Podstawy genetyki SYLABUS A. Informacje ogólne

Transkrypt

1 Podstawy genetyki A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny Ochrona środowiska studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne polski przedmiot obowiązkowy, moduł podstawowy II rok / III semestr Student powinien spełniać efekty kształcenia na poziomie matury podstawowej z biologii wykład 15 godz. konwersatoria 15 godz. Celem jest zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami dziedziczenia oraz podłożem zmienności organizmów. Student poznaje jaka jest zależność między genotypem a fenotypem osobnika. Studenci zostają wprowadzeni w dziedzinę nowoczesnych zastosowań genetyki wynikających z gwałtownego rozwoju inżynierii genetycznej i biotechnologii. Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja, konsultacje, nauczanie zdalne przy pomocy platformy internetowej Blackboard Formy zaliczenia : zaliczenie na ocenę konwersatoriów, zaliczenie na ocenę wykładów Efekty kształcenia i 1. Student charakteryzuje podstawowe zasady dziedziczenia i źródła zmienności organizmów żywych. 2. Student opisuje zależności pomiędzy genotypem, fenotypem i środowiskiem życia 3. Student przedstawia zastosowania genetyki w przemyśle farmaceutycznym, medycynie, rolnictwie i hodowli 4. Student rozwiązuje problemy genetyczne w grupie bądź samodzielnie, z poszanowaniem pracy własnej i innych osób 5. Student posługuje się platformą internetową w celu samokształcenia i kontroli własnych osiągnięć Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_W09, K_U03, K_U06, K_U14 K_W03, K_W09, K_U07, K_U08, K_K05, K_K12 K_U20, K_K03, K_K04, K_K09 K_U03, K_U06, K_K05, K_K11 Punkty ECTS 2 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 50 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w zajęciach pozawykładowych: 15 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów: 16 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 4 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 34 1,4 o charakterze praktycznym 35 1,4 Data opracowania: Koordynator : dr hab. Agata Banaszek

2 Elementy składowe sylabusu Nazwa B. Informacje szczegółowe Podstawy genetyki Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii polski II rok/ III semestr 15 godz., wykład stacjonarny (6 godz), wykład-prezentacja z testem na Blackboardzie (9 godz) dr hab. Agata Banaszek Treści merytoryczne : 1. Poziomy organizacji biologicznej (molekularny, organizmalny, populacyjny i gatunkowy). Struktura genomu u organizmów prokariotycznych i eukariotycznych. Geny podzielone u Eucaryota. Podstawowe pojęcia genetyczne i typy dziedziczenia. Cykle życiowe organizmów. Podstawy genetyki klasycznej - segregacja mendlowska. Zależności pomiędzy prawami Mendla a zachowaniem chromosomów w mejozie lokalizacja genów w chromosomach. Dziedziczenie pozajądrowe u Eucaryota. Dziedziczenie matczyne. Segregacja niemendlowska. Interakcje jądrowo-cytoplazmatyczne. 2. Determinacja płci u człowieka, myszy, muszki owocowej, lemingów. Chromosomowe typy dziedziczenia płci. Regulacja aktywności genów związanych z chromosomem X. Podstawy genetyki klasycznej - dziedziczenie cech sprzężonych z płcią. 3. Podstawy genetyki cech ilościowych. Zmienność ciągła. Odziedziczalność. Geny kumulatywne i model dziedziczenia poligenowego. Transgresja. Cechy poligenowe o zmienności nieciągłej efekt progowy. 4. Dziedziczenie cech sprzężonych. Odróżnianie cech niezależnych od sprzężonych. Maksymalna frekwencja rekombinacji. Tworzenie map sprzężeniowych. 5. Podstawy genetyki molekularnej. Molekularne mechanizmy mutacji. Mutacje spontaniczne i indukowane. Dziełanie czynników mutagenicznych - Testy na mutageny. Efekty mutacji punktowych. Bloki metaboliczne. 6. Aberracje chromosomowe i ich wpływ na przebieg procesu mejozy. Zmiany w liczbie chromosomów. Aneuploidalność u ludzi. Poliploidalność. Ewolucja i powstawanie gatunków poprzez poliploidyzację. 7. Techniki inżynierii genetycznej. Banki genów. Rodzaje wektorów. Enzymy restrykcyjne i mapy restrykcyjne. Biotechnologia w przemyśle farmaceutycznym, medycynie, hodowli roślin i zwierząt. Organizmy transgeniczne, GMO znaczenie i zastosowania. Ukierunkowana mutageneza. Somatyczna terapia genowa. Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Efekty kształcenia: 1. Student charakteryzuje podstawowe zasady dziedziczenia i źródła zmienności organizmów żywych. 2. Student opisuje zależności pomiędzy genotypem, fenotypem i środowiskiem życia 3. Student przedstawia zastosowania genetyki w przemyśle farmaceutycznym, medycynie, rolnictwie i hodowli 4. Student posługuje się platformą internetową w celu samokształcenia i kontroli własnych osiągnięć Sposoby weryfikacji: 1. Testy na platformie internetowej

3 Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 2. Zaliczenie pisemne podsumowujący przedmiot (krótkie pytania otwarte, pytania zamknięte) 1. Pozytywna ocena z zaliczenia konwersatoriów. 2. Pozytywna ocena z zaliczenia wykładów. Literatura podstawowa: 1. Charon K. M., Świtoński M Genetyka zwierząt. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2. Sadakierska Chudy A., Dąbrowska G., Goc A Genetyka ogólna. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja 3. Friedman J. M., Fred J. D., Hayden M. R., McGillivray B. C Genetyka. Wydawnictwo Medyczne, Wrocław. Literatura uzupełniająca: 1. Węgleński P. (red.) Genetyka molekularna, PWN, Warszawa. 2. Brown. Genomy. PWN podpis osoby składającej sylabus

4 Elementy składowe sylabusu Nazwa C. Informacje szczegółowe Podstawy genetyki Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii Polski II rok/iii semestr 15 godz., konwersatoria stacjonarne (6 godz.), konwersatoriaprezentacje z testami na Blackboardzie (9 godzin) dr Agata Banaszek Treści merytoryczne : 1. Prawa Mendla. Stosunki dominowania między allelami jednego genu: pełna dominacja, niepełna dominacja, kodominacja, naddominacja. Rozwiązywanie krzyżówek dotyczących dziedziczenia jednej cechy i dziedziczenia dwóch cech niezależnych. Krzyżówka testowa 2. Chromosomowe typy dziedziczenia płci. Dziedziczenie cech sprzeżonych z płcią. Konsekwencje nondysjunkcji chromosomów płci. 3. Dziedziczenie cech sprzężonych, odróżnianie dziedziczenia cech niezależnych od sprzężonych. Zasady tworzenia mapy genetycznej 4. Analiza dziedziczenia cech ilościowych. Wykorzystanie w hodowli zjawiska transgresji. Dziedziczenie cech cytoplazmatycznych, wykazanie różnic w stosunku do dziedziczenia jądrowego. 5. Zastosowanie analizy statystycznej w genetyce i hodowli zwierząt: zasada dodawania, zasada mnożenia, permutacje, kombinacje. Obliczanie prawdopodobieństwa sumy i iloczynu zdarzeń. Prawdopodobieństwo zdarzeń o rozkładzie dwumianowym. Trójkąt Pascala. Prawdopodobieństwo warunkowe. Test chi-kwadrat. 6. Kod genetyczny. Mutacje genowe. Pierwotne i wtórne konsekwencje mutacji. Mutacje chromosomowe i genomowe. 7. Podstawy genetyki populacji. Pojęcie populacji mendlowskiej. Obliczanie częstości alleli i genotypów w populacji. Prawo Hardy ego Weinberga i jego praktyczne zastosowanie. Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Efekty kształcenia: 1. Student charakteryzuje podstawowe zasady dziedziczenia i źródła zmienności organizmów żywych. 2. Student rozwiązuje problemy genetyczne w grupie bądź samodzielnie, z poszanowaniem pracy własnej i innych osób 3. Student posługuje się platformą internetową w celu samokształcenia i kontroli własnych osiągnięć Sposoby weryfikacji: 1. Testy do każdego modułu na platformie Blackboard 2. Bieżąca ocena pracy studenta na zajęciach stacjonarnych 1. Obecność na zajęciach stacjonarnych 2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć 3. Pozytywna ocena zaliczenia testów na platformie internetowej Literatura podstawowa: 1. Charon K. M., Świtoński M Genetyka zwierząt. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 2. Piątkowska B., Goc A., Dąbrowska G Zbiór zadań i pytań z genetyki. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja 3. Sadakierska Chudy A., Dąbrowska G., Goc A

5 Genetyka ogólna. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Literatura uzupełniająca: 1. Lorkiewicz M., Tarkowski J Zbior zadań z genetyki i metod doskonalenia zwierząt. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. 2. Węgleński P. (red.) Genetyka molekularna, PWN, Warszawa.. podpis osoby składającej sylabus i zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.