powiatowe w Gnieźnie Burmistrz Miasta i Gminy Czerniejewo Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny Rada Rodziców przy ZSP w Czerniejewie Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ciąg dalszy str. 5 Str. 4

5 VI EDYCJA POWIATOWEGO KONKURSU WIEDZY O HIV/AIDS ciąg dalszy ze str. 4 Uczniowie otrzymali następujące upominki: 1. nagroda- głośniki CREATIV A 120, kamera internetowa A 4 Tech EVO Smart,książka ufundowana przez PSSE, materiały edukacyjne o HIV/ AIDS, długopisy, słodycze, foldery o Gnieźnie i Czerniejewie 2. nagroda pamięć przenośna do komputera 16 GB, książka ufundowana przez PSSE, materiały edukacyjne o HIV/AIDS, długopisy, słodycze, foldery o Gnieźnie i Czerniejewie 3. nagroda- głośniki CREATIV A 60, długopisy, słodycze, foldery o Gnieźnie i Czerniejewie materiały edukacyjne o HIV/AIDS. Pozostali uczestnicy otrzymali : pamięć przenośną 8 GB, materiały edukacyjne o HIV/AIDS, długopisy, słodycze, foldery i książki o Gnieźnie i Czerniejewie. REJONOWY ETAP XX OLIMPIADY PROMOCJI ZDROWEGO STYLU ŻYCIA PCK 9 grudnia 2011 roku w Medycznym Studium Zawodowym w Gnieźnie, odbył się etap rejonowy XX Olimpiady Promocji Zdrowego Stylu Życia PCK. Gimnazjum w Czerniejewie reprezentował uczeń klasy II B Dawid Szewczyk. Zdobył on drugie miejsce w kategorii szkół gimnazjalnych. Zdrowy styl życia i zmiana nawyków dnia codziennego to ważna umiejętność. Wiedza, którą zdobyli uczniowie, przygotowując się do konkursu, jest potrzebna w życiu. Ze względu na rozwój cywilizacyjny, ciągły pośpiech i wynikające z niego zmęczenie jest to sprawa ważna, która dotyczy wielu ludzi. Istotne dla młodych osób, które gwałtownie rosną, jest stosowanie w życiu zasad prawidłowego żywienia, połączonego z aktywnością fizyczną. Badania naukowe, prowadzone wśród dzieci i młodzieży i dorosłych, wskazują, że większość ludzi spożywa posiłki nieprawidłowo. Ma to niewiele wspólnego z racjonalnym żywieniem. Bowiem niedożywienie może być nie tylko ilościowe, ale też jakościowe. Zbyt duża podaż energii powoduje otyłość, co jest widoczne w sylwetce człowieka. Niewłaściwie dobrane produkty spożywcze, np.: jedzenie zbyt dużej ilości słodyczy albo jedzenie produktów z wybranej grupy- skutkują po czasie, wpływając źle na stan naszego zdrowia. Przyczyny nieprawidłowego żywienia są różne. Niektórzy wskazują na skłonności genetyczne, jako predyspozycje do otyłości. Inni naukowcy mówią o złych nawykach: przejadaniu się, braku ruchu i niewłaściwie skomponowanej diecie. Niekiedy jedzenie traktuje się jak nagrodę, rodzaj pochwały. Często rodzice dają dziecku pieniądze na kupienie czegoś do jedzenia. Pozwalają na dokonanie wyboru, zrzucając odpowiedzialność za prawidłowe żywienie rodziny na dziecko. Często zapominamy, że wspólne zasiadanie do stołu podczas posiłku to tworzenie więzi rodzinnych i pewnych rytuałów koniecznych do właściwego funkcjonowania społecznego. Pomijanie tych czynników tworzy nieprawidłowe nawyki, szczególnie u dzieci i młodzieży. Wielu ludzi korzysta z diet alternatywnych, jako sposobu na szybkie zrzucenie zbędnych kilogramów. Dają one efekt na krótko, niejednokrotnie powodując choroby lub niedobory w organizmie człowieka. Są niedopuszczalne do stosowania u dzieci i młodzieży. Jedynym skutecznym sposobem jest przestrzeganie reguł pod kontrolą lekarza dietetyka, który ustala dietę w zależności od zapotrzebowania organizmu i stanu zdrowia osoby, której ona dotyczy. Str. 5

6 Organizacja PISEMKO REDAGUJĄ UCZNIOWIE W ZESPOLE SZKÓŁ PUBLICZNYCH W CZERNIEJEWIE Opiekun: Renata Krygier Adres redakcji: Zespół Szkół Publicznych w Czerniejewie sala nr 12 Dewiza firmy: PRACA POPŁACA CZY WIESZ, ŻE... łyżwiarze figurowi podczas piruetów nie dostają zawrotu głowy? Normalnie wykonując piruet z zawrotną prędkością mamy zawroty głowy, tracimy orientację i równowagę, a czasami nawet dostajemy mdłości. Jednak u łyżwiarzy figurowych widzimy zgoła co innego - po wykonanym szybkiego piruetu potrafią z gracją jechać dalej, zupełnie nie tracąc równowagi. Jak to się dzieje? Za zawroty głowy i utratę orientacji po szybkich obrotach odpowiadają narządy równowagi znajdujące się w naszych uszach. Cztery z nich umożliwiają nam trzymanie głowy prosto, a dwa pozostałe rejestrują skręty głowy i ciała. Gdy odwracamy głowę, w obu miernikach obrotu przelewa się płyn. Nerwy informują mózg o krótkotrwałym przelewaniu się płynu. Potem mózg rejestruje kontynuację tego skrętu za pomocą oczu. Dopiero gdy się zatrzymamy, płyn znów zachlupocze. Mózg nie odczytuje jednak, że się zatrzymaliśmy, lecz sądzi, że kręcimy się w drugą stronę. Chociaż stoimy, nasz mózg zachowuje się tak, jakbyśmy się kręcili. Objawia się to zawrotami głowy i zachwianiem ciała. Łyżwiarze figurowi potrafią sprytnie oszukać ten mechanizm. Wpatrują się w jakiś punkt w otoczeniu, więc oczy zgodnie z tym stanem rzeczy przekazują do mózgu informację, że ciało przestało się poruszać. Mózg z kolei daje się nabrać na tę fałszywą informację i wysyła do organów odpowiedzialnych za równowagę właściwy sygnał. Dlatego łyżwiarze nie tracą równowagi po szybkim piruecie i łatwością mogą przejść do dalszej jazdy. Jeśli chcesz awansować na ratownika dużego, musisz się uczyć od małego. Lekcja 1: Zatrucia pokarmowe. W przypadku lekkich zatruć najważniejsze jest odpowiednie nawodnienie organizmu, czyli picie dużej ilości wody. Świetnym sposobem jest wykorzystanie imbiru w leczeniu zatruć. Niewielki kawałek korzenia imbiru trzemy na drobnej tarce i mieszamy z maślanką. Taką miksturę popijamy 2-3 razy dziennie. Na zahamowanie wymiotów pomocny może być imbir Mały ratownik z cytryną. Kiedy nie mamy korzenia imbiru, sprawdzi się także herbata imbirowa albo sok imbirowy. Bóle brzucha złagodzą nasiona kozieradki. Starte nasiona z dodatkiem kminku rozpuszczamy w wodzie i pijemy. Smak nie należy do najprzyjemniejszych ale ważne, że pomaga. Dla osłabienia wymiotów, bólów brzucha, a także po to, by nabrać nieco siły warto przyrządzić sobie miksturę z liści bazylii, zsiadłego mleka, soli i czarnego pieprzu. Takie domowe metody pozwalają na łagodne przejście zatrucia pokarmowego i dyskomfortu z nim związanego. Ważne telefony! POLICJA 997 POGOTOWIE 999 STRAŻ 998 Telefon do mamy Telefon do taty.. Istnieje także ogólny numer alarmowy: 112, pod który można dzwonić bez podawania numeru kierunkowego. Rozmowa zostanie przekierowana przez operatora do odpowiedniej służby ratunkowej.