TERAPIA PROTONOWA. Proseminarium magisterskie 18 X /36. Marta Giżyńska

Transkrypt

1 TERAPIA PROTONOWA Proseminarium magisterskie 18 X /36

2 W skrócie... Cele terapii Słownictwo Własności wiązki protonowej Cele strategiczne Technika wielopolowa Technika rozpraszania Porównanie z techniką fotonowa Technika SPOT SCANNING Treatment planning IMPT Postępowanie z pacjentem Sprawdzenie ułożenia pacjenta Terapia protonowa nowotwory oka 2/36

3 Cele terapii Zdeponowanie dostatecznie dużej dawki w obszarze PTV Ochrona narządów krytycznych i tkanek zdrowych 3/36

4 Słownictwo GTV Gross Tumor Volume CTV Clinical Target Volume PTV Planning Target Volume OAR's Organs at Risk (narządy krytyczne) IMRT Intensity modulated radiotherapy IMXT Intensity modulated radiotherapy with photons IMPT Intensity and energy modulated radiotherapy with protons IMET Intensity and energy modulated radiotherapy with electrons 4/36

5 Własności wiązki protonowej Fotony: 15X Monoenergetyczna wiązka protonów Spread Out Bragg Peak -> rozciągnięty pik Bragg'a 5/36

6 Cele strategiczne 6/36

7 Technika wielopolowa Zmniejszenie dawki o czynnik 2 lub 3 dla wiązki protonowej 7/36

8 Technika rozpraszania Analogia do konwencjonalnej terapii fotonowej Kolimatory wymiary poprzeczne Zakres głębokości, folie rozpraszające, kompensator dobierane indywidualnie dla każdego pacjenta i pola 8/36

9 Technika rozpraszania a terapia fotonowa (1) 9/36

10 Technika rozpraszania a terapia fotonowa (2) 10/36

11 Technika rozpraszania a terapia fotonowa (3) 11/36

12 Technika rozpraszania a terapia fotonowa (4) 12/36

13 Technika SPOT SCANNING (1) PSI Paul Scherrer Institut (Szwajcaria) Ogniskowanie i zakrzywianie wiązki protonów Skanowanie pojedynczymi wiązkami typu pencil beam (=> kropki dawki ) Dobrze zlowkalizowane (w 3 kierunkach) maksimum dawki 13/36

14 Technika SPOT SCANNING (2) 14/36

15 Technika SPOT SCANNING (3) Wiązka równoległa; FWHM=7mm Krok skanowania: 4 5mm Zmiana o objętości 1 litra > ok kropek > poniżej 5min Układ kartezjański 15/36

16 Technika SPOT SCANNING (4) Struktura kompaktowa Średnica: 4m Długość: 7.4m Mimośrodowy stół 16/36

17 Technika SPOT SCANNING (5) 17/36

18 Technika SPOT SCANNING (6) 18/36

19 SPOT SCANNING Treatment Planning (1) Superpozycja pojedynczych pencil beam HU przeliczane na zdolność hamowania protonów odpowiadającą wodzie 19/36

20 SPOT SCANNING Treatment Planning (2) 20/36

21 SPOT SCANNING zmiany głęboko położone 21/36

22 SPOT SCANNING IMPT (1) IMXT IMPT 22/36

23 SPOT SCANNING IMPT (2) 23/36

24 SPOT SCANNING IMPT (3) 24/36

25 SPOT SCANNING POSTĘPOWANIE Z PACJENTEM (1) Przygotowanie do leczenia, indywidualny materac 25/36

26 SPOT SCANNING POSTĘPOWANIE Z PACJENTEM (2) Ustalanie pozycji, a następnie kontrole (topogramy) 26/36

27 SPOT SCANNING POSTĘPOWANIE Z PACJENTEM (3) Ułożenie pacjenta w bunkrze, sprawdzenie położenia (promieniowanie X, radiografia protonowa) 27/36

28 SPOT SCANNING SPRAWDZENIE UŁOŻENIA PACJENTA (1) Obrazowanie rentgenowskie 28/36

29 SPOT SCANNING SPRAWDZENIE UŁOŻENIA PACJENTA (2) Radiografia protonowa 29/36

30 SPOT SCANNING SPRAWDZENIE UŁOŻENIA PACJENTA (3) Radiografia protonowa: zasada działania i obraz fantomu 30/36

31 SPOT SCANNING ZALETY Możliwość napromieniania złożonych struktur Zmienna modulacja zasięgu (głębokości) Pełna konformacyjna rutynowa terapia 3D Nie potrzebny dodatkowy sprzęt (kompensatory, kolimatory, koło do zmiany zasięgu) poza mataracem Możliwość otrzymania niejednorodnego rozkładu dawki Bezpośrednia droga protonów do ciała pacjenta Układ kartezjański leczenie dużych zmian Elastyczność => niejednorodność dawki przy niejednorodnej gęstości Planowanie wsteczne 31/36

32 SPOT SCANNING WADY Bardziej skomplikowana infrastruktura (układ sterujący) Wrażliwość na ruchomość narządów (skanowane większe kropki na większej siatce => zwiększenie liczby powtórzeń/frakcję) 32/36

33 SPOT SCANNING Z KOMPENSATORAMI I KOLIMATORAMI Lepsze rezultaty niż technika rozpraszania 33/36

34 Terapia protonowa nowotwory oka (1) 34/36

35 Terapia protonowa nowotwory oka (2) 35/36

36 DZIĘKUJĘ 36/36