Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową na lata

Transkrypt

1 Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową na lata Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej kluczem do pozyskiwania środków europejskich Płock, 11 czerwca 2015 r. dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego, Uniwersytet Gdański

2 Plan prezentacji Zalecenia i wymogi w świetle zapisów RPO; Punkt wyjścia; Tworzenie gdyńskiego SUMP podsumowanie 2

3 Zalecenia i wymogi w świetle analizy RPO Inwestycje w transport miejski muszą wynikać z przygotowanych przez samorządy planów, zawierających odniesienia do kwestii przechodzenia na bardziej ekologiczne i zrównoważone systemy transportowe w miastach. Funkcję takich dokumentów mogą pełnić plany dotyczące gospodarki niskoemisyjnej, Strategie ZIT lub plany mobilności miejskiej [RPO woj. Podlaskiego na lata , s. 114]; Podstawowym warunkiem ubiegania się o środki [ ] jest posiadanie przez Beneficjentów planów gospodarki niskoemisyjnej [ ]. W zależności od zdiagnozowanych potrzeb, Plany Gospodarki Niskoemisyjnej muszą zawierać odniesienie do następujących kwestii: zbiorowy transport pasażerski, transport niezmotoryzowany, intermodalność, transport drogowy, zarządzane mobilnością, wykorzystanie inteligentnych systemów transportowych, logistyka miejska, bezpieczeństwo ruchu drogowego w miastach, wdrażanie nowych wzorców użytkowania, promocja ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów [SZOOP woj. lubuskiego] 3

4 4

5 Punkt wyjścia Audyt danych; Audyt dokumentów strategicznych wraz z oceną przydatności dla SUMP; Analiza planu zrównoważonego rozwoju transportu publicznego i PGN; Utworzenie grupy roboczej; Pełnomocnik / lider [ łamacz procedur, oszczędność czasu]; Ustalenie najpoważniejszych deficytów wymagających zaangażowania największych środków. 5

6 Obszary deficytów w zakresie zrównoważonej mobilności w polskich miastach Wiarygodne wyniki badań transportu publicznego; Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu rowerowego; Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu pieszego [!!!]; Część planów transportowych prezentuje sobą niską przydatność dla rozwijania w kierunku SUMP. 6

7 Interesariusze: wewnętrzni i zewnętrzni Jednostki i wydziały Miasta (planowanie przestrzenne, inwestycje, inżynieria ruchu i transport, nadzór właścicielski, ochrona środowiska, edukacja ) Służby (Straż Miejska, Policja ), Sektor transportu publicznego (organizator transportu, operator/operatorzy, PKP, ); Uczelnie i jednostki naukowo-badawcze; Organizacje pozarządowe; Przedsiębiorstwa. 7

8 Projekt CIVITAS ( ) dofinansowany z 7 Programu Ramowego projekt RTD zajmujący się planowaniem transportu, przyjaznymi środowisku pojazdami i wykorzystaniem ITS i ICT Miasta partnerskie: Gdynia, Akwizgran (DE), Koprivnica (CR), Palma de Mallorca (SP) Cele projektu: rozwój systemów i usług transportowych wprowadzenie ekologicznych środków transportu wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie usług i systemów transportowych zaangażowanie mieszkańców w proces planowania mobilności współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy miastami 8

9 Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (tzw. SUMP) dla Miasta Gdyni Polityka transportowa Gdyni (1998); ZPRTP (2004); Projekt unijny BUSTRIP (2009) SUTP (Plan Transportowy) dla Gdyni na ; Istniejący SUTP nie został uprawomocniony SUTP zgodny z wytycznymi Komisji Europejskiej Plan transportowy (2014); BYPAD (2014). Nowy SUMP na lata

10 Gdzie jesteśmy? (w trakcie konsultacji w grupie roboczej i z interesariuszami) (w opracowaniu) 10

11 Podejście do gdyńskiego SUMP Samoocena Identyfikacja interesariuszy i utworzenie grupy roboczej Strategia długoterminowa: (cele + działania) Krótkoterminowy plan działań Ciągły monitoring i ewaluacja/ aktualizacja co 2-3 lata dynamiczny zaawansowany Wykorzystanie web platforma Mobility 2.0 Wykorzystanie rozwiązań ITS - 3-poziomowy model transportowy do analiz SUMP Zebranie i integracja istniejących strategii i planów Przegląd i integracja istotnych dokumentów odnoszących się do mobilności w Gdyni Przegląd działań realizowanych i planowanych zintegrowany interaktywny Zaangażowanie społeczne Konsultacje publiczne Spotkania z interesariuszami Badanie i zbieranie opinii nt. transportu Społecznościowe projekty badawcze Dwukierunkowa komunikacja poprzez web 2.0 żywe laboratorium dla BSR 11

12 Interaktywny: wykorzystanie badań marketingowych Badania pierwotne Podmiot Regularność Badania preferencji i zachowań komunikacyjnych mieszkańców Gdyni (co 2-3 lata, ponad 1900 respondentów); Badania preferencji i zachowań komunikacyjnych uczniów szkół ponadpodstawowych (po raz pierwszy w ramach projektu CIVITAS DYN@MO, 2014) Badania oczekiwanych zmian w organizacji ruchu na wybranych ulicach w centrum Gdyni (trzy odrębne badania, respondentów dla każdej ulicy) ZKM Gdynia & UG UG & ZKM ZDiZ Gdynia T N N Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej (2014, 2015, tbc ) Ciągłe badania jakości transportu miejskiego (np.. punktualność), popytu i przychodowości poszczególnych linii, sprzedaży biletów UG ZKM T T 12

13 Badania ruchu pieszego w CIVITAS DYN@MO Kluczowe dla kompleksowych badań mobilności; Brak jednolitej metodologii; Badania natężenia i struktury ruchu na głłwoncyh ulicach w gdyni w 2014 r. i na ul. Świętojańskiej w 2015 r.;; Wstępne analizy potwierdzają zbliżony udział ruchu pieszego w podziale zadań przewozowych do innych miast europejskich. Pedestrian share in modal Population [thous.] Density [inhab./ sq. km] Year of measure Survey method split Bonn (Germany) 28% 327, RHS Graz (Austria) 19% RHS Aachen (Germany) 23% 258, HC Plymouth (UK) 18% PSPS Magdeburg (Germ.) 21% 234, RHS Saarbrucken (Germ.) 23% 177, RHS Szeged (Hungary) 22% 161, HS 13

14 Kluczowe elementy procesu Ustalenie wspólnej wizji miasta i mobilności Scenariusze rozwoju Identyfikacja problemów i słabych stron Ustalenie priorytetów w zakresie mobilności Wyznaczenie celów strategicznych Wyznaczenie celów operacyjnych Dobór działań umożliwiających ich realizację 14

15 Wspólna wizja mobilności Jakość życia Lepsze warunki do życia, pracy i podróżowania w Gdyni Ekonomia Wzrost ekonomiczny i redukcja zapotrzebowania na transport Środowisko Zrównoważony transport dla czystego środowiska Energia Wydajny energetycznie transport miejski Wspólne dążenie do rozwoju systemu zrównoważonej mobilności, zapewniającego mieszkańcom wysoką jakość życia i możliwość podróżowania w bezpiecznym, czystym i przyjaznym środowisku Zrównoważony społeczny, przestrzenny i ekonomiczny rozwój Gdyni 15

16 Samoocena z wykorzystaniem kwestionariusza ADVANCE Metodologia oceny jakości planowania mobilności w mieście wypracowana w ramach projektu ADVANCE 12 interesariuszy z instytucji: UM, ZDiZ, BPP, ZKM, Port Gdynia, PKM, SKM, BRM, Policja Ocena poszczególnych aspektów w Obszarze misji i Obszarze działań Obszar misji - bardzo duża rozbieżność wyników średni wynik: 2,4/4 Mocne strony: wizja, ramy regionalne/krajowe, wsparcie polityczne Słabe strony: współpraca wewnętrzna, EWALUACJA (!) Obszar działań średni wynik 1,7/4 Mocne strony: jakość TZ (3,1!) Słabe strony: zarządzanie parkowaniem, transport towarów, ograniczanie ruchu samochodowego 16

17 Priorytetyzacja Ankieta na Zaproszonych ok. 80 interesariuszy 30 respondentów 66 pytań w 8 grupach tematycznych Oceny w skali C A++ (odp. 1 5) Integracja biletowa transportu zbiorowego Parking miejski Uwzględnianie ruchu pieszego podczas planowania inwestycji Przestrzenie publiczne Gęstość zabudowań i przystanki transportu publicznego Parkingi typu Park & Ride Ograniczenie wjazdu do miasta pojazdom ciężarowym Bezpieczeństwo rowerzystów na skrzyżowaniach Informacja pasażerska System bezpieczeństwa ruchu drogowego Bezpieczna droga do szkoły "Zielone" pojazdy w transporcie zbiorowym Parkingi typu Bike & Ride Strefa darmowego przejazdu transportem zbiorowym Bezpieczeństwo transportu zbiorowego Promocja zrównoważonej mobilności wśród studentów Re-alokacja przestrzeni dla ruchu rowerowego Strefy uspokojonego ruchu na osiedlach mieszkaniowych Promocja zrównoważonej mobilności wśród mieszkańców System roweru miejskiego Racjonalizacja podróży służbowych Kontrola prędkości i egzekwowanie przepisów w ruchu drogowym Połączenia ponadregionalne w sieci rowerowej Punkty ładowania pojazdów elektrycznych System monitoringu przestrzeni parkingowej Integracja transportu rowerowego z transportem zbiorowym Standardy dla transportu towarów i dostaw Strefy ograniczonej emisji zanieczyszczeń Pojazdy elektryczne dla firm Rowery na buspasach Rozwój koncepcji miejskiego carpoolingu Uprzywilejowanie pojazdów ekologicznych Centrum mobilności lub oficer ds. mobilności 2,45 2,45 2,41 2,38 2,34 2,31 2,31 2,28 2,21 2,17 4,45 4,24 4,21 4,14 4,14 4,10 4,03 4,00 3,97 3,90 3,79 3,79 3,79 3,76 3,69 3,69 3,69 3,69 3,69 3,62 3,62 3,62 3,59 3,52 3,48 3,45 3,43 3,38 3,38 3,34 3,31 3,28 3,28 3,24 3,21 3,17 3,14 3,14 3,14 3,14 3,07 3,07 3,07 3,03 2,97 2,97 2,96 2,93 2,90 2,89 2,83 2,83 2,83 2,76 2,76 2,72 17

18 Cele strategiczne i operacyjne Atrakcyjna i bezpieczna przestrzeń miejska Bezpieczny i efektywny system transportu Racjonalne wybory transportowe Efektywny transport ładunków w mieście Poprawa warunków dla ruchu pieszego Zintegrowane planowanie systemu transportowego i mobilności na poziomie metropolitalnym Edukacja i zwiększanie świadomości w zakresie zrównoważonej mobilności i bezpieczeństwa Poprawa dostępności transportowej portu morskiego Poprawa dostępności dla osób o ograniczonej mobilności Rozwój systemu zarządzania ruchem z wykorzystaniem ITS Optymalizacja potrzeb transportowych Stworzenie efektywnego i zrównoważonego systemu miejskiej dystrybucji Poprawa warunków dla ruchu rowerowego Rozwój konkurencyjnego publicznego transportu zbiorowego Równoważenie mobilności w dzielnicach Wspieranie nowoczesnych technologii i rozwiązań organizacyjnych dla transportu towarowego Poprawa jakości przestrzeni publicznej Zwiększenie udziału niskoemisyjnych pojazdów Rozwój nowych usług w zakresie mobilności 18

19 Cele strategiczne cele operacyjne zadania: przykład 19

20 Włączenie interesariuszy i mieszkańców w planowanie Spotkania z grupami interesariuszy i mieszkańcami Badania preferencji i przyzwyczajeń transporotowych Konsultacje, warsztaty samoocena z wykorzystaniem kwestionariusza, ankieta priorutetyzacyjna Komunikacja z mieszkańcami - platforma Mobility 2.0 ( i serwisy społecznościowe Konsultacja projektów społecznościowych Wizualizacja i dyskusja na temat wyników analiz 20

21 Kierunki dalszych prac Konsultacje i zatwierdzenie działań do strategii SUMP Dobór wskaźników do monitoringu i ewaluacji Opracowanie krótkoterminowego planu działań do SUMP Konsultacje i uzyskanie akceptacji Planu Wersja robocza Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej Konsultacje z interesariuszami i mieszkańcami Uchwalenie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla M. Gdyni 21

22 Centrum Kompetencji SUMP Regionu Morza Bałtyckiego Gdynia jako żywe laboratorium dla Polski i Regionu Morza Bałtyckiego Prowadzone przez Uniwersytet Gdański Wspierane przez Komisje Środowiska i Transportu Unii Miast Bałtyckich, Miasto Gdynia oraz Uniwersytet w Lund Cel: pomoc miastom w opracowaniu ich Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej przez dostarczanie informacji, wsparcia, wymianę doświadczeń oraz szkolenie w czasie trwania i już po zakończeniu projektu CIVITAS DYN@MO

23 Podsumowanie SUMP kompleksowy i złożony PROCES; Potrzeba przeprowadzenia audytu danych wśród wszystkich interesariuszy miasta; Możliwa integracja i rozbudowa istniejących planów i innych dokumentów strategicznych (np. PGN, strategie ZIT, w jednym województwie POP); Potrzeba dostosowania celów i zadań do specyfiki miasta (np. silna pozycja rad dzielnic w Gdyni, rosnące znaczenie budżetu obywatelskiego); Konieczność uwzględnienia ram krajowych i REGIONALNYCH (RPO!). 23

24 Dziękuję za uwagę Marcin Wołek Tel. kom