PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA POWIAT KĘTRZYŃSKI GMINA MIEJSKO-WIEJSKA RESZEL

Transkrypt

1 PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA POWIAT KĘTRZYŃSKI GMINA MIEJSKO-WIEJSKA RESZEL

2 Spis treści 1. Wstęp Ogólna charakterystyka gminy 2.1. Położenie, wybrane dane o gminie Warunki naturalne Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód 6 5. Zestawienie istniejących zbiorników wodnych Zestawienie istniejących budowli hydrotechnicznych.8 7. Koncepcje budowy obiektów małej retencji...9 2

3 1. Wstęp Niniejszy załącznik jest częścią składową Programu małej retencji dla województwa warmińsko-mazurskiego na lata Zawiera ogólną charakterystykę gminy Reszel i określa możliwości magazynowania wód powierzchniowych na jej terenie. Uwzględnia uwarunkowania i ograniczenia planowanych koncepcji budowy obiektów i urządzeń małej retencji, wynikające z wymogów ochrony środowiska oraz planów przestrzennego zagospodarowania gminy. W załączniku zawarto również informacje o istniejących na terenie gminy zbiornikach wodnych oraz budowlach hydrotechnicznych. Opracowanie jest aktualizacją wcześniejszych programów małej retencji. Przedstawiono w nim propozycje obiektów, które nie zostały zrealizowane w wyżej wymienionych programach oraz nowe koncepcje wysunięte przez samorządy gminne, instytucje związane z gospodarką wodną, lasy państwowe i osoby prywatne. 2. Ogólna charakterystyka gminy 2.1. Położenie, wybrane dane o gminie Gmina miejsko-wiejska Reszel położona jest w północnej części województwa warmińsko - mazurskiego. Wchodzi w skład powiatu kętrzyńskiego. Graniczy z gminami: Korsze, Kętrzyn, Mrągowo, Sorkwity, Kolno i Bisztynek. Powierzchnia gminy wynosi 179 km 2. W skład gminy wchodzi 20 sołectw. Liczba miejscowości wiejskich 36. Mieszkańcy Liczba ludności w gminie na dzień 31 grudnia 2015 r. - według danych z Urzędu Statystycznego w Olsztynie wynosiła 7702 osób. Procent ludności zamieszkałej w mieście wynosi około 61%. Gęstość zaludnienia - w mieście 1355,5 os/km 2, zaś w gminie 19,9 os/km 2. Na terenie Gminy Reszel w wieku produkcyjnym jest 4872 osób, z czego mężczyzn 2377, a kobiet W grupie mężczyzn pracujących jest 2001 osób, co stanowi 41,1 %, natomiast w grupie kobiet pracujących jest 2190, co stanowi 51,2 % osób w wieku produkcyjnym. 3

4 Użytkowanie gruntów Użytki rolne (wg danych na dzień 20 maja 2002 roku) zajmują około 92,9 % powierzchni gminy. Przeważają wśród nich grunty orne (65,5 % powierzchni gminy). Znaczny jest udział łąk, który stanowi 14,5 % powierzchni gminy. Wyszczególnienie w ha Ogółem Użytki rolne Grunty orne Sady 23 Łąki 1270 Pastwiska 1992 Lasy i grunty leśne 2751 Nieużytki 2558 Infrastruktura Łączna długość eksploatowanej sieci wodociągowej na terenie gminy Reszel w 2010 roku wynosiła 110,9 km, w tym na terenie samego miasta długość sieci wodociągowej wynosi 21,20 km. Całkowita ilość mieszkańców objętych siecią wodociągową na terenie gminy wynosiła 6.871, co stanowi około 85,46% ogólnej liczby mieszkańców gminy. Sieć kanalizacyjna na terenie gminy Reszel nie jest jeszcze dostatecznie rozwinięta. Liczba oczyszczalni ścieków w gminie w 2013 r. wyniosła: 2. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2010 roku długość sieci kanalizacyjnej na terenie Miasta i Gminy Reszel wynosiła 44,80 km, w tym na terenie samego miasta 17,70 km. Całkowita ilość mieszkańców objętych siecią kanalizacyjną na terenie gminy wynosiła 5 598, co stanowi około 69,627% ogólnej liczby mieszkańców gminy Warunki naturalne Obszar gminy położony jest na obszarze Pojezierza Mrągowskiego. Jest to teren o charakterze falistym, lokalnie pagórkowatym i nachylony jest w kierunku północno zachodnim. Lesistość gminy jest niska - wynosi około 15,5 %. Lasy skupiają się głównie wzdłuż rynny Mrągowskiej. Część północno - wschodnia gminy, łącznie z okolicami Reszla - to kraina rolnicza prawie bezleśna. Obszar gminy znajduje się niemal całkowicie w dorzeczu rzeki Guber i jej dopływów Sajny i Dajny. Rzeka Guber jest dopływem Łyny, należącej do zlewni Pregoły. Klimat gminy Reszel, podobnie jak klimat Polski, odznacza się dużą różnorodnością i zmiennością typów pogody. Średnie opady wynoszą w ciągu roku 552 mm, w okresie 4

5 wegetacyjnym 396 mm. Średnie temperatury wynoszą w ciągu roku 6,7 C, w okresie wegetacyjnym 13,7 C. W okresie wegetacji różnica między opadami a parowaniem wyraża się niedoborem wynoszącym średnio na terenie gminy 287mm. Na terenie Gminy Reszel znajdują się następujące obszary chronionego krajobrazu: 1. Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber (OCHK Doliny Rzeki Guber); zajmuje on powierzchnię ,8 ha, położony jest terenie powiatów: Bartoszyce, Kętrzyn, Giżycko, Olsztyn. 2. Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Legińsko-Mrągowskich (OCHK Jezior Legińsko-Mrągowskich); zajmuje on powierzchnię ,9 ha, położony jest na terenie powiatów: Kętrzyn, Mrągowo i Olsztyn. Z okazów przyrody na szczególne wyróżnienie zasługują: - Głaz pomnikowy położony we wsi Łężany, stacja dydaktyczno-badawcza Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, ok. 0,7 km na południowy - zachód od zabudowań gospodarczych. Jest to różowy granit. Na terenie gminy przeważają lasy gospodarcze. Część kompleksów leśnych rosnących na obszarze gminy, została uznana jako lasy ochronne. W Nadleśnictwie Mrągowo obowiązują lasy ochronne wprowadzone planem urządzenia gospodarstwa leśnego wg stanu r. Zgodnie z nim lasy wodochronne wyznaczono nad jeziorem Dejnowa. 3. Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy Retencja, jako zdolność gromadzenia wody i przetrzymywania jej przez określony czas celem wykorzystania w okresach niedoboru musi być rozpatrywana kompleksowo, gdyż tylko wtedy służyć będzie regulacji i kontroli obiegu wody w środowisku, a tym samym zaspokajaniu potrzeb gospodarczych, przyrodniczych, rekreacyjnych itp. Formy realizacji retencjonowania wody: - budowa obiektów inżynierskich i zbiorników wodnych, - retencja naturalna: a) retencja leśna, b) retencja glebowo-gruntowa, c) retencja koryt i dolin rzecznych, d) retencja naturalnych zbiorników wodnych. Najistotniejsza i najłatwiejsza do zastosowania pod kątem dysponowania zmagazynowanymi zasobami jest retencja koryt i dolin rzecznych oraz naturalnych zbiorników wodnych. Możliwości wykorzystania tej formy retencji są jednak niekiedy bardzo 5

6 ograniczone i zachodzi konieczność zastosowania innych, mniej efektywnych i dyspozycyjnych form magazynowania wody. 4. Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód Planowanie form i wielkości retencji na terenie gminy dostosowano do lokalnych warunków ukształtowanych przez naturę jak i powstałych w wyniku działalności człowieka, a więc: - rzeźby terenu, - zadrzewienia, - eksploatacji zasobów naturalnych i stanu wyrobisk poeksploatacyjnych, - zabudowy, - sposobu użytkowania gruntów, - położenia i stanu cieków i zbiorników wodnych, - stopnia zmeliorowania gruntów i stanu urządzeń melioracyjnych, - zapotrzebowania mieszkańców na gromadzenie lub odprowadzanie wody, - istniejących form ochrony przyrody. 5. Zestawienie istniejących zbiorników wodnych na terenie gminy Reszel W zestawieniu tym ujęto: a. wszystkie wykonane obiekty, które były objęte Programem małej retencji dla województwa warmińsko-mazurskiego na lata , b. jeziora o powiększonej pojemności retencyjnej wskutek podpiętrzania wykonanymi na odpływach budowlami piętrzącymi, c. sztuczne zbiorniki wodne o powierzchni powyżej 1 ha, d. retencje korytowe rzek i kanałów, powstałe wskutek piętrzenia wody zlokalizowanymi na nich jazami i zastawkami, e. obszary nawadniane urządzeniami melioracji wodnych szczegółowych. 6

7 Zestawienie istniejących zbiorników wodnych na terenie gminy Reszel Charakterystyka techniczna Symbol Nazwa Lokalizacja Zlewnia Budowla Funkcja Koszty orientacyjne tys. zł Dodatkowa pojemność ret. tys. m 3 Orientacyjna głębokość m Pow. zw. wody ha Właściciel 10/Jst/953/280805_5 Pilec Pilec Rz. Dajna zbiornik retencyjny retencja ,6 3,8 UWM Olsztyn 12/Zst/831/280805_5 Zbiornik Czarnowiec Biel Rz. Sajna zbiornik retencyjny hodowla ryb - 39,2 1,4 2,8 SP ANR 13/Jst/953/280805_5 Dejnowa Święta Lipka Rz. Dajna zbiornik retencyjny retencja ,9 123 woj.warm.- maz. 7

8 6. Zestawienie istniejących budowli hydrotechnicznych na terenie gminy Reszel Charakterystyka techniczna Symbol Nazwa Lokalizacja Zlewnia Budowla Funkcja Koszty orientacyjne tys. zł Dodatkowa pojemność ret. tys. m 3 Orientacyjna głębokość m Pow. zw. wody ha Właściciel 20/Zmew/299/280805_5 Rzeka Reszel Mnichowo (Młyn) Rz. Reszel MEW Osoba Fizyczna 23/Zmew/297/280805_5 Rzeka Dajna Stachowizna Rz. Dajna MEW Osoba fizyczna 25/Zmew/951/280805_5 Rzeka Dajna Niewodnik I Rz. Dajna MEW Osoba fizyczna 27/Zmew/951/280805_5 Rzeka Dajna Pilec Rz. Dajna MEW woj. warm.-maz. 28/Zmew/299/280805_5 Rzeka Reszel Mnichowo Rz. Ryn MEW woj. warm.-maz. 7/Zmew/95/280805_5 Zbiornik Niewodnik II Niewodnik Rz. Dajna zbiornik retencyjny ,2 2,62 Osoba fizyczna 2/Jst/821/280805_5 Trzcinno Łężany Kanał Reszelski przepustozastawka retencja ,3 woj.warm.- maz. 10 8

9 7. Koncepcje budowy obiektów małej retencji Proponowane w poprzednim programie obiekty na obecnym terenie województwa zostały zrealizowane w nikłym stopniu. Obecnie powtarza się uzgodnione poprzednio propozycje uzupełnione o dodatkowe obiekty małej retencji zgłoszone przez gminę bądź też osoby prywatne i obiekty na terenie lasów państwowych. Obiekty zamieszczono w poniższym zestawieniu. 9

10 Zestawienie planowanych obiektów małej retencji na terenie gminy Reszel Charakterystyka techniczna Symbol Nazwa Lokalizacja Zlewnia Budowla Funkcja Koszty orientacyjne tys. zł Dodatkowa pojemność ret. tys. m 3 Orientacyjna głębokość m Pow. zw. wody ha Właściciel 1/Jp/297/280805_5 Pieckowskie Pieckowo Rz. Dajna przepustozastawka retencja, stabilizacja zwierciadła wody SP ANR 11/Jp/951/280805_5 Śpigiel Śpiglówka Rz. Dajna zastawka piętrzenie , woj.warm.- maz. 156/Jst/831/280805_5 Siemki Siemki Rz. Guber przepustozastawka retencja, stabilizacja zwierciadła wody ,5 36 woj.warm.- maz. 3/Z/811/280805_5 Zbiornik Klewno Klewno Rz. Sajna grobla retencja woj.warm.- maz. 4/Jst/953/280805_5 Wirbel Wólka Pieckowska Rz. Dajna zbiornik retencyjny retencja 80 7,5 1,6 7,5 UWM Olsztyn 5/Z/953/280805_5 Zbiornik Pilec Pilec Rz. Sajna zastawka retencja ,8 2,5 Osoba fizyczna 10