RAPORT Z BADAŃ WEŹ SOBIE ZDROWIE DO SERCA. program profilaktyki i promocji zdrowia w zakresie chorób układu krążenia w powiecie janowskim

Transkrypt

1 program profilaktyki i promocji zdrowia w zakresie chorób układu krążenia w powiecie janowskim WEŹ SOBIE ZDROWIE DO SERCA POWIAT JANOWSKI

2

3 program profilaktyki i promocji zdrowia w zakresie chorób układu krążenia w powiecie janowskim WEŹ SOBIE ZDROWIE DO SERCA PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM 1 Nadzór nad opracowaniem publikacji i opracowanie merytoryczne: dr hab. n. o zdr. Barbara Ślusarska Niniejsza publikacja jest wynikiem obozów naukowych studentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie z Kierunku Lekarskiego oraz Kierunku Pielęgniarstwo organizowanych w ramach projektu pt.,,weź sobie zdrowie do serca program profilaktyki i promocji zdrowia w zakresie chorób układu krążenia w powiecie janowskim finansowanego ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego w ramach Programu PL 13,,Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu oraz budżetu państwa. Opiekę nad studentami sprawowali: Pan Grzegorz Dzida, Pan Michał Trojnar, Pani Katarzyna Kocka oraz Pan Grzegorz JANÓW LUBELSKI 2016 Nowicki.

4 CHARAKTERYSTYKA ZREALIZOWANEGO PROGRAMU CELE PROGRAMU: Ogólna liczba uczestników w pogłębionych badaniach diagnostycznych (liczba osób, Celem ogólnym Programu było zmniejszenie zachorowalności na choroby związane ze stylem u których zostały wykonane pogłębione badania laboratoryjne) życia tj. choroby układu krążenia w powiecie OPIS DZIAŁAŃ ZREALIZOWANYCH W RAMACH janowskim wśród osób w wieku lata. Cel ten PROGRAMU jest zgodny z zaplanowanym rezultatem Programu PL 13 i został określony na podstawie dokonanej Grupę docelową programu stanowiły osoby zamie- oceny potrzeb zdrowotnych w powiecie janow- szkałe na terenie powiatu janowskiego w wieku skim. lata. Działania w ramach programu składały się Celem szczegółowym, planowanym do osiągnięcia z dwóch komponentów: do końca kwietnia 2016 roku było zwiększenie dostępu do badań diagnostycznych w kierunku wykrywalności chorób układu krążenia wśród 1. Realizacja działań profilaktycznych, która następowała w kolejnych etapach: mieszkańców powiatu janowskiego w wieku lata oraz promocja zdrowia wśród mieszkańców badania przesiewowe w ramach Punktów Porad powiatu janowskiego poprzez upowszechnienie Mobilnego i Stacjonarnego poprzez badania zachowań prozdrowotnych w powiecie janowskim. ankietowe, realizację pomiarów antropo- Cel ten miał zostać osiągnięty poprzez zwiększenie metrycznych oraz badań krwi włośniczkowej liczby osób w powiecie janowskim wobec których (glukoza i cholesterol), badania EKG oraz ocenę zastosowano badania profilaktyczne w kierunku stanu zdrowia podczas konsultacji lekarskiej, chorób układu krążenia 4000 oraz poprzez podczas której lekarz decydował na podstawie realizację szeregu działań promocyjnych. kryteriów czynników ryzyka chorób układu krążenia (SCORE) o ewentualnym skierowaniu do etapu pogłębionych badań diagnostycznych. PRZEBIEG PROGRAMU W Mobilnym Punkcie Porad pacjenci mogli Okres realizacji badań profilaktycznych przesiewowych w ramach programu r. Liczba pacjentów zbadanych w Punktach Porad: Mobilnym i Stacjonarnym 4040 osoby Liczba skierowań wydanych na pogłębione badania diagnostyczne 3180 również skorzystać z konsultacji dietetyka i instruktora rekreacji ruchowej; pogłębione badania diagnostyczne- konsultacje lekarskie (wstępna i ponowna) oraz specjalistyczne badania diagnostyczne: laboratoryjne (morfologia, kreatynina, lipidogram pełny: cholesterol całkowity, cholesterol HDL, chole- Seminarium podsumowujące połowę realizacji projektu w dniu 18 listopada 2015 r., Starostwo Powiatowe w Janowie Lubelskim Autor zdjęcia: Edyta Sołtys

5 sterol LDL, trójglicerydy), EKG spoczynkowe, TEREN BADAŃ Badania przeprowadzono w okresie od r. echokardiologiczne; do r. wśród osób w wieku lata wsparcie dietetyka na indywidualnych konsul- zamieszkałych na terenie powiatu janowskiego tacjach dietetycznych i uczestnictwo w zaję-ciach w 15 miejscowościach w ramach funkcjonowania aktywności ruchowej po skierowaniu przez Mobilnego Punktu Porad, zgodnie z wykazem lekarza w podczas wizyt w ramach pogłębionych zaprezentowanym w Tabeli 1 oraz w Stacjonarnym badań diagnostycznych; Punkcie Porad, który funkcjonował w Samodzielnym 2. Promocja zdrowia w zakresie chorób układu Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej krążenia promowanie zdrowego stylu życia w Janowie Lubelskim. Najliczniejsze grupy objęte podczas pikników zdrowotnych, pogadanek zdro- badaniem rekrutowały się z następujących miejsco- wotnych i przez książkę kucharską pt.,,powiat wości: Janów Lubelski, Potok Wielki, Godziszów, Janowski od kuchni kuchnia od serca i dla serca Modliborzyce, Batorz, Zdziłowice. Łącznie spośród z przepisami przekazanymi przez mieszkańców 4040 osób objętych badaniem wydano 3180 powiatu i zmodyfikowanymi przez dietetyka. skierowań na pogłębione badania diagnostyczne. Wyniki szczegółowe prezentuje tabela 1. Tabela 1. Miejsce i czas realizacji badań oraz ilość pacjentów przebadanych w Punktach Porad: Mobilnym(MPP) i Stacjonarnym(SPP) 1 Janów Lubelski (MPP) Liczba osób poddanych badaniom Janów Lubelski (SPP) Batorz (MPP) Otrocz (MPP) Chrzanów Trzeci(MPP) Malinie (MPP) Branew Szlachecka (MPP) Dzwola (MPP) Kocudza Pierwsza (MPP) Krzemień Pierwszy (MPP) Godziszów (MPP) Zdziłowice (MPP) Stojeszyn (MPP) Wierzchowiska Drugie(MPP) Modliborzyce(MPP) Potok Wielki(MPP) Lp. Miejscowość Termin realizacji badań OGÓŁEM PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM EKG wysiłkowe, Holter EKG, Holter RR ciśnieniowy, badanie Doppler naczyń, badanie Ogólna liczba zbadanych osób Na terenie powiatu janowskiego mieszka osób. W wyodrębnionej grupie wiekowej lata (tj. szczególnego ryzyka zachorowań na choroby układu krążenia) znajduje się zgodnie z danymi GUS, BDL W wyodrębnionej grupie wiekowej objętej badaniem znalazło się 4040 osób co stanowiło 21,45% tej części populacji. Jest to niewątpliwie znaczący odsetek lokalnej społeczności powiatu janowskiego i nieco wyższy od zaplanowanego w projekcie (20%). za 2012 r osób.

6 CHARAKTERYSTYKA BADANEJ GRUPY Płeć badanych 41% (n=1673) ogółu badanych (Ryc.1). W badanej grupie osób w wieku lata, większość stanowiły kobiety (n=2367; 59%), mężczyźni stanowili Ryc.1. Płeć badanych 41% 59% kobiety mężczyźni Wykształcenie Wśród zbadanych respondentów były osoby z wy- liczną grupę stanowiła grupa osób z wykształceniem kształceniem zawodowym (n=1510; 38%), średnim podstawowym (n=461; %) (Ryc.2). (n=1280; 32%) oraz wyższym (n=775; 19%). Najmniej 4 Ryc.2. Poziom wykształcenia badanych 0% 11% 19% podstawowe zawodowe 38% średnie wyższe 32% Badania w Mobilnym Punkcie Porad w Janowskim Ośrodku Kultury w Janowie Lubelskim Autor: Edyta Sołtys brak danych

7 Biorąc pod uwagę strukturę wykształcenia zaproszenia do wszystkich uprawnionych w ramach mieszkańców powiatu janowskiego w grupie kampanii bezpośredniej (ulotki i plakaty informujące wiekowej lata na podstawie danych GUS o realizowanych w ramach Programu działaniach były (Wykres 1) wyraźnie jest zauważalny fakt, że dystrybuowane na terenie strategicznych i najczęściej najmniej licznie z programu skorzystała grupa osób uczęszczanych miejsc powiatu urzędy, kościoły, z niskim wykształceniem, chociaż organizatorzy tablice ogłoszeniowe, sklepy, szkoły, instytucje w działaniach promocyjnych programu kierowali publiczne, ośrodki zdrowia, kluby i centra kultury itp.). Wykres 1. Struktura wykształcenia mieszkańców powiatu janowskiego w grupie wiekowej lata (Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS) PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM 5 Miejsce zamieszkania miejsce zamieszkania zgłaszało miasto. Niewielka gramie zamieszkiwali na wsi (n=2652; 65 %). Niewiele część badanych 1 % (n=34) nie podała miejsca ponad 34% (n=1354) respondentów jako swoje zamieszkania (Ryc.3). Pogadanka zdrowotna w Zespole Szkół w Modliborzycach w dniu 4 lutego 2016 r. Autor: Aneta Sosnówka W większości osoby korzystające z badania w pro-

8 Ryc. 3. Miejsce zamieszkania 1% 34% wieś 65% miasto brak danych Stan cywilny Większość badanych pozostaje w związku małżeńskim stanowiły odpowiednio po 5%. Brak danych w tym (n=3504; 87%), pozostałe osoby pozostają bez stałego zakresie odnotowano u 1% (n=41) respondentów partnera życiowego. Osoby deklarujące się jako panna (Ryc.4). lub kawaler(n=207) lub w stanie wdowieństwa(=206) Ryc. 4. Stan cywilny badanych 6 5% 2% 1% 5% zamężna/żonaty panna/kawaler wdowa/wdowiec samotna brak danych 87% Piknik zdrowotny,,weź sobie zdrowie do serca w dniu 30 sierpnia 2015 r. Park Misztalec w Janowie Lubelskim Autor: Edyta Sołtys

9 WYNIKI BADAŃ PROWADZONYCH W PUNKTACH PORAD: Badania dokonywane w ramach funkcjonowania wpływa niekorzystnie na profil lipidowy w osoczu, Punktów dodatkowo zwiększa ryzyko rozwoju chorób sercowo- Porad: Mobilnego i Stacjonarnego obejmowały: naczyniowych u młodych dorosłych. Alkohol wpływa badania ankietowe w formie ankiety zdrowotnej na ryzyko ChUK nie tylko poprzez oddziaływanie na pomiary antropometryczne poziom lipidów, ale również na czynniki krzepnięcia pomiary wartości ciśnienia tętniczego krwi krwi, stężenie homocysteiny oraz poprzez działanie pomiar glikemii i cholesterolemii przygodnej antyoksydacyjne grupy związków polifenolowych, badanie EKG spoczynkowe które występują m.in. w czerwonym winie. konsultacja lekarska, porada dietetyka oraz instruktora rekreacji ruchowej w Mobilnym Punkcie Porad Palenie papierosów Niezwykle istotnym jest fakt, że aż 64% (n=2611) Jednym z głównych modyfikowalnych czynników ryzyka chorób sercowo- naczyniowych jest palenie papierosów. Palenie papierosów jako niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, badanych deklaruje, że nie pali papierosów. Drugą istotną grupą są osoby, które zgłaszają, że obecnie nie palą- ale paliły w przeszłości (n=863; 21%) oraz aktywni palacze (n=629; 15%) (Ryc. 5). Ryc. 5. Palenie papierosów w badanej grupie PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM MOBILNYM I STACJONARNYM 15% 21% 7 tak nie paliłam/em w przeszłości Obóz naukowy studentów Kierunku Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie- Janowski Ośrodek Kultury w Janowie Lubelskim Autor: Aneta Sosnówka 64%

10 Spożywanie alkoholu Okazjonalnie alkohol spożywa 65% (n=2678) codziennego spożywania alkoholu przyznaje się 1 % badanych. Abstynencję deklaruje niespełna 22% (n=23) badanych osób, a kilka razy w tygodniu 4% (n=876) respondentów. Raz w tygodniu bądź rzadziej (n=154) (Ryc.6). po alkohol sięga prawie 6 % (n=241) badanych. Do Ryc.6. Spożywanie alkoholu w badanej grupie 22% 2% piję okazjonalnie piję raz w tygodniu lub rzadziej piję kilka razy w tygodniu, ale nie codziennie 1% pije codziennie 4% 6% nie piję 65% brak danych Wskaźniki wagowo-wzrostowy (BMI) 8 Nadmierna masa ciała charakteryzuje się nadmiernym na wadze lekarskiej w kilogramach z dokładnością do odkładaniem tłuszczu nie tylko w tkance podskórnej, 0,1 kg oraz był dokonywany pomiar wzrostu w cm ale także w narządach wewnętrznych. Są one uznane z dokładnością do 1 cm. za istotny czynnik ryzyka rozwoju chorób układu Wartości wskaźnika BMI odzwierciedlają, że sercowo- naczyniowego. Dla oceny ilości tkanki u znacznej części 40,13% (n=1621) respondentów tłuszczowej w organizmie wykorzystuje się występuje nadwaga (BMI ,9 kg/m2) lub otyłość najczęściej wskaźnik masy ciała BMI, definiując u 37% (n=1487) badanych (BMI nadwagę jako 29,99 kg/m2 BMI 25 kg/m2, a otyłość jako BMI 30 kg/m2. 30kg/m 2), natomiast u 22,65% (n=915)badanych występuje normowaga (BMI 18,5-24,99) (Ryc.7). Osoby poddawane badaniu masy ciała, ważone były Ryc. 7. Wskaźnik BMI w badanej grupie Mobilny Punkt Porad na Pikniku zdrowotnym,,weź sobie zdrowie do serca w dniu 30 sierpnia 2015 r. w Parku Misztalec w Janowie Lubelskim Autor: Edyta Sołtys

11 Obwód talii (Waist Circumference WC) a u mężczyzn 102 cm lub więcej. antropometryczną z zachowaniem dokładności do W badanej grupie kobiet, ponad 58,14% (n=1372) ma 1 mm. Taśma układana była poziomo w miejscu nieprawidłowy obwód brzucha (Ryc. 8), który największego przewężenia tułowia w talii. Pacjent był świadczy o otyłości brzusznej. Prawidłową wartość informowany o konieczności rozluźnienia mięśni obwodu brzucha stwierdzono u 41,86% (n=988) brzucha. badanych. Wśród mężczyzn odsetek ten wynosi O otyłości brzusznej można mówić w momencie, gdy niespełna 43,49% (n=726) (Ryc. 9) obwód brzucha u kobiet osiąga 88 cm i więcej, Ryc. 8. Obwód talii w grupie kobiet Ryc. 9.Obwód talii w grupie mężczyzn PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM Pomiar obwodu brzucha/talii dokonano taśmą 9 Nadciśnienie tętnicze jest chorobą o charakterze powoduje wtórne zmiany, głównie w obrębie serca przewlekłym, która rozwija się najczęściej (uszkodzenie zastawek, przyrost lewej komory, bezobjawowo. Mięsień sercowy jest narządem, który chorobę wieńcową z zawałem serca), udary mózgu, w sposób szczególny narażony jest na destrukcyjne zaburzenia filtracji nerek. Wpływ nadciśnienia działanie podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi. tętniczego na rozwój zmian niedokrwiennych w sercu Niekorzystny wpływ nadciśnienia na organizm polega w głównej mierze na zaburzeniu szczególnej Obóz naukowy studentów Kierunku Pielęgniarstwo Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Autor: Grzegorz Nowicki Pomiar ciśnienia tętniczego krwi (RR)

12 równowagi między ilością tlenu dostarczanego 46,56%). Równie duża grupa, n=1573 (38,94%) a aktualnym zapotrzebowaniem komórek mięśnia charakteryzuje się zwyżkami ciśnienia tętniczego sercowego na tlen. Nadciśnienie tętnicze prowadzi do skurczowego między 120 a 139 mmhg. Jedynie grupa powstawania zmian strukturalnych w układzie 585 osób (14,48%) charakteryzowała się prawidło- sercowo-naczyniowym: upośledza czynność wymi wartościami ciśnienia skurczowego (Ryc. 10. ). śródbłonka, powoduje przerost i przebudowę ścian Rozkład wartości ciśnienia tętniczego rozkurczowego naczyń, zmniejszenie elastyczności i podatności, wskazuje, że u 1/3 badanych osób są one znacznie przyspiesza rozwój miażdżycy. Do pomiarów ciśnienia podwyższone ponad normę (ponad 90 mmhg) krwi w trakcie prowadzonych badań posłużono się (n=33,35%, n= 1347). Równie dużą grupę stanowią ciśnieniomierzem automatycznym OMRON M2 Basic. osoby, u których wartości ciśnienia osiągają wartości Pomiar wartości ciśnienia skurczowego w badanej graniczne między 80 a 89 mmhg (n=1490; 36,88%). grupie wskazuje, że u większości osób jest ono za U 29,77% (n=1203) respondentów ciśnienie tętnicze wysokie i wynosi ponad 140 mmhg (n= 1882; rozkurczowe wykazuje prawidłowe wartości (Ryc. 11.). Ryc. 10. Wartość ciśnienia skurczowego w badanej grupie 10 Ryc. 11. Wartość ciśnienia rozkurczowego w badanej grupie Rajd rowerowy na Pikniku zdrowotnym,,weź sobie zdrowie do serca w dniu 30 sierpnia 2015 r., Park Misztalec w Janowie Lubelskim Autor: Edyta Sołtys

13 Poziom glikemii przygodnej we krwi włośnieprawidłowy poziom cukru we krwi może być osób (n=3823, 94,63%), przy użyciu glukometru, przyczyną cukrzycy typu 2. osiągnęła prawidłowe wartości. Jedynie u 4,21% Z upływem lat, u pacjentów z cukrzycą wysoki poziom (n=170) respondentów wartości te znacznie glukozy we krwi uszkadza nerwy i naczynia przekraczały przewidziane normy. Wartości znacznie krwionośne, prowadząc do rozwoju chorób serca i przekraczające normę, stwierdzono u 47 osób udaru mózgu. (1,16%)(Ryc. 12). Wartość glikemii przygodnej u większości badanych Ryc. 12. Wartość glikemii przygodnej w badanej grupie 1,16% 4,20% wartosc ponizej 140 mg% wartosc mmhg 94,63% wartosc 200 mmhg i powyzej Wartości cholesterolu całkowitego we krwi włośniczkowej Wśród badanych poziom cholesterolu całkowitego osiągały wartość prawidłową (n=1273). U jednej osoby badanego w próbce przygodnej przybierał wartości badanie zostało przeprowadzone, ale znacznie przekraczające normę u 68,44% (n=2765) oznaczyć poziom cholesterolu. (Ryc.13). trudno było PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM niczkowej 11 badanych. Jedynie u 31,52% respondentów wartości Ryc. 13. Wartość cholesterolu całkowitego w próbce przygodnej 0,05% 31,56% poziom 190 mg/dl i powyzej 68,44% poziom 189 mg/dl i ponizej Biegi w ramach Pikniku zdrowotnego,,weź sobie zdrowie do serca w dniu 14 czerwca 2015 r., Park Rekreacji ZOOM Natury w Janowie Lubelskim Autor: Łukasz Drewniak brak danych

14 Aktywność ruchowa wśród badanych Aktywność ruchowa oraz systematyczne ćwiczenia W odpowiedzi na zadane pytanie w ankiecie fizyczne wpływają korzystnie na ogólny stan zdrowia o regularnie uprawianą aktywność fizyczną minimum człowieka. Dotychczasowe badania naukowe 4-5 razy w tygodniu po 30 minut - respondenci potwierdzają prewencyjne protekcyjne (doskonalące) podzieleni są prawie po równo w zakresie znaczenie systematycznego wysiłku fizycznego deklarowanej aktywności fizycznej. 42,72% (n=1726) w chorobach układu krążenia. Wysiłek fizyczny badanych deklaruje systematyczną aktywność z jednej strony wywołuje korzystne zmiany fizyczną, niewiele więcej osób, 44,43% (n= 1798) fizjologiczne w czynności układu krążenia, z drugiej badanych nie wykonuje żadnej aktywności fizycznej. strony redukuje bądź wpływa modyfikująco na 516 osób (12,85%) nie udzieliło odpowiedzi na czynniki zagrożenia choroby niedokrwiennej serca. wskazane pytanie (Ryc.14). Ryc. 14. Deklarowana aktywność fizyczna wśród badanych 12 Badanie EKG spoczynkowe Badanie EKG spoczynkowe, wykonywane jest w celu choroby zastawek). U osób badanych zostało oceny bioelektrycznej pracy mięśnia sercowego. wykonane badanie EKG aparatem typu ASPEL. Badanie Wskazuje również na możliwe występowanie zostało wykonane u wszystkich pac jentów nieprawidłowości w przewodzeniu w mięśniu przebadanych w Punktach Porad. sercowym, zaburzenia rytmu lub inne anomalie (np. Pogadanka zdrowotna w Liceum Ogólnokształcącym im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim w dniu 27 listopada 2015 r. Autor: Aneta Sosnówka

15 WYNIKI POGŁĘBIONYCH BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH REALIZOWANYCH W JANOWIE LUBELSKIM W ramach pogłębionych badań diagnostycznych Pomiar wartości lipidogramu we krwi pełnej realizowane były: Hipercholesterolemia, czyli dyslipidemia z wysokim badanie EKG spoczynkowe z opisem(wykonano 2500 badań) badanie EKG wysiłkowe z opisem( wykonano 294 badania) stężeniem cholesterolu w osoczu krwi, oznacza duże zagrożenie chorobami serca i zawałem. Ryzyko przedwczesnej choroby wieńcowej u osób z wysokim stężeniem cholesterolu frakcji LDL wzrasta 5-8-krotnie badanie Holter EKG z opisem(wykonano 366 badań) badanie Holter RR (ciśnieniowy) z opisem (wykonano 199 badań) badanie Doppler naczyń z opisem(wykonano 500 badań) w odniesieniu do populacji ogólnej. Z badań epidemiologicznych, wynika, że im mniejsze stężenie cholesterolu frakcji LDL, tym mniejsza częstość incydentów sercowo-naczyniowych. Triglicerydy są najczęstszą formą występowania tłuszczu w orga- badanie echokardiologiczne z opisem (Echo serca)(wykonano 525 badań) nizmie. Źródłem triglicerydów jest spożywany pokarm, ale także są one wytwarzane bezpośrednio pogłębione badania laboratoryjne krwi pełnej w organizmie. Ludzie z wysokim poziomem trigli- (morfologia, kreatynina, lipidogram pełny: cerydów posiadają często wysoki poziom cholesterolu cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL i niski poziom cholesterolu HDL. LDL, trójglicerydy) (wykonano 3050 badań) Do zbadania poziomu lipidogramu w badanej próbie konsultacje lekarskie (wykonano 3000 konsultacji wstępnych i 1722 ponownych) osób posłużono się analizatorem biochemicznym, PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM PRZEZ SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ 13 PENTRA 400, firmy Horiba. po skierowaniu przez lekarza pacjenci wartość poziomu cholesterolu całkowitego u 70,88% mogli skorzystać z indywidualnych konsultacji (n=2161) respondentów osiągnęły wartości niepra- dietetycznych, których udzielono 1650 i uczestniczyć widłowe (ponad 190 mg/dl). U 29,12% (n=888) w zajęciach aktywności ruchowej, których odbyło się badanych wartości cholesterolu całkowitego były na terenie powiatu 192 godziny. prawidłowe (Ryc. 15). Stanowisko rejestracji na badania uczestników programu w Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w Janowie Lubelskim Autor: Edyta Sołtys W badanej grupie osób w badaniu pogłębionym Dodatkowo

16 Ryc.15. Wartość poziomu cholesterolu we krwi pełnej Ryc. 16. Wartość poziomu cholesterolu HDL - kobiety 14 Ryc. 17. Wartość poziomu cholesterolu HDL - mężczyźni Poczęstunek dla uczestników Pikniku zdrowotnego,,weź sobie zdrowie do serca w dniu 14 czerwca 2015 r., Park Rekreacji ZOOM Natury w Janowie Lubelskim Autor: Edyta Sołtys

17 Ryc. 19. Wartość poziomu triglicerydów PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM Ryc.18. Wartość poziomu cholesterolu LDL 15 Spotkanie informacyjne dotyczące programu na sesji Rady Gminy Modliborzyce w dniu 17 listopada 2015 r. Autor: Marzena Dolecka-Jocek

18 Pomiar wartości kreatyniny Pomiaru kreatyniny dokonano analizatorem poziomie (90,32%). Jedynie u niewielkiego odsetka biochemicznym, PENTRA 400, firmy Horiba. Wartość osób, wartości osiągnęły nieprawidłową wartość kreatyniny wśród badanych jest na prawidłowym (Ryc. 20). Ryc. 20. Wartość poziomu kreatyniny Badanie EKG spoczynkowe, Holter EKG 16 Elektrokardiogram jest graficznym zapisem niedokrwienia serca, cech zawału lub śladów po nim. aktywności elektrycznej serca, rejestrowanym z po- Badanie EKG Holter umożliwia ocenę bioelektrycznej wierzchni klatki piersiowej. Pozwala na wstępne pracy serca w ciągu całej doby, w trakcie wykony- rozpoznanie zaburzeń przewodzenia elektrycznego. wania czynności dnia codziennego. Umożliwia ocenę budowy serca pacjenta. EKG pozwala W trakcie prowadzonych pogłębionych bada diagno- na wstępne rozpoznanie problemów z zastawkami, stycznych przeprowadzono ww. badanie u 2500 osób, stanami zapalnymi mięśnia sercowego lub wadami co stanowiło 81,97 % wszystkich osób uczestniczą- wrodzonymi czy nabytymi. Jednak najczęściej cych w badaniach pogłębionych (n=3050). wymienianą zaletą badania jest szybkie ujawnienie Stacjonarny Punkt Porad w Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w Janowie Lubelskim Autor: Edyta Sołtys

19 Ryc. 21. Realizacja badania EKG spoczynkowe osoby poddane badaniu EKG spoczynkowe osoby nie poddane badaniu EKG spoczynkowe 81,97% EKG wysiłkowe Test wysiłkowy EKG służy do zapisu czynności pracy powyżej pewnego wysiłku, nie może już dalej zostać serca pod wpływem zwiększającego się wysiłku pokryte to zapotrzebowanie drogą zwiększonego fizycznego, który powoduje zwiększanie zapotrze- przepływu i rozwijają się cechy niedokrwienia mięśnia bowania na tlen, co organizm kompensuje przez sercowego. zwiększenie przepływu przez naczynia wieńcowe. Testowi wysiłkowemu EKG poddano 9,64% osób U osób z niewydolnością przepływu wieńcowego, (n=294) (Ryc.22). Ryc. 22. Realizacja badania EKG wysiłkowe PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM 18,03% 17 9,64% odsetek osób przebadanych odsetek osób nieprzebadanych 90,36% Badanie Holter EKG służy ocenie pracy serca, dzięki kardiostymulatorów, wielopoziomowa klasyfikacja zapisowi prowadzonemu minimum 24 godziny na pobudzeni/ rejestrator 3- kanałowy z podglądem dobę. Badanie wykonywane jest podczas codziennych zapisu EKG, 48 godz. komunikacja z komputerem przez czynności życia człowieka. Badanie wykonywano przy USB. użyciu aparatu Holter EKG+ BTL-BTL rejestrator R3, Badanie Holter EKG przeprowadzono wśród 366 osób system długotrwałego monitorowania EKG - do&dni (12 %) (Ryc. 23). analiza rytmu HRV, ST, QTi QTc detekcja i analiza Badanie Holter EKG

20 Ryc. 23. Realizacja badania EKG Holter 12% odsetek przebadanych osób odsetetk osób nieprzebadanych 88% Badanie Holter RR (ciśnieniowy) 18 Badanie Holter RR (ciśnieniowy) umożliwia natomiast ciśnienia tętniczego krwi w cyklu dobowym. Do całodobowe monitorowanie ciśnienia tętniczego wskazanych celów posłużono się urządzeniem Holter pacjenta w trakcie jego codziennej aktywności ciśnieniowy BTL 08 ABPM II. Badaniu Holter człowieka. Przeprowadzane jest w celu oceny wartości ciśnieniowy poddano 199 osób (6,52%) (Ryc.24). Ryc. 24. Realizacja badania Holetr (RR) ciśnieniowy 6,52% odsetek osób przebadanych 93,48% odsetek osób nieprzebadanych Badanie Doppler naczyń USG Dopplera to badanie służące do jak najwcześ- graficznym Hitachi ALOKA ProSound Alpha 6. niejszego wykrywania nawet drobnych schorzeń Wśród respondentów 16,39% (n=500) osób zostało tętnic i żył, które w konsekwencji mogą prowadzić do poddanych badaniu tętnic dogłowowych metodą udaru mózgu, zawału serca czy zatorowości płucnej. Doppler a (Ryc. 25). W badaniu posłużono się aparatem ultrasono-

21 16,39% 83,61% odsetek przebadanych osób odsetek nieprzebadanych osób PROGRAM PROFILAKTYKI I PROMOCJI ZDROWIA W ZAKRESIE CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA W POWIECIE JANOWSKIM Ryc. 25. Realizacja badania Doppler naczyń. Losowanie nagród w loterii promocyjnej,,weź sobie zdrowie do serca dla pacjentów, którzy przebadali się w Punktach Porad: Mobilnym i Stacjonarnym Autor: Alina Boś 19

22 PODSUMOWANIE W badanej grupie mieszkańców powiatu janowskiego występuje duże rozpowszechnienie czynników ryzyka sercowo-naczyniowego: otyłość u 37% badanych; nadwaga ponad 40% hipercholesterolemia - TC u ponad 70%; LDL ponad 60% wartość ciśnienia tętniczego w pomiarach przygodnych: - skurczowego powyżej 140 mmhg ok. 47%, - rozkurczowego powyżej 90mmHg ok. 34%. Wysoki poziom modyfikowalnych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego u osób w wieku lata mieszkańców powiatu janowskiego stanowi podstawę do wzmocnienia działań zmiany stylu życia i upowszechnienia zachowań prozdrowotnych poprzez edukację zdrowotną i promocję zdrowia w kolejnych 20 latach aktywności samorządowej powiatu. Ponadto w ramach badań zwiększono dla osób poddanych badaniu dostęp do specjalistycznych badań diagnostycznych dla znaczącego odsetka badanych tj.: - badanie EKG spoczynkowe wykonano u ponad 81 % wszystkich osób uczestniczących w programie - badanie Holter EKG u 12 % - badanie Holter ciśnieniowy(rr) u około 6,5% - badanie Doppler naczyń u około 16,4%.

23

24 Dofinansowane z funduszy Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz środków budżetu państwa