WSPARCIE DZIECI I MŁODZIEŻY W ROZWOJU I NAUCE KAŻDE DZIECKO MA JAKIEŚ ZAINTERESOWANIA, KTÓRE MOŻNA ROZWIJAĆ TRZEBA TO JEDNAK UMIEĆ DOSTRZEC.

Transkrypt

1 Oprac. Adam Zalepa WSPARCIE DZIECI I MŁODZIEŻY W ROZWOJU I NAUCE KAŻDE DZIECKO MA JAKIEŚ ZAINTERESOWANIA, KTÓRE MOŻNA ROZWIJAĆ TRZEBA TO JEDNAK UMIEĆ DOSTRZEC.

2 Stadia rozwoju poznawczego (Piaget) Okres sensomotoryczny (0-2l) pojęcia: stałość przedmiotu, koordynacja schematów, początki ja Okres przedoperacyjny (2-7 r.ż) pojęcia: język i myślenie symboliczne, naśladownictwo odroczone, zabawa symboliczna, centracja, egocentryzm, nieodwracalność myślenia Okres operacji konkretnych (7-11 r.ż) pojęcia: szeregowanie, klasyfikowanie, decentracja i odwracalność, zanik egocentryzmu Okres operacji formalnych (12-.) pojęcia: myślenie abstrakcyjne, hipotetyczno-dedukcyjne, analiza, synteza

3 Operacje formalne a konkretne Stadium operacji konkretnych Ogranicza się do tu i teraz Problemy z rozwiązywaniem zadań słownych, szczególnie wymagających wybiegania w przyszłość Każdy problem rozpatrywany jest z osobna Argumenty powiązane z treścią Stadium operacji formalnych Zdolność do rozważania hipotez, nawet nierealnych Rozwiązywanie wszystkich zadań, także słownych Kilka operacji intelektualnych naraz Operowanie logiką argumentów niezależnie od ich treści

4 Rozwój poznawczy nastolatków Zmiany w myśleniu okres operacji formalnych. Umiejętność planowania i stawiania hipotez, brania pod uwagę różnych punktów widzenia i dokonywania kilku operacji myślowych jednocześnie, rozumienia złożonych konstrukcji czasowo-przestrzennych. Rozwija się dalej pamięć logiczna i uwaga dowolna. Nowe zdolności poznawcze są fascynujące i młodzi ludzie mogą oddawać się całymi dniami rozmyślaniom i fantazjom ma to charakter ćwiczeniowy i pozwala na opracowanie tego, co już za kilka lat będą mogli wprowadzić w życie.

5 Teoria Eriksona rozwój jako efekt nacisku społecznego Podstawowe założenia: Rozwój to rozwiązywanie kryzysów spowodowanych przez próby dostosowania funkcjonowania jednostki do wymagań społecznych. Rozwój ma charakter stadialny. Rozwiązanie każdego z kryzysów ma wpływ na rozwiązywanie następnych.

6 Kryzys rozwojowy Kryzys jest tutaj pojęciem w znaczeniu rozwojowym, nie jako groźba katastrofy, ale jako punkt zwrotny, rozstrzygający moment wzrastającej podatności na zranienie i najwyższej potencjalności, stąd też źródło zgromadzonej siły bądź nieprzystosowania

7 Kompetencja, przedsiębiorczość poczucie niższości Czas lata wczesnoszkolne; Charakterystyka opanowanie wiedzy; Rozwiązanie dodatnie poczucie kompetencji, przeżycie sukcesu, wysoka samoocena; Rozwiązanie ujemne poczucie niższości, brak wiary we własne siły.

8 Tożsamość rozproszenie ról Czas lat (?) Charakterystyka poszukiwanie tożsamości osobowej i zawodowej; Rozwiązanie dodatnie spójna i zintegrowania osobowość i ukształtowana tożsamość; Rozwiązanie ujemne zagubienie, brak pewności co do własnej tożsamości.

9 Sytuacje i zdarzenia sprzyjające rozwojowi: stabilne i pewne otoczenie; ochrona/opieka; więź emocjonalna pomiędzy dorosłym i nastolatkiem; miejsca i instytucje motywujące oraz wspierające realizację celów, marzeń i pragnień; przekaz kulturowy i medialny.

10 Miejsca/instytucje motywujące i wspierające realizację celów, marzeń i pragnień?

11 Potencjalne zagrożenia: trudności i nie rozwiane konflikty z poprzednich faz rozwoju; brak lub niewłaściwe wzorce; oferta instytucjonalna jest nie dostosowana do potrzeb młodych ludzi; próżnia społeczna; lansowanie prostych i szybkich rozwiązań narkotyki, leki, alkohol ; antyzdrowotne style życia jeden obowiązujący kanon urody ; komercjalizacja i pragmatyzacja tożsamości.

12 ZASOBY Do zasobów należą przedmioty, warunki, cechy osobowości i pokłady energii, które są cenione jako potrzebne do przetrwania (bezpośrednio lub pośrednio) albo służą do zdobycia owych zasobów umożliwiających przetrwanie. Ludzie działają aktywnie i reaktywnie, dopasowując zasoby do wymogów środowiskowych. Przydatność zasobów i ich przystawanie do wymogów są determinowane przez indywidualny, rodzinny, grupowy i kulturowy system wartości.

13 Trzeba inwestować zasoby, aby uchronić się przed stratami i pozyskiwać nowe zasoby wprost (zasób za zasób) lub przez substytucje (porażka w jednym obszarze skłania do inwestowania w innym)

14 Posiadający więcej zasobów są mniej narażeni na ich utratę i mają większe możliwości osiągania zysków. I na odwrót. Ci którym brakuje zasobów są bardziej narażeni na konsekwencje straty. Z braku rezerw po stracie nie mogą dokonac inwestycji. Niedostatek zasobów powoduje wzrost ryzyka straty i sprawia, że strata początkowa pociąga za sobą nastepne spirala strat. W miarę uszczuplenia zasobów prawdopodobieństwo poradzenia sobie z przyszłymi wyzwaniami spada.

15 Jak dorośli mogą pomóc dziecku w nauce i w rozwoju? * Pomóc dziecku w napisaniu tygodniowego planu zajęć uwzględnić w nim obowiązkowe zajęcia czyli naukę szkolną i zajęcia dodatkowe, takie jak nauka języków obcych, oraz czas na ulubione zabawy i rozrywkę z rówieśnikami. * Wprowadzić zasadę najpierw obowiązki, potem przyjemności i konsekwentnie ją stosować. * Ustalić rytm dnia dziecka ze stałymi porami snu i posiłków

16 Jak dorośli mogą pomóc dziecku w nauce i w rozwoju? * Przygotowanie odpowiedniego miejsca do nauki; * Ustalenie godziny, o której dziecko zawsze będzie odrabiać lekcje; * W czasie nauki zapewnienie ciszy i spokoju, które są niezbędne do prawidłowej koncentracji; * Kontakty osobiste rodziców z nauczycielami stanowią dużą pomoc w ustalaniu właściwego postępowania z danym uczniem i w unikaniu błędów * Rodzice/opiekunowie powinni rozmawiać z dzieckiem o tym, czego się nauczyło, jak układają się jego stosunki z rówieśnikami itp.

17 Jak dorośli mogą pomóc dziecku w nauce i w rozwoju? * Należy pomagać jeśli zajdzie potrzeba a nie wyręczać dzieci w odrabianiu pracy domowej i pokonywaniu trudności. *Jeśli dziecko czegoś nie rozumie, starać się udzielać wskazówek naprowadzających lub zaplanować etapy niezbędne do rozwiązania problemu. * Unikać atmosfery napięcia i nie okazywać pod żadnym pozorem swojego niezadowolenia. * W przypadku zniechęcenia dziecka lub doświadczenia przez nie porażki zachęć do wspólnego wymyślenia, jak rozwiązać dany problem. * Zawsze trzeba szukać mocnych stron swojego dziecka.

18 PODSTAWOWE PRAWIDŁOWOSCI UCZENIA SIĘ: * materiał należy utrwalić przez powtarzanie (proces zapominania zaczyna się zaraz po nauczeniu) * należy uczyć się bezpośrednio po sobie różnych przedmiotów, np. polskiego i fizyki (podobne treści działają na siebie hamująco) * krótkie przerwy na wypoczynek * motywacja

19 Piramida zapamiętywania (stożek Dale a)

20 Uczenie innych

21 Co robić, aby skutecznie zmotywować dziecko? rozbudzać zainteresowania nauczanym przedmiotem, organizować zajęcia pozalekcyjne np. naukę języków obcych, nauczyć korzystania z gier dydaktycznych,, programów telewizyjnych i radiowych, zachęcać do zadawania pytań, uczyć samodzielnego myślenia nagradzając własne opinie, rozwiązania.

22 Co robić, aby skutecznie zmotywować dziecko? sprawiedliwie oceniać, podkreślać osiągnięcia a nie porażki, dobrze organizować czas, rozkład dnia, stosować wyaśnienia, dostosować stopień trudności zadań do możliwości dziecka, jasno stawiać wymagania, być konsekwentnym.

23 Co robić, aby skutecznie zmotywować dziecko? uczyć pozytywnego myślenia, uczyć logicznego myślenia przez nauczanie problemowe, uczyć tolerancji, nie wyśmiewania się, uczyć radości życia i cieszenia się z najdrobniejszych rzeczy., organizować wycieczki, ciekawe metody prowadzenia zajęć, stosować nagrody,

24 Czy karać? Kara blokuje jedynie karane zachowanie poprzez strach, gdy strach ustąpi, karane zachowanie pojawia się na nowo. Kara w istocie nie oducza reakcji, nie wnosi informacji o pożądanym zachowaniu i nie wpływa na uczenie się tego zachowania. Skutkiem surowej kary może być wyuczenie się reakcji unikania, jeśli strach spowodowany karą utrzymuje się przez dłuższy czas.

25 Czy karać? Jednak całkowita rezygnacja z kary w procesie nauczania nie jest celowa. Kara jako informacja o błędzie czy niewłaściwej reakcji może działać korzystnie, jeśli zestawi się ją z nagrodą za poprawienie błędu czy zniwelowanie skutków niewłaściwej reakcji. Kara ta nie może być jednak dotkliwa. Wystarcza sama uwaga o błędzie czy też polecenie zaniechania czynności niepożądanej.

26 Oprac. A. Zalepa Dziękuję za uwagę