Materiały do ćwiczeń z przedmiotu "Pojęcia i systemy pedagogiczne" Spis treści. Artur Stachura
|
|
- Renata Gajda
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Artur Stachura Materiały do ćwiczeń z przedmiotu "Pojęcia i systemy pedagogiczne" Spis treści Program ćwiczeń Pojęcie jako podstawowy składnik budowy systemu wiedzy...3 Pojęcie w filozofii i psychologii...3 Pojęcie w procesie kształcenia Łączenie pojęć w system: wskazywanie relacji pomiędzy pojęciami...5 Pojęcie systemu...5 Relacje między pojęciami Wykorzystanie systemowego definiowania pojęć podczas uczenia się...7 Proces budowy systemu pojęć...7 Znaczenie wizualizacji Pedagogika jako dysyplina naukowa. Podstawowe pojęcia pedagogiki i relacje pomiędzy nimi...10 Znaczenie terminu "pedagogika"...10 Podział nauk pedagogicznych wg Polskiej Akademii Nauk...10 Wychowanie jako kluczowe pojęcie pedagogiki: przykładowe definicje...11 Model procesu wychowania...12 Dwa sposoby rozumienia pojęcia wychowanie...13 Przykładowe definicje głównych pojęć w pedagogice...13 Literatura cytowana
2 Przedmiot: "Pojęcia i systemy pedagogiczne" Prowadzący: dr Artur Stachura Forma i czas zajęć: ćwiczenia - 10 godz. (rok ak. 2016/17, sem. zimowy) Program ćwiczeń Cele zajęć: 1. Rozumienie podstawowych pojęć pedagogiki i ich powiązań z innymi dyscyplinami nauki. 2. Umiejętność definiowania pojęć i krytycznej analizy treści podręczników. 3. Formowanie refleksyjnej i racjonalnej postawy wobec problemów napotykanych podczas studiowania. Tematy ćwiczeń 1. Pojęcie jako podstawowy składnik budowy systemu wiedzy Pojęcie w filozofii i psychologii Pojęcie w procesie kształcenia Ćwiczenie: "Wychowanie" jako podstawowe pojęcie pedagogiki - sposoby rozumienia terminu "wychowanie" w języku potocznym i w nauce - porównanie różnych definicji wychowania: ustalenie różnic i podobieństw - próba sformułowania ujednoliconej definicji wychowania 2. Łączenie pojęć w system: wskazywanie relacji pomiędzy pojęciami Pojęcie systemu Relacje między pojęciami Ćwiczenie: Wskazywanie relacji między pojęciami: tworzenie systemu pojęć obejmującego problemowe metody nauczania - zasady podziału logicznego: wskazanie kryterium podziału jako czynność systematyzująca - hierarchia podziałów: ustalanie poziomów ogólności-szczegółowości - wizualizacja systemu pojęć za pomocą grafu 3. Wykorzystanie zasad definiowania pojęć podczas uczenia się Proces budowy systemu pojęć Znaczenie wizualizacji Ćwiczenie: Tworzenie systemu pojęć na przykładzie struktury dyscyplin naukowych - pojęcie nauki, dyscypliny naukowej - kryterium rozróżniania dyscyplin naukowych: przedmiot badań - hierarchia dyscyplin - rozróżnianie dyscyplin szczegółowych - miejsce pedagogiki w strukturze nauk. Własności istotne pedagogiki - znaczenie badań interdyscyplinarnych i nauk "pogranicza" 4. Pedagogika jako dyscyplina nauki. Podstawowe pojęcia pedagogiki i relacje pomiędzy nimi Model procesu wychowania Znaczenie pojęć ogólnych: metoda, proces, system, rozwój, działanie, cel Podział nauk pedagogicznych wg Polskiej Akademii Nauk Ćwiczenie: Próba systematyzacji podstawowych pojęć pedagogiki - ustalenie znaczenia terminów na podstawie definicji z literatury - ustalenie związków pomiędzy zdefiniowanymi pojęciami poprzez wskazanie pojęć nadrzędnych (bardziej ogólnych) oraz podrzędnych (szczegółowych) - wizualizacja relacji pomiędzy pojęciami za pomocą grafu 2
3 1. Pojęcie jako podstawowy składnik budowy systemu wiedzy Pojęcie w filozofii i psychologii Powiązanie systemu rzeczy z jego reprezentacją w umyśle, dokonywaną za pomocą języka, zostało wyrażone teoretycznie przez L. Wittgensteina (1997) w wydanym w 1921 r. Traktacie logiczno-filozoficznym. Poszukiwanie związku pomiędzy myślą a językiem było przedmiotem dziewiętnastowiecznych rozważań na temat struktury języka (Humboldt 1988), a także nowszych teorii lingwistycznych, bazujących na osiągnięciach psychologii poznawczej (Chomsky 1977). Pożądany związek pomiędzy stanem umysłu człowieka poznającego rzeczywistość a stanem tej rzeczywistości syntetycznie oddaje stwierdzenie R. Thoulessa (1953, s. 28): [...] chcemy, aby struktura naszego języka korespondowała ze strukturą świata faktów, które chcemy opisywać. Wówczas nasze słowa są użytecznymi narzędziami w myśleniu. Rozumienie terminu pojęcie w psychologii można przedstawić za pomocą następujących własności: 1. Pojęcie (ang. concept) jest odzwierciedleniem w umyśle jakiegoś bytu (rzeczy, obiektu, niekoniecznie materialnego, np. idei, zdarzenia) istniejącego w rzeczywistości (lub w jej subiektywnym obrazie posiadanym przez człowieka). Jest zbiorem istotnych własności, na podstawie których rozpoznajemy (rozróżniamy) obiekty w środowisku. 2. Pojęcie posiada swoje reprezentacje w świecie rzeczywistym. Zbiór tych reprezentacji, czyli obiektów posiadających jakąś wspólną własność, można nazwać kategorią. Po wyróżnieniu takiej kategorii można w jej zakresie wskazywać konkretne egzemplarze danego pojęcia. 3. Pojęcie jest częścią sieci semantycznej, to znaczy, że jest powiązane z innymi pojęciami w umyśle. Struktura tej sieci jest hierarchiczna. Możemy przyjąć, że pojęcie to reprezentacja informacyjna rzeczy (fragmentu rzeczywistości) utrwalona jako zbiór własności (treść pojęcia) i posiadająca określony zbiór rzeczywistych przedmiotów, do których się odnosi (zakres pojęcia). 3
4 Pojęcie w procesie kształcenia Określenie pojęcia jako części systemu poznawczego wywodzi się bezpośrednio z koncepcji J. W. Dawida. Rozróżnił on trzy etapy poznawania rzeczy: 1) wyodrębnienie przedmiotu od tła i otoczenia oraz poznanie go jako części większej całości, a następnie jako samoistną całość i (dla przedmiotów złożonych) wyróżnienie części poznawanego przedmiotu; 2) wskazanie istotnych cech przedmiotu jako całości i poszczególnych jego części; 3) upewnienie się, że wszystkie istotne cechy (części) zostały wyodrębnione (Dawid 1892, s ). W swojej późniejszej pracy z 1927 roku J.W. Dawid (1966, s. 56) stwierdza, że rozumieć pojęcie to znaczy: - umieć wskazać pojęcie nadrzędne (zawierające) oraz - pojęcia podrzędne (szczegółowe) względem pojęcia rozumianego, a także - pojęcia równorzędne dla definiowanego pojęcia. Jeżeli np. objaśniamy dziecku pojęcie wielbłąd, to powiemy, że jest to zwierzę (pojęcie nadrzędne), podobne do konia (pojęcie równorzędne), posiadające jeden albo dwa garby co zapewne pokażemy na ilustracji przedstawiającej konkretne wielbłądy (pojęcia podrzędne). Nasze objaśnienie okaże się skuteczne wtedy, gdy dziecko będzie mogło podane pojęcie zastosować w swoim rozumowaniu, np. jeżeli w ogrodzie zoologicznym będzie potrafiło spośród wielu zwierząt wskazać wielbłąda. zwierzęta ssaki płazy owady krowa wielbłąd koń żaba mrówka pszczoła 1-hrbatý 2-hrbatý Rys. 1. Przykład systemowego objaśniania pojęcia "wielbłąd". 4
5 2. Łączenie pojęć w system: wskazywanie relacji pomiędzy pojęciami Pojęcie systemu Definicje systemu bazujące na osiągnięciach nauk przyrodniczych pozwalają na wskazanie trzech istotnych własności systemu: 1) wyodrębnienie z otoczenia jako względnie autonomicznej całości; 2) hierarchiczna budowa wewnętrzna (system składa się z podsystemów sprzężonych ze sobą; sprzężenia te wpływają na funkcjonowanie całego systemu); 3) dynamika (ograniczona zmienność w czasie). Równolegle z empirycznymi, powiązanymi z praktyką doświadczalną sposobami rozumienia systemu podjęto próby stworzenia możliwie ogólnej definicji tego pojęcia oraz sposobu opisywania wszelkich systemów. Najbardziej uznane są tu prace M. D. Mesarovica, który opracował matematyczne zasady opisu systemów. Mesarovic podaje najogólniejszą z możliwych definicji, stwierdzając, że system jest zdefiniowany przez relację łączącą obiekty będące jego częściami (Mesarovic, Takahara 1975, s. 6 7). Do opisywania systemów będących przedmiotem zainteresowania pedagogiki, podejście Mesarovica jest zbyt ogólne. Koncepcja Z. Zimnego (1996) łączy teoretyczne, formalne podejście do definiowania i opisu systemu z zastosowaniem tego pojęcia do wyjaśniania zjawisk materialnych. Autor na gruncie postulatów Mesarovica definiuje system następująco: System to całość względnie wyodrębniona z otoczenia, złożona z wielu elementów, które mają wiele różnych własności ze względu na wiele hierarchicznie uporządkowanych właściwości zapewniających całości spójność oraz przetrwanie i rozwój (Z. Zimny, 1996, s. 10). Relacje między pojęciami Opisywanie pojęć dokonuje się poprzez wskazywanie relacji pomiędzy jakimś pojęciem a innymi, znanymi już pojęciami. Ściślej mówiąc relacje te będą ustalane pomiędzy określonymi własnościami pojęć, w ramach tej samej właściwości. Na przykład określając relację różności pomiędzy pojęciami 5
6 pomidor a cytryna, możemy powiedzieć ogólnie, że pomidor jest różny od cytryny, ale dokładniej, iż różność ta dotyczy np. barwy (właściwości), od której zależy, czy pomidor posiada inną własność (barwa czerwona) niż cytryna (barwa żółta). Nie powiemy za to, że różność ta polega na tym, że pomidor jest czerwony, a cytryna ma grubą skórkę (byłoby to zmieszanie własności rozróżnionych ze względu na dwie różne właściwości: barwę i grubość skórki). Jeżeli nie posiadamy zdolności rozróżniania barw (czyli pojęcie barwy dla nas nie istnieje), to nie zastosujemy tej właściwości (barwa) do rejestrowania różności pomiędzy owocami. Z powyższego rozważania wynika, że nie można opisać pojęcia bez posłużenia się innymi pojęciami. Aby ustalić, czym różnią się pojęcia pomiędzy sobą, trzeba koniecznie wskazać, ze względu na jaką właściwość je porównujemy. Takie poznawanie pojęć jest najbardziej efektywne. Widać to w eksperymentach psychologicznych: pojedyncze, niepowiązane ze sobą przekazy informacyjne są dużo trudniejsze do przyswojenia niż przekazy, pomiędzy którymi badany dostrzega relacje. Na przykład znacznie trudniej zapamiętać kilkanaście losowo wybranych wyrazów, a dużo łatwiej wiersz, w którym pomiędzy wyrazami dostrzegamy związki treściowe i gramatyczne. W dydaktyce zjawisko to jest wykorzystywane jako zasada podawania nowych treści bazujących na treściach już znanych uczniowi. 6
7 3. Wykorzystanie systemowego definiowania pojęć podczas uczenia się Proces budowy systemu pojęć Zasada systemowego poznawania rzeczywistości nie jest nowa. Kartezjusz (w pracy będącej rozwinięciem Rozprawy o metodzie) uznawał rzeczywistość za hierarchiczną całość, która jest doskonale poznawalna, a każda grupa rzeczy (jej części, wzajemnie ze sobą powiązanych) także. Rozum potrafi rozłożyć wielowymiarowy system poznawanych rzeczy i ich własności na ciąg wynikających z siebie prawd. Uważał, że doskonała wiedza jest raczej siecią lub systemem ogniw niż jednym łańcuchem (za: Joachim 1957, s. 49, podkr. A.S.). zwierzęta związek z człowiekiem lądowe środowisko życia wodne latające dzikie udomowione odżywianie roślinożerne mięsożerne wszystkożerne Rys. 2. Przykład wielowymiarowego systemu pojęć Proces odwzorowywania systemu rzeczy w umyśle człowieka dokonuje się naturalnie i spontanicznie w trakcie rozwoju, może i powinien być także kontrolowany w procesie kształcenia. Jest to pogląd dostrzegany od dawna, a dobrze wyraża go stwierdzenie J. Forrestera (1968, s. 2): Bez organizującej struktury wiedza jest zaledwie zbiorem obserwacji, doświadczeń praktycznych i sprzecznych przypadków. 7
8 Ogólna procedura budowy systemu wiedzy składa się z następujących etapów: 1. Wyodrębnienie pojęć do systematyzacji. 2. Zdefiniowanie pojęć co do treści i zakresu (lecz niekoniecznie co do relacji z innymi pojęciami), a w tym sprawdzenie, czy definicje są spójne ze sobą. 3. Ustalenie, jakie relacje (kryteria podziału na pojęcia szczegółowe, związki pomiędzy pojęciami) bierzemy pod uwagę. 4. Określenie relacji pomiędzy pojęciami. 5. Kontrola spójności i usunięcie ewentualnych braków w systemie. 6. Wizualizacja. 7. Linearyzacja (ustalenie kolejności przyswajania lub prezentowania pojęć). Na podstawie własnych doświadczeń proponuję przy systematyzacji treści kształcenia uwzględnienie następujących spostrzeżeń: 1. Jako pojęcia ogólniejsze w tekście pojawiają się zazwyczaj rzeczowniki, jako pojęcia szczegółowe rzeczowniki z przymiotnikami; czasowniki służą jako nazwy pojęć odnoszących się do procesów (n.p. czynności). 2. Należy zwracać uwagę na: rzeczowniki (określają pojęcia), przymiotniki (dookreślają pojęcia szczegółowe), czasowniki (określają relacje i operacje na pojęciach). 3. Najwięcej pojęć nowych pojawia się na początku. 4. Niektóre pojęcia pozostają niedefiniowane (może były definiowane wcześniej albo wydają się autorowi oczywiste). Należy wtedy poszukać ich definicji w innych źródłach. 5. Narzędzie do systematyzacji dużych zbiorów informacji powinno mieć funkcję wyszukiwania tekstu. 8
9 Znaczenie wizualizacji Dla człowieka naturalną i pierwotną czynnością poznawczą jest postrzeganie relacji przestrzennych. Wizualny (konkretny lub graficzny) sposób zapisywania myśli jest spotykany od początku kultury ludzkiej. Jest to prawdopodobnie pierwszy po komunikacji werbalnej sposób opisu rzeczywistości i zarazem sposób umożliwiający utrwalenie informacji wykraczające poza chwilę obecną i poza umysły osób komunikujących się bezpośrednio. Wizualizacja jest bardzo istotnym czynnikiem zwiększającym efektywność poznawania i uczenia się. Argumentem za powyższą tezą jest badanie M. Schneidera, C. Rode i E. Stern (2010). Eksperyment polegał na zbadaniu przyswojenia informacji podanej w postaci tekstu, przy czym grupa eksperymentalna była poinstruowana o sposobach prezentacji w formie diagramów i zachęcona do ich zastosowania przy notowaniu treści podawanej. Badaniami objęto uczniów gimnazjum (13 i 15 lat). Uczniowie z grupy eksperymentalnej prawie dwukrotnie częściej stosowali z powodzeniem reprezentację graficzną. Co istotne, lepiej też odpowiadali na pytania związane z treścią podaną w tekstach (Schneider, Rode, Stern 2010, s ). Okazało się, że chociaż wszystkim uczniom podano zasady tworzenia diagramów, to lepiej przyswajali treści i rozwiązywali zadania ich dotyczące ci uczniowie, którym zalecono użycie reprezentacji graficznej, niż ci, którzy mieli dowolność w wyborze reprezentacji struktury treści. 9
10 4. Pedagogika jako dysyplina naukowa. Podstawowe pojęcia pedagogiki i relacje pomiędzy nimi Znaczenie terminu "pedagogika" Źródłosłów: gr. παιδαγωγς (paidagogos - niewolnik towarzyszący dziecku w szkole; dosł. prowadzący dziecko ); łac. ars educandi - sztuka wychowania. Odpowiednikiem znaczeniowym polskiego terminu wychowanie jest grecki termin paideia (wykształcenie przygotowujące młodzież do bycia dobrymi obywatelami polis) Pedagogika zespół nauk o wychowaniu, istocie, celach, treściach, metodach, środkach i formach organizacji procesów wychowawczych (Encyklopedia powszechna PWN, 1996) nauki biologiczno-medyczne nauki historyczne filozofia ekonomia pedagogika psychologia nauki o kulturze nauki polityczne Rys. 3. Dyscypliny naukowe powiązane z pedagogiką Podział nauk pedagogicznych wg Polskiej Akademii Nauk I. Podstawowe dyscypliny pedagogiczne: pedagogika ogólna historia oświaty, wychowania i doktryn pedagogicznych teorie wychowania: - moralnego - estetycznego - społecznego - religijnego - fizyczmego dydaktyka (teoria nauczania, uczenia się, wykształcenia) 10
11 II. Szczegółowe dyscypliny pedagogiczne wyznaczane rozwojem człowieka: pedagogika rodziny p. przedszkolna i wczesnoszkolna p. szkolna p. szkolnictwa wyższego p. dorosłych (andragogika) p. specjalna w tym resocjalizacja i rewalidacja teoria kształcenia równoległego teoria kształcenia ustawicznego (edukacja pernamentna) pedagogika ludzi starszych III. Dyscypliny pedagogiczne związane z różnymi obszarami działalności człowieka: pedagogika społeczna p. kultury p. pracy p. zdrowotna teorie wychowania technicznego teorie wychowania obronnego pedagogika czasu wolnego i rekreacji IV. Dyscypliny z pogranicza (pomocnicze): pedagogika porównawcza pedeutologia polityka oświatowa ekonomika oświaty organizacja oświaty i wychowania filozofia wychowania psychologia wychowawcza socjologia wychowania biologiczne podstawy wychowania informatyka i cybernetyka edukacyjna Wychowanie jako kluczowe pojęcie pedagogiki: przykładowe definicje Wychowanie to świadomie organizowana działalność społeczna, oparta na stosunku wychowawczym między wychowankiem a wychowawcą, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. (W. Okoń) Wychowanie jest procesem przygotowania młodzieży do uczestnictwa w działaniach utrzymujących i kontynuujących elementy składowe społeczeństwa. (F. Znaniecki) Wychowanie jest oddziaływaniem pokoleń dorosłych na te, które nie dojrzały jeszcze do życia społecznego. (E. Durkheim) Wychowanie to intencjonalne kształtowanie osobowości dokonywane w ramach stosunku wychowawczego między wychowawcą a wychowankiem, według przyjętego w grupie ideału wychowawczego. (J. Szczepański) 11
12 Wychowanie to sterowanie procesami socjalizacyjno-enkulturacyjnymi oraz uczenia się jednostek podporządkowane celom kształtowania określonych dyspozycji osobowościowych. (H. Muszyński) Model procesu wychowania Proces wychowania polega na przeprowadzeniu zorganizowanego działania zmierzającego do wywołania pożądanych zmian w osobowości wychowanka (W. Okoń). Wychowanie jest procesem, którego głównym składnikiem jest komunikacja pomiędzy uczestnikami Rys. 4. Model oddziaływań wychowawczych 1. Oddziaływania wychowawcze 2. Diagnozowanie stanu wychowanka 3. Oddziaływanie środowiska na wychowanka 4. Oddziaływanie wychowawcy na środowisko wychowanka 5. Diagnozowanie środowiska wychowanka Pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu wychowania zachodzi relacja (przepływ informacji) w obie strony. Trzeba podkreślić, że relacja ta nie jest tylko prostym faktem ja nadaję do ciebie, a ty do mnie, ale ma charakter sprzężenia zwrotnego. Dla komunikacji oznacza to, że każdy przekaz, który dotarł do odbiorcy, zmienia stan tego odbiorcy i w konsekwencji generowane potem przez niego przekazy. 12
13 Dwa sposoby rozumienia pojęcia wychowanie Dawne rozumienie: oddziaływanie na czyjąś osobowość, jej formowanie, zmienianie i kształtowanie ; wyzwalanie w drugiej osobie bądź grupie społecznej pożądanych stanów, jak rozwój, samorealizacja czy wzrost samoświadomości ; efekt powyższych działań lub procesów Współczesne rozumienie: całokształt procesów i oddziaływań zachodzących w toku wzajemnych relacji między dwiema osobami, pomagających im rozwijać własne człowieczeństwo (wg. Milerski, Śliwerski, 2000 s. 274) Przykładowe definicje głównych pojęć w pedagogice Proces: Uporządkowany ciąg następujących po sobie i powiązanych przyczynowo zdarzeń (zmian). Rozwój: Długotrwały proces kierunkowych zmian, w którym można wyróżnić następujące kolejno etapy przemian (fazy rozwojowe) prowadzące do nieodwracalnego przejścia jakiegoś systemu od stanu mniej zorganizowanego do stanu bardziej zorganizowanego. Edukacja: Ogół zorganizowanych działań służących zwiększaniu zdolności życiowych człowieka. Socjalizacja: Ogół działań ze strony społeczeństwa, zmierzających do zdobycia przez jednostkę takich kwalifikacji, takich systemów wartości i osiągnięcia takiego rozwoju osobowości, aby mogła się stać pełnowartościowym członkiem społeczeństwa. Wychowanie: Świadomie organizowana działalność społeczna, oparta na stosunku wychowawczym między wychowankiem a wychowawcą, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Kształcenie: Samodzielne i kierowane czynności człowieka, oparte na nauczaniu i uczeniu się, podejmowane dla osiągnięcia określonego zasobu wiedzy o otaczającym go świecie, poznanie samego siebie, zdobycia umiejętności przeobrażania świata oraz rozwoju uzdolnień, zainteresowań i ogólnej sprawności umysłowej. Nauczanie: Planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami umożliwiająca im zdobywanie wiedzy, umiejętności, nawyków oraz 13
14 rozwijanie zdolności i zainteresowań. Uczenie się: Proces, w którego toku na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte. Resocjalizacja: Proces przywracania człowieka do życia i sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie. Polega na zmodyfikowaniu osobowości: usunięciu nawyków, treści zabronionych i zastąpieniu ich ogólnie przyjętymi, akceptowanymi zasadami postępowania. Diagnozowanie pedagogiczne: Ogół czynności zmierzających do rozpoznania własności (stanu) wychowanka i jego środowiska oraz wyprowadzenia (na podstawie tego rozpoznania) wniosków do dalszych działań wychowawczych. Terapia pedagogiczna: Specjalistyczne działania wychowawcze mające na celu niesienie pomocy wychowankom ujawniającym różnego rodzaju nieprawidłowości rozwoju i zachowania. Samokształcenie: Samodzielne zdobywanie wiadomości, umiejętności i sprawności praktycznych z określonej dziedziny wiedzy. W szerszym ujęciu kształtowanie własnej osobowości według własnego ideału. 14
15 Literatura cytowana Chomsky N. (1977), Lingwistyka a filozofia: współczesny spór o filozoficzne założenia teorii języka, PWN, Warszawa Dawid J. W. (1892), Nauka o rzeczach, Gebethner i Wolff, Warszawa Dawid J. W. (1966), Inteligencja, wola i zdolność do pracy, Ossolineum, Warszawa Forrester J. W. (1968), Principles of Systems, Wright-Allen Press, Inc., Cambridge, MA Humboldt W. v. (1988), On Language. The Diversity of Human Language-Structure And Its Mental Development of Mankind, Cambridge University Press Joachim H. H. (1957), Descartes's Rules For The Direction of The Mind, (red. E. E. Harris), Allen & Unwin, London Mesarovic M. D., Takahara Y. (1975), General Systems Theory: Mathematical Foundations, Academic Press, New York - San Francisco - London Milerski B., Śliwerski B. (red.) (2000) Pedagogika. Leksykon, PWN, Warszawa Schneider M., Rode C., Stern E. (2010), Secondary school students' availability and activation of diagrammatic strategies for learning from texts, W: L. Verschaffel, E. De Corte, T. de Jong, J. Elen (red.), Use of Representations in Reasoning and Problem Solving, Routledge Thouless R. H. (1953), Straight and Crooked Thinking, Pan Books, London Wittgenstein L. (1997), Tractatus logico-philosophicus, PWN, Warszawa Zimny Z. M. (1996), System a zbiór, Wyd. WSP w Częstochowie, Częstochowa 15
Podstawy pedagogiki - plan wykładów
Podstawy pedagogiki - plan wykładów Cele przedmiotu: 1. Zrozumienie podstawowych pojęć, zasad i problemów pedagogiki 2. Umiejętność komunikowania się w zakresie pedagogiki 3. Zainteresowanie pedagogiką
Bardziej szczegółowoWykład 1: Podstawowe pojęcia pedagogiki jako dyscypliny naukowej
Teoretyczne podstawy kształcenia - konspekty wykładów Wykład 1: Podstawowe pojęcia pedagogiki jako dyscypliny naukowej Efektywność działania Działanie efektywne to takie, gdy postawiony cel osiągamy przy
Bardziej szczegółowoPedagogika współczesna
Pedagogika współczesna Sebastian Bakuła Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Struktura wykładu Wprowadzenie Pedagogika jako nauka: przedmiot, metody
Bardziej szczegółowoProjekt z ZUS w gimnazjum
Załącznik nr 1 do regulaminu Projektu z ZUS Projekt z ZUS w gimnazjum Obowiązująca podstawa programowa kształcenia ogólnego kładzie duży nacisk na kształtowanie u uczniów postaw umożliwiających sprawne
Bardziej szczegółowo- Uzasadnienie potrzeby kształcenia ustawicznego - Samokształcenie jako strategia rozwoju człowieka - Metody i techniki samokształcenia
Kształcenie ustawiczne. Samokształcenie. - Uzasadnienie potrzeby kształcenia ustawicznego - Samokształcenie jako strategia rozwoju człowieka - Metody i techniki samokształcenia kształcenie uczenie się
Bardziej szczegółowo1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia
Załącznik do Uchwały nr 125/2014 Senatu UKSW z dnia 25 września 2014 r. 1. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Nazwa kierunku studiów i kod programu wg USOS Poziom
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA II STOPNIA. Rok akademicki 2018/2019
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA STUDIA II STOPNIA Rok akademicki 2018/2019 OGÓLNE 1. Dziedziny wychowania (moralne, estetyczne, techniczne). 2. Koncepcje pedagogiki porównawczej
Bardziej szczegółowoII. Zasady nauczania. Ligia Tuszyńska wykład dla doktorantów wydziałów przyrodniczych 2013
II. Zasady nauczania Ligia Tuszyńska wykład dla doktorantów wydziałów przyrodniczych 2013 1 Zasady nauczania (B. Nawroczyński, K. Sośnicki, Cz. Kupisiewicz) Zasady kształcenia (W. Okoń) Zasady uczenia
Bardziej szczegółowoTEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA
Autor: Prof. PAWEŁ TYRAŁA Tytuł: TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA zarys teorii oraz metodyki wychowania Recenzja Prof. Igor Kominarec Liczba stron: 240 Rok wydania: 2012 Spis treści WSTĘP Rozdział I TEORIA
Bardziej szczegółowoMetodologia badań naukowych
Metodologia badań naukowych Cele zajęć: Nabycie umiejętności określania problemu badawczego i planowania badania Przyswojenie umiejętności z zakresu przygotowania i przeprowadzenia badania empirycznego
Bardziej szczegółowoKONCEPCJE I PRAKTYKI WYCHOWANIA (A) podstawowe pojęcia
KONCEPCJE I PRAKTYKI WYCHOWANIA (A) podstawowe pojęcia 1. Czym jest edukacja? 2. Jakie procesy składają się na edukację? 3. Czym jest wychowanie? 4. Porównaj dwie definicje wychowania. 5. Wychowanie jako
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne
Załącznik do Uchwały Nr 82/2016 Senatu UKSW z dnia 19 maja 2016 r. WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne PODNOSZENIE KOMPETENCJI NAUCZYCIELSKICH W PRACY Z UCZNIEM O SPECJALNYCH
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU WYDZIAŁ: PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII NAZWA MODUŁU/
UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU WYDZIAŁ: PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII PLAN STUDIÓW KIERUNEK: PEDAGOGIKA SPECJALNA poziom kształcenia: jednolite magisterskie dyscyplina: pedagogika obowiązuje od roku akad. 2019/2020
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
Dz.U. z 2013 poz. 1273 Brzmienie od 31 października 2013 Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku
Bardziej szczegółowoCel jest to pozytywnie wartościowy, przyszły stan rzeczy, słusznie ceniony i postulowany do realizacji (wg. W. Morszczyńskiego)
Cele kształcenia Cel jest to pozytywnie wartościowy, przyszły stan rzeczy, słusznie ceniony i postulowany do realizacji (wg. W. Morszczyńskiego) 1 Co jest celem kształcenia? wyposażenie uczniów w wiedzę
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do pedagogiki
Projekt pt. "Nauczyciel Przedmiotów Zawodowych" Wprowadzenie do pedagogiki Opracowanie: dr A. Dziwińska Materiały szkoleniowe współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu
Bardziej szczegółowoPROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie
Geografia, II stopień... pieczęć wydziału PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI zatwierdzony przez Radę Wydziału dnia 21.09.2016. kod modułu Nazwa modułu specjalność Geografia z wiedzą o społeczeństwie Liczba punktów
Bardziej szczegółowoOPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna.
Załącznik do uchwały nr538 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu OPIS
Bardziej szczegółowoWEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM IM. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W BACZYNIE 1. ZALOŻENIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ)
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO WARSZAWA, 11 MAJA 2012 USTAWA z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 7 września 1991
Bardziej szczegółowo1. Metoda wychowania jako konsekwencja przyjętej koncepcji świata i człowieka. 2. Ewolucja teorii i metod wychowania - przegląd historyczny
Wykład 4. Metody działań wychowawczych 1. Metoda wychowania jako konsekwencja przyjętej koncepcji świata i człowieka 2. Ewolucja teorii i metod wychowania - przegląd historyczny 3. Współczesne metody wychowania:
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH. studia uzupełniające II stopnia kierunek studiów: Pedagogika
PROGRAM STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH studia uzupełniające II stopnia kierunek studiów: Pedagogika specjalność: Wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe I. Cele praktyk Praktyki studenckie z założenia
Bardziej szczegółowoSamokształcenie i samodoskonalenie. Edukacja ustawiczna
Wykład 3 Samokształcenie i samodoskonalenie. Edukacja ustawiczna Potrzeba edukacji ustawicznej: wewnętrzna i zewnętrzna Cele edukacji ustawicznej Możliwości edukacji ustawicznej w ramach systemu oświaty
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny
Załącznik do Uchwały Senatu nr 34/2019 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: Kierunek studiów pedagogika
Bardziej szczegółowoSymbol EKO S2A_W01 S2A_W02, S2A_W03, S2A_W03 S2A_W04 S2A_W05 S2A_W06 S2A_W07 S2A_W08, S2A_W09 S2A_W10
Załącznik do uchwały nr 73 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja 1. Odniesień efektów kierunkowych do
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej
Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej Program kształcenia studiów podyplomowych Przygotowanie pedagogiczne Gdynia 2014 r. Podstawa prawna realizacji studiów. Ustawa Prawo
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Praktyka opiekuńczo-wychowawcza w szkole podstawowej 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Education and
Bardziej szczegółowoProgram doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej Nr 29 w Gdyni. Rok szkolny 2018/2019. Doradca zawodowy: Bogumiła Kościukiewicz
Program doradztwa zawodowego w Szkole Podstawowej Nr 29 w Gdyni Rok szkolny 2018/2019 Doradca zawodowy: Bogumiła Kościukiewicz 1 Program doradztwa zawodowego dla klas VII VIII szkoły podstawowej zawiera:
Bardziej szczegółowoPodstawy dydaktyki medycznej
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr /2012 S YL AB US MODUŁ U (PRZEDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod Rodzaj Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa Podstawy dydaktyki
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe. Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna
I. Informacje ogólne Studia Podyplomowe Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program studiów V. Efekty kształcenia I. Informacje ogólne
Bardziej szczegółowoOBSZARY TEMATYCZNE NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA STUDENTÓW KIERUNKU PEDAGOGIKA I STOPIEŃ OBSZARY TEMATYCZNE Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH
OBSZARY TEMATYCZNE NA EGZAMIN DYPLOMOWY DLA STUDENTÓW KIERUNKU PEDAGOGIKA I STOPIEŃ KIERUNKOWYCH 1. Ideały wychowawcze i ich zmienność na przestrzeni dziejów. 2. Historia instytucji edukacyjnych. 3. Uniwersytety
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 K_W09 K_W10 Po ukończeniu studiów absolwent:
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 011/01 Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Ogólnoakademicki Forma
Bardziej szczegółowoEfekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli
Załącznik 3. Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli Symbol Opis efektu kształcenia Kod składnika opisu s-w-1 s-w-2 s-u-1 s-u-2 s-u-3 s-k-1 s-k-2 Wiedza: absolwent ma uporządkowaną wiedzę
Bardziej szczegółowoPROGRAMY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTÓW ARTYSTYCZNYCH OPRAC. DR BEATA LEWIŃSKA
PROGRAMY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOTÓW ARTYSTYCZNYCH 1 OPRAC. DR BEATA LEWIŃSKA 2 WYTYCZNE DO TWORZENIA PROGRAMÓW Dyrektor szkoły: dopuszcza do użytku w danej szkole przedstawione przez nauczycieli programy
Bardziej szczegółowoDo czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? Gdańsk, 16 maja 2009 roku
Do czego chcemy przygotować nasze dzieci i naszych uczniów: do testów czy do życia i pracy? 1 Prawdziwe wartości edukacji Europejskie ramy odniesienia Polskie ramy odniesienia Badania PISA 2 Jeżeli nie
Bardziej szczegółowoPomoc w rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowaniu przyczyn niepowodzeń szkolnych i trudności wychowawczych, poprzez:
PEDAGOG ( fr. pédagogue, z łac. paedagogus, z gr. Paidag?gós ) Pedagog to osoba najczęściej pracująca w szkole, przedszkolu lub poradni psychologicznopedagogicznej, gdzie podstawowym celem jego pracy jest
Bardziej szczegółowoKierunek Zarządzanie II stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych
Kierunek Zarządzanie II stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych Objaśnienie oznaczeń: Z efekty kierunkowe dla Zarządzania W wiedza
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI NAU2/3 efekty kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela MODUŁY 2 i 3 Po podkreślniku:
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 14/2019 SENATU AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ im. Bohaterów Westerplatte z dnia 21 marca 2019 roku
UCHWAŁA NR 14/2019 SENATU AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ im. Bohaterów Westerplatte z dnia 21 marca 2019 roku w sprawie: dostosowania programów studiów pierwszego stopnia na kierunku pedagogika o profilu
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej i gimnazjum
Wymagania edukacyjne z wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej i gimnazjum Cele oceniania na lekcjach wos. 1. Ustalenie stopnia opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności wynikających z programu
Bardziej szczegółowoPytania na egzamin licencjacki dla studentów Wydziału Studiów Edukacyjnych studia I stopnia, kierunek Pedagogika
Pytania na egzamin licencjacki dla studentów Wydziału Studiów Edukacyjnych studia I stopnia, kierunek Pedagogika Na egzaminie dyplomowym obowiązywać będą 3 pytania 1-e z zakresu pracy dyplomowej, 2-e pytanie
Bardziej szczegółowoTeoretyczne podstawy wychowania
Teoretyczne podstawy wychowania 1. Wychowanie człowieka na tle różnych epok 2. Przedmiotowy wymiar wychowania 3. Podstawowe kategorie procesu wychowania 4. Proces wychowania i jego istota 5. Determinanty
Bardziej szczegółowoPG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach nadzór pedagogiczny nauczanie problemowe
Problem badawczy: to pewna trudność (praktyczna lub teoretyczna), która rozwiązywana jest na drodze aktywności badawczej; jest to trudna i niepewna sytuacja, zawierająca niepełne dane; stanowi pewien rodzaj
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA W FORMIE STACJONARNEJ I NIESTACJONARNEJ PROFIL PRAKTYCZNY
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA I STOPNIA W FORMIE STACJONARNEJ I NIESTACJONARNEJ PROFIL PRAKTYCZNY UMIEJSCOWIENIE KIERUNKU W OBSZARACH KSZTAŁCENIA Kierunek studiów pedagogika
Bardziej szczegółowoWychowanie i pseudowychowanie
Wychowanie i pseudowychowanie Wychowanie jako przyciąganie (Platon uwolnienie z ciemności ku światłu) Wychowanie jako przewodzenie (wojskowy sposób myślenia podporządkowanie jednemu autorytetowi) Wychowanie
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r.
Uchwała Nr 28/2013/IV Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych Zarządzanie Logistyką w Przedsiębiorstwie, prowadzonych
Bardziej szczegółowoSEMINARIA STUDIA STACJONARNE II STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI. Zakład Wczesnej Edukacji. Katedra Podstaw Pedagogiki
SEMINARIA STUDIA STACJONARNE STOPNIA INSTYTUT PEDAGOGIKI lp. Nazwisko i imię promotora 1 Józefa Bałachowicz tytuł naukowy 2. Danuta Gielarowska Sznajder Prof. Katedra/Zakład Zakład Wczesnej Katedra Podstaw
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. JANA MATEJKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU ARCHITEKTURA WNĘTRZ STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA profil ogólnoakademicki w obszarze w zakresie sztuki WIEDZA u obszarowego 1. Wiedza o realizacji prac artystycznych K1_W01
Bardziej szczegółowoKluczowe efekty uczenia się na kierunku Pedagogika wczesnoszkolna, studia pierwszego stopnia
Załącznik 1 do kryterium 1 Kluczowe efekty uczenia się na kierunku Pedagogika wczesnoszkolna, studia pierwszego stopnia Do kluczowych kierunkowych i odpowiadających im przedmiotowych efektów uczenia się
Bardziej szczegółowoOpis efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 7 Polskiej Ramy Kwalifikacji
Załącznik nr 2 do Uchwały nr 103/2018-2019 Senatu UP w Lublinie z dnia 28 czerwca 2019 r. Opis efektów uczenia się dla kierunku studiów Nazwa kierunku studiów: Biologia Poziom: studia drugiego stopnia
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (WWRD) 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Fundamentals
Bardziej szczegółowoWIEDZA. przywołuje pogłębioną wiedzę o różnych środowiskach społecznych kształtujących bezpieczeństwo, ich specyfice i procesach w nich zachodzących
Nazwa kierunku studiów: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Poziom kształcenia: studia II stopnia; Profil kształcenia: praktyczny; Obszar nauk społecznych; Dziedziny nauk: nauki społeczne, nauki ekonomiczne, nauki
Bardziej szczegółowoUniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Nauk Społecznych. Efekty kształcenia
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Załącznik nr 74 do uchwały nr Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 29 maja 2012 r. Efekty kształcenia dla: nazwa kierunku poziom kształcenia profil kształcenia
Bardziej szczegółowoJacek Skorupski pok. 251 tel konsultacje: poniedziałek , sobota zjazdowa
Jacek Skorupski pok. 251 tel. 234-7339 jsk@wt.pw.edu.pl http://skorupski.waw.pl/mmt prezentacje ogłoszenia konsultacje: poniedziałek 16 15-18, sobota zjazdowa 9 40-10 25 Udział w zajęciach Kontrola wyników
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (przedmiotu lub grupy przedmiotów)
OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (przedmiotu lub grupy przedmiotów) Nazwa modułu Przygotowanie w zakresie dydaktycznym Przedmioty: Dydaktyka techniki w szkole podstawowej Dydaktyka zajęć komputerowych w szkole
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY OŚRODKA REHABILITACYJNO EDUKACYJNO WYCHOWAWCZEGO NA LATA
KONCEPCJA PRACY OŚRODKA REHABILITACYJNO EDUKACYJNO WYCHOWAWCZEGO NA LATA 2015 2019 1 Koncepcja pracy Ośrodka jest wyznaczona przez Zarząd Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
Bardziej szczegółowoWYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu
PROGRAM KSZTAŁCENIA Kierunek Obszar/obszary kształcenia, w których umiejscowiony jest kierunek studiów PEDAGOGIKA / Edukacja wczesnoszkolna z wychowaniem przedszkolnym NAUKI SPOŁECZNE Forma kształcenia
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna
Studia Podyplomowe Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna I. Informacje ogólne II. Rekrutacja III. Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych IV. Treści programowe V. Efekty kształcenia I. Informacje ogólne
Bardziej szczegółowoCele kształcenia. Podstawowe informacje
Cele kształcenia Podstawowe informacje Definicja Cele kształcenia - kierunkowskazy, świadomie założone skutki, które chcemy osiągnąć w procesie kształcenia; działania, które mają doprowadzić do danego
Bardziej szczegółowodr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG:
Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność. Justyna Siemionow Publikacja powstała na podstawie praktycznych doświadczeń autorki, która pracuje z młodzieżą niedostosowaną społecznie
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 50/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 30 czerwca 2016 roku
Uchwała Nr 50/2016 Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 30 czerwca 2016 roku w sprawie określenia efektów kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela Na podstawie
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Bardziej szczegółowoStudium Pedagogiczne dla absolwentów szkół wyższych
Studium Pedagogiczne dla absolwentów szkół wyższych Rok akademicki 2015/2016 dr Marian Piekarski Centrum Pedagogiki i Psychologii Politechniki Krakowskiej www.cpip.pk.edu.pl 2 Formy kształcenia i doskonalenia
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM NR 10 IM.JERZEGO KUKUCZKI W KATOWICACH
KONCEPCJA PRACY GIMNAZJUM NR 10 IM.JERZEGO KUKUCZKI W KATOWICACH 1 Cel nadrzędny: Wszechstronny i harmonijny rozwój ucznia oraz wyposażenie go w niezbędną wiedzę i umiejętności potrzebną do dalszego etapu
Bardziej szczegółowoPojęcia to. porównanie trzech sposobów ujmowania pojęć. Monika Marczak IP, UAM
Pojęcia to. porównanie trzech sposobów ujmowania pojęć Monika Marczak IP, UAM Takiego zwierzęcia nie ma?????????? Jeśli brakuje umysłowej reprezentacji pewnego fragmentu rzeczywistości, fragment ten dla
Bardziej szczegółowoANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Szanowny Studencie, ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA bardzo prosimy o anonimową ocenę osiągnięcia kierunkowych efektów kształcenia w trakcie Twoich studiów. Twój głos pozwoli
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA W GIMNAZJUM
Wymagania edukacyjne Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA W GIMNAZJUM 1. Cele oceniania: ustalenie stopnia opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania, uzyskanie informacji
Bardziej szczegółowoDwujęzyczność w klasach I-VI
Dwujęzyczność w klasach I-VI Program - Wprowadzenie do nauczania dwujęzycznego dla klas I-VI szkoły podstawowej "First Steps into Bilingual Edu" przeznaczony jest do realizacji dla dzieci w klasach I-VI
Bardziej szczegółowoZespołu Szkół Ponadgimnazjalnych
Koncepcja pracy i rozwoju Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Świeciu w latach 2012-2017 Wizja szkoły Dzisiaj uczymy się tego, co będzie ważne jutro Kontynuujemy najlepsze tradycje, orientujemy nasze wszystkie
Bardziej szczegółowoKierunek Zarządzanie I stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych
Kierunek Zarządzanie I stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych Objaśnienie oznaczeń: Z efekty kierunkowe W wiedza U umiejętności
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY 1. Przedmiotowy System Oceniania z PRZYRODY obejmuje ocenę wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania oraz postawy ucznia na lekcji. 2. Przy ocenie
Bardziej szczegółowoEwaluacja opisowa osiągnięć uczniów szkół ponadgimnazjalnych z matematyki i z języka polskiego
298 XVII Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej, Kraków 2011 Elżbieta Ostaficzuk Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli Alina Komorowska Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polski Podstawy terapii pedagogicznej 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoPEDAGOGIKA I STOPIEŃ PRAKTYCZNY
WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII Nazwa kierunku PEDAGOGIKA Poziom I STOPIEŃ Profil PRAKTYCZNY Symbole Efekty - opis słowny Odniesienie do efektów Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunku Pedagogiki
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie. Cele oceniania na lekcjach wos. i umiejętności wynikających z programu nauczania.
Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie. Cele oceniania na lekcjach wos. 1. Ustalenie stopnia opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania. 2. Uzyskanie
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Psychologiczne podstawy wychowania i nauczania. The psychological basis of upbringing and education. Kod Punktacja ECTS* 3
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Psychologiczne podstawy wychowania i nauczania The psychological basis of upbringing and education Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator dr Michał Gacek Zespół dydaktyczny
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA DO EGZAMINU DYPLOMOWEGO W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KIERUNEK:
ZAGADNIENIA DO EGZAMINU DYPLOMOWEGO W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KIERUNEK: 1. PEDAGOGIKA studia I stopnia, profil praktyczny, specjalność: a) EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA Z WYCHOWANIEM
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PRACA SOCJALNA
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PRACA SOCJALNA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta Obszar wiedzy Dziedzina Dyscyplina studia I stopnia praktyczny licencjat obszar nauk
Bardziej szczegółowoEgzamin magisterski Kierunek: Pedagogika
Kierunek: Pedagogika 1. Dziedziny wychowania (moralne, estetyczne, techniczne). 2. Rola i zadania pedagoga. Tradycja a współczesność. 3. Istota i zadania procesu wychowawczego. 4. Oświata dorosłych i kształcenie
Bardziej szczegółowoProces kształcenia zawodowego. Opracował: Zbigniew Prokop
Proces kształcenia zawodowego Opracował: Zbigniew Prokop Cele i treści kształcenia zawodowego Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie do życia i twórczej postawy w społeczeństwie. Kształtowanie
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Pedagogika ogólna Kod
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. TRUDNOŚCI W UCZENIU wypełnia instytut/katedra. PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI Pedagogika
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu TRUDNOŚCI W UCZENIU wypełnia instytut/katedra Wydział Instytut/Katedra Kierunek PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI Pedagogika Specjalizacja/specjalność
Bardziej szczegółowoZagadnienia (pytania)
Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego w Łomży Zagadnienia (pytania) na obronę dyplomową licencjacką na kierunku: pedagogika Zagadnienia ogólne 1. Nurty kontestacyjne w pedagogice
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 7 Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Psychologię jako kierunek studiów
Bardziej szczegółowoSZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 14. im. STANISŁAWA STASZICA W PABIANICACH
Załącznik nr 4 do Uchwały Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej nr 14 w Pabianicach Nr 3/2017/2018 z dnia 25 stycznia 2018 r. WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 14 im. STANISŁAWA
Bardziej szczegółowoWewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty
Bardziej szczegółowoWEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W PISZU PRZY ZESPOLE SZKOLNO PRZEDSZKOLNY NR 1 W PISZU Wstęp Program Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego stanowi integralną
Bardziej szczegółowoKierunkowe efekty kształcenia. dla kierunku KULTUROZNAWSTWO. Studia drugiego stopnia
Załącznik nr 2 do Uchwały nr 41/2014/2015 Senatu Akademickiego Akademii Ignatianum w Krakowie z dnia 26 maja 2015 r. Kierunkowe efekty kształcenia dla kierunku KULTUROZNAWSTWO Studia drugiego stopnia Profil
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z:
Przedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z: 1. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE
CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (POZIOM 6) PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Objaśnienie oznaczeń: P6S kod składnika opisu kwalifikacji
Bardziej szczegółowoWarsztaty dla nauczycieli 3x45 min. Doradca metodyczny Milenia Jaśkiewicz
Warsztaty dla nauczycieli 3x45 min. Doradca metodyczny Milenia Jaśkiewicz 1. Aktywizowanie i podnoszenie kompetencji nauczycieli do prowadzenia orientacji i doradztwa zawodowego w szkołach gimnazjalnych
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO
UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ (75 godzin) dla kierunku: Pedagogika studia stacjonarne I stopnia rok I (semestr II) studia niestacjonarne I stopnia rok I Bydgoszcz 1. Termin
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 44 im gen. Mariusza Zaruskiego nr 44 w Poznaniu Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów. Rok szkolny 2016/2017.
1 Gimnazjum nr 44 im gen. Mariusza Zaruskiego nr 44 w Poznaniu Program doradztwa edukacyjnego i orientacji zawodowej dla uczniów. Rok szkolny 2016/2017. 1. Program obejmuje ogół działań podejmowanych przez
Bardziej szczegółowoSzkoła w obszarze trzech ustaw. Reforma edukacji w pigułce
Szkoła w obszarze trzech ustaw Reforma edukacji w pigułce 1 Szkoły dla dorosłych Gdzie należy szukać aktualnych informacji? Rok szkolny 2017/2018 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne podstawy wychowania. 2. KIERUNEK: pedagogika
Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne podstawy wychowania 2. KIERUNEK: pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II/3 5. LICZBA PUNKTÓW
Bardziej szczegółowoModuł I. Problemy rozwoju i samorealizacji człowieka 40 godz. (10 wykłady, 10 ćwiczenia audytoryjne, 20 ćwiczeń laboratoryjne).
OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu terapii pedagogicznej - 5 zadań. Tematyka i terminy realizacji:
Bardziej szczegółowoWEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO. Realizowany w Szkole Podstawowej nr 222 im. Jana Brzechwy w Warszawie
WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO Realizowany w Szkole Podstawowej nr 222 im. Jana Brzechwy w Warszawie Przepisy prawne dotyczące realizacji WSDZ zawarte są w następujących dokumentach: Ustawa
Bardziej szczegółowoZadania nauczycieli Tabela. Przykładowe zadania nauczyciela
Moduł III, zał. 1 nauczycieli Tabela. Przykładowe zadania nauczyciela Planowanie i organizacja procesów gruntowne poznanie podstawy programowej nie tylko swojego etapu kształcenia, lecz także poprzedniego
Bardziej szczegółowo