Mechanizmy ewolucji. SYLABUS A. Informacje ogólne

Transkrypt

1 Mechanizmy ewolucji A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii biologia studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy II rok /IV semestr Student powinien posiadać zaliczenie laboratorium z genetyki wykład 15 godz. laboratoria 30 godz. Celem jest przedstawienie ewolucji jako złożonego procesu przebiegającego na poziomie: genów, osobników, populacji, gatunków i ponadgatunkowym, a także wyjaśnienie mechanizmów tego procesu. Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja, wykonywanie symulacji według instrukcji podczas zajęć laboratoryjnych, analiza wyników, konsultacje Formy zaliczenia : zaliczenie na ocenę laboratoriów, egzamin Efekty kształcenia i Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student opisuje zmienność populacji i gatunków. K_W01, K_U07 2. Student opisuje podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za zmienność populacji i gatunków. K_W07, K_W09, K_U06, K_U03 3. Student określa pozycję człowieka jako gatunku w przyrodzie. K_W01, K_K08 4. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów zachodzących w populacjach i między populacjami i gatunkami. K_W03, K_U06, K_W10, K_K02 5. Student wykonuje zadania wynikające z podziału obowiązków pracy w grupie, K_K05, K_K09, K_U16, K_K06 wykazuje świadomość poszanowania pracy własnej i innych. Punkty ECTS 3 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Ogólny nakład pracy studenta: 75 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w laboratoriach: 30 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminu: 24 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 6 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 51 2,0 o charakterze praktycznym 60 2,4 Data opracowania: Koordynator : dr hab. Katarzyna Jadwiszczak

2 Elementy składowe sylabusu Nazwa Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język B. Informacje szczegółowe Mechanizmy ewolucji biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii Rok studiów/ semestr II rok /IV semestr (letni) Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz 15 godz., wykład forma prowadzenia zajęć Prowadzący dr hab. Katarzyna Jadwiszczak Treści merytoryczne : 1. Założenia lamarckizmu, darwinizmu i neodarwinizmu. 2. Rodzaje zmienności. Zmienność dziedziczna i niedziedziczna. Polimorfizm genetyczny. 3. Sposoby utrzymywania i eliminowania zmienności z populacji. Dobór naturalny model działania. Rodzaje i czynniki działania doboru. 4. Poziomy działania doboru. Dobro gatunku, dobór grupowy i krewniaczy. Ewolucja altruizmu biologicznego. Zjawiska losowe w małych populacjach. Ewolucja i utrzymywanie się rozrodu płciowego. Systemy kojarzeń i dobór płciowy. 5. Pojęcie gatunku biologiczne, typologiczne, morfologiczne i filogenetyczne. Mechanizmy izolacji rozrodczej. 6. Rodzaje specjacji. Specjacja skokowa. Specjacja sympatryczna. 7. Antropogeneza. Gatunki w linii rodowej hominidów i ich charakterystyka. 8. Pochodzenie człowieka współczesnego. Ewolucja cech typowo ludzkich. Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Efekty kształcenia: 1. Student opisuje zmienność populacji i gatunków. 2. Student opisuje podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za zmienność populacji i gatunków. 3. Student określa pozycję człowieka jako gatunku w przyrodzie. 4. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów zachodzących w populacjach i między populacjami i gatunkami. Sposoby weryfikacji: 1. Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (test zamknięty, pytania otwarte opisowe). Forma i warunki zaliczenia 1. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 2. Pozytywna ocena egzaminu. Literatura podstawowa: 1. Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H., Szymura J.M., Zarys mechanizmów ewolucji. 2. Futuyma D.J., Ewolucja. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 3. Szarski H., Mechanizmy ewolucji. PWN, Literatura uzupełniajaca: 1. Dawkins R., Ślepy zegarmistrz. PIW, 2. Dawkins R., Samolubny gen. Prószyński i S-ka, 3. Kubicz A., Tajemnice ewolucji molekularnej. 4. Schopf J.W., Kolebka życia. Wydawnictwo Naukowe PWN, 5. Mayr E., Populacje, gatunki i ewolucja. Wiedza Powszechna,

3 . podpis osoby składającej sylabus

4 Elementy składowe sylabusu Nazwa Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Prowadzący Treści merytoryczne : Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia C. Informacje szczegółowe Mechanizmy ewolucji biologia, studia pierwszego stopnia Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii II rok/iv semestr (letni) 30 godz., laboratoria dr hab. Katarzyna Jadwiszczak, dr Ewa Oleńska 1. Rodzaje zmienności osobników i metody jej badania. Symulacja procesu rekombinacji genetycznej i analiza otrzymanych wyników. 2. Zmienność elektroforetyczna białek. Odczytywanie i 3. Zmienność mitochondrialnego DNA. Odczytywanie i Analiza powiązań haplotypów mtdna. 4. Zmienność mikrosatelitarnego DNA. Odczytywanie i Analaiza różnic i podobieństw między wynikami elektroforezy białek i mikrosatelit. 5. Symulacja działania doboru naturalnego. Powstawanie zmienności i jej selekcja. Kumulatywny charakter doboru naturalnego. 6. Symulacja działania doboru kierunkowego. Dobór krewniaczy obliczanie współczynnika pokrewieństwa. 7. Symulacja działania dryfu genetycznego. 8. Pojęcie gatunku i rodzaje specjacji. Ustalenie rangi gatunku na wybranych przykładach. Symulacja ewolucji psowatych. 9. Symulacja specjacji allopatrycznej. 10. Powstawanie i znaczenie adaptacji. Analiza adaptacji na przykładzie różnych kształtów dzioba. Mimikra batezjańska i mullerowska. 11. Ewolucja hominidów i badanie przebiegu filogenezy. Identyfikacja i charakterystyka przedstawicieli człowiekowatych na podstawie budowy czaszki. 12. Ewolucja hominidów c.d. Podobieństwa i różnice w kariotypie człowieka i szympansa. 13. Ewolucja hominidów c.d. Analiza cech ludzkich na przykładzie niezdolności syntetyzowania wit. C oraz kształtu i funkcji dłoni. Efekty kształcenia: 1. Student opisuje zmienność populacji i gatunków. 2. Student opisuje podstawowe mechanizmy odpowiedzialne za zmienność populacji i gatunków. 3. Student określa pozycję człowieka jako gatunku w przyrodzie. 4. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu procesów zachodzących w populacjach i między populacjami i gatunkami. 5. Student wykonuje zadania wynikające z podziału obowiązków pracy w grupie, wykazuje świadomość poszanowania pracy własnej i innych. Sposoby weryfikacji: 1. Kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami (wejściówki). 2. Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy uzyskanych w trakcie zajęć wyników. 3. Dwa sprawdziany pisemne (pytania otwarte, zadania z treścią). 1. Obecność na zajęciach, 2. Zaliczenie wejściówek,

5 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej 3. Pozytywna ocena pracy studenta podczas laboratoriów, 4. Pozytywne zaliczenie dwóch sprawdzianów, Literatura podstawowa: 1. Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H., Szymura J.M Zarys mechanizmów ewolucji. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2. Futuyma D.J Ewolucja. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 3. Szarski H Mechanizmy ewolucji. PWN, Literatura uzupełniajaca: 1. Dawkins R Ślepy zegarmistrz. PIW, 2. Dawkins R Samolubny gen. Prószyński i S-ka, 3. Kubicz A Tajemnice ewolucji molekularnej. 4. Schopf J.W Kolebka życia. Wydawnictwo Naukowe PWN, 5. Mayr E Populacje, gatunki i ewolucja. Wiedza Powszechna,. podpis osoby składającej sylabus i zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.