Przewodnik do narzędzia monitorującego Impact. Narzędzie projektu Daphne III IMPACT: Ewaluacja Europejskich Programów dla Sprawców

Transkrypt

1 Przewodnik do narzędzia monitorującego Impact Narzędzie projektu Daphne III IMPACT: Ewaluacja Europejskich Programów dla Sprawców

2 Narzędzie metodologiczne do ewaluacji wpływu programu dla sprawców przemocy domowej. Pomiary wpływu pracy z mężczyznami, którzy stosują intymną przemoc wobec partnerek. Tło powstania pakietu narzędzi metodologicznych Niniejszy pakiet narzędzi metodologicznych został stworzony przez projekt IMPACT - "Ewaluacja Europejskich Programów dla Sprawców" w ramach programu Komisji Europejskiej DAPHNE III. W trakcie trwania projektu, w latach poddano weryfikacji istniejące środki oraz badania ewaluacyjne a także konsultowano się z praktykami. Partnerzy projektu opracowali zestaw narzędzi metodologicznych z wykorzystaniem instrumentów ewaluacyjnych opracowanych wcześniej przez Uniwersytet w Bristolu (jeden z naszych partnerów projektowych). Następnie poproszono praktyków pracujących przy programach w całej Unii Europejskiej o przetestowanie opracowanego zestawu narzędzi i wyrażenie opinii na ich temat. Na konferencji podsumowującej projekt, zorganizowanej w w Barcelonie w październiku 2014 zaprezentowany został pełny projekt zestawu narzędzi, który następnie poddany został dalszej weryfikacji. Ostateczna wersja pakietu metodologicznego powstała w listopadzie Dostępność W/w pakiet narzędzi metodologicznych można pobrać ze strony internetowej European Network for the Work with Perpetrators of domestic violence (WWP-EN). Należy skontaktować się z WWP-EN aby uzyskać hasło umożliwiające jego pobranie. Ponadto, istnieje możliwość skorzystania z archiwum danych online do załadowania i przechowywania danych z kwestionariuszy. Umożliwia to dostęp i wykorzystywanie zanonimizowanych danych (pod warunkiem zaakceptowania warunków polityki ochrony danych) lub korzystanie z kwestionariuszy wyłącznie w trybie offline. CEL STWORZENIA ZESTAWU NARZĘDZI METODOLOGICZNYCH 1. Zaopatrzenie programów pracujących z mężczyznami stosującymi przemoc wobec partnerek w zestaw narzędzi, który umożliwi analizę wpływu programów na klientów, ich (eks)partnerki i dzieci. 2. Zapewnienie programom ustrukturyzowanej formy raportowania o uzyskanych wynikach i skuteczności. Umożliwienie programom prowadzonym w krajach Unii Europejskiej łączenie zgromadzonych danych, które następnie byłyby przedmiotem analizy badaczy i badaczek działających w ramach sieci WWP-EN. Pozwoli to na uzyskanie szerszych informacji na temat tego, co pomaga przeciwdziałaniu przemocy wobec partnerek. Wspomniany pakiet narzędzi służy wyłącznie do pomiaru wpływu programu na stosowanie przemocy przez mężczyzn wobec partnerek. Rozumiemy przez to wykorzystywanie, zastraszanie i nadmierne kontrolowanie oraz stospwanie przemocy fizycznej i seksualnej przez mężczyzn wobec ich obecnych lub byłych partnerek. Niniejszy zestaw narzędzi nie zastępuje szczegółowych i długoterminowych badań naukowych. PRZEWODNIK DO NARZEDZIA MONITORUJACEGO IMPACT 1

3 Wyniki poddawane pomiarom 1. Zmniejszenie częstotliwości, dotkliwości i rodzajów przemocy stosowanej przez męskich uczestników programów interwencyjnych przeciwko przemocy domowej stosowanej wobec (eks)partnerek. 2. Zwiększenie bezpieczeństwa i poczucia bezpieczeństwa (eks)partnerek klientów 3. Zredukowanie ilości koniecznych interwencji policyjnych 4. Zmiany w życiu dzieci, których ojcowie lub ojczymowie uczestniczą w programach 5. Nadzieja dana klientom i ich (eks)partnerkom Mierzona skuteczność Dostarczane informacji ogólne i kontekstowe formularze, w połączeniu z raportem rocznym oraz indywidualnymi kwestionariuszami dla klientów i partnerów, stanowią zestaw narzędzi metodologicznych pozwalających na zebranie następujących informacji: 1. Liczba mężczyzn skierowanych, ocenianych, uczestniczących i kończących Państwa program; 2. Liczba partnerek, z którymi kontaktowano się i udzielono pomocy; 3. Liczba przeprowadzonych sesji; Mierzony jest także wpływ interwencji na agresywne zachowanie mężczyzn i na zwiększenie bezpieczeństwa kobiet. Kto jest adresatem zestawu metodologicznego? Pakiet narzędziowy ma służyć programom pracującym ze sprawcami przemocy wobec partnerek. Omawiane kwestionariusze opracowane i przeznaczone są do zastosowania wyłącznie w stosunku do mężczyzn, którzy w ostatnim czasie stosowali przemoc domową lub wykorzystywali partnerę. Jesteśmy świadomi, że niektóre programy pracują również z kobietami, które stosują przemoc wobec partnera czy też stosującą przemoc / zachowującą się agresywnie młodzieżą. Niemniej kobiety stosujące przemoc wobec partnera działają pod wpływem innych czynników ryzyka i stosują odmienne formy wykorzystywania i przemocy. Niewłaściwym byłoby zatem stosowanie w ich przypadku takich samych narzędzi. Zawartość Główne narzędzia to dwa w niewielkim stopniu różniące się od siebie kwestionariusze, do zastosowania w konkretnych momentach w czasie gdy mężczyzna objęty jest programem. Istnieją odrębne kwestionariusze dla mężczyzny i dla jego partnerki lub ekspartnerki. Co należy zrobić Koniecznym jest zgromadzenie danych od mężczyzn i ich (eks)partnerek, najlepiej w czterech określonych momentach (zobacz poniżej), a następnie zestawienie ich i przeanalizowanie. Wiąże się to z prostymi obliczeniami i może być wykonane przy pomocy ogólnie dostępnego oprogramowania komputerowego lub ręcznie. Mogą Państwo skorzystać także z oprogramowania nauk społecznych, co umożliwi wykonanie bardziej skomplikowanej analizy, niemniej nie jest to konieczne aby dowiedzieć się jaki wpływ ma program na Państwa klientów. PRZEWODNIK DO NARZEDZIA MONITORUJACEGO IMPACT 2

4 Wiemy, że niektóre programy nie kontaktują się z partnerkami lub (eks)partnerkami, w związku z czym nie mogą zebrać od nich informacji Zalecamy więc aby w każdym pojedynczym przypadku programy starały się znaleźć skuteczne, bezpieczne i etyczne sposoby nawiązywania kontaktu z (eks)partnerkami. Ma to na celu oszacowanie ich bezpieczeństwa i upewnienie się, że są one wspierane i chronione. Zalecamy również, jeśli tylko jest to możliwe, gromadzenie danych od kobiet za pomocą dostępnych w zestawie przeznaczonych do tego celu kwestionariuszy. Chodzi o to by nie ograniczać się do danych dotyczących wykorzystywania i stosowania przemocy bazujących wyłącznie na raportach mężczyzn, oraz aby również kobiety, ze swojej perspektywy, dostarczyły istotnych informacji. Kiedy stosować? 1. Moment 0 - możliwie szybko po nawiązaniu pierwszego kontaktu z programem przez mężczyznę, najlepiej na pierwszym spotkaniu. W przypadku (eks)partnerek oznacza to moment w którym program po raz pierwszy się z nimi kontaktuje i tu także najbardziej odpowiednie jest pierwsze spotkanie. 2. Moment 1 - na początku programu - ten kwestionariusz jest identyczny ze tym stosowanym w Momencie 0, jednak ilość zebranych w tym momencie informacji najprawdopodobniej będzie znacznie większa. 3. Moment 2 - w połowie trwania programu. Uzależnione jest to od przewidywalnego czasu trwania programu. 4. Moment 3 - na końcu programu lub momencie gdy mężczyzna przestanie uczęszczać w programie. 5. Moment 4-3 miesiące od zaprzestania uczestnictwa w programie przez mężczyznę. Jak postępować? Przeczytanie i wypełnienie kwestionariusza zajmuje około 15 minut. Możliwe powinno być również przedłużenie przeznaczonego na to czasu do 30 minut. Istnieją dwie możliwości. Pytana osoba może otrzymać kopię kwestionariusza i wypełnić ją samodzielnie, lub też, mogą Państwo zadać zawarte w kwestionariuszu pytania w formie ustnej. Ważnym jest aby na arkuszu kwestionariusza zaznaczyć na którą z metod Państwo się zdecydowali. Możliwym jest również wprowadzanie otrzymanych informacji bezpośrednio do komputera. Każdemu klientowi i jego partnerce powinien zostać przypisany kod - zalecamy zastosowanie inicjałów plus data urodzenia (dzień-miesiąc-rok tylko w liczbach).przykład: jeżeli nazywa się Pan Jan Struś a data urodzenia to 3 sierpnia 1966 to kod byłby JS Analizowanie i przekazywanie danych 1. Jeśli przeczytali Państwo roczny zauważą Państwo, że analizy potrzebne do wprowadzenia danych do raportu oparte są o proste obliczenia. 2. Można to zrobić ręcznie, najpierw zliczając odpowiedzi na każde pytanie podane przez każdego mężczyznę osobno, a następnie w tabeli uwzględniającej wszystkie przeznaczone do analizy odpowiedzi mężczyzn, na przykład: Ilu mężczyzn przestało stosować wszelkie formy przemocy do końca programu, ilu przestało stosować wszystkie formy fizycznej i seksualnej przemocy lub do ilu mężczyzn nie została wezwana policja w trakcie uczestniczenia w programie. PRZEWODNIK DO NARZEDZIA MONITORUJACEGO IMPACT 3

5 3. Można skorzystać z pomocy prostego oprogramowania, jak arkusz kalkulacyjny po to, aby mieć pewność, że obliczenia są poprawne. 4. Następnie mogą Państwo wprowadzać dane do Raportu rocznego i dodawać lub usuwać teksty wedle uznania. 5. Przed złożeniem danych w poufnej bazie WWP-EN istnieje możliwość wprowadzenia ich do Państwa bazy danych online i zachowania ich kopii na własnym komputerze. Pozwoli to zachować spójność danych oraz zaoszczędzić papier jeśli obraną przez Państwa metodą była ustna forma zadawania pytań (wywiad), również odpowiedzi na zadawane pytania mogą zostać wprowadzone do bazy. 6. JEŚLI wprowadzicie Państwo dane do naszej bazy danych online, umożliwi to nam zestawienie danych zgromadzonych we wszystkich krajach Europejskich i pozwoli dowiedzieć się więcej na temat tego, co pomaga w zapewnieniu kobietom i mężczyznom poczucia bezpieczeństwa. 7. Jesteśmy na etapie przygotowywania warunków ochrony danych i Państwa dane nie będą i nie mogą być użyte bez ich zaakceptowania. Proszę zapamiętać Podczas analizowania danych należy wziąć pod uwagę niniejsze kwestie lub co najmniej upewnić się, że następujące oświadczenia zostały ujęte w raporcie. Programy dla sprawców przemocy domowej nie zastępują prawa kryminalnego lub cywilnego lub innych form ochrony kobiet i dzieci. Kobiety mogą potrzebować wsparcia, porady, pomocy prawnej, bezpiecznego miejsca lub innej ochrony dla siebie i dzieci. Policji nie wolno traktować tych programów jako alternatywy dla aresztowania i stawiania przed sądem mężczyzn, jeżeli są oni podejrzani o popełnienie czynów kryminalnych. Możliwym jest, że programy nie będą miały żadnego wpływu na mężczyznę stosującego przemoc i molestowanie wobec swojej partnerki lub nie będzie można tego dowieść, ponieważ związek się rozpadł a kontakt został zerwany. Możliwym jest również, że sytuacja ulegnie pogorszeniu, co spowodowane może być czynnikami, na które program nie ma wpływu (np. niepowodzenie w innej części systemu prawnego lub ochrony). Nie zawsze wiemy, co jest dokładną tego przyczyna ale chcemy na ten temat dowiedzieć się jak więcej. Są sytuacje kiedy kobiety czują się mniej bezpiecznie i bardziej przestraszone, a czasami sam fakt, że mężczyzna bierze udział w programie jest jedyną szansą dla kobiety na otrzymanie różnego rodzaju wsparcia czy pomocy. Na przykład, kiedy kobieta czeka na przystąpienie mężczyzny do programu w ramach tzw. ostatniej szansy i podejmuje decyzję o zakończeniu znajomości w momencie gdy stwierdza, że dała mu wystarczająco dużo szans aby się zmienił. Innym przykładem jest sytuacja, gdy kobieta otrzymuje informacje lub wsparcie ze strony programu lub organizacji partnerskiej, które w innym przypadku nie zostałyby jej zapewnione. Tego typu zjawiska również powinny być rozumiane jako sukces programu. Możliwa jest również sytuacja w której, dzięki programowi, kobietom i dzieciom uświadomione zostaną niedostrzegane wcześniej problemy. Należy to uważać za sukces nawet jeśli problemy nie są widoczne na początku i zostaną zidentyfikowane dopiero przed zakończenia programu. Może to być niekiedy mylnie rozumiane, ale pokazuje, w jaki sposób programy mogą przyczyniać się do bezpieczeństwa społeczeństwa. PRZEWODNIK DO NARZEDZIA MONITORUJACEGO IMPACT 4