Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białej Podlaskiej

Transkrypt

1 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białej Podlaskiej

2 Matematyka - królowa nauk. Matematyka jednym z najważniejszych przedmiotów szkolnych. Matematyka niezwykle trudna dla uczniów. Umiejętności praktyczne uczniów a wiedza teoretyczna

3 Rozumowanie operacyjne Rozumowanie operacyjne - jest to jeden ze sposobów myślenia, który kształtuje się i dojrzewa zgodnie z rytmem rozwojowym człowieka. W kolejnych okresach i stadiach rozwojowych także pod wpływem nauczania domowego i szkolnego zmienia się sposób, w jaki człowiek ujmuje, porządkuje i wyjaśnia rzeczywistość. Zmiany te przebiegają od form prostych, silnie powiązanych ze spostrzeganiem i wykonywanymi czynnościami, do form realizowanych w umyśle, a więc abstrakcyjnie. Dlatego psycholodzy mówią także o rozwoju inteligencji operacyjnej człowieka.

4 Koncepcja rozwoju operacyjnego rozumowania opracowana wg J. Piageta Faza praktyczna trwa od 0 do drugiego roku życia dziecka. Nazywa się okresem kształtowania inteligencji praktycznej. W tym czasie dziecko poznaje swoimi zmysłami najbliższą przestrzeń, uczy się poruszać w niej i panować nad przedmiotami.

5 Koncepcja rozwoju operacyjnego rozumowania opracowana wg J. Piageta Faza przedoperacyjna od 2 do 7 roku życia jest to długi okres przejściowy, który kończy pojawienie się myślenia operacyjnego. W okresie tym wraz z pojawieniem się mowy dziecko jest zdolne do myślenia symbolicznego, to jednak dziecięce myślenie w tym stadium charakteryzują ograniczenia: egocentryzm dziecięca niezdolność do ujmowania świata z punktu widzenia innego niż własny; centracja zwracanie uwagi tylko na jedną właściwość sytuacji i pomijanie innych najbardziej istotnych; nieukształtowane pojęcie odwracalności.

6 Koncepcja rozwoju operacyjnego rozumowania opracowana wg J. Piageta Faza operacji konkretnych między 7 a 9 rokiem życia w umyśle dziecka tworzą się i dojrzewają pierwsze operacje konkretne aby problem rozwiązać logicznie dziecko potrzebuje manipulacji i eksperymentowania na konkretach. Operacje konkretne, które się pojawiają dotyczą głównie pojęć liczbowych oraz stałości ilości, masy oraz szeregowania i klasyfikowania. W drugim podokresie (9 11 lat) operacyjne rozumowanie rozszerza się i obejmuje przestrzeń i czas.

7 Koncepcja rozwoju operacyjnego rozumowania opracowana wg J. Piageta Faza operacji formalnych(11 14 rok życia). Oznacza to, że u nastolatka pojawiają się zdolności do rozumowania abstrakcyjnego bez konieczności odwoływania się do konkretów. Myślenie dziecka w coraz większym stopniu przypomina myślenie osoby dorosłej.

8

9 Gotowość do nauki matematyki I. Zdolność i gotowość do liczenia: sprawne przeliczanie przedmiotów rzeczywistych oraz ich reprezentacji ikonicznych i symbolicznych (obrazów i schematów) do 10; zdolność odróżniania prawidłowego liczenia od błędnego wykrywania i korygowania pomyłek popełnianych w przeliczaniu przez inne osoby i siebie samego; umiejętność dodawania i odejmowania w zakresie 10 w pamięci lub na palcach.

10 Gotowość do nauki matematyki Zdolność i gotowość do liczenia: II. Odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania Ważnymi wskaźnikami operacyjnego rozumowania są: 1. operacyjne rozumowanie w obrębie ustalania stałości ilości nieciągłych oznacza to, że dziecko rozumie, że liczebność zbioru nie zmienia się bez względu na to, jakim przekształceniom w przestrzeni one ulegną. Możemy dowolnie przekładać przedmioty do policzenia, mogą one zajmować dużo miejsca w przestrzeni bądź niewiele, ale dziecko będzie miało świadomość, że przedmiotów jest nadal tyle samo.

11 Gotowość do nauki matematyki Zdolność i gotowość do liczenia: II. Odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania Ważnymi wskaźnikami operacyjnego rozumowania są: 2. operacyjne porządkowanie elementów w zbiorze przy wyznaczaniu konsekwentnych serii to umiejętność układania elementów w zbiorze według danej cechy, najczęściej wielkości. Ułatwia to późniejsze zapoznanie się z aspektem porządkowym liczby, umiejscawianie cyfry w szeregu innych cyfr.

12 Gotowość do nauki matematyki Zdolność i gotowość do liczenia: II. Odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania Ważnymi wskaźnikami operacyjnego rozumowania są: 3. operacyjne rozumowanie w zakresie ustalania stałości masy - oznacza to, że dziecko rozumie, że zmiana w strukturze masy nie zmienia jej ilości (bez względu na to, czy z porcji plasteliny zrobimy kulkę, placek czy węża, będzie jej tyle samo).

13 Gotowość do nauki matematyki Zdolność i gotowość do liczenia: II. Odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania Ważnymi wskaźnikami operacyjnego rozumowania są: 4. operacyjne rozumowanie w zakresie ustalania stałości długości przy obserwowanych przekształceniach jest to wiedza o tym, że bez względu na to, czy sznurek jest rozwiązany, czy zawiązany, długość pozostaje ta sama. Osiągnięcie tego etapu pozwala na łatwiejsze opanowanie umiejętności mierzenia długości, jak również jest pomocna w kształtowaniu intuicji geometrycznych.

14 Gotowość do nauki matematyki Zdolność i gotowość do liczenia: II. Odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania Ważnymi wskaźnikami operacyjnego rozumowania są: 5. operacyjne rozumowanie w zakresie ustalania stałej objętości cieczy dziecko powinno rozumieć, że ta sama ilość wody wlana do różnych naczyń przybiera różne formy, może się wydawać, że jest jej mniej lub więcej, ale realnie ilość wody zostaje taka sama mimo zachodzących przekształceń.

15 Ponadto, aby dziecko nie miało problemów w uczeniu się przedmiotów ścisłych musi posiadać: znajomość schematu własnego ciała, orientację w przestrzeni i na kartce papieru, znajomość stron prawej i lewej, dojrzałość emocjonalną (samodzielność, motywacja do rozwiązywania zadań, odporność na trudne sytuacje problemowe)

16 Inne przyczyny niepowodzeń w nauce matematyki: Błędy dydaktyczne leżące po stronie nauczyciela: Zbyt szybka realizacja programu matematyki, bez możliwości polisensorycznego utrwalania materiału na poziomie enaktywnym w odniesieniu do sytuacji z życia codziennego Nieodpowiedni dobór metod i form pracy Wymuszanie rozwiązywania zadań dokonując obliczeń wyłącznie w pamięci bez możliwości uwzględnienia alternatywnych sposobów liczenia (metody wybranej przez ucznia)

17 Błędy dydaktyczne leżące po stronie nauczyciela: Zaniedbanie szczegółowego wyjaśniania nowych terminów i pojęć Zadawaniem niedokładnych pytań lub nieprecyzyjnym formułowaniem zadań Brakiem kontroli nad poziomem rozumienia i wykonania zadania przez ucznia oraz odpowiednio szybką korektą nieprawidłowego toku myślenia Wprowadzaniem ostrej i nieuzasadnionej dyscypliny, zakazów i nakazów, które wywołują lęk i negatywne emocje do przedmiotu.

18 Błędy leżące po stronie ucznia: I. Rzeczowe mające charakter niespecyficzny (luki w wiadomościach, nieznajomość definicji, zasad, twierdzeń i algorytmów) II. Formalne mające charakter specyficzny a) w przypadku dyskalkulii niedostatecznie rozwinięta struktura zdolności matematycznych, posługiwanie się logiką przedoperacyjną, obniżone logiczne myślenie arytmetyczne i rozumowanie; b) w przypadku dysleksji - błędy językowe, trudności ze zrozumieniem sensu matematycznego zadań z tekstem, mechaniczne rachunkowe błędy nieuwagi, pamięci i postrzegania; c) w przypadku ADHD błędy pomijania etapów postępowania, błędy uwagi, pochopność w działaniu, pośpiech i tendencja do skracania zadań, brak samokontroli i korekty zapisu.

19 Co może zrobić nauczyciel, aby pomóc dziecku w przezwyciężaniu trudności szkolnych? 1. Nauczyciel wychowania przedszkolnego powinien zadbać o to, by dostarczyć każdemu dziecku dostateczną ilość doświadczeń, by osiągnęło ono satysfakcjonujący poziom operacyjnego rozumowania. 2. Przeprowadzić wnikliwą obserwację uczniów na początku roku szkolnego, a następnie kontynuować ją przez cały rok. 3. Wnikliwie analizować dokumenty i wytwory pracy dziecka. 4. Indywidualizować pracę na lekcji i prowadzić ją metodami aktywnymi.

20 Co może zrobić nauczyciel, aby pomóc dziecku w przezwyciężaniu trudności szkolnych? 5. Prowadzić zajęcia korekcyjne z wykorzystaniem gier dydaktycznych wymagających liczenia. 6. Umożliwić uczniom stosowanie alternatywnych sposobów liczenia, umożliwić rozwiązywanie zadań sposobami wybranymi przez ucznia. 7. Być w stałym kontakcie z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną. 8. Organizować pomoc koleżeńską. 9. Być w stałym kontakcie z rodzicami, udzielać im rad i wskazówek do pracy z dzieckiem w domu.

21 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białej Podlaskiej