Zasady konturowania w radioterapii raka płuca

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zasady konturowania w radioterapii raka płuca"

Transkrypt

1 Zasady konturowania w radioterapii raka płuca Lucyna Kępka C.PL/3R

2

3 Standardy planowania Aktualnym standardem w RT raka płuca jest 3D-CRT (trójwymiarowa konformalna RT) oraz IMRT w oparciu o IGRT oraz planowanie 4D i z wykorzystaniem PET- CT Nowy kierunek: RT adaptacyjna

4 Planowanie radioterapii: 3D-CRT Zasady opisane w Raporcie ICRU 50 (1993), a następnie ICRU 62 (1999) Specyfikacja dawki w punkcie referencyjnym ICRU Podstawowe pojęcia: objętości tarczowe - GTV, CTV i PTV; ICRU 62 (1999) wprowadził pojęcie ITV Internal Target Volume i Internal Margin, tj. IMRT Zasady opisane w Raporcie ICRU 83 (2010) Specyfikacja dawki wolumetryczna: D 98% (nearminimum), D 2% (nearmaximum), D 50% (mediana, dawka średnia; odpowiada punktowi ref. w 3D); w przypadku płuca dawka śr. może być przepisywana na CTV PRV (planning organ at risk volume) dla organów seryjnych

5 Objętości tarczowe GTV: Gross Tumor Volume makroskopowa objętość nowotworu (guz pierwotny, patologiczne ww. chł, wyjątkowo przerzuty odległe) CTV: Clinical Target Volume Kliniczna Objętość Tarczowa; obszar choroby subklinicznej wokół guza, albo obszar, w którym ryzyko występowania mikroprzerzutów jest klinicznie istotne; czasem dodatkowo elektywny CTV (np. CTV1, CTV2) bez łączności z guzem Najważniejsza objętość, w której ocenia się rozkład dawki: PTV: Planning Target Volume Planowana Objętość Tarczowa: obszar CTV z marginesem na ruchy narządów i guza (Internal Margins - IM) oraz błędy ułożenia (oraz planowania) (Set-up margins - SM)

6 Specyfika definiowania objętości tarczowych w RT raka płuca W planowaniu 4D na etapie definiowania GTV powstaje ITV (Internal Target Volume) Również w przypadku planowania w oparciu o PET-CT (bez 4D) w definiowaniu GTV uwzględniany ruch oddechowy (Internal Margin na etapie definiowania GTV)

7 GTV: na podstawie PET-CT 1. PET-CT: wykonane dla celów diagnostycznych w innej pozycji niż pozycja leczenia 2. PET-CT: wykonane w pozycji leczenia na swobodnym oddechu ( acquired in the treatment position without respiration compensation ) 3. 4D-PET-CT: wykonane w pozycji leczenia w korelacji z oddechem

8

9 GTV: na podstawie PET-CT 1. PET-CT diagnostyczne ( not acquired in the treatment position ): PET-CT używane tylko do identyfikacji tkanek patologicznych ( PET should be used only for identifying tissues which contain tumor ). Guz konturowany na TK ( Edges of GTV contoured on CT set ) Moja propozycja: robić fuzję na guz/śródpiersie celem oceny ruchów oddechowych, ale kontury zaznaczane na CT (poprawka na nieadekwatną fuzję i progresję guza).

10 GTV: na podstawie PET-CT 2. PET-CT do planowania na swobodnym oddechu ( acquired in the treatment position without respiration compensation ): PET wykonywany na swobodnym oddechu, obrazy są zamazane przez ruch oddechowy i pozwalają na wyznaczenie respiratory expanded regtv (GTV zawiera już IM)

11 GTV: na podstawie PET-CT 2. PET-CT do planowania na swobodnym oddechu ( acquired in the treatment position without respiration compensation ): W przypadku planowania 4D-CT; fuzji dokonujemy na Serii Average (AIP: Average Intensity Projection), służącej do planowania i dokonujemy porównania pomiędzy ITV z 4D, a regtv z 3D-PET-CT

12 GTV: na podstawie PET-CT 3. 4D-PET-CT wykonywany w pozycji leczenia z uwzględnieniem ruchu oddechowego GTV konturowany na na fuzji 4D-PET-CT z 4D- CT

13 CTV, PTV: na podstawie PET-CT bez planowania 4D CTV: regtv + 5 mm (z poprawką na sąsiedztwo naturalnych barier) Tak utworzone CTV tj. I-CTV PTV = I-CTV (long) mm (błąd ułożenia, błędy dozymetrii/konturowania, ruchomość rezydualna) Re-GTV I-CTV PTV

14 Planowanie 4D TK wykonywana z markerem i kamerą rejestrującą ruch oddechowy (ocena toru oddechowego przed badaniem): zalecana obecność lekarza Każdy pozycja stołu badania obejmuje czas równy, co najmniej długości fazy oddechowej Następnie wyodrębnienie z całości badania 10 serii odpowiadających odpowiednim fazom cyklu oddechowego

15 Planowanie 4D

16 Planowanie 4D Serie 10 faz MIP Maximum Intensity Projection MiniIP AIP - Average Intensity Projection Underberg, IJROBP 2005 Do konturowania ITV! Do planowania!

17 Planowanie 4D GTV definiowane na MIP (Maximum Intensity Projection) i sprawdzany na serii z każdej fazy oddechowej, następnie kopiowany do zrekonstruowanej serii AIP (Average Intensity Projection) i tak powstaje ITV. MIP: zrekonstruowana seria na TK; dla każdego voxela wybierana jest najwyższa wartość gęstości, jaka została zebrana podczas ruchu oddechowego (jeśli guz choć raz przebywał w cyklu oddechowym w danym Voxelu, to jest zarejestrowany), GTV na MIP zwykle odpowiada ITV, ale konieczność sprawdzenia MIP nie nadaje się do planowania, bo ma zafałszowane przez rekonstrukcję jednostki Hounsfield a (HU) Seria Average ma uśrednione HU, stąd ta seria służy do planowania RT

18 Planowanie 4D: pułapki Konieczna ocena amplitudy oraz regularności toru oddechowego CBCT to obraz 3-wymiarowy, zniekształca obraz Większa amplituda oraz mniejsza regularność, większy margines jest konieczny Clements, Med. Phys 2013

19 GTV Zależność od: Metod obrazowania Intencji leczenia Różnice w definiowaniu obszaru (w piśmiennictwie :12% - 60%) zmniejszają się wraz z: - Wprowadzaniem, respektowaniem protokołów leczenia, kształceniem - Rozwojem metod obrazowania (Steenbakkers, IJROBP 2006); POD WARUNKIEM DOBREJ ZNAJOMOŚCI TYCH METOD, W POCZATKOWYM OKRESIE EFEKT MOŻE BYĆ ODWROTNY!

20 GTV: GUZ Zdefiniowanie okna: dla guzów obwodowych: 1600; -600; dla śródpiersia: 400; 20 (De Ruysscher, R&O 2017) Kontrast: w przypadku konieczności odróżnienia guza od naczyń wnęki jest przydatny Guz niewidoczny w badaniach radiologicznych: radiologically occult (czułość i swoistość PET-CT 75-85%) (Pasic, 2005): moja rekomendacja: konturowanie CTV.

21 GTV: WĘZŁY W TK: patologia 1,0 cm w krótkiej osi. PET-CT: wyższa czułość od TK: czułość/swoistość PET 0,74 / 0,85 porównując do 0,51 /0,85 w CT (Silvestri, 2007) W przypadku III st. zaawansowania czułość PET jeszcze niższa: ok. 60% (Videtic, 2008).

22 GTV: WĘZŁY Prawdopodobieństwo zajęcia przez nowotwór: ww. chł. PET(-) 1-1,5 cm; 5%, dla ww. chł, PET(-) >1,5 cm: 21% (De Langen, 2006) Moja rekomendacja: GTV węzłowy: wszystkie ww. chł >1,5cm, niezależnie od wychwytu w PET + wychwytujące znacznik

23 GTV: Rola PET-CT Wyższa wartość predykcyjna od TK w ocenie ww. chłonnych śródpiersia Wartość w odróżnianiu guza od niedodmy (Nestle, R&O 2006) Zmiany intencji leczenia (śr. 22%) i obszaru napromieniania (śr. 43%) przypadków (Hallqvist, RO 2017)

24 GTV: Rola PET-CT Zmiana intencji leczenia po wykonaniu PET-CT

25 GTV: Rola PET-CT Zmiana obszaru napromieniania po wykonaniu PET-CT

26

27 Wg Devic, IJROBP 2010

28 GTV: Rola PET-CT Sposoby konturowania z zastosowaniem PET-CT 1. QVM (Qualitative Visual Method); jakościowa metoda oceny wzrokowej: rekomendowana przez EORTC (2011); ma swoich przeciwników 2. Metoda progów: 40%, 41%, 42%; rekomendowana przez EANM 3. Metoda arbitralnego SUV: 2,5 4. Metoda adaptacyjna (funkcja liniowa SUV); Gradient- based method (Louvain): brak szerszej walidacji, jak dotychczas.

29 GTV: po CHT indukcyjnej Brak badań prospektywnych Kanadyjskie badanie ankietowe wśród lekarzy: 42% lekarzy leczy obszary po CHT; różnice nawet wśród lekarzy z tych samych ośrodków (Tai, 2004)

30 GTV: po CHT indukcyjnej W przypadku regresji guza po CHT: wszystkie badania prospektywne z wyjątkiem 1ego (CHARTWEL) zalecały leczenie objętości sprzed CHT Stacje węzłowe zawierające patologiczne ww. chł. przed CHT włączane do obszaru napromieniania PET-CT po CHT niediagnostyczny

31 GTV: po CHT indukcyjnej Wskazana fuzja z obrazami sprzed CHT i następnie decyzja o włączeniu do obszaru napromieniania, Lagerwaard i wsp. Lung Cancer 2002

32 CTV Wokół guza w obrębie miąższu płuca W obrębie oskrzela (śluzówka, podśluzówkowo, śródściennie) Wokół patologicznych węzłów chłonnych ENI

33 CTV: margines wokół guza w płucu Najobszerniejsza literatura; Giraud (2000): 8 mm adenoca; 6 mm r.płaskonabłonkowy (margines 5 mm pokrywa 91% r.płaskonabł., 80% adenoca) Grills (2007): 9 mm (przy oknie płucnym dla GTV) dla adenoca Van Loon (2010): 26 mm (!), aby pokryć marginesy w 90%; połowa przypadków nie miała mikroskopowego nacieku wokół guza w ogóle Rekomendacje EORTC (2017): 5 mm z poprawką na rozmiar zmiany, obrazowanie, histologię.

34 CTV: margines w obrębie oskrzela Dane z zakresu chirurgii i brachyterapii: brak zainteresowania w teleradioterapii 1,5 2,0 cm w chirurgii; ok. 1 cm w brachyterapii HDR 30% centralnych guzów ma mikroskopowy proksymalny naciek: średnia długość 10 mm (Kara, 2001) Moja rekomendacja: w przypadku guzów centralnych zadbać o włączenie do CTV proksymalnie 1 cm drogi oddechowej

35 CTV: margines wokół patologicznych węzłów chłonnych Yuan (2007): ww. chł: mm - 3 mm; mm mikroskopowe nacieki do 12 mm: ww. chł > 30 mm nie były włączone do badania Możliwość podejścia do tego zagadnienia: konturowanie całych stacji węzłowych: (de Ruysscher 2008; Kępka 2009) Rekomendacje EORTC (2017): 5 mm z uwzględnienie, barier anatomicznych

36 ENI Wg rekomendacji EORTC (2017): ENI NIE POWINNO BYĆ STOSOWANE Radioterapia pooperacyjna dla pn2 formą ENI W Zakładzie RT WIM: ENI ma zastosowanie u pacjentów w III st. zaawansowania, którzy: nie mają badania PET-CT; większe zaawansowanie węzłowe (>2 ww. chł. patolog., lub 1 o śr. >3cm) odpowiednia rezerwa oddechowa

37 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk

38 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk Atlas Michigan (Chapet, IJROBP 2005) Walidacja Atlasu: (Kepka, R&O 2007, IJROBP 2009)

39 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk Klasyfikacja ww. chł. dla nowej 7ej klasyfikacji TNM (IASCL, 2009): zmiany w granicach ww. chł. Atlas Michigan TNM 7 ed. 2009

40 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk Klasyfikacja ww. chł. dla nowej 7ej ed. klasyfikacji TNM (IASCL, 2009): zmiany w granicach ww. chł. (Zielony Atlas Michigan; Czerwony TNM 7ed.)

41 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC)

42

43 Nowe granice LNS w TK w stos. do Atlasu Michigan Itazawa, 2017 Itazawa, 2017

44 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC) Lynch, 2013 Lynch, 2013

45 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC) Lynch, 2013 Lynch, 2013

46 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC) Lynch, 2013 Lynch, 2013

47 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC) Lynch, 2013 Lynch, 2013

48 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC) Lynch, 2013

49 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC) Lynch, 2013

50 CTV: granice stacji węzłowych śródpiersia i wnęk TNM 7e wydanie (IASLC) Lynch, 2013

51 Różnice między Atlasem Lynch a (2013) i Japońskim (2017) Rozróżnienie naczyniowej składowej 10L; LNS 7 i 8 mają różne granice LNS 5: inna granica dolna Itazawa, 2017

52 Itazawa, 2017 Chapet, 2005 Lynch, 2013 Itazawa, 2017

53 Atlasy konturowania ww. chłonnych Mają służyć do pomocy radioterapeucie W Atlasach IASLC lepszy opis ww. chł. wnęki Pozostałe stacje węzłowe: wybór rekomendacji uzależniony od intencji leczenia i ryzyka toksyczności Konsensus zakładowy w protokole powinien być określony

54 Radioterapia pooperacyjna Stosowana w: pn2 R1 Definicja niedoszczętnej resekcji incomplete resection consensus IASLC 2005 (Rami-Porta R, i wsp. Lung Cancer 2005;49:25-33) Obecność guza w marginesie (oskrzelowy, naczyniowe, okołooskrzelowe, obwodowe) chirurgicznym, Przekraczanie torebki ww. chł. usuniętych osobno (N2) lub w marginesie (N1), Obecność komórek raka w płynie pobranym z opłucnej lub osierdzia, Ww. chł. (+) nieusunięte przez chirurga (R2, jeśli jest to oparte na raporcie chirurgicznym)

55 Radioterapia pooperacyjna

56 Radioterapia pooperacyjna Obszar napromieniania w badaniu polskim CTV: zawsze! wszystkie zajęte w badaniu patololog. ww. chł., kikut oskrzela, wnęka po stronie guza, LNS7 i LNS4; + 3A do górnej krawędzi łuku aorty; wszystkie pomiędzy LNS zajętymi przez nowotwór Dla lewej strony: dodatkowo LNS5 Definicja LNS zgodnie z wytycznymi Uniwersytetu Michigan (Chapet, IJROBP, 2005) rekomendowana w trakcie; badanie rozpoczęto w 2003 roku PTV: +1 cm do CTV Kepka, R&O, 2011

57 Radioterapia pooperacyjna Obszar napromieniania w badaniu polskim Kepka/Bujko, R&O, 2011

58 Radioterapia pooperacyjna Obszar napromieniania w badaniu LungART CTV: zawsze! wszystkie zajęte w badaniu patolog. ww. chł., kikut oskrzela, wnęka po stronie guza, opłucna śródpiersia przylegająca do usuniętego guza LNS7 i LNS4; + 1 stacja węzłowa powyżej i poniżej zajętej LNS + wszystkie pomiędzy 2 zajętymi Dla lewej strony: dodatkowo LNS5 i LNS6 Definicja LNS zgodnie z wytycznymi Uniwersytetu Michigan (Chapet, IJROBP, 2005) PTV: 0.5 cm w płaszczyźnie poprzecznej i 1 cm w podłużnej (ewent. modyfikacje, jeśli planowanie 4D) Spoelstra, IJROBP, 2010

59 Radioterapia pooperacyjna Różnice w konturowaniu wśród ekspertów w badaniu LungART; Spoelstra, IJROBP, 2010

60 Radioterapia pooperacyjna Rekomendacje EORTC (2017): Kikut oskrzela, zajęte stacje ww. chł, wnęka po stronie guza, LNS 4 (obustronnie) i LNS 7; Moja rekomendacja: dodać do tego LNS 5 dla strony lewej i stacje między zajętymi ww.chł, +/1 powyżej zajętych ww.chł.+ uwzględnić lożę po guzie (miejsce styku guza ze śródpiersiem sprzed operacji)

61 Radioterapia pooperacyjna R1 (oskrzelowy, naczyniowy) R1N0 (N1?) Brak wskazań do ENI, napromienianie na obszar braku radykalizmu Wskazania do ENI nie są całkowicie nieuzasadnione, przynajmniej na obszar wokół wnęki i dolnych przytchawiczych; R1 zwiększone ryzyko przerzutów do ww.chł. (Kara, 2002) W materiale COI: zwiększone ryzyko wznowy regionalnej u chorych z pn0/1r1 leczonych z pominięciem ENI w porównaniu z chorymi pn0/1r1 napromienianymi elektywnie (Olszyna/Socha, Lung Cancer, 2013) W przypadku R1 i resekcji niepewnej; bez wykonania PET- CT przed operacją zastosuj ENI

62 PTV: ITV + margines na błędy ułożenia Marginesy się nie sumują; Sonke & Belderbos (Sem Radiat Oncol, 2010)

63 Dziękuję za uwagę

Jak zastosowanie PET-TK do planowania leczenia zmienia zasady konturowania w NDRP i DRP? Lucyna Kępka

Jak zastosowanie PET-TK do planowania leczenia zmienia zasady konturowania w NDRP i DRP? Lucyna Kępka Jak zastosowanie PET-TK do planowania leczenia zmienia zasady konturowania w NDRP i DRP? Lucyna Kępka 16.11.2018 Plan prezentacji Planowanie w oparciu o PET-TK: rekomendacje - NDRP i DRP Rola PET-TK w

Bardziej szczegółowo

Anatomia radiologiczna raka przełyku, raka żołądka i raka trzustki z uwzględnieniem grup węzłowych. Joanna Socha

Anatomia radiologiczna raka przełyku, raka żołądka i raka trzustki z uwzględnieniem grup węzłowych. Joanna Socha Anatomia radiologiczna raka przełyku, raka żołądka i raka trzustki z uwzględnieniem grup węzłowych Joanna Socha ANATOMIA RADIOLOGICZNA dla radioterapeuty: PRZEŁYK, EGJ CTV węzłowy Które stacje węzłowe

Bardziej szczegółowo

S T R E S Z C Z E N I E

S T R E S Z C Z E N I E STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych

Bardziej szczegółowo

RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA

RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA TECHNICZNE ASPEKTY RADIOTERAPII I RADIOCHEMIOTERAPII wykład na konferencji: 3R Krzysztof Składowski Dyrektor Oddziału COI w Gliwicach Kierownik I Kliniki Radioterapii i Chemioterapii

Bardziej szczegółowo

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie Rapid Arc w Radioterapii Raka Płuca. Marzena Janiszewska

Zastosowanie Rapid Arc w Radioterapii Raka Płuca. Marzena Janiszewska Zastosowanie Rapid Arc w Radioterapii Raka Płuca Marzena Janiszewska Rola radioterapii w leczeniu raka płuca Tylko ok. 25% chorych może być poddanych leczeniu chirurgicznemu Wg badań epidemiologicznych

Bardziej szczegółowo

Radioterapia stereotaktyczna w raku płuca: zasady planowania i frakcjonowanie w zależności od lokalizacji guza. Lucyna Kępka

Radioterapia stereotaktyczna w raku płuca: zasady planowania i frakcjonowanie w zależności od lokalizacji guza. Lucyna Kępka Radioterapia stereotaktyczna w raku płuca: zasady planowania i frakcjonowanie w zależności od lokalizacji guza Lucyna Kępka 16.11.2018 Wczesny rak płuca: Epidemiologia Lobektomia z usunięciem reg. ww.

Bardziej szczegółowo

RAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU DR N. MED. M. MATECKA NOWAK 21 KWIETNIA 2007

RAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU DR N. MED. M. MATECKA NOWAK 21 KWIETNIA 2007 RAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU DR N. MED. M. MATECKA NOWAK 21 KWIETNIA 2007 PIERWOTNY RAK PŁUCA I MIEJSCE W ZACHOROWALNOŚCI I UMIERALNOŚCI NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WŚRÓD

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska

WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH Anna Niwińska 4 RÓŻNE SYTUACJE KLINICZNE RAK PIERSI PIERWOTNIE OPERACYJNY kt1n0-t2n1 I-IIB stopień Klasyczna operacja

Bardziej szczegółowo

Dr hab. n. med. Janusz Skowronek

Dr hab. n. med. Janusz Skowronek Dr hab. n. med. Janusz Skowronek Zakład Brachyterapii Wielkopolskie Centrum Onkologii 19 maja 2007 r. 1 RT raka płuca 19.05.2007 2 1. LECZENIE RADYKALNE A. chorzy nie wyrażający zgody na zabieg, B. chorzy

Bardziej szczegółowo

Jarosław B. Ćwikła. Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Jarosław B. Ćwikła. Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Nowe algorytmy oceny odpowiedzi na leczenie w badaniach strukturalnych, dużo dalej niż klasyczne kryteria RECIST Jarosław B. Ćwikła Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Radiologiczna

Bardziej szczegółowo

FIZYCZNE PODSTAWY RADIOTERAPII ZASADY RADIOTERAPII ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA TERAPEUTYCZNEGO ENERGIA PROMIENIOWANIA RODZAJE PROMIENIOWANIA

FIZYCZNE PODSTAWY RADIOTERAPII ZASADY RADIOTERAPII ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA TERAPEUTYCZNEGO ENERGIA PROMIENIOWANIA RODZAJE PROMIENIOWANIA FIZYCZNE PODSTAWY RADIOTERAPII ZASADY RADIOTERAPII WILHELM CONRAD ROENTGEN PROMIENIE X 1895 ROK PROMIENIOWANIE JEST ENERGIĄ OBEJMUJE WYSYŁANIE, PRZENOSZENIE I ABSORPCJĘ ENERGII POPRZEZ ŚRODOWISKO MATERIALNE

Bardziej szczegółowo

TERAPIA PROTONOWA. Proseminarium magisterskie 18 X 2005 1/36. Marta Giżyńska

TERAPIA PROTONOWA. Proseminarium magisterskie 18 X 2005 1/36. Marta Giżyńska TERAPIA PROTONOWA Proseminarium magisterskie 18 X 2005 1/36 W skrócie... Cele terapii Słownictwo Własności wiązki protonowej Cele strategiczne Technika wielopolowa Technika rozpraszania Porównanie z techniką

Bardziej szczegółowo

RADIOTERAPIA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWO PŁCIOWEGO U MĘŻCZYZN DOSTĘPNOŚĆ W POLSCE

RADIOTERAPIA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWO PŁCIOWEGO U MĘŻCZYZN DOSTĘPNOŚĆ W POLSCE RADIOTERAPIA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWO PŁCIOWEGO U MĘŻCZYZN DOSTĘPNOŚĆ W POLSCE Marcin Hetnał Centrum Onkologii Instytut im. MSC; Kraków Ośrodek Radioterapii Amethyst RTCP w Krakowie Radioterapia Radioterapia

Bardziej szczegółowo

Pojedynczy guzek płuca

Pojedynczy guzek płuca Pojedynczy guzek płuca Postępowanie z pojedynczymi guzkami płuca: punkt widzenia torakochirurga Operować, czy nie operować? 1. Jeśli nie operować, to co dalej? - w ogóle nie obserwować? - obserwować? (co

Bardziej szczegółowo

TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA

TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA Jerzy Walecki, Andrzej Lewszuk OGÓLNE WSKAZANIA DO STOSOWANIA METODY Wprowadzenie tomografii komputerowej (TK) stało się przełomem w diagnostyce radiologicznej. Istotą badania jest możliwość otrzymania

Bardziej szczegółowo

Rak trzonu macicy. Radioterapia samodzielna lub w skojarzeniu z leczeniem systemowym. Czy są jasne wytyczne?

Rak trzonu macicy. Radioterapia samodzielna lub w skojarzeniu z leczeniem systemowym. Czy są jasne wytyczne? Rak trzonu macicy. Radioterapia samodzielna lub w skojarzeniu z leczeniem systemowym. Czy są jasne wytyczne? dr n. med. Katarzyna Raczek-Zwierzycka III Klinika Radioterapii i Chemioterapii Centrum Onkologii-Instytut

Bardziej szczegółowo

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości: REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE

Bardziej szczegółowo

Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie

Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? W kierunku obserwacji bez chirurgii u chorych z kliniczną całkowitą

Bardziej szczegółowo

OD ROZPOZNANIA DO NAPROMIENIANIA. Edyta Dąbrowska

OD ROZPOZNANIA DO NAPROMIENIANIA. Edyta Dąbrowska OD ROZPOZNANIA DO NAPROMIENIANIA Edyta Dąbrowska METODY LECZENIA NOWOTWORÓW - chirurgia - chemioterapia - radioterapia CEL RADIOTERAPII dostarczenie wysokiej dawki promieniowania do objętości tarczowej

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA, KRYTETRIA I WARUNKI WYKONYWANIA PROCEDUR WYSOKOSPECJALISTYCZNYCH RADIOTERAPII

CHARAKTERYSTYKA, KRYTETRIA I WARUNKI WYKONYWANIA PROCEDUR WYSOKOSPECJALISTYCZNYCH RADIOTERAPII CHARAKTERYSTYKA, KRYTETRIA I WARUNKI WYKONYWANIA PROCEDUR WYSOKOSPECJALISTYCZNYCH RADIOTERAPII 12.1 Radioterapia z zastosowaniem techniki konformalnej, niekoplanarnej, stereotaktycznej lub śródoperacyjnej

Bardziej szczegółowo

LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY. Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi

LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY. Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi II Kongres PTGO, POZNAŃ 2011 ARGUMENTY "ZA" ARGUMENTY "PRZECIW"

Bardziej szczegółowo

Radioterapia w ramach leczenia skojarzonego chorych na DKRP (sekwencyjna i jednoczesna radiochemioterapia) rekomendacje i rzeczywistość

Radioterapia w ramach leczenia skojarzonego chorych na DKRP (sekwencyjna i jednoczesna radiochemioterapia) rekomendacje i rzeczywistość Radioterapia w ramach leczenia skojarzonego chorych na DKRP (sekwencyjna i jednoczesna radiochemioterapia) rekomendacje i rzeczywistość dr hab. n. med. A. Maciejczyk Dolnośląskie Centrum Onkologii Zakład

Bardziej szczegółowo

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej

Bardziej szczegółowo

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.

Bardziej szczegółowo

Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego

Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Kliknij ikonę, aby dodać obraz 888 cystektomii

Bardziej szczegółowo

Krytycznie o PCI: czy wskazana ochrona hipokampa? Lucyna Kępka

Krytycznie o PCI: czy wskazana ochrona hipokampa? Lucyna Kępka Krytycznie o PCI: czy wskazana ochrona hipokampa? Lucyna Kępka 16.11.2018 Plan wykładu PCI w LD SCLC (u kogo nie stosować?) PCI w ED SCLC (kontrowersje) PCI w NSCLC Toksyczność PCI Definiowanie obszaru

Bardziej szczegółowo

rola i miejsce brachyterapii

rola i miejsce brachyterapii Radykalna radioterapia raka płuca rola i miejsce brachyterapii dr hab. n. med. Janusz Skowronek, prof. dr hab. n. med. Witold Młynarczyk Zakład Brachyterapii, Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poznań Zakopane,

Bardziej szczegółowo

WBRT czy radiochirurgia w przerzutach do mózgu, jako leczenie samodzielne i pooperacyjne: międzynarodowe rekomendacje i polskie realia

WBRT czy radiochirurgia w przerzutach do mózgu, jako leczenie samodzielne i pooperacyjne: międzynarodowe rekomendacje i polskie realia WBRT czy radiochirurgia w przerzutach do mózgu, jako leczenie samodzielne i pooperacyjne: międzynarodowe rekomendacje i polskie realia Lucyna Kępka 16.11.2018 Plan prezentacji 1. Przerzuty do mózgu: RT,

Bardziej szczegółowo

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki.

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień

Bardziej szczegółowo

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie

Bardziej szczegółowo

Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy

Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy Katarzyna Fronczewska-Wieniawska Małgorzata Kobylecka Leszek Królicki Zakład Medycyny Nuklearnej

Bardziej szczegółowo

RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos

RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos 1. Opis umiejscowienia materiału (wycinka) Otrzymano Materiał świeŝy (nieutrwalony) Materiał utrwalony w formalinie Nieokreślono

Bardziej szczegółowo

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Radioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny

Radioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny Radioterapia stereotaktyczna przerzutów do OUN Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do

Bardziej szczegółowo

GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz

GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito

Bardziej szczegółowo

RECIST oczami radiologa. Katarzyna Steinhof-Radwańska

RECIST oczami radiologa. Katarzyna Steinhof-Radwańska RECIST oczami radiologa Katarzyna Steinhof-Radwańska RECIST-(Response Evaluation Criteria In Solid Tumors ) to zbiór zasad określających odpowiedź na zastosowane leczenie u pacjenta z chorobą nowotworową,

Bardziej szczegółowo

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;

Bardziej szczegółowo

Piotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi

Piotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Obserwowane są samoistne regresje zmian przerzutowych

Bardziej szczegółowo

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory

Bardziej szczegółowo

Jak promieniowaniem jonizującym pokonać raka płuca? Anna Wrona Gdański Uniwersytet Medyczny

Jak promieniowaniem jonizującym pokonać raka płuca? Anna Wrona Gdański Uniwersytet Medyczny Jak promieniowaniem jonizującym pokonać raka płuca? Anna Wrona Gdański Uniwersytet Medyczny Plan prezentacji Radioterapia jako metoda leczenia onkologicznego Podstawowa rola radioterapii w leczeniu miejscowo

Bardziej szczegółowo

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis

Bardziej szczegółowo

Zasady konturowania obszarów tarczowych po radykalnej prostatektomii Konturowanie węzłów chłonnych. Justyna Chałubińska-Fendler

Zasady konturowania obszarów tarczowych po radykalnej prostatektomii Konturowanie węzłów chłonnych. Justyna Chałubińska-Fendler Zasady konturowania obszarów tarczowych po radykalnej prostatektomii Konturowanie węzłów chłonnych Justyna Chałubińska-Fendler Kiedy i jakie obszary należy konturować u chorych zakwalifikowanych do uzupełniającej

Bardziej szczegółowo

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,

Bardziej szczegółowo

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy

Bardziej szczegółowo

IX Zjazd Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej

IX Zjazd Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej IX Zjazd Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej PIĄTEK, 18 PAŹDZIERNIKA 2019 ROKU 10.00 Rozpoczęcie zjazdu 10.00 11.10 Brachyterapia Przewodniczący: dr n. med. Wojciech Burchardt, dr n. med.

Bardziej szczegółowo

Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa

Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa ROZPOZNAWANIE: PET - CT W ONKOLOGII poszukiwanie ognisk choroby - wczesne wykrywanie różnicowanie zmian łagodnych

Bardziej szczegółowo

Nowe wytyczne siódmej edycji klasyfikacji TNM raka płuca w ocenie patomorfologicznej (ptnm)

Nowe wytyczne siódmej edycji klasyfikacji TNM raka płuca w ocenie patomorfologicznej (ptnm) ARTYKUŁ REDAKCYJNY Renata Langfort Zakład Patomorfologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie Nowe wytyczne siódmej edycji klasyfikacji TNM raka płuca w ocenie patomorfologicznej (ptnm) The new

Bardziej szczegółowo

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne

Bardziej szczegółowo

Przykładowe badania PET/CT wykonane w ZMN SCO

Przykładowe badania PET/CT wykonane w ZMN SCO Przykładowe badania PET/CT wykonane w ZMN SCO Pacjentka lat 47 ocena zmian w płucach w poszukiwaniu ogniska pierwotnego liczne zmiany meta w obu płucach, w układzie kostnym, wątrobie i węzłach chłonnych

Bardziej szczegółowo

Radio(chemio)terapia w raku przełyku-przedoperacyjna, samodzielna, pooperacyjna. Justyna Chałubińska-Fendler Centrum Radioterapii Amethyst

Radio(chemio)terapia w raku przełyku-przedoperacyjna, samodzielna, pooperacyjna. Justyna Chałubińska-Fendler Centrum Radioterapii Amethyst Radio(chemio)terapia w raku przełyku-przedoperacyjna, samodzielna, pooperacyjna Justyna Chałubińska-Fendler Centrum Radioterapii Amethyst Leczenie raka przełyku jako przykład leczenia wielodyscyplinarnego

Bardziej szczegółowo

Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy

Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy Katarzyna Fronczewska-Wieniawska Małgorzata Kobylecka Leszek Królicki Zakład Medycyny Nuklearnej

Bardziej szczegółowo

(Carcinoma of the Adrenal Gland)

(Carcinoma of the Adrenal Gland) RAK KORY NADNERCZA (dotyczy pacjentów>20 roku Ŝycia) (Carcinoma of the Adrenal Gland) Barbara Górnicka, Łukasz Koperski 1. Materiał chirurgiczny: nadnercze, nadnercze z tkankami otaczającymi (określ) Inne

Bardziej szczegółowo

Radiochirurgia stereotaktyczna chorych na raka płuca

Radiochirurgia stereotaktyczna chorych na raka płuca Radiochirurgia stereotaktyczna chorych na raka płuca dr hab. n. med. Wojciech Majewski Zakład Radioterapii, Centrum Onkologii-Instytut, Oddział w Gliwicach Radioterapia stereotaktyczna (radiochirurgia)

Bardziej szczegółowo

Gynecologic Oncology Dr hab. med. Paweł Blecharz Klinika Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii, Instytut, Oddział Kraków

Gynecologic Oncology Dr hab. med. Paweł Blecharz Klinika Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii, Instytut, Oddział Kraków Gynecologic Oncology 2013 Dr hab. med. Paweł Blecharz Klinika Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii, Instytut, Oddział Kraków IMRT w raku szyjki macicy IMRT intensity-modulated radiation therapy

Bardziej szczegółowo

Rak płuca - co możemy zaoferować naszym pacjentom?

Rak płuca - co możemy zaoferować naszym pacjentom? Dostępne online www.journals.wco.pl/los Zeszyty Naukowe WCO, Letters in Oncology Science 2018;15(2):66-70 Praca poglądowa/review paper Letters in Oncology Science ISSN 2543-6724 ZESZYTY NAUKOWE WIELKOPOLSKIEGO

Bardziej szczegółowo

Brachyterapia radykalna nowotworów

Brachyterapia radykalna nowotworów Brachyterapia radykalna nowotworów głowy i szyi wyniki wstępne Janusz Skowronek Zakład Brachyterapii Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poznań 04.08.2006 04.08.2006 1 Metody brachyterapii stosowane w radykalnym

Bardziej szczegółowo

Rola brachyterapii w leczeniu wznowy miejscowej raka stercza

Rola brachyterapii w leczeniu wznowy miejscowej raka stercza Rola brachyterapii w leczeniu wznowy miejscowej raka stercza dr hab. med. Roman Makarewicz, prof. UMK Katedra i Klinika Onkologii i Brachyterapii Collegium Medicum UMK Centrum Onkologii w Bydgoszczy JASTRZĘBIA

Bardziej szczegółowo

ASTRO 2018 Brachyterapia. Mateusz Dąbkowski, Warszawa,

ASTRO 2018 Brachyterapia. Mateusz Dąbkowski, Warszawa, ASTRO 2018 Brachyterapia Mateusz Dąbkowski, Warszawa, 15.06.2018 Poverty, P. Picasso, 1903 The Withworth Gallery, Manchester Plan prezentacji 1. Rak stercza NRG/RTOG0232- jakość życia LDR vs HDR (LDR-like)

Bardziej szczegółowo

Możliwości pozytonowej emisyjnej tomografii ( PET ) w prowadzeniu pacjenta ze szpiczakiem mnogim.

Możliwości pozytonowej emisyjnej tomografii ( PET ) w prowadzeniu pacjenta ze szpiczakiem mnogim. Możliwości pozytonowej emisyjnej tomografii ( PET ) w prowadzeniu pacjenta ze szpiczakiem mnogim. Bogdan Małkowski Zakład Medycyny Nuklearnej Centrum Onkologii Bydgoszcz Zastosowanie fluorodeoksyglukozy

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy

Bardziej szczegółowo

Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007

Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy

Bardziej szczegółowo

SESJA 7. Nowotwory regionu głowy i szyi. Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski

SESJA 7. Nowotwory regionu głowy i szyi. Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski SESJA 7 Nowotwory regionu głowy i szyi Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski .Squamous cell carcinoma of the head and neck has been a paragon tumour for studying the effect of clinical radiobiological modification,

Bardziej szczegółowo

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;

Bardziej szczegółowo

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła

Bardziej szczegółowo

ABC tomografii komputerowej

ABC tomografii komputerowej ABC tomografii komputerowej Tomografia (od gr.: tome cięcie i grafein pisanie) metoda pozwalająca na uzyskiwanie obrazów przekrojów badanej okolicy ciała. Określenie o szerokim znaczeniu, najczęściej kojarzone

Bardziej szczegółowo

Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca

Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca Bevacizumab Bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny jest wskazany w leczeniu pierwszego

Bardziej szczegółowo

Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej

Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej Jednym z najczęstszych miejsc, gdzie nowotwory narządu ruchu dają przerzuty, są płuca Część zmian stwierdzanych w płucach będzie wymagała

Bardziej szczegółowo

Próba oceny jakości radioterapii na podstawie analizy planów leczenia napromienianiem 5 dzieci z rozpoznaniem nerwiaka zarodkowego w stopniu IV

Próba oceny jakości radioterapii na podstawie analizy planów leczenia napromienianiem 5 dzieci z rozpoznaniem nerwiaka zarodkowego w stopniu IV NOWOTWORY Journal of Oncology 2007 volume 57 Number 5 573 578 Próba oceny jakości radioterapii na podstawie analizy planów leczenia napromienianiem 5 dzieci z rozpoznaniem nerwiaka zarodkowego w stopniu

Bardziej szczegółowo

Lublin, 26 maja, 2015 roku

Lublin, 26 maja, 2015 roku Lublin, 26 maja, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Iwony Kubickiej- Mendak pt. Ocena przyczyn niepowodzenia leczenia i ryzyka późnych powikłań brachyterapii LDR i HDR chorych na raka szyjki macicy

Bardziej szczegółowo

III Klinika Radioterapii i Chemioterapii

III Klinika Radioterapii i Chemioterapii Nowotwory neuroendokrynne płuca Wiesław Bal Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Gliwicach Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Rafał Tarnawski WHO 2004 WHO 2015 - Bond. James

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19 Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.

Bardziej szczegółowo

Radioterapia radykalna i paliatywna w szpiczaku plazmocytowym. Dr n. med. Katarzyna Pudełek

Radioterapia radykalna i paliatywna w szpiczaku plazmocytowym. Dr n. med. Katarzyna Pudełek Radioterapia radykalna i paliatywna w szpiczaku plazmocytowym Dr n. med. Katarzyna Pudełek Rola radioterapii w szpiczaku plazmocytowym Radykalna radioterapia szpiczaka odosobnionego kostnego i pozakostnego

Bardziej szczegółowo

Incidental irradiation obszary dawek pominiętych w radioterapii konformalnej: zysk terapeutyczny i/lub ryzyko późnych powikłań

Incidental irradiation obszary dawek pominiętych w radioterapii konformalnej: zysk terapeutyczny i/lub ryzyko późnych powikłań NOWOTWORY Journal of Oncology 2008 volume 58 Number 6 505 512 Incidental irradiation obszary dawek pominiętych w radioterapii konformalnej: zysk terapeutyczny i/lub ryzyko późnych powikłań Bogusław Maciejewski

Bardziej szczegółowo

Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip

Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip 209 Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip Zalecenia postępowania w przypadkach raka jamy ustnej i wargi przedstawiono na 2 planszach, poprzedzono krótkim wprowadzeniem i dokładną charakterystyką

Bardziej szczegółowo

ESMO CONSENSUS CONFERECE on ENDOMETRIAL CANCER we współpracy z ESGO i ESTRO

ESMO CONSENSUS CONFERECE on ENDOMETRIAL CANCER we współpracy z ESGO i ESTRO ESMO CONSENSUS CONFERECE on ENDOMETRIAL CANCER we współpracy z ESGO i ESTRO Andrzej Roszak Spotkanie po ASTRO Łódź 2015 Trendy zachorowalności na nowotwory trzonu macicy w Polsce w latach 1980-2010 5125

Bardziej szczegółowo

Pooperacyjna radioterapia u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca: wyniki badań klinicznych a praktyka kliniczna

Pooperacyjna radioterapia u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca: wyniki badań klinicznych a praktyka kliniczna PRACA POGLĄDOWA ORYGINALNA Lucyna Kępka, Krzysztof Bujko Zakład Teleradioterapii Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Kierownik: dr hab. med. Krzysztof Bujko Pooperacyjna

Bardziej szczegółowo

Brachyterapia w Europie. Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010

Brachyterapia w Europie. Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010 Brachyterapia w Europie Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010 Brachyterapia nazywana terapią kontaktową; jedna z technik leczenia w radioterapii; polega na bezpośrednim napromienianiu zmian chorobowych,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do zestawów standardowych definicji i zaleceń ITMIG dla instytucji

Wprowadzenie do zestawów standardowych definicji i zaleceń ITMIG dla instytucji Wprowadzenie do zestawów standardowych definicji i zaleceń ITMIG dla instytucji Nowotwory grasicy są stosunkowo rzadkie, co w badaniach nad nimi wymusza konieczność zbierania danych z wielu ośrodków zajmujących

Bardziej szczegółowo

Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy)

Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy) Centrum Pulmonologii i posiada w swojej strukturze 8 oddziałów szpitalnych w tym Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej ( zamiennie - torakochirurgii) Oddział został utworzony w latach 50 tych ubiegłego stulecia

Bardziej szczegółowo

Obrazowanie całego ciała - PET/CT: zalety i ograniczenia Whole body imaging - PET/CT: advantages and limitations

Obrazowanie całego ciała - PET/CT: zalety i ograniczenia Whole body imaging - PET/CT: advantages and limitations Obrazowanie całego ciała - PET/CT: zalety i ograniczenia Whole body imaging - PET/CT: advantages and limitations Andrea d'amico, Kamil Gorczewski Zakład Diagnostyki PET COI Gliwice Nowoczesne tomografy

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Bielęda Zakład Fizyki Medycznej Wielkopolskie Centrum Onkologii

Grzegorz Bielęda Zakład Fizyki Medycznej Wielkopolskie Centrum Onkologii Grzegorz Bielęda Zakład Fizyki Medycznej Wielkopolskie Centrum Onkologii Historia implanty stałe 1911 Pasteau -pierwsze doniesienie na temat brachyterapii w leczeniu raka prostaty. Leczenie polegało na

Bardziej szczegółowo

Brachyterapia w leczeniu raka dna jamy ustnej

Brachyterapia w leczeniu raka dna jamy ustnej Mieczysława Jurczyk 1, Karolina Jurczyk 2, Janusz Skowronek 3 Brachyterapia w leczeniu raka dna jamy ustnej Brachytherapy in the treatment of the floor of the mouth cancer 1 Katedra Zdrowia Matki i Dziecka,

Bardziej szczegółowo

BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE

BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE BADANIA RADIOLOGICZNE, TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA, REZONANS MAGNETYCZNY W DIAGNOSTYCE SZPICZAKA MNOGIEGO Bartosz Białczyk Ośrodek Diagnostyki, Terapii i Telemedycyny KSS im. Jana Pawła II Szpiczak mnogi multiple

Bardziej szczegółowo

Typ histopatologiczny

Typ histopatologiczny Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary

Bardziej szczegółowo

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych

Bardziej szczegółowo

J E Z I E R S K A K A R O L I N A

J E Z I E R S K A K A R O L I N A Warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej: Zapobieganie i postępowanie w sytuacjach awaryjnych. J E Z I E R S K A K A R O L I N A Wypadek

Bardziej szczegółowo

Załącznik do OPZ nr 8

Załącznik do OPZ nr 8 Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)

Bardziej szczegółowo

Program XIII Konferencji Polskiej Grupy Raka Płuca listopada 2019 r.

Program XIII Konferencji Polskiej Grupy Raka Płuca listopada 2019 r. Program XIII Konferencji Polskiej Grupy Raka Płuca 21-23 listopada 2019 r. Czwartek 21 listopada 2019 r. Warsztaty 09.00 13.00 Torakochirurgia Instytut Gruźlicy ul. Płocka 26 Warszawa Lunch 13.00-14.00

Bardziej szczegółowo

1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień)

1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień) RAK BRODAWKI VATERA (carcinoma of the ampullary region) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy,

Bardziej szczegółowo

SAMODZIELNA PRACOWNIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ INSTYTUTU KARDIOLOGII W WARSZAWIE Ul. Alpejska 42, Warszawa, tel. (022) , fax: (022)

SAMODZIELNA PRACOWNIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ INSTYTUTU KARDIOLOGII W WARSZAWIE Ul. Alpejska 42, Warszawa, tel. (022) , fax: (022) SAMODZIELNA PRACOWNIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ INSTYTUTU KARDIOLOGII W WARSZAWIE Ul. Alpejska 42, 04-628 Warszawa, tel. (022) 343 4281, fax: (022) 343 4513 KIEROWNIK PRACOWNI: DR HAB. N. MED. ANNA TERESIŃSKA,

Bardziej szczegółowo

Symultaniczny PET/MR zastosowanie w pediatrii

Symultaniczny PET/MR zastosowanie w pediatrii Symultaniczny PET/MR zastosowanie w pediatrii Dr n. med. Małgorzata Mojsak Kierownik Samodzielnej Pracowni Laboratorium Obrazowania Molekularnego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Symultaniczny PET/MR

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka

Bardziej szczegółowo

ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC

ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC płk dr hab. n. med. A. CHCIAŁOWSKI WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA Przeważnie rozpoznanie przypadkowe Powyżej 150

Bardziej szczegółowo

BREAST CANCER UNIT W ZACHODNIOPOMORSKIM

BREAST CANCER UNIT W ZACHODNIOPOMORSKIM ZACHODNIOPOMORSKIE CENTRUM ONKOLOGII BREAST CANCER UNIT W ZACHODNIOPOMORSKIM CENTRUM ONKOLOGII Małgorzata Talerczyk 17.01.2014 WSKAŹNIKI DZIAŁALNOŚCI 2013 r. Liczba hospitalizowanych pacjentów: 11 194

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA PTNM RAKA PŁUCA (7. EDYCJA, 2009)

KLASYFIKACJA PTNM RAKA PŁUCA (7. EDYCJA, 2009) POL J PATHOL 2010; 1 (SUPLEMENT 1): S68-S73 (7. EDYCJA, 2009) RENATA LANGFORT Na początku 2009 r. ukazała się nowa klasyfikacja raka płuca, która jako pierwsza uwzględnia dane z analizy dużej grupy chorych

Bardziej szczegółowo

Technika planowania boostu EBRT w leczeniu miejscowo zaawansowanego nowotworu szyjki macicy

Technika planowania boostu EBRT w leczeniu miejscowo zaawansowanego nowotworu szyjki macicy Technika planowania boostu EBRT w leczeniu miejscowo zaawansowanego nowotworu szyjki macicy Dominika Oborska-Kumaszyńska, Tervinder Matharu Wolverhampton Royal Hospitals, New Cross Hospital, MPCE Department,

Bardziej szczegółowo

Pułapki z pozycji radioterapeuty GLEJAKI. dr n. med. Milena Szacht Centrum Radioterapii CSK MSWiA w Warszawie

Pułapki z pozycji radioterapeuty GLEJAKI. dr n. med. Milena Szacht Centrum Radioterapii CSK MSWiA w Warszawie Pułapki z pozycji radioterapeuty GLEJAKI dr n. med. Milena Szacht Centrum Radioterapii CSK MSWiA w Warszawie Pułapka 1 błędne przekonanie o dobrej skuteczności medycyny w leczeniu glejaków Jestem dobrym

Bardziej szczegółowo

Program specjalizacji z chirurgii onkologicznej - stary tryb

Program specjalizacji z chirurgii onkologicznej - stary tryb Program specjalizacji z chirurgii onkologicznej - stary tryb Program specjalizacji wg. publikacji CMKP Program specjalizacji przygotował zespół ekspertów: Prof. Marek Nowacki- konsultant krajowy w dziedzinie

Bardziej szczegółowo