PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA POWIAT DZIAŁDOWSKI GMINA MIEJSKA DZIAŁDOWO

Transkrypt

1 PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA POWIAT DZIAŁDOWSKI GMINA MIEJSKA DZIAŁDOWO 2016

2 Spis treści 1. Wstęp Ogólna charakterystyka gminy Położenie, wybrane dane o gminie Warunki naturalne Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy 3 4. Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód Zestawienie istniejących ów wodnych Zestawienie istniejących budowli hydrotechnicznych Koncepcje budowy obiektów małej retencji

3 1. Wstęp Niniejszy załącznik jest częścią składową Programu małej retencji dla województwa warmińsko mazurskiego na lata Zawiera ogólną charakterystykę gminy miejskiej i określa możliwości magazynowania wód powierzchniowych na jej terenie. Uwzględnia uwarunkowania i ograniczenia planowanych koncepcji budowy obiektów i urządzeń małej retencji, wynikające z wymogów ochrony środowiska oraz planów przestrzennego zagospodarowania gminy. W załączniku zawarto również informacje o istniejących na terenie gminy ach wodnych oraz budowlach hydrotechnicznych. Opracowanie jest aktualizacją wcześniejszych programów małej retencji. Przedstawiono w nim propozycje obiektów, które nie zostały zrealizowane w wyżej wymienionych programach oraz nowe koncepcje wysunięte przez samorządy gminne, instytucje związane z gospodarką wodną gmin, lasy państwowe i osoby prywatne. 2. Ogólna charakterystyka gminy 2.1. Położenie, wybrane dane o gminy Gmina miejska zlokalizowana jest w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie działdowskim. Graniczy z gminą. Ma powierzchnię 11,47 km 2, stanowiąc pod względem obszarowym najmniejszą jednostkę powiatu Działdowskiego. Zajmuje ok. 1,2 % jego powierzchni. jest najbardziej uprzemysłowionym obszarem powiatu. Na terenie Działdowa funkcjonują liczne przedsiębiorstwa produkcyjne. jest ważnym elementem powiatowego i wojewódzkiego systemu kolejowego i drogowego. Liczba ludności wynosi osób. Użytkowanie gruntów Obszar gminy ogółem Użytki rolne razem Sady Grunty Orne Łąki i pastwiska Lasy oraz grunty zadrzewione i zakrzewione Grunty pod wodami ha ha % ha ha ha ha % ha % ha % Inne 2.2. Warunki naturalne a) Rzeźba terenu Obszar Miasta należy do prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego i Niziny Środkowopolskiej oraz 2

4 odpowiednio makroregionu Niziny Północnomazowieckiej i mezoregionu Wzniesienia Mławskie. Elementami rzeźby terenu Miasta są moreny akumulacyjne w zasięgu zlodowacenia środkowopolskiego, zdenudowane wysoczyzny morenowe w zasięgu zlodowacenia środkowopolskiego oraz równiny akumulacji rzecznej i torfowiskowej (formy dolinne). b) Gleby Pokrywę glebową Miasta tworzą przede wszystkim kompleksy gleb brunatnych i brunatnych wyługowanych, z mniejszym udziałem gleb bielicowych. Na zdecydowanie mniejszych powierzchniach, przede wszystkim w obniżeniach terenu, w sąsiedztwie małych cieków, czy też w dolinie Wkry, występują gleby hydrogeniczne (gleby torfowe, torfowo-murszowe, torfowo-mułowe i murszaste w klasach bonitacyjnych III, IVa, IVb oraz V i VI). Gleby żyzne na terenie Miasta wytworzone są głównie z piasków gliniastych mocnych i piasków gliniastych mocnych pylastych, przechodzących płytko w piaski gliniaste lekkie na średniogłębokiej glinie lekkiej. Gleby te należą do kompleksu żytniego bardzo dobrego i żytniego dobrego, rzadziej do kompleksu pszennego dobrego, a lokalnie do zbożowo-pastewnego. c) Rzeki i jeziora Dwa najważniejsze cieki wodne przepływające przez teren Miasta to rzeka Wkra oraz. Rzeka Wkra przepływa przez na odcinku 0,4 km. Natomiast w granicach Działdowa znajduje się na długości 4,9 km, ale dodatkowo, od strony granicy z Księżym Dworem, płynie wzdłuż gruntów Miasta na długości 570 m, czyli razem ciek ten oddziałuje na tereny miejskie na odcinku długości ok. 5,5 km. Na terenie gminy nie ma większych ów wodnych. Występują jedynie pojedyncze stawy, oczka wodne i wyrobiska poeksploatacyjne. 3. Potencjalne możliwości magazynowania wód powierzchniowych na terenie gminy Retencja, jako zdolność gromadzenia wody i przetrzymywania jej przez określony czas celem wykorzystania w okresach niedoboru musi być rozpatrywana kompleksowo, gdyż tylko wtedy służyć będzie regulacji i kontroli obiegu wody w środowisku, a tym samym zaspokajaniu potrzeb gospodarczych, przyrodniczych, rekreacyjnych itp. Formy realizacji retencjonowania wody: - budowa obiektów inżynierskich i ów wodnych, - retencja naturalna: a) retencja leśna, 3

5 b) retencja glebowo-gruntowa, c) retencja koryt i dolin rzecznych, d) retencja naturalnych ów wodnych. Najistotniejsza i najłatwiejsza do zastosowania pod kątem dysponowania zmagazynowanymi zasobami jest retencja koryt i dolin rzecznych oraz naturalnych ów wodnych. Możliwości wykorzystania tej formy retencji są jednak niekiedy bardzo ograniczone i zachodzi konieczność zastosowania innych, mniej efektywnych i dyspozycyjnych form magazynowania wody. 4. Uwarunkowania i ograniczenia w retencjonowaniu wód Planowanie form i wielkości retencji na terenie gminy dostosowano do lokalnych warunków ukształtowanych przez naturę jak i powstałych w wyniku działalności człowieka, a więc: - rzeźby terenu, - zadrzewienia, - eksploatacji zasobów naturalnych i stanu wyrobisk poeksploatacyjnych, - zabudowy, - sposobu użytkowania gruntów, - położenia i stanu cieków i ów wodnych, - stopnia zmeliorowania gruntów i stanu urządzeń melioracyjnych, - zapotrzebowania mieszkańców na gromadzenie lub odprowadzanie wody, - istniejących form ochrony przyrody. 5. Zestawienie istniejących ów wodnych na terenie gminy miejskiej W zestawieniu takim ujmuje się: a. wszystkie wykonane obiekty, które były objęte Programem małej retencji dla województwa warmińsko-mazurskiego na lata , b. jeziora o powiększonej pojemności retencyjnej wskutek podpiętrzania wykonanymi na odpływach budowlami piętrzącymi, c. sztuczne i wodne o powierzchni powyżej 1 ha, d. retencje korytowe rzek i kanałów, powstałe wskutek piętrzenia wody zlokalizowanymi na nich jazami i zastawkami, e. obszary nawadniane urządzeniami melioracji wodnych szczegółowych. 4

6 Na terenie Działdowa nie ma obiektów kategorii a, b i c. Nie ma też obiektów kategorii d, mimo że na Kanale m istnieją 2 budowle piętrzące. Jednak, ze względu na przylegające do cieku tereny zabudowane oraz podłączoną do niego miejską kanalizację deszczową, a ponadto z powodu zanieczyszczenia wody, nie wykorzystuje się tych obiektów. Jedynie, ale w bardzo ograniczonym zakresie, stosuje się nawadnianie urządzeniami melioracji wodnych szczegółowych. Charakterystyka istniejących obiektów e Obiekt nawadniany DZIAŁDÓWKA GÓRNA 10/N/286/280301_1 Użytki zielone w dolinie rzeki Wkra i u ego nawadniane podsiąkowo przy pomocy systemu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych. Powierzchnia nawadniana przy całkowicie sprawnych urządzeniach melioracyjnych: 28 ha Powierzchnia faktycznie nawadniana przy obecnym stanie urządzeń melioracyjnych: 2 ha 5

7 6 Zestawienie istniejących obiektów na terenie gminy miejskiej Symbol 10/N/286/280301_1 Nazwa Obiekt naw. Działdówka Górna II Lokalizacja Gm. Zlewnia Budowla Funkcja Koszty orientacyjne tys. zł Charakterystyka techniczna Dodatkowa Pow. Orientacyjna pojemność zw. głębokość ret. wody tys. m 3 m ha - nawadnianie Właściciel Osoba

8 6. Zestawienie istniejących budowli hydrotechnicznych na terenie gminy miejskiej Lp. Rodzaj budowli i jej nazwa 1. zastawka 2. przepustozastawka Nazwa cieku i km km km Miejscowość Przeznaczenie budowli piętrzenie wody do nawodnień rolniczych piętrzenie wody do nawodnień rolniczych 7. Koncepcje budowy obiektów małej retencji Charakterystyka projektowanych obiektów ZBIORNIK PRZEMYSŁOWA I 1/Z/268/280301_1 ZBIORNIK DZIAŁKI I 2/Z/268/280301_1 ZBIORNIK KSIĘŻODWORSKA I 3/Z/268/280301_1 Pogłębienie i powiększenie a w zlewni rowu R-B przy ul. Grunwaldzkiej oraz stabilizacja poziomu wody przez budowę zastawki na jego wypływie. Powierzchnia lustra wody:0,33 ha Średnia głębokość: 1,6 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: m 3, zastawka zł Pogłębienie i powiększenie a na rowie przepływającym przez ogródki działkowe przy ul. Olsztyńskiej oraz stabilizacja poziomu wody przez budowę zastawki na jego wypływie. Powierzchnia lustra wody:0,48 ha Średnia głębokość: 1,8 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: m 3, zastawka zł Pogłębienie i powiększenie a przy zbiegu ulic Miodowej i Zielonej. Powierzchnia lustra wody:0,11 ha Średnia głębokość: 1,2 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: 880 m zł 7

9 ZBIORNIK KSIĘŻODWORSKA II 4/Z/268/280301_1 ZBIORNIK RYBAKI 5/Z/268/280301_1 ZBIORNIK NIDZICKA 6/Z/268/280301_1 ZBIORNIK DZIAŁKI II 7/Z/268/280301_1 ZBIORNIK LIDZBARSKA 8/Z/268/280301_1 Pogłębienie i powiększenie a na przedłużeniu ulicy Klonowej. Powierzchnia lustra wody:0,11 ha Średnia głębokość: 1,2 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: 440 m zł Utworzenie jednego lub kilku ów na bazie wyrobisk potorfowych i zniszczonych stawów rybnych, zasilanych wodą z u ego, z odprowadzeniem jej nadmiaru do rzeki Wkra. Powierzchnia lustra wody: 7 ha Średnia głębokość: 1,5 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: m 3 i retencyjne, zastawki zł Utworzenie a wodnego na trasie rowu R-B u zbiegu ulic Męczenników i Olsztyńskiej. Powierzchnia lustra wody:0,82 ha Średnia głębokość: 1,5 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: m 3, zastawka zł Utworzenie a wodnego na trasie rowu R-B przy ul. Olsztyńskiej, przy ujściu rowu płynącego przez ogródki działkowe. Powierzchnia lustra wody:0,9 ha Średnia głębokość: 1,5 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: m 3, zastawka zł Pogłębienie i powiększenie a pomiędzy ulicami Żwirki i Wigury, Lotników i 11 Listopada, na trasie rowu przepływającego przez osiedle Lidzbarska. Powierzchnia lustra wody:0,12 ha Średnia głębokość: 1,2 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: 600 m 3, zastawka zł 8

10 ZBIORNIK PRZEMYSŁOWA II 9/Z/268/280301_1 Pogłębienie i powiększenie a w zlewni rowu R-B przy ul. Grunwaldzkiej oraz stabilizacja poziomu wody przez budowę zastawki na jego wypływie. Powierzchnia lustra wody:0,18 ha Średnia głębokość: 1,5 m Pojemność retencyjna projektowana: m 3 Pojemność retencyjna dodatkowa: m 3, zastawka zł 9

11 10 Zestawienie planowanych obiektów na terenie gminy miejskiej Symbol 1/Z/268/280301_1 Nazwa Przemysłowa I Lokalizacja Zlewnia Budowla Funkcja Koszty orientacyjne tys. zł Charakterystyka techniczna Dodatkowa Orientacyjna Pow. zw. pojemność głębokość wody ret. tys. m 3 m ha retencja 150 1,76 1,6 0,33 Właściciel Osoba 2/Z/268/280301_1 Działki I retencja 120 2,16 1,8 0,48 Gmina 3/Z/268/280301_1 Księżodworska I retencja 60 0,88 1,2 0,11 Osoba 4/Z/268/280301_1 Księżodworska II retencja 60 0,44 1,2 0,11 Osoba 5/Z/268/280301_1 Rybaki retencja ,5 7 Skarb Państwa- ANR, osoba 6/Z/268/280301_1 Nidzicka retencja ,1 1,5 0,82 Gmina 7/Z/268/280301_1 Działki II retencja ,2 1,5 0,9 Gmina 8/Z/268/280301_1 Lidzbarska retencja 100 0,6 1,2 0,12 Gmina 9/Z/268/280301_1 Przemysłowa II retencja 150 2,43 1,5 0,18 Osoba