Wykorzystanie Jednorodnych Grup Pacjentów w planowaniu kosztów świadczeń zdrowotnych na przykładzie szpitali w Szwajcarii

Transkrypt

1 Małgorzata Macuda Katedra Rachunkowości Akademia Ekonomiczna w Poznaniu Wykorzystanie Jednorodnych Grup Pacjentów w planowaniu kosztów świadczeń zdrowotnych na przykładzie szpitali w Szwajcarii 1.Wstęp Gospodarność każdej jednostki, także szpitala, oceniana jest na podstawie różnych informacji ekonomicznych, z których jedną z najważniejszych są koszty. W kosztach odzwierciedla się nie tylko trafność decyzji podjętych przez osoby zarządzające szpitalem, ale również racjonalne wykorzystanie poszczególnych zasobów niezbędnych do świadczenia usług medycznych. To właśnie na problematykę efektywności gospodarowania posiadanymi zasobami (rzeczowymi, materiałowymi, personalnymi, jak i finansowymi) każdy szpital powinien zwracać szczególną uwagę. System opieki zdrowotnej w Polsce znajduje się od kilku lat w okresie transformacji. Ilość środków pieniężnych w służbie zdrowia jest znacznie mniejsza aniżeli ta, jakiej potrzebują szpitale. Stąd potrzeba ścisłego planowania wydatkowania środków pieniężnych, a co za tym idzie także planowania kosztów wynikających z działalności szpitali, ścisłej ich kontroli oraz poszukiwania coraz to nowszych rozwiązań mających na celu ich racjonalizację. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wykorzystania systemu Jednorodnych Grup Pacjentów w planowaniu kosztów usług medycznych świadczonych przez szpitale na przykładzie doświadczeń szwajcarskich. 2. System zdrowotny w Szwajcarii Szwajcarski system opieki zdrowotnej to system państwowo-prywatny, bazujący na modelu bismarckim, który zrodził się w Niemczech pod koniec XIX wieku, gdzie państwo odgrywa jedynie rolę asekuranta, zaś kwestie zarządzania tym systemem, jak również negocjacje cen usług medycznych z ich dostawcami pozostawione są odpowiednio autonomicznym instytucjom. 1

2 Z racji podziału Szwajcarii na kantony zarządzanie systemem zdrowotnym jest zdecentralizowane. W myśl artykułu 39 ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym 1, która weszła w życie 1 stycznia 1996 roku, to właśnie kantony odpowiedzialne są za planowanie, organizację oraz zagwarantowanie dostarczania usług medycznych w ramach swojego terytorium. W konsekwencji, każdy kanton jako region w dużej mierze autonomiczny kieruje się nieco innymi prawami. Ponadto, ustawa ta narzuciła na obywateli obowiązek podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego określając przy tym listę gwarantowanych w ramach niego usług medycznych (dla obywateli uzyskujących bardzo niskie dochody LAMal przewiduje subsydia ze strony państwa). Mimo odrębności poszczególnych kantonów wachlarz gwarantowanych podstawowych świadczeń zdrowotnych miał pozostać niezmienny niezależnie od kantonu, podobnie jak i standard tychże świadczeń. Stąd wynikła potrzeba zdefiniowania i ujednolicenia usług medycznych. Jednym z rozwiązań okazała się koncepcja Jednorodnych Grup Pacjentów. 3. Charakterystyka i proces wyodrębniania Jednorodnych Grup Pacjentów Koncepcja Jednorodnych Grup Pacjentów (z angielskiego DRG - Diagnosis Related Groups) została opracowana w latach siedemdziesiątych w Stanach Zjednoczonych (choć początki badań w tym zakresie datować można na lata sześćdziesiąte) przez naukowców z Uniwersytetu w Yale takich jak: Robert Fetter, John Thompson, Ronald Mills, Richard Averill i Jean Freeman. Zasadniczym jej celem była standaryzacja produktów i usług medycznych, a także przyporządkowanie tym ostatnim jak najbardziej adekwatnych wartości zużycia poszczególnych zasobów materiałowych, rzeczowych, personalnych, jak również finansowych. Szybko zastąpiła ona dotychczasową miarę usługi medycznej jaką stanowił osobodzień (krytykowany głównie ze względu na swój niejednorodny charakter i niemożność prawdziwego odzwierciedlenia złożoności choroby pacjenta). U podstawy koncepcji Jednorodnych Grup Pacjentów leży przekonanie, iż mimo że każdy pacjent stanowi odrębny przypadek kliniczny, to jednak sposób jego leczenia może mieć wiele cech wspólnych z przypadkami innych pacjentów, a co za tym idzie podobne może być wykorzystanie w trakcie leczenia poszczególnych zasobów rzeczowych (sprzęt medyczny), materiałowych (leki, opatrunki, sprzęt jednorazowego użytku typu igły, strzykawki, a także żywność) oraz zasobów personalnych (wykonawczy zespół pracowników czyli personel medyczny - lekarze, pielęgniarki). W konsekwencji rodzaj i wielkość kosztów 1 LAMal Loi sur l assurence maladie 2

3 generowanych w trakcie realizacji świadczeń zdrowotnych na rzecz różnych pacjentów, ale co ważne przyporządkowanych do tej samej JGP, są bardzo zbliżone. Jako główne kryterium klasyfikacji pacjentów do poszczególnych Jednorodnych Grup Pacjentów wybrano diagnozę medyczną, gdyż jest łatwo dostępna, odzwierciedla dużą liczbę informacji (choćby takich jak przyczyny i objawy choroby, możliwe sposoby jej leczenia, etc.), a ponadto jest zrozumiała, a także jednoznaczna z punktu widzenia terminologii medycznej niezależnie od szpitala, w którym zostanie postawiona. W celu ustalenia przybliżonego zużycia niezbędnych w trakcie leczenia zasobów, przyjęto dodatkowe kryterium jakim jest czas pobytu pacjenta w szpitalu. Bierze się je pod uwagę z powodu jego praktyczności. Jego korelacja ze zużyciem jest wystarczająco wyraźna (dłuższy czas hospitalizacji pociąga za sobą wzrost zużycia leków, opatrunków, żywności, jak również wymaga czasu i wysiłku personelu medycznego). W praktyce, wyodrębnianie Jednorodnych Grup Pacjentów wygląda następująco: pacjenci są najpierw grupowani według podstawowych kategorii diagnostycznych (z angielskiego MDC Majors Diagnostic Categories), które z kolei są podzielone na dwie grupy - wymagające lub niewymagające interwencji chirurgicznej, aby dojść w końcowym efekcie do systemu segmentacji na grupy, których średni okres pobytu w szpitalu wyraźnie się od siebie różni. Jak wynika z powyższego, proces wyznaczania Jednorodnych Grup Pacjentów odbywa się w trzech etapach 2 : 1. pierwszy etap polega na przyporządkowaniu przypadku danego pacjenta, tj. przypisaniu mu tzw. choroby zasadniczej należącej do jednej z 25 głównych kategorii diagnostycznych (Majors Diagnostic Categories). Przy czym każda z tych kategorii jest wyznaczona tak, aby odpowiadała danemu narządowi/organowi czy też układowi (np.: serce, płuca, układ trawienny, układ oddechowy czy też krwionośny), co w efekcie grupuje pacjentów według dziedzin i specjalności medycznych. W przypadku, gdy pacjent jest poddany różnym rodzajom leczenia jednocześnie, co jest efektem wykrycia u niego więcej niż jednej choroby zasadniczej, przyporządkowuje mu się MDC patologii najważniejszej (czytaj najdroższej z punktu widzenia wymaganych zasobów materiałowych, rzeczowych i personalnych). Drugą kategorię diagnostyczną 2 Por. Z. Swinarski Huber, Estimation du coût des prestations hospitalières dans le contexte du système de santé suisse, Université de Genève, Genève, 2004, str

4 przypisuje się pacjentowi, gdy okres jego hospitalizacji przedłuża się na skutek utrzymujących się dolegliwości i dodatkowych powikłań; 2. po przyporządkowaniu do głównych kategorii diagnostycznych, podział odbywa się według kryterium wymagalności interwencji chirurgicznej. Pacjentów dzieli się zatem na dwie grupy: tych, u których interwencja chirurgiczna jest niezbędna (zostaje wprowadzona wtedy nazwa i kod konkretnej procedury medycznej według Klasyfikacji Procedur CIM-10 opracowanej przez Międzynarodową Organizację Zdrowia, a następnie w zależności od zastosowanych procedur dzieli się pacjentów na podgrupy) oraz tych, u których leczenie nie wymaga interwencji chirurgicznej. Podział tych ostatnich odbywa się ze względu na postawioną diagnozę główną; 3. w ostatnim stadium brane są pod uwagę dodatkowe informacje o pacjencie, takie jak wiek, a przez to i ogólny stan jego zdrowia, powikłania, czy też ewentualne choroby współistniejący, które także bezpośrednio wpływają na sposób leczenia, czas pobytu w szpitalu oraz na zużycie poszczególnych zasobów materiałowych, rzeczowych i personalnych niezbędnych do realizacji świadczenia zdrowotnego. Otrzymane w ten sposób Jednorodne Grupy Pacjentów są zatem znacząco od siebie różne, zarówno z punktu widzenia medycznego, jak i ekonomicznego (poziom poniesionych kosztów). GŁÓWNE KATEGORIE DIAGNOSTYCZNE NIE PROCEDURA CHIRURGICZNA TAK PIERWSZA GRUPA DIAGNOSTYCZNA DRUGA GRUPA DIAGNOSTYCZNA N-TA GRUPA DIAGNOSTYCZNA PIERWSZA GRUPA CHIRURGICZNA DRUGA GRUPA CHIRURGICZNA N-TA GRUPA CHIRURGICZNA Rys. 1. Struktura klasyfikacji JGP Źródło: R. B. Fetter, Diagnosis Related Groups: Understanding Hospital Performance, Interfaces, Vol. 21 (1), January-February

5 Opracowując koncepcję Jednorodnych Grup Pacjentów, dokładnie określono warunki wyodrębniania, a także cechy charakterystyczne tychże grup 3 : - definicja poszczególnych grup pacjentów powinna bazować na ogólnodostępnych informacjach odnoszących się do stanu zdrowia pacjenta lub zastosowanej terapii, występujących w dokumentacji szpitala i zbieranych na bieżąco przez jego pracowników, - każda grupa ma posiadać swoistą charakterystykę i znaczenie kliniczne, a lekarze stykający się z danymi problemami medycznymi powinni ją kojarzyć ze zbliżonym sposobem leczenia oraz określoną charakterystyką pacjenta w sensie długości pobytu w szpitalu, rodzaju zlecanych procedur diagnostycznych, leków, zabiegów itp., - poszczególne grupy muszą obejmować pacjentów o podobnej "kosztochłonności", w sensie zużycia zasobów szpitala, - liczba grup musi być "rozsądna" tzn. łatwa do przeanalizowania, - grupy powinny być użyteczne dla celów alokacji zasobów, zarządzania szpitalem, planowania oraz kontroli zużycia poszczególnych zasobów. Koncepcja Jednorodnych Grup Pacjentów ma na celu wyodrębnienie grup pacjentów o zbliżonych do siebie cechach zarówno z punku widzenia medycznego, jak i ekonomicznego. Przyporządkowanie do poszczególnych grup odpowiada zatem klasyfikacji medycznej, a ponadto pozwala na określenie wykorzystywanych w trakcie leczenia zasobów materiałowych, rzeczowych oraz personalnych, a przez to oszacowanie poziomu kosztów generowanych podczas świadczenia usług medycznych pacjentom z danych grup diagnostycznych. Z racji swego podwójnego, medyczno-ekonomicznego podejścia, system JGP tworzy wspólny język komunikacji pomiędzy personelem medycznym czyli realizatorami usług medycznych a personelem administracyjno-ekonomicznym zarządzającym szpitalem, co ma w konsekwencji znaczący wpływ na efektywność oraz sprawność funkcjonowania szpitala jako całości. Ponadto, Jednorodne Grupy Pacjentów mogą posłużyć jako swoisty instrument planowania kosztów działalności szpitala. 3 Por. K. Łanda, DGR skazani na gospodarność, Służba Zdrowia, dodatek specjalny Szpital Polski, nr 5/1998, styczeń

6 4. Wprowadzenie koncepcji Jednorodnych Grup Pacjentów w Szwajcarii Potrzebę wykorzystania klasyfikacji JPG w szpitalach w Szwajcarii poddawano pod dyskusję już w drugiej połowie lat 80-tych, ale dopiero w 1997, po wejściu w życie ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym LAMal, rozpoczęły się prace w zakresie jej wdrażania w szpitalach w poszczególnych kantonach. W latach władze federalne opracowały szwajcarską wersję systemu Jednorodnych Grup Pacjentów bazując na dotychczasowym doświadczeniu dotyczącym wyceny świadczeń zdrowotnych, a w szczególności konkretnych procedur medycznych. Na dzień dzisiejszy planowanie oraz kalkulacja kosztów usług medycznych przy wykorzystaniu klasyfikacji JPG, jak również finansowanie świadczeń zdrowotnych w oparciu o nią, wprowadzono w kantonie Vaud (od 1 stycznia 2002) oraz Zurych. Kanton Valais znajduje się jeszcze nadal w okresie przejściowym, poprzedzającym wprowadzenie systemu JPG. Na wdrożenie klasyfikacji Jednorodnych Grup Pacjentów oraz jej wykorzystanie w planowaniu i kalkulacji kosztów usług medycznych wpłynęło w znacznym stopniu wejście w życie z dniem 1 stycznia 1996 roku ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym LAMal, która narzuciła na szpitale obowiązek sporządzania szczegółowych statystyk, dotyczących realizowanych świadczeń zdrowotnych, w wymiarze medycznym, jak i ekonomicznym (ilość i rodzaj danych przypadków klinicznych, czas i liczba zajętych łóżek, ilość zrealizowanych świadczeń (zabiegów, operacji, badań diagnostycznych i laboratoryjnych) oraz czas ich wykonania, informacje o przyjęciu oraz wypisie każdego pacjenta ze szpitala, etc.). W trakcie przygotowania tychże statystyk szpital ma okazję przyjrzeć się w sposób bardzo szczegółowy swojej działalności, a także przeanalizować poziom ponoszonych kosztów. Mimo wprowadzonego obowiązku sporządzania statystyk, w roku 1999 odnotowano 4, iż jedynie 62% szpitali wykonuje statystyki medyczne, zaś 95% statystyki administracyjnoekonomiczne. Te dość niskie wyniki dotyczące statystyk medycznych były efektem silnych oporów personelu medycznego przed wprowadzeniem jednolitej na terenie całej Szwajcarii kodyfikacji medycznej. Ta natomiast stanowiła pierwszy krok ku nowej koncepcji zarządzania zarządzaniu szpitalem poprzez ośrodki odpowiedzialności (w tym głównie ośrodki kosztowe), jak i ku wprowadzeniu klasyfikacji pacjentów na podstawie diagnozy medycznej rozpoznania choroby zasadniczej (system JPG). Mimo istniejących nadal niedociągnięć (zbyt częste używanie zmiennej czasu hospitalizacji oraz przywiązanie zbyt małej wagi do znaczącego czynnika jakim są usługi 4 Z. Swinarski Huber, op.cit., str

7 świadczone przez personel pielęgniarski) system Jednorodnych Grup Pacjentów stanowi obecnie w Szwajcarii najbardziej rozpowszechniony i możliwy do zrealizowania system, w oparciu o który następuje kalkulacja kosztów świadczeń zdrowotnych, jak i ich uprzednie planowanie. 5. Wykorzystanie Jednorodnych Grup Pacjentów w planowaniu kosztów świadczeń zdrowotnych Planowanie stanowi pierwotną, a przez to istotną funkcję zarządzania szpitalem. Jest ono bowiem punktem wyjścia dla całego procesu zarządzania i warunkuje realizację jego pozostałych funkcji (organizowania, motywowania i kontrolowania). To w ramach planowania podejmuje się decyzje co do zadań rzeczowych i finansowych, jakie należy wykonać w danych komórkach organizacyjnych szpitala na oddziałach, w pracowniach specjalistycznych, czy też laboratoriach medycznych. W zależności od przwidzianych zdań następuje planowanie zaopatrzenia zasobów, głównie materiałowych (leków, opatrunków, sprzętu jednorazowego użytku lub choćby żywności), a także osobowych (ilość i rodzaj personelu medycznego) oraz sprzętu medycznego niezbędnego w trakcie poszczególnych zabiegów czy operacji, czyli następuje szacowanie poziomu kosztów, jakie w przybliżeniu zostaną poniesione w celu realizacji świadczeń zdrowotnych. Szpital stanowi specyficzny podmiot, gdyż w przeciwieństwie do większości jednostek gospodarczych jego celem nie jest osiąganie, a tym bardziej maksymalizowanie zysku. Pomimo iż jest on organizacją typu non profit, jego działalność powinna być rentowna, a bieżąca płynność finansowa zachowana. Dlatego też każdy szpital stara się utrzymać koszty swojej działalności na racjonalnym poziomie. W jednostkach tych nie tyle chodzi o minimalizowanie kosztów, co o ich systematyczne monitorowanie oraz racjonalne wykorzystanie pozostających do dyspozycji zasobów. Stąd tak ważną rolę odgrywa planowanie kosztów, w tym głównie kosztów związanych bezpośrednio z realizacją świadczeń zdrowotnych. Wprowadzenie systemu Jednorodnych Grup Pacjentów w polskich szpitalach daje możliwość szczegółowej charakterystyki procesu leczniczego (w dwóch wymiarach: klinicznym oraz w kategoriach kosztowych). Proces ten zakłada bowiem, że jedni pacjenci wymagają większych nakładów na leczenie, drudzy zaś mniejszych. Ponadto, realizacja świadczenia zdrowotnego wobec jednego pacjenta może wymagać dużej liczby, większego wysiłku i dłuższego czasu pracy personelu medycznego, podczas gdy usługa medyczna na 7

8 rzecz innego pacjenta zostanie wykonana przykładowo przez jednego lekarza i jedną pielęgniarkę we w miarę krótkim okresie czasu. Istnieje zatem znaczna różnica w kosztach leczenia poszczególnych pacjentów. Dzięki koncepcji JGP wskazujemy różnych pacjentów, z różnymi klinicznie dolegliwościami, a następnie przyporządkowujemy ich do grup o podobnej charakterystyce kosztowej i zbliżonym podejściu diagnostyczno-leczniczym. Zakwalifikowanie pacjenta do danej Jednorodnej Grupy Pacjentów umożliwia personelowi medycznemu podjąć decyzję dotyczącą metod leczenia jakich należy zastosować, a co za tym idzie pozwala wskazać przewidywany czas wykonania usługi oraz liczbę personelu potrzebnego do jej zrealizowania, jak również określić w sposób ilościowo-wartościowy, odpowiednio do przyjętego procesu leczenia, zużycie poszczególnych zasobów. Stosowanie systemu Jednorodnych Grup Pacjentów przeciwdziała zatem podejmowaniu nietrafnych decyzji (np. zlecanie badań diagnostycznych nieuzasadnionych stanem zdrowia pacjenta, itp.). Ponadto, dzięki wdrożeniu JPG wzrasta wśród kadry medycznej świadomość kosztu, jako że, po przyporządkowaniu pacjenta do danej JGP następuje oszacowanie ilości personelu (wykorzystywanie medycznego potencjału pracowniczego), sprzętu medycznego i zużycia materiałów potrzebnych do wykonania usługi medycznej wobec tego pacjenta, a przez to i oszacowanie planowanych kosztów jego leczenia. Uzyskując pewną wiedzę ekonomiczną, personel medyczny (ordynatorzy, pielęgniarki oddziałowe, czy też kierownicy pracowni i laboratoriów czyli zarządzający danymi komórkami organizacyjnymi szpitala) staje się w rezultacie ostrożniejszy w swym postępowaniu, co zmniejsza ryzyko przypadkowych działań. To wpływa na ograniczenie marnotrawstwa zasobów, a także wzmaga wydajność. Rozpoznanie kosztów danej JGP jest sprawą bardzo istotną. Koszt ten bowiem jest ustalany ze względu na charakter grupy, do której przyporządkowano pacjenta z określoną jednostkę (jednostki) chorobową oraz z racji ewentualnego występowania patologii. Istnieje zatem możliwość wykorzystania klasyfikacji JGP jako instrumentu planowania działalności szpitala, a co tym idzie racjonalnego gospodarowania kosztami. Identyfikując koszty działalności szpitala poznajemy rodzaje materiałów medycznych i niemedycznych, planowane ich zużycie dla potrzeb świadczenia usług medycznych. Planowanie zużycia materiałowego oznacza planowanie gospodarki materiałowej szpitala, unikanie zakupu za dużej liczby materiałów medycznych, ujawnienie różnych form nieefektywnego wykorzystania zasobów, przeciwdziałanie marnotrawstwu, a także przeciwdziałanie tworzeniu zbędnych zapasów materiałowych. Poznając koszty osobowe jesteśmy w stanie zaplanować potrzeby ilościowe personelu, strukturę zatrudnienia oraz tryb zatrudnienia 8

9 istotny z punktu widzenia kosztowego. Zużycie materiałów i energii oraz koszty wynagrodzeń i pochodnych stanowią często % ogółu kosztów rodzajowych szpitala. Znajomość tych kosztów pozwala nimi racjonalnie gospodarować, a w przypadku dobrze zorganizowanego działania gospodarowanie powinno zaczynać się zawsze od planowania. Jednocześnie analizując pozostałe, nie wymienione wyżej, koszty rodzajowe należy poszukiwać kosztów decyzyjnych, dla których proces planowania jest bardzo istotny, co nie oznacza, że o kosztach niedecyzyjnych należy zapomnieć. Niezmiernie ważne przy określaniu planowanych kosztów świadczeń zdrowotnych jest przede wszystkim oszacowanie dla danego szpitala planowanej wielkości realnych usług medycznych, co nie jest łatwe, gdyż zależy to od potrzeb zdrowotnych ludności, a te są zmienne. Tu z pomocą przychodzi sporządzanie statystyk medycznych (wprowadzone przez szwajcarską ustawę o ubezpieczeniu zdrowotnym, będące obowiązkiem narzuconym na każdy szpital). Tego typu szczegółowe statystyki zawierające wyniki lat poprzednich mogłyby posłużyć jako podstawa do podejmowania decyzji co do wielkości i warunków kontraktów w latach kolejnych. Wiedząc do których Jednorodnych Grup Pacjentów przyporządkowuje się statystycznie największą, jak również najmniejszą liczbę pacjentów, możemy w przybliżeniu określić, biorąc przy tym pod uwagę uwarunkowania demograficzne, epidemiologiczne, a także ekonomiczne, na jakiego typu usługi medyczne będzie największe zapotrzebowanie, a przez to i jakiego rodzaju oraz jakiej wielkości koszty będą musiały być poniesione w celu zrealizowania tychże usług. Owe statystyki mogą posłużyć zatem jako wiarygodne odniesienie przy planowaniu zapotrzebowania poszczególnych zapasów materiałowych (medycznych i niemedycznych), sprzętowych oraz określaniu ilości i struktury zatrudnienia personelu medycznego w szpitalu. W procesie wyodrębniania poszczególnych Jednorodnych Grup Pacjentów oraz będącego jego następstwem przyporządkowania konkretnych przypadków klinicznych do danych JGP, diagnoza medyczna (rozpoznanie kliniczne) oraz informacje o kosztach generowanych w trakcie leczenia stanowią dwa podstawowe wyznaczniki. Z punktu widzenia ekonomicznego, a ściślej z punktu widzenia rachunkowości, uzyskiwanie danych o kosztach świadczonych usług medycznych oraz ich późniejsze przetwarzanie powinno się odbywać według zasad zapisanych w rozporządzeniu MZiOS w sprawie szczególnych zasad rachunku kosztów w publicznych zakładach opieki zdrowotnej [Rozporządzenie z dnia 22 grudnia 1998 r., Dz. U. 164 poz. 1194], które zostało opracowane w oparciu o polskie doświadczenia w 9

10 zakresie wyceny procedur medycznych i jednostek chorobowych. Wyodrębnione w systemie ewidencyjnym koszty dają podstawę kumulowania kosztów w poszczególnych Jednorodnych Grupach Pacjentów. Znając strukturę kosztów, zarządzający są w stanie planować zużycie kosztowe oraz zaangażowanie sprzętu i personelu. W przypadku zakładu opieki zdrowotnej chodzi o planowanie mające na celu optymalne wykorzystanie pozostających w jego dyspozycji środków finansowych, jak również zasobów personalnych, materiałowych oraz rzeczowych niezbędnych przy świadczeniu poszczególnych usług medycznych. JPG stanowi uniwersalne narzędzie, którego zakres zastosowania jest zarówno szeroki, jak i różnorodny, czego przykładem jest jego wykorzystanie w procesie planowania kosztów działalności szpitala i w planowaniu kosztów realizacji usług medycznych w odniesieniu do odpowiednich Jednorodnych Grup Pacjentów. Umożliwia bowiem oszacować poziom kosztów z uwzględnieniem ich rodzaju i wielkości, ponieważ przyporządkowanie pacjentów do poszczególnych JGP definiuje automatycznie jakie zasoby i w jakich ilościach będą wykorzystane w celu realizacji określonego świadczenia zdrowotnego. 6. Zakończenie Przemiany systemowe zachodzące w służbie zdrowia wymagają coraz to nowszych rozwiązań nie tylko medycznych, ale również ekonomicznych mających na celu poprawę efektywności działalności szpitali. Jednym z takich rozwiązań może okazać się system Jednorodnych Grup Pacjentów. Wdrożenie tej koncepcji możliwe jest po uprzednim ustaleniu założeń systemowych i opracowaniu jasnych kryteriów kwalifikowania pacjentów. Dla poszczególnych grup pacjentów zastosować można wówczas określone procedury medyczne oraz zestawy lekowe, co daje nam możliwość planowania kosztów materiałowych, osobowych i sprzętowych. Koncepcja JGP, która wdrożona została z powodzeniem w krajach zachodnich takich jak Szwajcaria czy Francja, a także w Stanach Zjednoczonych daję szansę efektywnego ekonomicznego funkcjonowania szpitalom. 10

11 Literatura: 1. R. B. Fetter, Diagnosis Related Groups: Understanding Hospital Performance, Interfaces, Vol. 21 (1), January-February K. Łanda, DGR skazani na gospodarność, Służba Zdrowia, dodatek specjalny Szpital Polski, nr 5/1998, styczeń Z. Swinarski Huber, Estimation du coût des prestations hospitalières dans le contexte du système de santé suisse, Université de Genève, Genève, Loi sur l assurance maladie (LAMal) z dnia 1 stycznia 1996 roku 5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1998 w sprawie szczególnych zasad rachunku kosztów w publicznych zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. 164 poz. 1194) 11