Zarządzanie ryzykiem. Rafał Weron

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zarządzanie ryzykiem. Rafał Weron"

Transkrypt

1 Zarządzanie ryzykiem Rafał Weron

2 Plan wykładu Część I: Narzędzia Część II: Metody (c) 2005 Rafał Weron 2

3 Plan części II wykładu Ile możemy stracić, czyli miary ryzyka Jak to robią w bankach, czyli metodologia Value-at-Risk... a jak w przedsiębiorstwach, czyli CorporateMetrics Na deser - copulas, czyli nowe trendy w zarządzaniu ryzykiem (c) 2005 Rafał Weron 3

4 Ryzyko Ryzyko /wł. risico/ - możliwość osiągnięcia zysków lub strat towarzysząca jakiejś czynności (c) 2005 Rafał Weron 4

5 Koło niefortuny Spekulacja Nicka Leesona (1995) Straty handlowe i oszustwa księgowe (1995) Spekulacja na stopach procentowych (1998) $1.1 mld $3.8 mld Wątpliwe transakcje (1996) Ogólne oszustwa (1991) $1.3 mld Barings BCCI Daiwa BANKI ENERGE- TYCZNE MG LTCM FUNDU- CO- SZE FIRMY RP. PCA Morgan Grenfell UBEZP. Cendant $0.3 mld $10 mld Confed Life $1.3 mld Straty na nieruchomościach (1994) Złe inwestycje i twórcza księgowość (2001) ENRON Lloyd s (c) 2005 Rafał Weron 5 $40 mld $5.3 mld PG&E $8.9 mld $0.3 mld Ograniczenie cen detalicznych i pik na rynku hurtowym (2001) $1 mld $0.24 mld Zabezpieczenie kontraktami forward-futures (1993) Niewypłacalność kontrpartnera (1998) Oszustwa księgowe (1998) Ugoda w procesach azbestowych (1995)

6 Krótka historia ryzyka Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego Założony w 1974 przez BIS Deregulacja i globalizacja r. finansowych Skandale funduszy emerytalnych w WBr Rozwój instrumentów pochodnych Metallgesellschaft / Orange County / Kidder Peabody / Barings / Sumitomo / Daiwa / LTCM Co dalej? Terroryzm (WTC Nowy York, 11 września 2001) (c) 2005 Rafał Weron 6

7 Klasyfikacja ryzyka Ryzyko rynkowe (market risk) możliwa niekorzystna zmiana wartości kontraktu, portfela kontraktów, przepływów pieniężnych pod wpływem zmian warunków rynkowych ryzyko ceny (price risk) ryzyko płynności (liquidity risk) ryzyko położenia (location risk) ryzyko spreadu (spread risk) (c) 2005 Rafał Weron 7

8 Klasyfikacja ryzyka cd. Ryzyko kredytowe (credit risk) możliwa strata finansowa wynikająca z niedotrzymania warunków umowy przez kontrpartnera ryzyko niewypłacalności (insolvency risk) ryzyko spadku ratingu (downgrade risk) ryzyko zmiany spreadu kredytowego (yield spread risk) Ryzyko niedotrzymania warunków (default risk) (c) 2005 Rafał Weron 8

9 Klasyfikacja ryzyka cd. Ryzyko operacyjne (operational risk) możliwe niekorzystne wpływy ludzkich błędów i oszustw, błędów systemów komputerowych, błędów organizacyjnych Ryzyko prawne (legal risk) Ryzyko polityczne (political risk) Ryzyko fizyczne/awarii (physical risk) (c) 2005 Rafał Weron 9

10 Ryzyko rynkowe jest funkcją wielu czynników Zmienności cen każdego instrumentu/kontraktu Pozycji (kupno/sprzedaż, duży/mały kontrakt) Korelacji (zależności) cen poszczególnych kontraktów w portfelu Oczekiwanego okresu przetrzymywania danego portfela (c) 2005 Rafał Weron 10

11 Jak zarządzać ryzykiem rynkowym? 1. Odpowiednia organizacja Działu Handlowego 2. Znajomość podstaw inżynierii finansowej i zarządzania ryzykiem 3. Znajomość realiów rynkowych (c) 2005 Rafał Weron 11

12 Organizacja działu handlowego Dział Handlowy (Trading Department) Front Office Middle Office Back Office 1. Rozliczanie Bieżąca obserwacja transakcji rynku 1. Analiza statystyczna danych historycznych 2. Fakturowanie Realizacja transakcji i czynności księgowe 2. Prognozy, scenariusze what-if 3. Kontrola Wprowadzanie przepływów zawartych finansowych oraz planowanych i kosztów 3. Pomiar i zarządzanie ryzykiem (!) 4. transakcji Administrowanie do systemu bazami operacyjnego danych (c) 2005 Rafał Weron 12

13 Organizacja działu handlowego cd. Front Office Back Office Middle Office (c) 2005 Rafał Weron 13

14 Plan części II wykładu Ile możemy stracić, czyli miary ryzyka Jak to robią w bankach, czyli metodologia Value-at-Risk... a jak w przedsiębiorstwach, czyli CorporateMetrics Na deser - copulas, czyli nowe trendy w zarządzaniu ryzykiem (c) 2005 Rafał Weron 14

15 Co to jest VaR? VaR definiuje się jako stratę, która z pewnym prawdopodobieństwem nie zostanie przekroczona w określonym czasie Na przykład: Dla horyzontu tygodniowego i 95% poziomu ufności, VaR=$10 mln oznacza, że istnieje 5% szansa na to, że portfel straci więcej niż $10 mln w ciągu najbliższego tygodnia 5% Strata VaR 95% masy Rozkład stopy zwrotu portfela Zysk (c) 2005 Rafał Weron 15

16 Po co nam VaR? VaR pozwala bezpośrednio porównywać i agregować różne kontrakty, portfele, inwestycje VaR jest miarą wielkości kapitału potrzebnego do zabezpieczenia danego poziomu ryzyka VaR w prosty sposób pozwala kadrze zarządzającej oszacować ryzyko całego przedsięwzięcia (c) 2005 Rafał Weron 16

17 Krótka historia VaR Stopień skomplikowania rynku Waluty Stopy procentowe Akcje Kredyty Energia i pogoda? (c) 2005 Rafał Weron 17

18 VaR w praktyce Metoda analityczna Dla każdego instrumentu szukamy kwantyla odpowiadającego zadanemu poziomowi ufności. Następnie obliczamy VaR jako iloczyn kwantyla, liczby instrumentów, bieżącej ceny instrumentu, odchylenia standardowego oraz pierwiastka z liczby dni w rozpatrywanym okresie: VaR quσ α = z 1 α T UWAGA COB DTD Brendt Henry Hub Poziom ufności 99% 99% Kwantyl -2,33-2,33 Pozycja - liczba instrumentów (q) Bieżąca cena instrumentu (U) 32,16 27,04 Odchylenie std zmian cen (sigma) 15,39% 2,62% Horyzont czasowy w dniach (T) 1 1 VaR (analityczny) -1151,10-165,06 (c) 2005 Rafał Weron 18

19 Zwroty indeksu DJIA ( ) z t = log(s t+1 /s t ) (s t+1 -s t )/s t Zwroty z t = log(s t+1 /s t ) Czarny (Poniedziałek i) Wtorek: spadek o 12,5% Czarny Poniedziałek: spadek o 25,6% (c) 2005 Rafał Weron 19

20 Stabilna i gaussowska aproksymacja zwrotów DJIA ( ) Błąd VaR 95% : 12,8% i 20,4% Błąd VaR 99% : 5,0% i 9,5% (c) 2005 Rafał Weron 20

21 NIG i gaussowska aproksymacja zwrotów indeksu DAX ( ) Błąd VaR 99% : 0,1% i 21,1% Błąd VaR 95% : 0,5% i 0,8% (c) 2005 Rafał Weron 21

22 Typowe rozkłady ryzyka Market risk distribution Credit risk distribution Density Najmniejsza zmienność Największa skośność Najgrubsze ogony Density % -1.06% -0.62% -0.19% 0.25% 0.69% 1.13% 1.56% 2.00% Return (as % of trading book) Rynkowe Operacyjne Operational risk distribution % -1.06% -0.62% -0.19% 0.25% 0.69% 1.13% 1.56% 2.00% Return (as % of lending book) Kredytowe Najwyższa zmienność Najmniejsza skośność Lekko grube ogony Density Duża zmienność Wyraźna skośność Grube ogony % -1.06% -0.62% -0.19% 0.25% 0.69% 1.13% 1.56% 2.00% Return (as % of total assets) (c) 2005 Rafał Weron 22

23 Typowe rozkłady ryzyka a VaR Rozkład symetryczny, np. normalny Średnia Odchylenie std. Value at Risk (95%) Tail VaR Zysk / Strata (c) 2005 Rafał Weron 23

24 Typowe rozkłady ryzyka a VaR Średnia Skośny rozkład Odchylenie std. Value at Risk (95%) Tail VaR Zysk / Strata (c) 2005 Rafał Weron 24

25 Plan części II wykładu Ile możemy stracić, czyli miary ryzyka Jak to robią w bankach, czyli metodologia Value-at-Risk... a jak w przedsiębiorstwach, czyli CorporateMetrics Na deser - copulas, czyli nowe trendy w zarządzaniu ryzykiem (c) 2005 Rafał Weron 25

26 Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie Środowisko finansowe Ocena rynkowej wartości portfela kontraktów VaR RiskMetrics, CreditMetrics Środowisko korporacyjne Ocena zysków (earnings) i przepływów pieniężnych (cash flow) EaR, CFaR CorporateMetrics (c) 2005 Rafał Weron 26

27 Metodologia CorporateMetrics Pozwala prognozować wyniki finansowe przedsiębiorstwa dla całej gamy przewidywanych stóp i cen rynkowych Pozwala wyznaczyć miary ryzyka rynkowego z otrzymanych prognoz (c) 2005 Rafał Weron 27

28 Pomiar ryzyka przez prognozę Czynniki ryzyka 1.19 HISTORIA DZIŚ HORYZONT ANALIZY PLN/EUR Wartość portfela 2,050,000 2,000,000 1,950,000 1,900,000 1,850,000 1,800,000 EUR/MWh Wartość wpln 11/30/98 12/3/98 12/8/98 12/13/98 12/16/98 12/21/98 12/24/98 12/29/98 1/3/99 1/6/99 1/11/99 1/14/99 1/19/99 1/24/99 1/27/99 2/1/99 (c) 2005 Rafał Weron 28

29 Stress testing Czynniki ryzyka 1.19 HISTORIA DZIŚ HORYZONT ANALIZY ,050,000 2,000,000 1,950,000 PLN/EUR Wartość portfela EUR/MWh Wartość wpln +10% +16% 1,900,000 1,850,000 1,800,000 11/30/98 12/3/98 12/8/98 12/13/98 12/16/98 12/21/98 12/24/98 12/29/98 1/3/99 1/6/99 1/11/99 1/14/99 1/19/99 1/24/99 (c) 2005 Rafał Weron 29 1/27/99 2/1/99-13%

30 Wartość narażona na ryzyko (VaR) Czynniki ryzyka PLN/EUR HISTORIA DZIŚ HORYZONT ANALIZY Niepewność rynku: zmienność i korelacja czynników rynkowych Wartość portfela 2,050,000 2,000,000 1,950,000 EUR/MWh Wartość wpln Mapowanie portfela 1,900,000 1,850,000 1,800,000 11/30/98 12/3/98 12/8/98 12/13/98 12/16/98 12/21/98 12/24/98 12/29/98 1/3/99 1/6/99 1/11/99 1/14/99 1/19/99 1/24/99 1/27/99 2/1/99 Niepewność portfela: VaR (c) 2005 Rafał Weron 30

31 Jakie metody stosować? Ich zalety i wady GE 203 Metoda Zalety Wady Dobra dla energii? Symulacji historycznej Szybka Oddaje realia Nie obejmuje wszystkich możliwości. Wymaga dużych zbiorów danych ~ Wariancji - kowariancji Szybka Wymaga ciągłego nadzoru i korekty parametrów. Zakłada niezależność i jednakowy rozkład X Monte Carlo Obejmuje wiele możliwości Wymaga dużych czasów obliczeniowych Scenariuszowa Szybka Nie obejmuje wszystkich możliwości ~ (c) 2005 Rafał Weron 31

32 VaR jest oparty na krótkoterminowych (dziennych) prognozach PLN/EUR 2 1 % dzienne zmiany PLN/EUR /1/98 Estymatory zmienności 1/29/98 2/26/98 3/26/98 4/23/98 5/21/98 6/18/98 7/16/98 8/13/89 Średnia ruchoma Wykładnicza średnia ruchoma, λ=.97 9/10/98 10/8/98 11/5/98 12/3/98 12/31/98 1/28/99 (c) 2005 Rafał Weron 32

33 CorporateMetrics jest oparty na długoterminowych prognozach Styczeń Luty Marzec Kwiecień (c) 2005 Rafał Weron 33

34 Czym różnią się te podejścia? Środowisko finansowe Środowisko korporacyjne Metodologia RiskMetrics CorporateMetrics Miary ryzyka VaR EaR, CFaR Horyzont czasowy Benchmark Dzień, tydzień, miesiąc Indeks rynkowy Miesiąc, kwartał, rok Planowany zysk/ przepływ pieniężny (c) 2005 Rafał Weron 34

35 CorporateMetrics: 5 kroków Definicje Pomiar ryzyka Specyfikacja metryki Mapowanie czynników ryzyka Generowanie scenariuszy Wycena Pomiar ryzyka Wybór miar(y) ryzyka Wybór horyzontu czasowego i poziomu ufności Definicja zależności między czynnikami ryzyka a wynikami finansowymi przedsiębiorstwa Generowanie możliwych wartości wszystkich czynników ryzyka dla wybranego horyzontu Wykorzystanie wygenerowanych scenariuszy i map czynników ryzyka do wyznaczenia rozkładu wyników finansowych przedsiębiorstwa Wykorzystanie rozkładu wyników finansowych przedsiębiorstwa do wyznaczenia miar(y) ryzyka (c) 2005 Rafał Weron 35

36 Krok 1 Specyfikacja metryki Wybór miary ryzyka Zysk narażony na ryzyko (EaR, Earnings at Risk) Przepływy finansowe narażone na ryzyko (CFaR, Cash Flow at Risk) Wybór horyzontu czasowego Miesiąc, kwartał lub rok w zależności od dostępnych danych Wybór przedziału ufności 99%, 97,5%, 95% (c) 2005 Rafał Weron 36

37 Krok 2 Mapowanie czynników ryzyka Wybór czynników ryzyka mających największy wpływ na wynik finansowy przedsiębiorstwa Ceny wytwarzanych towarów Ceny surowców Stopy procentowe Kursy walutowe i stopy procentowe w innych walutach (c) 2005 Rafał Weron 37

38 Przykład (EaR) Mapowanie czynników ryzyka Lp. Wyszczególnienie Rachunek zysków i strat I kw. II kw. III kw. A Przychody ogółem Przychody ze sprzedaży wyrobów i usług Przychody ze sprzedaży towarów Pozostałe przychody operacyjne Przychody z operacji finansowych B Koszty uzyskania przychodów Koszty wg rodzaju w tym: koszty stałe koszty zmienne Wartość sprzedanych towarów Pozostałe koszty operacyjne Koszt operacji finansowych C Wynik na działalności gospodarczej D Zyski nadzwyczajne E Straty nadzwyczajne F Wynik brutto Podatek dochodowy Dywidenda - oprocentowanie kapitału G Wynik netto Czynniki ryzyka Cena energii elektrycznej Cena węgla Stopy procentowe Kurs PLN/EUR (c) 2005 Rafał Weron 38

39 Krok 2 cd. Mapowanie czynników ryzyka Wyznaczenie (macierzy) zależności Składniki zysku/przepływów finansowych f 11 f 12 f 13 f 14 Czynniki ryzyka f 21 f 31 f 22 f 32 f 23 f 33 f 24 f 34 f 41 f 42 f 43 f 44 (c) 2005 Rafał Weron 39

40 Przykład (EaR) Mapowanie czynników ryzyka Wyznaczenie (macierzy) zależności: Przychód sprzed_energii = EXP + KD + GE + PO EXP eksport energii KD kontrakty dwustronne (r. pozagiełdowy, OTC) GE Giełda Energii PO platformy obrotu (c) 2005 Rafał Weron 40

41 Przykład (EaR) Mapowanie czynników ryzyka Wolumen EXP Cena EXP Kurs spotowy EXP Wolumen KD Cena KD Wolumen GE Cena GE Σ KD+GE+PO Wolumen PO Cena PO (c) 2005 Rafał Weron 41

42 Krok 3 Generowanie scenariuszy A B C EUR/MWh A B C (c) 2005 Rafał Weron 42

43 Krok 3 cd. Generowanie scenariuszy A B C EUR/MWh A B C (c) 2005 Rafał Weron 43

44 Krok 4 Wycena EUR/MWh (1) EUR/MWh (2) EUR/MWh (3) Mapa Exposure czynników Maps ryzyka Zysk (mln zł) (c) 2005 Rafał Weron 44

45 Krok 5 Pomiar ryzyka % EaR: 3.15 mln zł Różnica: 0.50 mln zł Częstość Planowany zysk: 3.65 mln zł Zysk [mln zł] (c) 2005 Rafał Weron 45

46 Krok 5... inaczej OGROMNE RYZYKO UPADKU DUŻE RYZYKO UPADKU ISTOTNE RYZYKO UPADKU MAŁE RYZYKO UPADKU PRZECIĘTNE RYZYKO UPADKU (c) 2005 Rafał Weron 46

47 Plan części II wykładu Ile możemy stracić, czyli miary ryzyka Jak to robią w bankach, czyli metodologia Value-at-Risk... a jak w przedsiębiorstwach, czyli CorporateMetrics Na deser - copulas, czyli nowe trendy w zarządzaniu ryzykiem (c) 2005 Rafał Weron 47

48 VaR dla portfela Klasyczne podejście RiskMetrics wielowymiarowe rozkłady gaussowskie Ale rozkłady poszczególnych składników (np. spółek) nie są gaussowskie! Rozwiązanie: copulas ( łączniki ) (c) 2005 Rafał Weron 48

49 Co to jest copula? Funkcja C:[0,1] n [0,1] Inaczej: wielowymiarowa dystrybuanta zdefiniowana na kostce [0,1] n Copula pozwala konstruować wielowymiarowe dystrybuanty o zadanych rozkładach brzegowych uwzględniać strukturę zależności poszczególnych składników w portfelu korelacja, zależność ogonowa, korelacja rangowa (c) 2005 Rafał Weron 49

50 Przykład (c) 2005 Rafał Weron Źródło: Thierry Roncalli 50

51 Czas się pożegnać uważajcie na ogony (c) 2005 Rafał Weron 51

Ryzyko, Czarne Poniedziałki i długie ogony. Rafał Weron

Ryzyko, Czarne Poniedziałki i długie ogony. Rafał Weron Ryzyko, Czarne Poniedziałki i długie ogony Rafał Weron rweron@im.pwr.wroc.pl Plan wykładu Ryzyko Czarne Poniedziałki Prawa potęgowe Pomiar ryzyka (c) 2004 Rafał Weron 2 Ryzyko Ryzyko /wł. risico/ - możliwość

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia Zarządzanie Ryzykiem. dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1

Ćwiczenia Zarządzanie Ryzykiem. dr hab. Renata Karkowska, ćwiczenia Zarządzanie ryzykiem 1 Ćwiczenia Zarządzanie Ryzykiem 1 VaR to strata wartości instrumentu (portfela) taka, że prawdopodobieństwo osiągnięcia jej lub przekroczenia w określonym przedziale czasowym jest równe zadanemu poziomowi

Bardziej szczegółowo

Porównanie metod szacowania Value at Risk

Porównanie metod szacowania Value at Risk Porównanie metod szacowania Value at Risk Metoda wariancji i kowariancji i metoda symulacji historycznej Dominika Zarychta Nr indeksu: 161385 Spis treści 1. Wstęp....3 2. Co to jest Value at Risk?...3

Bardziej szczegółowo

RE Analiza Ryzyka. Wykład 10

RE Analiza Ryzyka. Wykład 10 RE Analiza Ryzyka Wykład 10 Wykład opracowano na podstawie Materiałów prof. Aleksandra Werona Politechnika Wrocławska Prezentacja Dariusz Michalski GZE Materiały internetowe Ryzyko GE 181 Ryzyko /wł. risico/

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Ze świata biznesu... 13. Przedmowa do wydania polskiego... 15. Wstęp... 19

Spis treści. Ze świata biznesu... 13. Przedmowa do wydania polskiego... 15. Wstęp... 19 Spis treści Ze świata biznesu............................................................ 13 Przedmowa do wydania polskiego.............................................. 15 Wstęp.......................................................................

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 8

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 8 Wykład 8. Ryzyko bankowe Pojęcie ryzyka bankowego i jego rodzaje. Ryzyko zagrożenie nieosiągniecia zamierzonych celów Przyczyny wzrostu ryzyka w działalności bankowej. Gospodarcze : wzrost, inflacja, budżet,

Bardziej szczegółowo

Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej

Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej Najbardziej ogólna klasyfikacja kategorii ryzyka EFEKT Całkowite ryzyko dzieli się ze względu na kształtujące je czynniki na: Ryzyko systematyczne Ryzyko

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i prognozowanie zapotrzebowania oraz cen energii elektrycznej w warunkach rynkowych

Modelowanie i prognozowanie zapotrzebowania oraz cen energii elektrycznej w warunkach rynkowych Modelowanie i prognozowanie zapotrzebowania oraz cen energii elektrycznej w warunkach rynkowych Rafał Weron Centrum im. H.Steinhausa Politechnika Wrocławska Wprowadzenie Jakie jest pytanie? Jaka jest dynamika

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Wykład 1

Zarządzanie ryzykiem. Wykład 1 Zarządzanie ryzykiem Wykład 1 Czym jest ryzyko? Według Słownika języka polskiego: a) możliwość, że coś się nie uda; też: przedsięwzięcie, którego wynik jest niepewny, b) odważenie się na takie niebezpieczeństwo,

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R.

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R. Niniejszym, Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ogłasza o zmianie

Bardziej szczegółowo

1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe

1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe I Ryzyko i rentowność instrumentów finansowych 1. Klasyfikacja stóp zwrotu 2. Zmienność stóp zwrotu 3. Mierniki ryzyka 4. Mierniki wrażliwości wyceny na ryzyko rynkowe 1 Stopa zwrotu z inwestycji w ujęciu

Bardziej szczegółowo

INTERAKCJE RYZYKA FINANSOWEGO W LASACH I PRZEMYŚLE DRZEWNYM. Autorzy dr hab. Krzysztof Adamowicz mgr Krzysztof Michalski

INTERAKCJE RYZYKA FINANSOWEGO W LASACH I PRZEMYŚLE DRZEWNYM. Autorzy dr hab. Krzysztof Adamowicz mgr Krzysztof Michalski INTERAKCJE RYZYKA FINANSOWEGO W LASACH I PRZEMYŚLE DRZEWNYM Autorzy dr hab. Krzysztof Adamowicz mgr Krzysztof Michalski RYZYKO możliwy negatywny wynik przedsięwzięcia, z którym łączy się uszczerbek, strata,

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem finansowym

Zarządzanie ryzykiem finansowym Zarządzanie projektami Wrocław, 30 października 2013 Spis treści Motywacja Rachunek prawdopodobieństwa Koherentne miary ryzyka Przykłady zastosowań Podsumowanie Po co analizować ryzyko na rynkach finansowych?

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Notki o autorach Założenia i cele naukowe Wstęp... 17

Spis treści. Notki o autorach Założenia i cele naukowe Wstęp... 17 Notki o autorach................................................... 11 Założenia i cele naukowe............................................ 15 Wstęp............................................................

Bardziej szczegółowo

OKRESOWA INFORMACJA DLA INWESTORA

OKRESOWA INFORMACJA DLA INWESTORA OKRESOWA INFORMACJA DLA INWESTORA Skarbiec - JPMorgan Asset Management Funds Polska Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty Niniejszy dokument Okresowa Informacja dla Inwestora Skarbiec - JPMorgan

Bardziej szczegółowo

Excel i VBA w analizach i modelowaniu finansowym Pomiar ryzyka. Pomiar ryzyka

Excel i VBA w analizach i modelowaniu finansowym Pomiar ryzyka. Pomiar ryzyka Pomiar ryzyka Miary obiektywne stosowane w kwantyfikacji ryzyka rynkowego towarzyszącego zaangażowaniu środków w inwestycjach finansowych obejmują: Miary zmienności, Miary zagrożenia, Miary wrażliwości.

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński

Zarządzanie ryzykiem. Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński Zarządzanie ryzykiem Opracował: Dr inŝ. Tomasz Zieliński I. OGÓLNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest zaprezentowanie studentom podstawowych pojęć z zakresu ryzyka w działalności

Bardziej szczegółowo

Inwestycje finansowe. Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. Ryzyko.

Inwestycje finansowe. Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. Ryzyko. Inwestycje finansowe Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. yzyko. Inwestycje finansowe Instrumenty rynku pieniężnego (np. bony skarbowe). Instrumenty rynku walutowego. Obligacje. Akcje. Instrumenty pochodne.

Bardziej szczegółowo

dr Hubert Wiśniewski 1

dr Hubert Wiśniewski 1 dr Hubert Wiśniewski 1 Agenda: 1. Rodzaje i czynniki ryzyka w przedsiębiorstwie ubezpieczeniowym. 2. Miary ryzyka przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego. 3. Zarządzanie ryzykiem ubezpieczeniowym w przedsiębiorstwie

Bardziej szczegółowo

Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r.

Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r. Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r. Spis treści BILANS... 3 1. Kasa i operacje z bankiem centralnym... 4 2. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży... 4 3. Należności od klientów... 4

Bardziej szczegółowo

Ogłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r.

Ogłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r. Ogłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r. KBC Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. działające jako organ KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój

OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Warszawa, 31 lipca 2013 r. OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Niniejszym Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych AGRO Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ogłasza poniższe zmiany statutu

Bardziej szczegółowo

dr hab. Renata Karkowska 1

dr hab. Renata Karkowska 1 dr hab. Renata Karkowska 1 Czym jest ryzyko? Rodzaje ryzyka? Co oznacza zarządzanie? Dlaczego zarządzamy ryzykiem? 2 Przedmiot ryzyka Otoczenie bliższe/dalsze (czynniki ryzyka egzogeniczne vs endogeniczne)

Bardziej szczegółowo

Spis treści 3 SPIS TREŚCI

Spis treści 3 SPIS TREŚCI Spis treści 3 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA... 1. WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE JAKO DYSCYPLINA MATEMATYCZNA... Metody statystyczne w analizie i prognozowaniu zjawisk ekonomicznych... Badania statystyczne podstawowe

Bardziej szczegółowo

Opis funduszy OF/ULS2/3/2017

Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.

Bardziej szczegółowo

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH,

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH, Opcje - wprowadzenie Mała powtórka: instrumenty liniowe Punkt odniesienia dla rozliczania transakcji terminowej forward: ustalony wcześniej kurs terminowy. W dniu rozliczenia transakcji terminowej forward:

Bardziej szczegółowo

RYZYKO. Rodzaje ryzyka w działalności gospodarczej Włączanie ryzyka w projekcji strumieni finansowych

RYZYKO. Rodzaje ryzyka w działalności gospodarczej Włączanie ryzyka w projekcji strumieni finansowych RYZYKO Rodzaje ryzyka w działalności gospodarczej Włączanie ryzyka w projekcji strumieni finansowych RYZYKO w PLANOWANIU BIZNESOWYM SYSTEMATYCZNE Oddziałuje na cały rynek Jest ryzykiem zewnętrznym Firma

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Strategie inwestycyjne na rynku kapitałowym dr Dominika Kordela Uniwersytet Szczeciński 31 marzec 2016 r. Plan wykładu Rynek kapitałowy a rynek finansowy Instrumenty rynku kapitałowego

Bardziej szczegółowo

257 oznacza dobrą zdolność płatniczą Ocena firmy została dokonana na bazie dostępnych danych w dniu

257 oznacza dobrą zdolność płatniczą Ocena firmy została dokonana na bazie dostępnych danych w dniu Strona 1 / 10 PODSUMOWANIE Dane identyfikacyjne Pełna nazwa: Regon: 012155348 NIP: PL 1250301625 Ocena Creditreform Indeks zdolności płatniczej 257 ROGOWSKI EXPORT-IMPORT Stanisław Rogowski >> więcej Dane

Bardziej szczegółowo

Informacje, o których mowa w art. 222b Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi ( Ustawa ) 1. Udział procentowy aktywów, które są

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp...

Spis treści. Wstęp... Wstęp... XI Rozdział 1. Podstawy zarządzania ryzykiem... 1 1.1. Ryzyko rynkowe... 1 1.2. Charakterystyka instrumentów pochodnych... 12 1.2.1. Forward... 13 1.2.2. Futures... 14 1.2.3. Swap... 16 1.2.4.

Bardziej szczegółowo

Powtórzenie. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Powtórzenie. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Powtórzenie Ćwiczenia ZPI 1 Zadanie 1. Średnia wartość stopy zwrotu dla wszystkich spółek finansowych wynosi 12%, a odchylenie standardowe 5,1%. Rozkład tego zjawiska zbliżony jest do rozkładu normalnego.

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Finanse i Rachunkowość

Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Finanse i Rachunkowość Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Finanse i Rachunkowość 1. Gospodarcze i społeczne koszty inflacji 2. Znaczenie operacji depozytowych i kredytowych w polityce pienięŝnej 3. Popyt na pieniądz

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe Banku w 1 kw. 2015 r.

Wyniki finansowe Banku w 1 kw. 2015 r. Wyniki finansowe Banku w 1 kw. 2015 r. Webcast r. 1 1 kw. 2015 r. najważniejsze informacje Zyskowność Zysk netto na poziomie 12 mln zł, a zysk brutto 22 mln zł Wyniki Wartość udzielonych kredytów detalicznych

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku

Informacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 28 kwietnia 2014 r. Informacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku (Warszawa, 28 kwietnia 2014 roku) Skonsolidowany zysk

Bardziej szczegółowo

Opis funduszy OF/ULS2/1/2017

Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) /

ZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) / KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.10.2016 r. C(2016) 6329 final ANNEXES 1 to 4 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) / uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady

Bardziej szczegółowo

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI w praktyce

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI w praktyce Rozwoju Rachunkowości DmFundacja w Polsce Deloitłe & Touche O MIĘDZYNARODOWE STANDARDY RACHUNKOWOŚCI w praktyce Georgette T. Bai/ey, Ken Wild Deloitte & Touche Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce Warszawa

Bardziej szczegółowo

Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem SPIS TREŚCI

Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem SPIS TREŚCI Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem Frank K. Reilly, Keith C. Brown SPIS TREŚCI TOM I Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa do wydania amerykańskiego O autorach Ramy książki CZĘŚĆ I. INWESTYCJE

Bardziej szczegółowo

KURS DORADCY FINANSOWEGO

KURS DORADCY FINANSOWEGO KURS DORADCY FINANSOWEGO Przykładowy program szkolenia I. Wprowadzenie do planowania finansowego 1. Rola doradcy finansowego Definicja i cechy doradcy finansowego Oczekiwania klienta Obszary umiejętności

Bardziej szczegółowo

- w art. 8 ust. 3 Statutu otrzymuje nowe, następujące brzmienie:

- w art. 8 ust. 3 Statutu otrzymuje nowe, następujące brzmienie: KBC Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. działające, jako organ KBC Alfa Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego, uprzejmie informuje o dokonaniu zmian statutu dotyczących polityki inwestycyjnej

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 640 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 640 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 640 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 38 2011 JERZY GWIZDAŁA METODA SZACOWANIA VaR W ZARZĄDZANIU RYZYKIEM BANKU Wprowadzenie W roku 1994 bank inwestycyjny

Bardziej szczegółowo

OPCJE NA GPW. Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004

OPCJE NA GPW. Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004 OPCJE NA GPW Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004 CO TO JEST OPCJA, RODZAJE OPCJI Opcja - prawo do kupna, lub sprzedaży instrumentu bazowego po

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 6 września 2010 r. Nr 6

Warszawa, dnia 6 września 2010 r. Nr 6 DZIENNIK URZĘDOWY KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, dnia 6 września 2010 r. Nr 6 TREŚĆ: Poz.: KOMUNIKATY KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA AGENTÓW FIRM INWESTYCYJNYCH: 27 Komunikat Nr 20 Komisji Egzaminacyjnej

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM INSTRUMENTY TRANSFERU RYZYKA. dr Adam Nosowski

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM INSTRUMENTY TRANSFERU RYZYKA. dr Adam Nosowski ANALITYKA GOSPODARCZA dr Adam Nosowski ZARZĄDZANIE RYZYKIEM INSTRUMENTY TRANSFERU RYZYKA z wykorzystaniem materiałów autorstwa: prof. dr hab. Krzysztofa Jajugi, dr Radosława Pietrzyka, mgr Łukasza Feldmana

Bardziej szczegółowo

Bankowość Zajęcia nr 5 i 6

Bankowość Zajęcia nr 5 i 6 Motto zajęć: "za złoty dukat co w słońcu błyszczy" Bankowość Zajęcia nr 5 i 6 Ryzyko bankowe Ryzyko płynności Rola bilansu i cash flow; Metoda luki: Aktywa określonego rodzaju (AOR), Pasywa określonego

Bardziej szczegółowo

Forward Rate Agreement

Forward Rate Agreement Forward Rate Agreement Nowoczesne rynki finansowe oferują wiele instrumentów pochodnych. Należą do nich: opcje i warranty, kontrakty futures i forward, kontrakty FRA (Forward Rate Agreement) oraz swapy.

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE Z DNIA 05 lipca 2016 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

OGŁOSZENIE Z DNIA 05 lipca 2016 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO OGŁOSZENIE Z DNIA 05 lipca 2016 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Niniejszym, Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ogłasza o zmianie

Bardziej szczegółowo

Poziom przedmiotu: II stopnia. Liczba godzin/tydzień: 2W E, 2L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Poziom przedmiotu: II stopnia. Liczba godzin/tydzień: 2W E, 2L PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami i technikami analizy finansowej na podstawie nowoczesnych instrumentów finansowych

Bardziej szczegółowo

17) Instrumenty pochodne zabezpieczające

17) Instrumenty pochodne zabezpieczające 17) Instrumenty pochodne zabezpieczające Grupa, wg stanu na 31.12.2014 r., stosuje następujące rodzaje rachunkowości zabezpieczeń: 1. Zabezpieczenie wartości godziwej portfela stałoprocentowych zobowiązań

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 LIPCA 2013 R.

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 LIPCA 2013 R. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 LIPCA 2013 R. Niniejszym, Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ogłasza o zmianach

Bardziej szczegółowo

Wycena papierów wartościowych - instrumenty pochodne

Wycena papierów wartościowych - instrumenty pochodne Matematyka finansowa - 8 Wycena papierów wartościowych - instrumenty pochodne W ujęciu probabilistycznym cena akcji w momencie t jest zmienną losową P t o pewnym (zwykle nieznanym) rozkładzie prawdopodobieństwa,

Bardziej szczegółowo

Ujawnienia informacji związanych z adekwatnością kapitałową Dom Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska S.A. według stanu na 31.12.2010 r.

Ujawnienia informacji związanych z adekwatnością kapitałową Dom Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska S.A. według stanu na 31.12.2010 r. Ujawnienia informacji związanych z adekwatnością kapitałową Dom Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska S.A. według stanu na 31.12.2010 r. Warszawa, marzec 2011 r. Słownik Rozporządzenie DM BOŚ rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3

Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3 Zadanie 1 Inwestor rozważa nabycie obligacji wieczystej (konsoli), od której będzie otrzymywał na koniec każdego półrocza kupon w wysokości 80 zł. Wymagana przez inwestora stopa zwrotu w terminie do wykupu

Bardziej szczegółowo

Grupy docelowe dla produktów skarbowych

Grupy docelowe dla produktów skarbowych Grupy docelowe dla produktów skarbowych Bony i obligacje skarbowe oraz klienci detaliczni dla których w ramach badania adekwatności stwierdzono, że Produkt jest odpowiedni Produkt skierowany do klientów,

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki http://keii.ue.wroc.pl Analiza ryzyka transakcji wykład ćwiczenia Literatura Literatura podstawowa: 1. Kaczmarek T. (2005), Ryzyko

Bardziej szczegółowo

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska SA na 31 grudnia 2009 r. Warszawa, 31 sierpnia 2010 r.

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska SA na 31 grudnia 2009 r. Warszawa, 31 sierpnia 2010 r. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska SA na 31 grudnia 2009 r. Warszawa, 31 sierpnia 2010 r. Spis treści 1. Wstęp............................ 3 2. Fundusze własne...................

Bardziej szczegółowo

Modele finansowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych. Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Turka

Modele finansowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych. Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Turka Modele finansowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Turka GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2011 Spis treści Wprowadzenie...11 Rozdział 1. Sprawozdawczość

Bardziej szczegółowo

PEGAS NONWOVENS S.A. Niebadane skonsolidowane wyniki finansowe za I kw r.

PEGAS NONWOVENS S.A. Niebadane skonsolidowane wyniki finansowe za I kw r. PEGAS NONWOVENS S.A. Niebadane skonsolidowane wyniki finansowe za I kw. 2009 r. 28 maja 2009 r. Spółka PEGAS NONWOVENS S.A. ogłasza swoje niebadane skonsolidowane wyniki finansowe za I kwartał zakończony

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 21 kwietnia 2017 roku

Warszawa, dnia 21 kwietnia 2017 roku Warszawa, dnia 21 kwietnia 2017 roku Informacje dotyczące funduszu EQUES Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty, o których mowa w art. 222b Ustawy z dnia 27 maja 2014 r. o funduszach inwestycyjnych

Bardziej szczegółowo

OCENA SKUTECZNOŚCI ZABEZPIECZEŃ W BANKU I JEJ ZNACZENIE - WYKORZYSTANIE METODY WARTOŚCI ZAGROŻONEJ

OCENA SKUTECZNOŚCI ZABEZPIECZEŃ W BANKU I JEJ ZNACZENIE - WYKORZYSTANIE METODY WARTOŚCI ZAGROŻONEJ Beata Dratwińska-Kania OCENA SKUTECZNOŚCI ZABEZPIECZEŃ W BANKU I JEJ ZNACZENIE - WYKORZYSTANIE METODY WARTOŚCI ZAGROŻONEJ Wprowadzenie W celu ochrony przed niekorzystnymi skutkami ryzyka rynkowego banki

Bardziej szczegółowo

Walutowe kontrakty terminowe notowane na GPW. Warszawa, 28 maja 2014 r.

Walutowe kontrakty terminowe notowane na GPW. Warszawa, 28 maja 2014 r. Walutowe kontrakty terminowe notowane na GPW Warszawa, 28 maja 2014 r. STANDARD USD/PLN EUR/PLN CHF/PLN Standard kontraktu: Wielkość kontraktu: 1.000 jednostek waluty Kwotowanie: za 100 jednostek Godziny

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe i forex SPIS TREŚCI

Kontrakty terminowe i forex SPIS TREŚCI Kontrakty terminowe i forex Grzegorz Zalewski SPIS TREŚCI Część I Teoria Rozdział pierwszy: Zasady działania rynków terminowych Otwieranie i zamykanie pozycji Pozycje długie i krótkie Równanie do rynku

Bardziej szczegółowo

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2012 r.

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2012 r. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2012 r. PUBLIC Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Fundusze własne... 4 2.1 Informacje podstawowe... 4 2.2 Struktura funduszy

Bardziej szczegółowo

Opis funduszy OF/ULS2/2/2016

Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/2/2016 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK portfel Dłużny... 3 Rozdział 3. Polityka

Bardziej szczegółowo

Krzywa dochodowości. termin. SGH Rynki Finansowe

Krzywa dochodowości. termin. SGH Rynki Finansowe Wykład Futures na obligacje Value at Risk % Krzywa dochodowości termin SGH Rynki Finansowe 2015 1 Krzywa dochodowości zmiana kształtu % termin Pytanie do Napoleona: O czym wystarczy pamiętać, by wiedzieć

Bardziej szczegółowo

Ryzyko i efektywność. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Ryzyko i efektywność. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Ryzyko i efektywność Ćwiczenia ZPI 1 Stopa zwrotu 2 Zadanie 1. Rozkład normalny Prawdopodobieństwa wystąpienia oraz spodziewane stopy zwrotu w przypadku danej spółki giełdowej są zaprezentowane w tabeli.

Bardziej szczegółowo

Ogłoszenie o zmianach w treści statutu PKO Obligacji Korporacyjnych fundusz inwestycyjny zamknięty (nr 5/2013)

Ogłoszenie o zmianach w treści statutu PKO Obligacji Korporacyjnych fundusz inwestycyjny zamknięty (nr 5/2013) Warszawa, dnia 24 kwietnia 2013 roku Ogłoszenie o zmianach w treści statutu PKO Obligacji Korporacyjnych fundusz inwestycyjny zamknięty (nr 5/2013) 1. - w artykule 3 pkt 6 otrzymuje następujące brzmienie:

Bardziej szczegółowo

Instrumenty rynku akcji

Instrumenty rynku akcji Instrumenty rynku akcji Rynek akcji w relacji do PK Źródło: ank Światowy: Kapitalizacja w relacji do PK nna Chmielewska, SGH, 2016 1 Inwestorzy indywidualni na GPW Ok 13% obrotu na rynku podstawowym (w

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacje ryzyka w działalności bankowej. dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu

Klasyfikacje ryzyka w działalności bankowej. dr Grzegorz Kotliński, Katedra Bankowości AE w Poznaniu 1 Klasyfikacje ryzyka w działalności bankowej 2 Porozmawiajmy o wystąpieniach Wystąpienia na temat: Afera Art B Upadek Banku Staropolskiego SA w Poznaniu Upadek banku Barings Upadek Banku Allfirst Upadek

Bardziej szczegółowo

Portfel inwestycyjny. Aktywa. Bilans WPROWADZENIE. Tomasz Chmielewski 1. Kapitał. Zobowiązania. Portfel inwestycyjny 2. Portfel inwestycyjny 3

Portfel inwestycyjny. Aktywa. Bilans WPROWADZENIE. Tomasz Chmielewski 1. Kapitał. Zobowiązania. Portfel inwestycyjny 2. Portfel inwestycyjny 3 Portfel inwestycyjny Portfel inwestycyjny 1 WPROWDZENIE Portfel inwestycyjny Bilans Kapitał ktywa Zobowiązania Portfel inwestycyjny 3 Tomasz Chmielewski 1 Portfel inwestycyjny 4 Podstawowe funkcje rynków

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANIE PROSPEKTU INFORMACYJNEGO UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 PAŹDZIERNIKA 2013 R.

OGŁOSZENIE O ZMIANIE PROSPEKTU INFORMACYJNEGO UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 PAŹDZIERNIKA 2013 R. OGŁOSZENIE O ZMIANIE PROSPEKTU INFORMACYJNEGO UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 PAŹDZIERNIKA 2013 R. Niniejszym Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych

Bardziej szczegółowo

Pożyczki papierów i krótka sprzedaż w działalności inwestycyjnej

Pożyczki papierów i krótka sprzedaż w działalności inwestycyjnej Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Pożyczki papierów i krótka sprzedaż w działalności inwestycyjnej Krzysztof Mejszutowicz Dział Instrumentów Finansowych Dlaczego krótka sprzedaż jest niezbędna

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa 20.06.2011 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LVII Egzamin dla Aktuariuszy z 20 czerwca 2011 r.

Matematyka finansowa 20.06.2011 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LVII Egzamin dla Aktuariuszy z 20 czerwca 2011 r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LVII Egzamin dla Aktuariuszy z 20 czerwca 2011 r. Część I Matematyka finansowa WERSJA TESTU A Imię i nazwisko osoby egzaminowanej:... Czas egzaminu: 100 minut 1 1.

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat profilu ryzyka oraz zestaw wskaźników i danych liczbowych dotyczących ryzyka

Informacja na temat profilu ryzyka oraz zestaw wskaźników i danych liczbowych dotyczących ryzyka Załącznik nr 2 Informacja na temat profilu ryzyka oraz zestaw wskaźników i danych liczbowych dotyczących ryzyka 1. Profil ryzyka Banku Profil ryzyka Banku determinowany jest przez wskaźniki określające

Bardziej szczegółowo

Komunikat Nr 13 Komisji Egzaminacyjnej dla agentów firm inwestycyjnych z dnia 10 lutego 2009 r.

Komunikat Nr 13 Komisji Egzaminacyjnej dla agentów firm inwestycyjnych z dnia 10 lutego 2009 r. Komunikat Nr 13 Komisji Egzaminacyjnej dla agentów firm inwestycyjnych z dnia 10 lutego 2009 r. w sprawie ustalenia zakresu tematycznego egzaminu na agenta firmy inwestycyjnej Na podstawie art. 128 ust.

Bardziej szczegółowo

Ogłoszenie o zmianach w treści statutu PKO GLOBALNEJ MAKROEKONOMII fundusz inwestycyjny zamknięty (nr 9/2013)

Ogłoszenie o zmianach w treści statutu PKO GLOBALNEJ MAKROEKONOMII fundusz inwestycyjny zamknięty (nr 9/2013) Warszawa, dnia 13 czerwca 2013 roku Ogłoszenie o zmianach w treści statutu PKO GLOBALNEJ MAKROEKONOMII fundusz inwestycyjny zamknięty (nr 9/2013) 1. w artykule 3 ust. 7 otrzymuje następujące brzmienie:

Bardziej szczegółowo

Kontrakty terminowe na stawki WIBOR

Kontrakty terminowe na stawki WIBOR Kontrakty terminowe na stawki WIBOR Sebastian Siewiera Główny Specjalista Dział Rynku Terminowego Warszawa, marzec 2014-1- WSTĘP Kontrakty terminowe (futures) na stopy LIBOR/EURIBOR oraz obligacje skarbowe

Bardziej szczegółowo

Wyniki Spółki. Listopad po 9 miesiącach 2008 roku. Prezentacja na spotkanie z analitykami w dniu 17 listopada 2008 r.

Wyniki Spółki. Listopad po 9 miesiącach 2008 roku. Prezentacja na spotkanie z analitykami w dniu 17 listopada 2008 r. Wyniki Spółki po 9 miesiącach 2008 roku Prezentacja na spotkanie z analitykami w dniu 17 listopada 2008 r. Listopad 2008 Plan prezentacji Warunki makroekonomiczne Wyniki produkcyjne Wyniki finansowe Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

Matematyka finansowa, rozkład normalny, Model wyceny aktywów kapitałowych, Forward, Futures

Matematyka finansowa, rozkład normalny, Model wyceny aktywów kapitałowych, Forward, Futures Matematyka finansowa, rozkład normalny, Model wyceny aktywów kapitałowych, Forward, Futures 1 Inwestor ma trzyletnią obligację o wartości nominalnej 2000 zł, oprocentowaną 8% rocznie, przy czym odsetki

Bardziej szczegółowo

Zmiana Statutu Rockbridge Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Bezpieczna Inwestycja 2 z dnia 8 grudnia 2017 r.

Zmiana Statutu Rockbridge Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Bezpieczna Inwestycja 2 z dnia 8 grudnia 2017 r. Zmiana Statutu Rockbridge Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Bezpieczna Inwestycja 2 z dnia 8 grudnia 2017 r. Rockbridge Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. na podstawie art. 24 ust. 5 oraz art.

Bardziej szczegółowo

Bank of America Corp.(DE) (BAC) - spółka notowana na giełdzie nowojorskiej (NYSE).

Bank of America Corp.(DE) (BAC) - spółka notowana na giełdzie nowojorskiej (NYSE). Bank of America Corp.(DE) (BAC) - spółka notowana na giełdzie nowojorskiej (NYSE). Czym zajmuje się firma? Bank of America jeden z największych banków świata. Pod względem wielkości aktywów zajmuje 3.

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 6 do Szczegółowych Zasad Systemu Rozliczeń OTC

Załącznik nr 6 do Szczegółowych Zasad Systemu Rozliczeń OTC Załącznik nr 6 do Szczegółowych Zasad Systemu Rozliczeń OTC Sposób wyliczania depozytów zabezpieczających oraz zasady wyceny instrumentów pochodnych i transakcji repo 1 Wprowadzenie Załącznik przedstawia

Bardziej szczegółowo

Szacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r.

Szacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r. RAPORT BIEŻĄCY NR 17/2010 Szacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r. Warszawa, 3 marca 2010 r. Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r. Wyniki

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie raportu z wyceny wartości Hubstyle Sp. z o.o.

Podsumowanie raportu z wyceny wartości Hubstyle Sp. z o.o. Podsumowanie raportu z wyceny wartości Hubstyle Sp. z o.o. Niniejszy dokument stanowi podsumowanie raportu z wyceny wartości Spółki Hubstyle Sp. z o.o. na 9 kwietnia 2014 roku. Podsumowanie przedstawia

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie Kapitałem. Paweł Śliwa pawel.sliwa@xtb.pl

Zarządzanie Kapitałem. Paweł Śliwa pawel.sliwa@xtb.pl Zarządzanie Kapitałem Paweł Śliwa pawel.sliwa@xtb.pl 1 ZK a Proces Zarabiania Zarządzanie Kapitałem 30% SYSTEM 10% PSYCHOLOGIA 60% To wszystko składa się na skuteczne transakcje. 2 Zarządzanie Kapitałem

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem. Dorota Kuchta

Zarządzanie ryzykiem. Dorota Kuchta Zarządzanie ryzykiem Dorota Kuchta 1 Literatura Krzysztof Jajuga (red.), Zarządzanie ryzykiem, PWN, 2007 Joanna Sokołowska, Psychologia decyzji ryzykownych, Academica, 2005 Iwona Staniec, Janusz Zawiła

Bardziej szczegółowo

Ogłoszenie z dnia 21 grudnia 2018 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty

Ogłoszenie z dnia 21 grudnia 2018 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty SUPERFUND Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA Ul. Dzielna 60, 01 029 Warszawa Infolinia: 0 801 588 188 Tel. 22 556 88 60, Fax. 22 556 88 80 superfundtfi@superfund.com www.superfund.pl Ogłoszenie z dnia

Bardziej szczegółowo

DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2011 SA-Q

DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2011 SA-Q DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2011 SA-Q BILANS 2011-03-31 2010-12-31 2010-03-31 A k t y w a I. Aktywa trwałe 16 379 16 399 9 260 1. Wartości niematerialne i prawne, w tym: 12 10 2 - wartość firmy 2. Rzeczowe

Bardziej szczegółowo

VaR Value atrisk(var) co to jest? Inne nazwy: Wartość zagrożona Wartość narażona na ryzyko

VaR Value atrisk(var) co to jest? Inne nazwy: Wartość zagrożona Wartość narażona na ryzyko VaR 11 Value atrisk(var) co to jest? Inne nazwy: Wartość zagrożona Wartość narażona na ryzyko Popularna miara ryzyka Co może mieć negatywne skutki z punktu widzenia ryzyka systemowego Popularność wspierana

Bardziej szczegółowo

BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A.

BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za III kwartał 2011 roku Listopad 2011 III kwartał 2011 roku podsumowanie Wolumeny Kredyty korporacyjne 12% kw./kw. Kredyty hipoteczne 20% kw./kw. Depozyty

Bardziej szczegółowo

DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2014

DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2014 DANE FINANSOWE ZA I KWARTAŁ 2014 BILANS 2014-03-31 2013-12-31 31.03.2013 A k t y w a I. Aktywa trwałe 18 483 18 880 19 926 1. Wartości niematerialne i prawne, w tym: 132 139 105 - wartość firmy 2. Rzeczowe

Bardziej szczegółowo

DANE FINANSOWE ZA III KWARTAŁ 2011 SA - Q

DANE FINANSOWE ZA III KWARTAŁ 2011 SA - Q DANE FINANSOWE ZA III KWARTAŁ 2011 SA - Q BILANS 2011-09-30 2011-06-30 2010-12-31 2010-09-30 A k t y w a I. Aktywa trwałe 20 160 20 296 16 399 15 287 1. Wartości niematerialne i prawne, w tym: 21 19 10

Bardziej szczegółowo

Zmiana statutu BPH FIZ Korzystnego Kursu Certyfikat Inwestycyjny, Certyfikat 3. Dyspozycja Deponowania Certyfikatów Inwestycyjnych

Zmiana statutu BPH FIZ Korzystnego Kursu Certyfikat Inwestycyjny, Certyfikat 3. Dyspozycja Deponowania Certyfikatów Inwestycyjnych 2012-02-24 Zmiana statutu BPH FIZ Korzystnego Kursu BPH Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. na podstawie art. 24 ust. 5 Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz.

Bardziej szczegółowo

Założenie: test wypełnia upoważniony przedstawiciel podmiotu zgodnie z reprezentacją, składając oświadczenie wiedzy w imieniu Podmiotu.

Założenie: test wypełnia upoważniony przedstawiciel podmiotu zgodnie z reprezentacją, składając oświadczenie wiedzy w imieniu Podmiotu. Formularz oceny adekwatności i odpowiedniości instrumentów finansowych oraz odpowiedniości usług inwestycyjnych wobec osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej Niniejszy

Bardziej szczegółowo

Wycena opcji. Dr inż. Bożena Mielczarek

Wycena opcji. Dr inż. Bożena Mielczarek Wycena opcji Dr inż. Bożena Mielczarek Stock Price Wahania ceny akcji Cena jednostki podlega niewielkim wahaniom dziennym (miesięcznym) wykazując jednak stały trend wznoszący. Cena może się doraźnie obniżać,

Bardziej szczegółowo

Wybrane dane rejestrowe. Wybrane parametry firmy. Wskaźniki finansowe - trend >> analiza finansowa ( *)

Wybrane dane rejestrowe. Wybrane parametry firmy. Wskaźniki finansowe - trend >> analiza finansowa ( *) Strona 1 / 13 PODSUMOWANIE Dane identyfikacyjne Pełna nazwa: Regon: 932671514 NIP: PL 8992138354 Ocena Creditreform Indeks zdolności płatniczej 277 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe "PRUS-POL-BIS" Agencja

Bardziej szczegółowo

INWESTYCJE Instrumenty finansowe, ryzyko SPIS TREŚCI

INWESTYCJE Instrumenty finansowe, ryzyko SPIS TREŚCI INWESTYCJE Instrumenty finansowe, ryzyko Jajuga Krzysztof, Jajuga Teresa SPIS TREŚCI Przedmowa Wprowadzenie - badania w zakresie inwestycji i finansów Literatura Rozdział 1. Rynki i instrumenty finansowe

Bardziej szczegółowo

Finansowe Rynki Kapitałowe - wprowadzenie

Finansowe Rynki Kapitałowe - wprowadzenie Finansowe Rynki Kapitałowe - wprowadzenie dr Grzegorz Szafrański 03/03/2013 Ryzyko finansowe 1 Kontakt http://gszafranski.w.interia.pl/ konsultacje: B106 pon. 13-14.30 tel. : 42 635 5526 office email :

Bardziej szczegółowo