WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH ROŚLIN W DOŚWIADCZENIU WAZONOWYM. Krzysztof Gondek, Michał Kopeć

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH ROŚLIN W DOŚWIADCZENIU WAZONOWYM. Krzysztof Gondek, Michał Kopeć"

Transkrypt

1 Act Agrophysic, 2008, 12(1), WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH ROŚLIN W DOŚWIADCZENIU WAZONOWYM Krzysztof Gondek, Michł Kopeć Ktedr Chemii Rolnej, Uniwersytet Rolniczy Al. Mickiewicz 21, Krków e-mil: rrgondek@cyf-kr.edu.pl S t r e s z c z e n i e. Celem przeprowdzonych bdń było określenie wpływu zstosownego nwoŝeni minerlnego, odpdem po produkcji sircznu mgnezu orz wpnowni n zwrtość wybrnych mkroskłdników w odciekch glebowych. Spośród bdnych pierwistków w njwiększych ilościch wymywny z gleby był zot i wpń. Zstosowne nwoŝenie i wpnownie istotnie zwiększyło zwrtość obu pierwistków w odciekch glebowych, ntomist nie spowodowło istotnych zmin w zwrtości fosforu. Zwrtość potsu w wodzie odciekjącej z gleby obiektów nwoŝonych był istotnie większ od zwrtości tego pierwistk w wodzie odciekjącej z gleby nienwoŝonej, niezleŝnie od zstosownego wpnowni. Njwiększą zwrtość mgnezu, podobnie jk sirki, oznczono w odciekch glebowych z obiektów, w których zstosowno odpd po produkcji sircznu mgnezu. N podstwie uzysknych wyników bdń stwierdzono, Ŝe wprowdzenie do gleby sirki z nwozem minerlnym, jk równieŝ z odpdem po produkcji sircznu mgnezu moŝe istotnie zwiększć zwrtość tego pierwistk w odciekch glebowych. W wrunkch przeprowdzonych bdń njwiększe zgroŝenie znieczyszczeni wód pierwistkmi w wyniku ich wymywni dotyczy zotu. W ocenie wód powierzchniowych zwrtości pozostłych wymywnych pierwistków mją drugorzędne znczenie. S ł o w k l u c z o we: nwoŝenie, wpnownie, wymywnie, mkroelementy, doświdczenie wzonowe WSTĘP ZrównowŜone gospodrownie skłdnikmi nwozowymi w rolnictwie m nie tylko znczenie ekologiczne, le równieŝ ekonomiczne. Odpływ skłdników biogennych z terenów rolniczych do wód jest ksztłtowny przez wiele czynników, spośród których njwŝniejsze to ilość opdów, fizjogrfi terenu, zwięzłość i Ŝyzność gleby orz sposób gospodrowni (Power 1987, Lucey i Goolsby 1993, Rndll i Mull 2001, Dinner i in. 2002, Krznowski i Włęg 2007). Stosownie skłdników nwo-

2 80 K. GONDEK, M. KOPEĆ zowych w dwkch przewyŝszjących wymgni pokrmowe roślin moŝe doprowdzić do zmin równowgi jonowej roztworu glebowego i spowodowć przemieszczenie skłdnik do wód podziemnych. Wielkość strt skłdników biogennych moŝe być brdzo róŝn, co wrunkowne jest równieŝ chemizmem kŝdego pierwistk. Sezonow zmienność jkości wód jest między innymi wynikiem przemin zchodzących w glebie. Zwiększenie poziomu nwoŝeni i uproszczeni w grotechnice mogą prowdzić do nierównomiernego wykorzystni skłdników minerlnych, w efekcie do znieczyszczeni nimi wód. Określenie strt skłdników biogennych z gleby n drodze wymywni jest nie tylko istotne dl zpewnieni optymlnego poziomu skłdników dl roślin, le moŝe być istotnym czynnikiem obciąŝjącym środowisko nturlne, szczególnie zsoby wodne. Celem przeprowdzonych bdń było określenie wpływu zstosownego nwoŝeni minerlnego, odpdem po produkcji sircznu mgnezu orz wpnowni n zwrtość wybrnych mkroskłdników w odciekch glebowych. MATERIAŁ I METODY Ocenę ilości wymywnych pierwistków z gleby w wyniku zstosownego nwoŝeni przeprowdzono w wrunkch hli wegetcyjnej w wzonch wyposŝonych w system do odprowdzni odcieków. Do bdń uŝyto mterił glebowy (glinę średnią pylstą zwierjącą 44% frkcji grnulometrycznej o średnicy > 0,02 mm) pobrny z wrstwy 0-30 cm uŝytku ornego. Chrkterystykę wybrnych włściwości chemicznych mteriłu glebowego podno w tbeli 1. Bdni prowdzono w 3 letnim okresie ( ), w wzonch z tworzyw sztucznego o średnicy 28 cm i wysokości 38 cm, mieszczących 22 kg powietrznie suchego mteriłu glebowego. Doświdczenie obejmowło 4 obiekty w trzech powtórzenich i dwóch serich (0 C i + C): gleb bez nwoŝeni (0), gleb nwoŝon zotem, fosforem i potsem (NPK), gleb nwoŝon zotem, fosforem, potsem i sirką (NPKS), gleb nwoŝon zotem, fosforem, potsem orz odpdem po produkcji sircznu mgnezu (NPK O ). Przed złoŝeniem doświdczeni glebę stopniowo nwilŝno doprowdzjąc ją do wilgotności 30% mksymlnej pojemności wodnej. Po tym okresie część mteriłu glebowego poddno wpnowniu, w celu podwyŝszeni ph, w kŝdym lizymetrze oddzielnie. Zbieg ten przeprowdzono przy uŝyciu czystego chemicznie CO ustljąc dwkę n podstwie kwsowości hydrolitycznej gleby. Nstępnie mterił glebowy niezwpnowny i zwpnowny pozostwiono n 4 tygodnie, uzupełnijąc okresowo strty wody. Po tym okresie wprowdzono nwoŝenie minerlne orz odpd po produkcji sircznu mgnezu, jko źródło sirki i wymieszno je z glebą. Chrkterystykę skłdu chemicznego odpdu przedstwiono w tbeli 1. Dwk zotu wynosił 0,14 g N, fosforu 0,10 g P, potsu 0,15 g K, sirki 0,04 g S kg -1 s. m. gleby. Nwo-

3 WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW 81 Ŝenie zstosowno w formie roztworów czystych chemicznie soli, odpowiednio: N NH 4 NO 3, P C(H 2 PO 4 ) 2 H 2 O, K KCl, S (NH 4 ) 2 SO 4. Tbel 1. Wybrne włściwości chemiczne gleby i odpdu uŝytego w doświdczeniu Tble 1. Selected chemicl properties of soil nd wste used in experiment Oznczenie Determintion Gleb Soil Oznczenie Determintion Odpd Wste ph H 2 O 6,33 ph H 2 O 9,53 ph KCl 5,70 Hh (mmol(+) kg -1 s.m. d.m.) 23,9 Such ms Dry mtter (g kg -1 ) Popiół Ash (g kg -1 s.m. d.m.) Mteril orgniczn Orgnic mtter (g kg -1 s.m. d.m.) 58,9 Formy ogólne Totl forms (g kg -1 s.m. d.m.) N ogólny Totl N (g kg -1 s.m. d.m.) S ogóln Totl S (g kg -1 s.m. d.m.) P przyswjlny P vilble (mg kg -1 s.m. d.m.) K przyswjlny K vilble (mg kg -1 s.m. d.m.) Mg przyswjlny Mg vilble (mg kg -1 s.m. d.m.) C wymienny C exchngeble (g kg -1 s.m. d.m.) 1,60 N 0,09 0,28 P 0,35 48,6 K 0,28 158,8 S 67,1 129,1 Mg 9,28 2,44 C 1,68 Rośliną uprwiną w kŝdym roku doświdczeni był pszenic jr odminy Nwr. Obsd roślin w lizymetrze wynosił 28 sztuk. NwoŜenie uzupełnijące w roku drugim i trzecim stosowno w formie roztworów czystych chemicznie soli: zot w formie NH 4 NO 3 ; fosfor w formie C(H 2 PO 4 ) 2 H 2 O orz pots w formie KCl. Uzupełnijące dwki skłdników nwozowych, oprócz sirki w obu ltch były jednkowe i wynosiły: 0,10 g N; 0,02 g P orz 0,14 g K kg -1 s.m. gleby. Ze względu n moŝliwy efekt nstępczego dziłni nwozowego skłdników zwrtych w bdnym odpdzie zniechno uzupełnijącego nwoŝeni sirką.

4 82 K. GONDEK, M. KOPEĆ Pszenicę zbierno zwsze w fzie dojrzłości pełnej zirn. Długość okresu wegetcji roślin wynosił: w pierwszym roku 109 dni; w drugim 104 dni, w trzecim roku 96 dni. Podczs trwni eksperymentu rośliny podlewno wodą destylowną do 50% mksymlnej pojemności wodnej gleby. W okresie wegetcji, w odstępch 30-sto dniowych, przemyto wodą destylowną bryłę glebową w lizymetrze, symulując opd w wysokości 36 mm. Uzyskne przesącze glebowe zbierno z kŝdego przemyci i przechowywno w temperturze 4 o C. W uzysknych przesączch, nieutrwlonych oznczono ph potencjometrycznie, przewodność elektrolityczną (EC) konduktometrycznie orz zwrtość zotu ogólnego n nliztorze TOC TN 1200 firmy Thermo. W mterile utrwlonym, po odprowniu odcieku i roztworzeniu pozostłości w rozcieńczonym kwsie zotowym 1:2 (v/v) oznczono zwrtość fosforu kolorymetrycznie n prcie Beckmn DU640, potsu i wpni metodą fotometrii płomieniowej (FES), mgnezu metodą bsorpcji tomowej (AAS) n prcie Philips 9100X orz zwrtość sirki metodą ICP-AES n prcie JY 238 Ultrce. Anlizy odcieków glebowych prowdzono w trzech powtórzenich, wynik uznwno z wirygodny, jeŝeli względny błąd oznczeni nie przekrczł 5%. Uzyskne wyniki oprcowno sttystycznie według modelu stłego gdzie czynnikiem było nwoŝenie i wpnownie. W obliczenich sttystycznych uwzględniono nlizę wrincji dwuczynnikową, istotność róŝnic oszcowno przy pomocy testu Tukey, przy poziomie istotności p < 0,05 (Stnisz 1989). Dl schrkteryzowni zmin zwrtości bdnych pierwistków w odciekch glebowych pomiędzy poszczególnymi ltmi bdń obliczono odchylenie stndrdowe (SD) orz współczynnik zmienności (V%). WYNIKI I DYSKUSJA Ilości odcieków glebowych uzyskne w poszczególnych obiektch były zróŝnicowne (rys. 1). NiezleŜnie od roku bdń i serii njwięcej odcieków glebowych uzyskno w obiekcie, w którym zstosowno nwoŝenie zotem, fosforem i potsem (NPK), jk równieŝ sirką (NPKS), njmniej zś w obiekcie, w którym n tle nwoŝeni czystymi chemicznie solmi minerlnymi zotu, fosforu i potsu zstosowno odpd po produkcji sircznu mgnezu (NPK O ). Wrtości ph odcieków glebowych, po pierwszym roku bdń, w obiektch (NPK) i (NPKS) były większe w serii niewpnownej (0 C) w porównniu do wrtości ph oznczonego w odciekch glebowych z obiektów nienwoŝonego (0) i nwoŝonego odpdem po produkcji sircznu mgnezu n tle nwoŝeni minerlnego (NPK O ) (rys. 2). Większe wrtości ph odcieków glebowych z obiektów nwoŝonych (NPK) orz (NPKS) wynikły ze zncznie większej w nich zwrtości

5 WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW 83 4,0 3,8 3,6 dm 3 3,4 3,2 3,0 2,8 0 NPK NPKS NPK"O" Średni ± 0,95 przedził ufności - Men ± 0.95 confidence intervl Rys. 1. Ilość odcieków glebowych (średni z serii i lt) Fig. 1. Quntity of soil effluents (men from series nd yers) Rok - Yer I ph Rok - Yer II Rok - Yer III 8,4 8,0 7,6 7,2 6,8 6,4 5,6 5,2 8,4 8,0 7,6 7,2 6,8 6,4 5,6 5,2 8,4 8,0 7,6 7,2 6,8 6,4 5,6 5,2 cd b cd b b 0 NPK NPKS NPK"O" d b 0 NPK NPKS NPK"O" 0 C + C Średni ± 0,95 przedził ufności - Men ± 0.95 confidence intervl Rys. 2. Odczyn (ph) odcieków glebowych. Średnie oznczone tymi smymi litermi nie róŝnią się istotnie przy p < 0,05 według testu Tukey Fig. 2. Rection (ph) of soil effluents. Mens followed by the sme letters do not differ significntly t p < 0.05 ccording to the Tukey test bc e d cd bc b c bc d c

6 84 K. GONDEK, M. KOPEĆ EC (ms cm -1 ) Rok - Yer III Rok - Yer II Rok - Yer I 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0 bc c bc b bc bc b b b b b b d d cd bcd b bc 0 NPK NPKS NPK"O" 0 NPK NPKS NPK"O" 0 C + C Średni ± 0,95 przedził ufności - Men ± 0.95 confidence intervl Rys. 3. Wrtość przewodności elektrolitycznej (EC) odcieków glebowych. Średnie oznczone tymi smymi litermi nie róŝnią się istotnie przy p < 0,05 według testu Tukey Fig. 3. Vlue of electrolytic conductivity (EC) of soil effluents. Mens followed by the sme letters do not differ significntly t p < 0.05 ccording to the Tukey test wpni i mgnezu, głównie po pierwszym roku bdń. Istotnie mniejsze wrtości ph odcieków glebowych w dwóch kolejnych ltch bdń, niezleŝnie od zstosownego nwoŝeni stwierdzono w obiektch z serii niewpnownej (0 C). W porównniu do odcieków glebowych z obiektów nienwoŝonych, wrtości przewodności elektrolitycznej odcieków z obiektów nwoŝonych były istotnie większe, niezleŝnie od serii doświdczeni i roku bdń (rys. 3). W porównniu do pierwszego roku bdń w drugim i trzecim roku wrtość przewodności elektrolitycznej odcieków z obiektów nwoŝonych zmniejszył się. Zwrtość zotu ogólnego w bdnych odciekch glebowych był njmniejsz w obiektch nienwoŝonych (0) tbel 2, gdzie głównym źródłem tego skłdnik był zot pochodzący z minerlizcji glebowej mterii orgnicznej (Pondel i in. 1991). Zstosowne nwoŝenie niezleŝnie od serii doświdczeni istotnie zwiększyło zwrtość zotu ogólnego w odciekch glebowych. Oprócz nwoŝeni minerlnego

7 WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW 85 istotny wpływ n zwrtość tego pierwistk w odciekch miło wpnownie, które zwiększyło ilości zotu wymywnego z gleby. Wyliczone wrtości współczynnik zmienności chrkteryzujące zróŝnicownie wymyci tego skłdnik w poszczególnych ltch były stosunkowo młe i n ogół porównywlne pomiędzy obiektmi z obu serii. Koncentrcj zotu w odciekch glebowych zleŝy od poziomu nwoŝeni i rodzju gleby (Pondel i in. 1991). Stosunkowo duŝ mobilność minerlnych form tego pierwistk w glebie w wrunkch ogrniczonego pobrni przez rośliny, bądź zbyt duŝe dwki nwozów mogą spowodowć znczną jego migrcję do wód podziemnych zwłszcz n glebch lekkich. Pondel i in. (1991) orz Koc i in. (1999) twierdzą, Ŝe intensyfikcj nwoŝeni moŝe powodowć zwiększenie koncentrcji zotu, le nie musi wrunkowć zwiększeni wymyci tego skłdnik z gleby. Cytowni utorzy, jk równieŝ Oquist i in. (2007) orz Rndll i Irgvrpu (1995), uzleŝniją wymycie zotu z gleby od plonu roślin. Zstosowne nwoŝenie orz wpnownie nie róŝnicowło istotnie zwrtości fosforu w odciekch glebowych (tb. 2). Oznczone zwrtości tego skłdnik w wodzie odciekjącej z gleby poszczególnych obiektów nwoŝonych, niezleŝnie od serii były mniejsze niŝ oznczone w obiektch nienwoŝonych (0). Uzyskne wyniki znjdują potwierdzenie w wynikch bdń Kopci i in. (1991), w których stwierdzono, Ŝe strty fosforu n drodze wymywni są niewielkie i w niewielkim stopniu zleŝą od nwoŝeni, ten pogląd nie do końc podzielją Bergström i Kirchmnn (2006). N podstwie wyliczonych wrtości współczynnik zmienności (V%) stwierdzono zncznie większe zróŝnicownie zwrtości fosforu w odciekch glebowych z poszczególnych lt w obiektch nienwoŝonych (0) w porównniu do obiektów nwoŝonych. Pots, oprócz fosforu był pierwistkiem wymywnym w stosunkowo młych ilościch z gleby (tb. 2). Zstosowne nwoŝenie, jk równieŝ wpnownie, nie spowodowło istotnych zmin w zwrtości tego skłdnik w odciekch glebowych. Zwrtość potsu w wodzie odciekjącej z lizymetrów chrkteryzowł się równieŝ stosunkowo młym zróŝnicowniem pomiędzy ltmi bdń. O wymyciu potsu z gleby w zncznym stopniu decydują włściwości sorpcyjne gleby. Jk stwierdził Pondel i in. (1991) orz Koc i in. (1999) zncznie większe strty potsu dotyczą gleb lekkich. Zwiększone nwoŝenie tym pierwistkiem tylko w ogrniczonym zkresie róŝnicuje zwrtość tego skłdnik w odciekch glebowych. W przeprowdzonych bdnich włsnych zstosowne nwoŝenie potsem wyrźnie zwiększyło jego wymycie, niemniej brk istotnego zróŝnicowni pomiędzy poszczególnymi obiektmi był spowodowny zstosowniem zrównowŝonych dwek tego skłdnik.

8 86 K. GONDEK, M. KOPEĆ Tbel 2. Średni wŝon zwrtość mkroelementów w odciekch glebowych Tble 2. Averge weighted content of mcroelements in soil effluents Obiekty 0 C + C Objects mg dm -3 (± SE) SD V% mg dm -3 (± SE) SD V% N 0 17 ± 0,9 2, ± 1,2 3,5 14 NPK 174 b ± 16,2 48, c ± 26,6 79,7 28 NPKS 206 b ± 14,1 42, c ± 24,2 72,5 29 NPK O 246 c ± 24,0 72, c ± 30,0 89,9 34 P 0 1,30 ± 0,26 0, ,11 ± 0,12 0,36 32 NPK 1,12 ± 0,16 0, ,02 ± 0,14 0,42 42 NPKS 1,19 ± 0,12 0, ,03 ± 0,12 0,37 36 NPK O 1,03 ± 0,16 0, ,05 ± 0,15 0,44 42 K 0 2,75 ± 0,21 0, ,85 ± 0,32 0,95 33 NPK 6,60 b ± 0,42 1, ,45 b ± 0,51 1,53 24 NPKS 6,43 b ± 0,43 1, ,78 b ± 0,54 1,62 24 NPK O 6,87 b ± 0,57 1, ,26 b ± 0,54 1,63 26 C 0 32 ± 4,9 14, b ± 8,3 25,0 50 NPK 194 cd ± 24,5 73, e ± 17,6 52,7 22 NPKS 185 c ± 10,2 30, e ± 12,0 36,1 16 NPK O 279 f ± 7,9 23, d ± 16,2 48,6 24 Mg 0 4,5 ± 0,1 0,4 10 5,6 ± 0,6 1,8 32 NPK 34,5 c ± 2,8 8, ,8 b ± 1,0 2,9 10 NPKS 31,6 bc ± 2,7 8, ,5 b ± 2,1 6,3 21 NPK O 56,7 d ± 5,8 17, ,0 c ± 2,9 8,6 25 S 0 16,2 b ± 0,87 2, ,0 b ± 1,38 4,14 38 NPK 5,6 ± 1,18 3, ,3 b ± 1,76 5,28 72 NPKS 30,8 cd ± 3,89 11, ,9 c ± 3,07 9,20 32 NPK O 40,8 de ± 3,82 11, ,8 e ± 4,12 12,38 24 Średnie oznczone tymi smymi litermi w kolumnch nie róŝnią się istotnie przy p < 0,05 według testu Tukey Mens followed by the sme letters in columns do not differ significntly t p < 0.05 ccording to the Tukey test, SE błąd stndrdowy średniej stndrd error of men vlue; SD odchylenie stndrdowe dl lt stndrd devition for yers; V% współczynnik zmienności dl lt vrition coefficient for yers.

9 WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW 87 Wpń był skłdnikiem wymywnym w podobnych ilościch jk zot (tb. 2). Zstosowne nwoŝenie, niezleŝnie od serii doświdczeni spowodowło istotne zwiększenie wymyci tego pierwistk. Wymycie wpni z gleby wpnownej, w porównniu do gleby niewpnownej było większe średnio o 20% w obiektch nwoŝonych, zś w obiekcie nienwoŝonym o pond 50%. RównieŜ Ezerinsks (2002) wskzuje n zwiększenie wymywni wpni w wyniku wpnowni gleby. W wielu bdnich stwierdzono, Ŝe wpń jest pierwistkiem dominującym w odciekch glebowych, koncentrcj C w wodzie odciekjącej z profilu glebowego zwiększ się proporcjonlnie do stosownej dwki nwozów minerlnych (Kopeć i in. 1991, Ezerinsks 2002). Uzyskne wyniki bdń włsnych korespondują z wynikmi innych utorów (Kopeć i in. 1991, Pondel i in. 1991). Njwiększą zwrtość mgnezu oznczono w odciekch glebowych z obiektów, w których zstosowno odpd po produkcji sircznu mgnezu n tle nwoŝeni zotem, fosforem i potsem (NPK O ). W porównniu do zwrtości tego skłdnik w odciekch z pozostłych obiektów nwoŝonych w zleŝności od serii doświdczeni zwiększenie zwrtości mgnezu wynosiło średnio w serii niewpnownej (0 C) 71% i w serii wpnownej (+ C) 18%. Jk wynik z prezentownych wyników wpnownie przyczyniło się, n ogół istotnie, do zmniejszeni wymyci mgnezu. Tkiego spostrzeŝeni nie potwierdzją wyniki bdń Ezerinsks (2002). ZróŜnicownie zwrtości mgnezu nie było duŝe w trzyletnim okresie bdń n co wskzują wrtości współczynnik zmienności (V%). Zzwyczj większe dwki nwozów minerlnych zwiększją zwrtość mgnezu w odciekch glebowych i przyczyniją się do większego wymyci tego skłdnik. W przeprowdzonych bdnich zstosowne nwoŝenie czystymi chemicznie solmi zotu, fosforu i potsu (NPK) orz zotu, fosforu, potsu i sirki (NPKS) podobnie wpływło n wymywnie mgnezu, jednk jego znczny łdunek wprowdzony do gleby z odpdem po produkcji sircznu mgnezu (NPK O ) istotnie zwiększył wymycie tego pierwistk. Według Kopci i in. (1991), oprócz wpni równieŝ sirkę cechuje duŝe wymycie z gleby. Według cytownych Autorów, nie zuwŝ się wyrźnego związku wymyci sirki ni z rodzjem uprwnej rośliny ni nwoŝeniem. Wyniki bdń włsnych wskzują, Ŝe nwoŝenie minerlne zotem, fosforem i potsem (NPK) nie spowodowło większych strt tego skłdnik, le zstosownie nwoŝeni tym pierwistkiem w obiekcie (NPKS) orz wprowdzenie sirki do gleby z odpdem po produkcji sircznu mgnezu (NPK O ) istotnie zwiększyło zwrtość sirki, w odciekch glebowych. Zwrtości tego pierwistk w wodzie odciekjącej z obiektów niewpnownych i wpnownych róŝniły się, le nieistotnie. Uzyskne wyniki wskzują n duŝe zróŝnicownie, wyrŝone w wrtościch współczynnik zmienności (V%) zwrtości sirki w odciekch glebowych z poszczególnych lt, zwłszcz w obiektch, w których zstosowno nwoŝenie zotem, fosforem i potsem bez dodt-

10 88 K. GONDEK, M. KOPEĆ ku S (NPK), kiedy dostępność tego pierwistk dl roślin jest uwrunkown procesmi minerlizcji glebowej mterii orgnicznej. N podstwie kryteriów dotyczących jkości wód powierzchniowych i podziemnych zmieszczonych w Rozporządzeniu Ministr Środowisk (2004) orz zwrtości bdnych pierwistków w odciekch glebowych, w wrunkch przeprowdzonych bdń njwiększe zgroŝenie dotyczące znieczyszczeni wód moŝe być spowodowne zotem. Zwrtości pozostłych pierwistków, w tej ocenie odpowidją zwrtością klsom czystości od II do IV. WNIOSKI 1. Spośród bdnych pierwistków w njwiększych ilościch wymywny z gleby był zot i wpń. Zstosowne nwoŝenie i wpnownie istotnie zwiększyło zwrtość obu pierwistków w odciekch glebowych. 2. Zstosowne nwoŝenie i wpnownie nie spowodowło istotnych zmin w zwrtości fosforu w odciekch glebowych. 3. Zwrtość potsu w wodzie odciekjącej z gleby obiektów nwoŝonych był istotnie większ od zwrtości tego pierwistk w wodzie odciekjącej z gleby nienwoŝonej, wpnownie nie spowodowło istotnych zmin zwrtości potsu w glebie. 4. Njwiększą zwrtość mgnezu, podobnie jk sirki, oznczono w odciekch glebowych z obiektów, w których zstosowno odpd po produkcji sircznu mgnezu. N podstwie uzysknych wyników bdń stwierdzono, Ŝe wprowdzenie do gleby sirki z nwozem minerlnym, jk równieŝ z odpdem po produkcji sircznu mgnezu, moŝe istotnie zwiększć zwrtość tego pierwistk w odciekch glebowych. 5. W wrunkch przeprowdzonych bdń njwiększe zgroŝenie znieczyszczeni wód pierwistkmi w wyniku ich wymywni dotyczy zotu. W ocenie wód powierzchniowych zwrtości pozostłych wymywnych pierwistków mją drugorzędne znczenie. PIŚMIENNICTWO Bergström L., Kirchmnn H., Leching nd crop uptke of nitrogen nd phosphorus from pig slurry s ffected by different ppliction rtes. J. Environ. Qul., 35, Dinner D. L., Krlen D. L., Jynes D. B., Kspr T. C., Htfield J. L., Colvin T. S., Cmbrdell C. A., Nitrogen mngement strtegies to reduce nitrte leching in tile-drined Midwestern soils. Agron. J., 94, Ezerinsks V., Effect of liming nd fertilizing on the biogenic nd chemicl nutrient leching from cid soils of different types. Zesz. Probl. Post. Nuk Roln., 482, Koc J., Szymczyk S., Procyk Z., Czynniki ksztłtujące wymywnie zotu, fosforu i potsu z gleb uprwnych. Zesz. Probl. Post. Nuk Roln., 467,

11 WPŁYW NAWOśENIA NA WYMYWANIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW 89 Kopeć S., Nowk K., Smoroń S., Strty skłdników nwozowych przez wymywnie w zleŝności od nwoŝeni i uprwinej rośliny. Roczn. Glebozn. XLII, 3/4, Krznowski S., Włęg A., The impct of biogenic compounds inflowing with the Dunjec river wters on the level of wter trophicity of Czorsztyn-Niedzic-Sromowce WyŜne wter reservoir complex. Pol. J. Environ. Stud. 16, 2, Lucey K. J., Goolsby D. A., Effects of climtic vritions over 11 yers on nitrte-nitrogen concentrtions in the Rccoon River, Iow. J. Environ. Qul., 22, Oquist K. A., Strock J. S., Mull D. J., Influence of lterntive nd conventionl frming prctices on subsurfce dringe nd wter qulity. J. Environ. Qul., 36, Pondel H., Ruszkowsk M., Sykut S., Terelk H., Wymywnie skłdników nwozowych z gleby w świetle bdń Instytutu Uprwy NwoŜeni i Gleboznwstw. Roczn. Glebozn. XLII, 3/4, Power J. F., Legumes: Their potentil role in griculturl production. Am. J. Alterntive Agric., 2, Rndll G. W., Irgvrpu T. K., Impct of long-term tillge systems for continuous corn on nitrte leching to tile dringe. J. Environ. Qul., 24, Rndll G. W., Mull D. J., Nitrte nitrogen in surfce wters s influenced by climtic conditions nd griculturl prctices. J. Environ. Qul., 30, Rozporządzenie Ministr Środowisk z dni 11 lutego 2004 r., Dz. U. 32 poz Stnisz A., Przystępny kurs sttystyki w oprciu o progrm Sttistic PL n przykłdch z medycyny. Wyd. Sttsoft Polsk. EFFECT OF FERTILIZATION ON SELECTED PLANT NUTRIENT LEACHING IN POT EXPERIMENT Krzysztof Gondek, Michł Kopeć Deprtment of Agriculture Chemistry, Agriculturl University Al. Mickiewicz 21, Krków e-mil: kgondek@r.krkow.pl Ab s t r c t. The investigtions were conducted to determine the effect of pplied minerl fertiliztion, tretment with wste from mgnesium phosphte production, nd liming on the content of selected mcroelements in soil effluents. Among the nlysed elements the gretest mounts of nitrogen nd clcium were leched from the soils. Applied fertiliztion nd liming significntly incresed concentrtions of both elements in the soil effluents, but did not cuse ny significnt chnges in phosphorus content. Potssium content in wter leching from the soil of the fertilizer tretments ws significntly higher thn this element concentrtion in wter leching from the non-fertilized soil, irrespective of pplied liming. The gretest mounts of mgnesium nd sulphur were ssessed in soil effluents from the tretments where the wste from mgnesium sulphte production ws used. On the bsis of the obtined results it ws found tht sulphur supply to the soil with the minerl fertilizer nd lso with the wste from mgnesium sulphte production my significntly increse the concentrtion of this element in soil effluents. Under conditions of the experiment, nitrogen poses the most serious hzrd of wter contmintion with elements s result of their infiltrtion. In surfce wter ssessment the content of the other leched elements is of secondry importnce. K e y wo r d s : fertilistion, leching, mcroelement, pot experiment

Zawartość / Content Pobranie / Uptake IT / TI. g kg -1 g kg -1 kg ha -1 kg ha -1 P S

Zawartość / Content Pobranie / Uptake IT / TI. g kg -1 g kg -1 kg ha -1 kg ha -1 P S Anett SIWIK-ZIOMEK, Jonn LEMANOWICZ Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Ktedr Biochemii, Wydził Rolnictw i Biotechnologii ul. Bernrdyńsk 6, 85-129 Bydgoszcz tel. 52 374 95 55, e-mil:

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAWADNIANIA I FERTYGACJI KROPLOWEJ AZOTEM NA PLONOWANIE WARZYW KORZENIOWYCH

WPŁYW NAWADNIANIA I FERTYGACJI KROPLOWEJ AZOTEM NA PLONOWANIE WARZYW KORZENIOWYCH INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 3/2009, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddził w Krkowie, s. 43 54 Komisj Technicznej Infrstruktury Wsi Wpływ nwdnini Stnisłw

Bardziej szczegółowo

OCENA BARWY ORAZ ZAWARTOŚCI BARWNIKÓW KAROTENOIDOWYCH W OWOCACH POMIDORA NOWYCH LINII HODOWLANYCH

OCENA BARWY ORAZ ZAWARTOŚCI BARWNIKÓW KAROTENOIDOWYCH W OWOCACH POMIDORA NOWYCH LINII HODOWLANYCH BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 926 931 Ew Jbłońsk-Ryś, Mrt Zlewsk-Koron OCENA BARWY ORAZ ZAWARTOŚCI BARWNIKÓW KAROTENOIDOWYCH W OWOCACH POMIDORA NOWYCH LINII HODOWLANYCH Ktedr Technologii

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 424 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 22 2005

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 424 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 22 2005 ZEZYTY NAUKOWE UNIWERYTETU ZCZECIŃKIEGO NR 424 PRACE INTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 22 2005 MARIA MAKRI PRAWNOŚĆ FIZYCZNA I AKTYWNOŚĆ RUCHOWA KOBIET W WIEKU 20 60 LAT 1. Wstęp Dobr sprwność fizyczn jest

Bardziej szczegółowo

MINERALIZACJA ORGANICZNYCH ZWIĄZKÓW AZOTU W GLEBIE W ŚWIETLE DŁUGOLETNICH DOŚWIADCZEŃ ŁĄKOWYCH IMUZ

MINERALIZACJA ORGANICZNYCH ZWIĄZKÓW AZOTU W GLEBIE W ŚWIETLE DŁUGOLETNICH DOŚWIADCZEŃ ŁĄKOWYCH IMUZ WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 1 (10) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 183 200 www.imuz.edu.pl Instytut Meliorcji i Użytków Zielonych w Flentch, 2004 MINERALIZACJA ORGANICZNYCH ZWIĄZKÓW

Bardziej szczegółowo

Wpływ wiosennego nawożenia siarką na plon i zawartość glukozynolanów w nasionach odmian mieszańcowych złożonych rzepaku ozimego

Wpływ wiosennego nawożenia siarką na plon i zawartość glukozynolanów w nasionach odmian mieszańcowych złożonych rzepaku ozimego Tom XXIV Rośliny Oleiste 2003 Frnciszek Wielebski, Mrek Wójtowicz Instytut Hodowli i Aklimtyzcji Roślin, Zkłd Roślin Oleistych w Poznniu Wpływ wiosennego nwożeni sirką n plon i zwrtość glukozynolnów w

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAWOśENIA NA ZAWARTOŚĆ MOBILNYCH FORM WYBRANYCH MIKROELEMENTÓW W GLEBIE ORAZ ICH WYMYWANIE W DOŚWIADCZENIU WAZONOWYM.

WPŁYW NAWOśENIA NA ZAWARTOŚĆ MOBILNYCH FORM WYBRANYCH MIKROELEMENTÓW W GLEBIE ORAZ ICH WYMYWANIE W DOŚWIADCZENIU WAZONOWYM. At Agrophysi, 2009, 13(1), 89-101 WPŁYW NAWOśENIA NA ZAWARTOŚĆ MOBILNYCH FORM WYBRANYCH MIKROELEMENTÓW W GLEBIE ORAZ ICH WYMYWANIE W DOŚWIADCZENIU WAZONOWYM Krzysztof Gonek Kter Chemii Rolnej, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

OCENA WZROSTU I PLONOWANIA POLSKICH

OCENA WZROSTU I PLONOWANIA POLSKICH Anet Jkubs, Stnisłw Cebul Andrzej Klisz, Agnieszk Sękr EPISTEME 20/2013, t. I s. 341-356 ISSN 1895-4421 OCENA WZROSTU I PLONOWANIA POLSKICH ODMIAN PAPRYKI SŁODKIEJ (CAPSICUM ANNUUM L.) W UPRAWIE POLOWEJ

Bardziej szczegółowo

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH Ćwiczenie Grżyn Nowick, Wldemr Nowicki BDNIE RÓWNOWG WSOWO-ZSDOWYC W ROZTWORC ELETROLITÓW MFOTERYCZNYC Zgdnieni: ktywność i współczynnik ktywności skłdnik roztworu. ktywność jonów i ktywność elektrolitu.

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA TEKSTURY WYBRANYCH MIKSÓW TŁUSZCZOWYCH. Ewa Jakubczyk, Ewa Gondek, Karolina Samborska

CHARAKTERYSTYKA TEKSTURY WYBRANYCH MIKSÓW TŁUSZCZOWYCH. Ewa Jakubczyk, Ewa Gondek, Karolina Samborska Zeszyty Problemowe Postępów Nuk Rolniczych nr 579, 214, 17 26 CHRKTERYSTYK TEKSTURY WYBRNYCH MIKSÓW TŁUSZCZOWYCH Ew Jkubczyk, Ew Gondek, Krolin Smborsk Szkoł Główn Gospodrstw Wiejskiego w Wrszwie Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

Efektywność nawożenia siarką różnych typów hodowlanych odmian rzepaku w świetle wyników wieloletnich doświadczeń polowych

Efektywność nawożenia siarką różnych typów hodowlanych odmian rzepaku w świetle wyników wieloletnich doświadczeń polowych Tom XXIX ROŚLINY OLEISTE OILSEED CROPS 2008 Frnciszek Wielebski Instytut Hodowli i Aklimtyzcji Roślin, Oddził w Poznniu Efektywność nwożeni sirką różnych typów hodowlnych odmin rzepku w świetle wyników

Bardziej szczegółowo

THE EFFECT OF MULTI-COMPONENT FERTILIZERS ON SPRING TRITICALE YIELD, THE CONTENT AND UPTAKE OF MACRONUTRIENTS*

THE EFFECT OF MULTI-COMPONENT FERTILIZERS ON SPRING TRITICALE YIELD, THE CONTENT AND UPTAKE OF MACRONUTRIENTS* J. Elem. s. 95 104 DOI: 10.5601/jelem.2012.17.1.09 95 THE EFFECT OF MULTI-COMPONENT FERTILIZERS ON SPRING TRITICALE YIELD, THE CONTENT AND UPTAKE OF MACRONUTRIENTS* Ann Noglsk, Jerzy Czpl, M³gorzt Skwierwsk

Bardziej szczegółowo

Plonowanie wybranych gatunków roślin, wykorzystywanych do produkcji biogazu

Plonowanie wybranych gatunków roślin, wykorzystywanych do produkcji biogazu PROBLEMY INŻYNIERII ROLNICZEJ PIR 2012 (I III): z. 1 (75) PROBLEMS OF AGRICULTURAL ENGINEERING s. 69 75 Wersj pdf: www.itep.edu.pl/wydwnictwo ISSN 1231-0093 Wpłynęło 27.02.2012 r. Zrecenzowno 22.03.2012

Bardziej szczegółowo

Poziom wiedzy żywieniowej a wybrane aspekty sposobu żywienia kobiet w okresie ciąży

Poziom wiedzy żywieniowej a wybrane aspekty sposobu żywienia kobiet w okresie ciąży 600 Probl Hig Epidemiol 2013, 94(3): 600-604 Poziom wiedzy żywieniowej wybrne spekty sposobu żywieni kobiet w okresie ciąży Nutritionl knowledge nd selected spects of the diet of pregnnt women Jonn Myszkowsk-Rycik,

Bardziej szczegółowo

Acta 12 (2) 2012.indd :41:15. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 12 (2) 2013,

Acta 12 (2) 2012.indd :41:15. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 12 (2) 2013, Acta 1 () 01.indd 93 013-1-1 11:41:15 Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 1 () 013, 9310 ** Streszczenie. Abstract. Acta 1 () 01.indd 94 013-1-1 11:41:15 94 Acta Sci. Pol. Acta 1 () 01.indd 95 013-1-1

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKU PŁATKÓW OWSIANYCH NA JAKOŚĆ CIASTA I PIECZYWA PSZENNEGO

WPŁYW DODATKU PŁATKÓW OWSIANYCH NA JAKOŚĆ CIASTA I PIECZYWA PSZENNEGO Act Agrophysic, 2010, 16(2), 423-433 WPŁYW DODATKU PŁATKÓW OWSIANYCH NA JAKOŚĆ CIASTA I PIECZYWA PSZENNEGO Młgorzt Sobczyk 1, Tdeusz Hber 2, Krolin Witkowsk 1 1 Zkłd Technologii ZbóŜ, Wydził Nuk o śywności,

Bardziej szczegółowo

EVALUATION OF THE BIOLOGICAL VALUE OF THE FRUIT OF SEVERAL HOT PEPPER (CAPSICUM ANNUUM L.) CULTIVARS. Introduction

EVALUATION OF THE BIOLOGICAL VALUE OF THE FRUIT OF SEVERAL HOT PEPPER (CAPSICUM ANNUUM L.) CULTIVARS. Introduction Roczniki Akdemii Rolniczej w Poznniu CCCLX (2004) ANNA GOLCZ, PAWEŁ KUJAWSKI EVALUATION OF THE BIOLOGICAL VALUE OF THE FRUIT OF SEVERAL HOT PEPPER (CAPSICUM ANNUUM L.) CULTIVARS From Deprtment of Horticulturl

Bardziej szczegółowo

Nauka Przyroda Technologie

Nauka Przyroda Technologie Nuk Przyrod Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznn.net Dził: Rolnictwo Copyright Wydwnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznniu 2010 Tom 4 Zeszyt 6 ANNA MARIA GAJDA, BARBARA PRZEWŁOKA, KAROLINA

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stanisław Lenart. Wpływ wieloletniego nawożenia, zmianowania i uprawy roli na mikrostrukturę gleby

ANNALES. Stanisław Lenart. Wpływ wieloletniego nawożenia, zmianowania i uprawy roli na mikrostrukturę gleby ANNALES U N I V E R S I T A T I S MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 2 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Ktedr Agronomii, Szkoł Główn Gospodrstw Wiejskiego ul. Nowoursynowsk 159, 02-776 Wrszw,

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Jolanta Baran Zakład Towaroznawstwa, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie

Dr inż. Jolanta Baran Zakład Towaroznawstwa, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie Dr inż. Jolnt Brn Zkłd Towroznwstw, Pństwow Wyższ Szkoł Zwodow w Krośnie zwier wszystkie minokwsy egzogenne, może yć wykorzystywne w żywieniu dzieci ze skzą mleczną, posid korzystny profil wrtościowych

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA ORAZ ZAWARTOŚĆ WITAMINY C I ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH W OWOCACH RÓŻNYCH GENOTYPÓW AKTINIDII (ACTINIDIA Lindl.

AKTYWNOŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA ORAZ ZAWARTOŚĆ WITAMINY C I ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH W OWOCACH RÓŻNYCH GENOTYPÓW AKTINIDII (ACTINIDIA Lindl. ŻYWNOŚĆ. Nuk. Technologi. Jkość, 2007, 5 (54), 239 246 TOMASZ KRUPA, PIOTR LATOCHA AKTYWNOŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA ORAZ ZAWARTOŚĆ WITAMINY C I ZWIĄZKÓW FENOLOWYCH W OWOCACH RÓŻNYCH GENOTYPÓW AKTINIDII (ACTINIDIA

Bardziej szczegółowo

REAKCJA KOMONICY ZWYCZAJNEJ (LOTUS CORNICULATUS L.) UPRAWIANEJ NA GLEBIE MINERALNEJ I ORGANICZNEJ NA STRES WODNY

REAKCJA KOMONICY ZWYCZAJNEJ (LOTUS CORNICULATUS L.) UPRAWIANEJ NA GLEBIE MINERALNEJ I ORGANICZNEJ NA STRES WODNY WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 2 (12) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 185 193 www.imuz.edu.pl Instytut Meliorcji i Użytków Zielonych w Flentch, 2004 REAKCJA KOMONICY ZWYCZAJNEJ (LOTUS

Bardziej szczegółowo

Acta Agrophysica, 2013, 20(1), 77-89

Acta Agrophysica, 2013, 20(1), 77-89 Act Agrophysic, 2013, 20(1), 77-89 CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW TECHNOLOGICZNYCH ZIARNA PSZENICY ZWYCZAJNEJ Młgorzt Ksprzk, Ann Wirkijowsk Ktedr Inżynierii i Technologii Zóż, Uniwersytet Przyrodniczy

Bardziej szczegółowo

Wstępne wyniki dotyczące wpływu dawki superabsorbenta na parametry wymiany gazowej oraz plonowanie soi (Glycine max.(l.) Merr.

Wstępne wyniki dotyczące wpływu dawki superabsorbenta na parametry wymiany gazowej oraz plonowanie soi (Glycine max.(l.) Merr. Wstępne wyniki dotyczące wpływu dwki supersorent n prmetry wyminy gzowej orz plonownie soi (Glycine mx.(l.) Merr.) Ktrzyn Czopek SOJA Glycine mx - Gtunek jednoroczny - Rodziny oowtych (Fcee) - Pochodzenie

Bardziej szczegółowo

STABILNOŚĆ OKSYDACYJNA EKOLOGICZNEJ KIEŁBASY SUROWO DOJRZEWAJĄCEJ Z DODATKIEM PROBIOTYCZNEGO SZCZEPU LACTOBACILLUS CASEI ŁOCK 0900 I SERWATKI KWASOWEJ

STABILNOŚĆ OKSYDACYJNA EKOLOGICZNEJ KIEŁBASY SUROWO DOJRZEWAJĄCEJ Z DODATKIEM PROBIOTYCZNEGO SZCZEPU LACTOBACILLUS CASEI ŁOCK 0900 I SERWATKI KWASOWEJ ŻYWNOŚĆ. Nuk. Technologi. Jkość, 2014, 2 (93), 93 109 DOI: 10.15193/zntj/2014/93/093-109 KAROLINA M. WÓJCIAK, ZBIGNIEW J. DOLATOWSKI, DANUTA KOŁOŻYN-KRAJEWSKA STABILNOŚĆ OKSYDACYJNA EKOLOGICZNEJ KIEŁBASY

Bardziej szczegółowo

Wpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej

Wpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników

Bardziej szczegółowo

Nauka Przyroda Technologie

Nauka Przyroda Technologie Nuk Przyrod Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznn.net Dził: Nuki o Żywności i Żywieniu Copyright Wydwnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznniu 2010 Tom 4 Zeszyt 2 MIROSŁAWA KRZYWDZIŃSKA-BARTKOWIAK,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CZYNNIKÓW ANTROPOGENICZNYCH NA WYMYWANIE POTASU Z GLEBY

WPŁYW CZYNNIKÓW ANTROPOGENICZNYCH NA WYMYWANIE POTASU Z GLEBY WPŁYW CZYNNIKÓW ANTROPOGENICZNYCH NA WYMYWANIE POTASU Z GLEBY Daniel Milczarek Koło Naukowe Chemii Rolnej Wydział Rolniczy, Akademia Techniczno Rolnicza w Bydgoszczy Opiekun naukowy dr inż. Barbara Murawska,

Bardziej szczegółowo

POWŁOKI ELEKTROISKROWE WC-CO MODYFIKOWANE WIĄZKĄ LASEROWĄ. 88 Powłoki elektroiskrowe WC-Co modyfikowane wiązką laserową. Wstęp

POWŁOKI ELEKTROISKROWE WC-CO MODYFIKOWANE WIĄZKĄ LASEROWĄ. 88 Powłoki elektroiskrowe WC-Co modyfikowane wiązką laserową. Wstęp Rdek N.,* Szlpko J.** *Ktedr Inżynierii Eksplotcji Politechnik Świętokrzysk, Kielce, Polsk **Khmelnitckij Uniwersytet Nrodowy, Khmelnitckij, Ukrin Wstęp 88 POWŁOKI ELEKTROISKROWE WC-CO MODYFIKOWANE WIĄZKĄ

Bardziej szczegółowo

InŜynieria Rolnicza 14/2005. Streszczenie

InŜynieria Rolnicza 14/2005. Streszczenie Michał Cupiał Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie PROGRAM WSPOMAGAJĄCY NAWOśENIE MINERALNE NAWOZY 2 Streszczenie Przedstawiono program Nawozy 2 wspomagający nawoŝenie

Bardziej szczegółowo

ODPORNOŚĆ NA ZUŻYCIE STOPOWYCH KOMPOZYTÓW POWIERZCHNIOWYCH

ODPORNOŚĆ NA ZUŻYCIE STOPOWYCH KOMPOZYTÓW POWIERZCHNIOWYCH 59/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 6, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Yer 6, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Ktowice PL ISSN 1642-58 ODPORNOŚĆ NA ZUŻYCIE STOPOWYCH KOMPOZYTÓW POWIERZCHNIOWYCH C. BARON

Bardziej szczegółowo

WZROST, OWOCOWANIE I ZAWARTO N W LICIACH JABŁONI JONAGORED W ZALENOCI OD JESIENNEGO NAWOENIA AZOTEM I PODKŁADKI

WZROST, OWOCOWANIE I ZAWARTO N W LICIACH JABŁONI JONAGORED W ZALENOCI OD JESIENNEGO NAWOENIA AZOTEM I PODKŁADKI Act Sci. Pol., Hortorum Cultus 3(2) 2004, 153-160 WZROST, OWOCOWANIE I ZAWARTO N W LICIACH JABŁONI JONAGORED W ZALENOCI OD JESIENNEGO NAWOENIA AZOTEM I PODKŁADKI Driusz Wron Szkoł Główn Gospordrstw Wiejskiego

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie azotu przez ruñ ³¹kow¹ zastosowanego w roztworze mocznika i w saletrze amonowej

Wykorzystanie azotu przez ruñ ³¹kow¹ zastosowanego w roztworze mocznika i w saletrze amonowej ¹krstwo w Polsce (Grsslnd Science in Polnd), 11, 43-56 Copyright y Polish Grsslnd Society, Poznñ, 2008 PL ISSN 1506-5162 ISBN 978-83-89250-91-9 Wykorzystnie zotu przez ruñ ³¹kow¹ zstosownego w roztworze

Bardziej szczegółowo

WPŁYW AKTYWNOŚCI WODY NA STABILNOŚĆ HYDROLITYCZNĄ I OKSYDATYWNĄ TŁUSZCZU WYEKSTRAHOWANEGO Z ZIAREN KUKURYDZY

WPŁYW AKTYWNOŚCI WODY NA STABILNOŚĆ HYDROLITYCZNĄ I OKSYDATYWNĄ TŁUSZCZU WYEKSTRAHOWANEGO Z ZIAREN KUKURYDZY ŻYWNOŚĆ. Nuk. Technologi. Jkość, 2008, 5 (60), 273 281 MAGDALENA WIRKOWSKA, JOANNA BRYŚ, BOLESŁAW KOWALSKI WPŁYW AKTYWNOŚCI WODY NA STABILNOŚĆ HYDROLITYCZNĄ I OKSYDATYWNĄ TŁUSZCZU WYEKSTRAHOWANEGO Z ZIAREN

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546. Grzegorz Kulczycki

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546. Grzegorz Kulczycki ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546 WPŁYW ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA POTASEM I AZOTEM NA PLON ROŚLIN ORAZ WŁAŚCIWOŚCI GLEBY LEKKIEJ THE INFLUENCE OF DIFFERENT

Bardziej szczegółowo

WEED INFESTATION IN SPRING WHEAT CULTIVATED IN ORGANIC CROP PRODUCTION SYSTEM IN COMPARISON WITH OTHER CROP PRODUCTION SYSTEMS

WEED INFESTATION IN SPRING WHEAT CULTIVATED IN ORGANIC CROP PRODUCTION SYSTEM IN COMPARISON WITH OTHER CROP PRODUCTION SYSTEMS Bet FELEDYN-SZEWCZYK, Iren DUER Instytut Uprwy NwoŜeni i Gleoznwstw - Pństwowy Instytut Bdwczy w Pułwch e-mil: szewczyk@iung.pulwy.pl e-mil: iduer@iung.pulwy.pl WEED INFESTATION IN SPRING WHEAT CULTIVATED

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II LO

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II LO I Postnowieni ogólne Przedmiotowy system ocenini z mtemtyki wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Kls II LO 1. Wrunkiem uzyskni pozytywnej oceny semestrlnej z mtemtyki jest: ) zliczenie

Bardziej szczegółowo

Autor dr inż. Agnieszka Tajner-Czopek. Opiniodawca prof. dr hab. Mieczysław Pałasiński. Redaktor merytoryczny prof. dr hab.

Autor dr inż. Agnieszka Tajner-Czopek. Opiniodawca prof. dr hab. Mieczysław Pałasiński. Redaktor merytoryczny prof. dr hab. Autor dr inż. Agnieszk Tjner-Czopek Opiniodwc prof. dr hb. Mieczysłw Płsiński Redktor merytoryczny prof. dr hb. Ewelin Dziub Oprcownie redkcyjne mgr Ann Piskor Korekt mgr Elżbiet Winirsk-Grbosz Łmnie Hlin

Bardziej szczegółowo

Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych,

Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych, Klsyczn Metod Njmniejszych Kwdrtów (KMNK) Postć ć modelu jest liniow względem prmetrów (lbo nleży dokonć doprowdzeni postci modelu do liniowości względem prmetrów), Zmienne objśnijące są wielkościmi nielosowymi,

Bardziej szczegółowo

Fizyka. Kurs przygotowawczy. na studia inżynierskie. mgr Kamila Haule

Fizyka. Kurs przygotowawczy. na studia inżynierskie. mgr Kamila Haule Fizyk Kurs przygotowwczy n studi inżynierskie mgr Kmil Hule Dzień 3 Lbortorium Pomir dlczego mierzymy? Pomir jest nieodłączną częścią nuki. Stopień znjomości rzeczy często wiąże się ze sposobem ich pomiru.

Bardziej szczegółowo

Uszczelnienie przepływowe w maszyn przepływowych oraz sposób diagnozowania uszczelnienia przepływowego zwłaszcza w maszyn przepływowych

Uszczelnienie przepływowe w maszyn przepływowych oraz sposób diagnozowania uszczelnienia przepływowego zwłaszcza w maszyn przepływowych Uszczelnienie przepływowe w mszyn przepływowych orz sposób dignozowni uszczelnieni przepływowego zwłszcz w mszyn przepływowych Przedmiotem wynlzku jest uszczelnienie przepływowe mszyn przepływowych orz

Bardziej szczegółowo

Nauka Przyroda Technologie

Nauka Przyroda Technologie Nuk Przyrod Technologie 2015 Tom 9 Zeszyt 2 #19 ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznn.net DOI: 10.17306/J.NPT.2015.2.19 Dził: Rolnictwo Copyright Wydwnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznniu AGNIESZKA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKU PREPARATU GEL-FAT NA JAKOŚĆ MODELOWYCH PIECZENI DROBIOWYCH. Joanna Miazek, Anna Gałązka, Dorota Pietrzak, Jan Mroczek

WPŁYW DODATKU PREPARATU GEL-FAT NA JAKOŚĆ MODELOWYCH PIECZENI DROBIOWYCH. Joanna Miazek, Anna Gałązka, Dorota Pietrzak, Jan Mroczek Zeszyty Problemowe Postępów Nuk Rolniczych nr 573, 2013, 43 50 WPŁYW DODATKU PREPARATU GEL-FAT NA JAKOŚĆ MODELOWYCH PIECZENI DROBIOWYCH Jonn Mizek, Ann Głązk, Dorot Pietrzk, Jn Mroczek Szkoł Główn Gospodrstw

Bardziej szczegółowo

Toksyczność i genotoksyczność wód Wisły w Warszawie przed i po uruchomieniu układu przesyłowego ścieków do oczyszczalni Czajka

Toksyczność i genotoksyczność wód Wisły w Warszawie przed i po uruchomieniu układu przesyłowego ścieków do oczyszczalni Czajka Inżynieri i Ochron Środowisk 2015, t. 18, nr 1, s. 35-41 Grżyn OBIDOSKA, Michł KALINOWSKI, Zigniew KARACZUN Szkoł Główn Gospodrstw Wiejskiego w Wrszwie Wydził Ogrodnictw, Biotechnologii i Architektury

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych

Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych Zstosownie multimetrów cyfrowych do pomiru podstwowych wielkości elektrycznych Cel ćwiczeni Celem ćwiczeni jest zpoznnie się z możliwościmi pomirowymi współczesnych multimetrów cyfrowych orz sposobmi wykorzystni

Bardziej szczegółowo

Układ elektrohydrauliczny do badania siłowników teleskopowych i tłokowych

Układ elektrohydrauliczny do badania siłowników teleskopowych i tłokowych TDUSZ KRT TOMSZ PRZKŁD Ukłd elektrohydruliczny do bdni siłowników teleskopowych i tłokowych Wprowdzenie Polsk Norm PN-72/M-73202 Npędy i sterowni hydruliczne. Cylindry hydruliczne. Ogólne wymgni i bdni

Bardziej szczegółowo

ZASADNOŚĆ BUDOWY TARLISK DLA WĘDROWNYCH RYB ŁOSOSIOWATYCH W ZLEWNI INY NA TLE BADAŃ ŚRODOWISKOWYCH.

ZASADNOŚĆ BUDOWY TARLISK DLA WĘDROWNYCH RYB ŁOSOSIOWATYCH W ZLEWNI INY NA TLE BADAŃ ŚRODOWISKOWYCH. WODA-ŚRODOWSKO-OBSZARY WEJSKE 2013 (X X). T. 13. Z. 4 (44) WATER-ENVRONMENT-RURAL AREAS SSN 1642-8145 s. 129 144 pdf: www.itep.edu.pl/wydwnictwo nstytut Technologiczno-Przyrodniczy w Flentch, 2013 Wpłynęło

Bardziej szczegółowo

ul. Słowackiego 17, Szczecin

ul. Słowackiego 17, Szczecin Act Agrophysic, 2009, 14(1), 145-153 WPŁYW NCl NA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH MIKROELEMENTÓW W LIŚCIACH I KORZENIACH SIEWEK PSZENICY OZIMEJ ODMIANY ALMARI Rent Mtuszk 1, Młgorzt Włodrczyk 2, Aleksnder Brzóstowicz

Bardziej szczegółowo

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, s , 2009r.

Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, s , 2009r. Ochron Środowisk i Zsobów Nturlnych nr 40, s. 396-401, 2009r. Nin Bątorek-Gies, Brbr Jgustyn Instytut Chemicznej Przeróbki Węgl, ul. Zmkow 1, 41-803 Zbrze Zwrtość chloru w biomsie stłej stosownej do celów

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SKROBI MODYFIKOWANYCH NA TEKSTURĘ I TOPLIWOŚĆ ANALOGÓW SERÓW TOPIONYCH

WPŁYW SKROBI MODYFIKOWANYCH NA TEKSTURĘ I TOPLIWOŚĆ ANALOGÓW SERÓW TOPIONYCH ŻYWNOŚĆ. Nuk. Technologi. Jkość, 2014, 1 (92), 52 65 DOI: 10.15193/zntj/2014/92/052-065 BARTOSZ SOŁOWIEJ, AGNIESZKA DYLEWSKA, MARTA TOMCZYŃSKA-MLEKO, STANISŁAW MLEKO WPŁYW SKROBI MODYFIKOWANYCH NA TEKSTURĘ

Bardziej szczegółowo

Wp³yw popio³ów ze spalania biomasy na w³aœciwoœci fizykochemiczne gleb lekkich

Wp³yw popio³ów ze spalania biomasy na w³aœciwoœci fizykochemiczne gleb lekkich POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 15 Zeszyt 3 2012 ISSN 1429-6675 Edward MELLER*, Eliza BILENDA** Wp³yw popio³ów ze spalania biomasy na w³aœciwoœci fizykochemiczne gleb lekkich STRESZCZENIE. Ze wzglêdu na coraz

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE TECHNIKI TSDA DO OCENY JAKOŚCI ORGANOLEPTYCZNEJ NAPARÓW ROOIBOS

WYKORZYSTANIE TECHNIKI TSDA DO OCENY JAKOŚCI ORGANOLEPTYCZNEJ NAPARÓW ROOIBOS Przemysłw Dmowski, Pulin Szczygieł Akdemi Morsk w Gdyni WYKORZYSTANIE TECHNIKI TSDA DO OCENY JAKOŚCI ORGANOLEPTYCZNEJ NAPARÓW ROOIBOS Rooibos (Asplthus linernis) ze względu n swoje prozdrowotne włściwości

Bardziej szczegółowo

Badania termochemicznej konwersji odpadów tekstylnych zawierających

Badania termochemicznej konwersji odpadów tekstylnych zawierających 570 Ryszrd Wsielewski, Grzegorz Tomszewicz Ryszrd Wsielewski, Grzegorz Tomszewicz Instytut Chemicznej Przeróbki Węgl, ul. Zmkow 1, 41-803 Zbrze e-mil: rwsielewski@ichpw.pl Bdni termochemicznej konwersji

Bardziej szczegółowo

ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA

ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 538: 201-206 ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA Beata Rutkowska, Wiesław Szulc, Wojciech Stępień Zakład Chemii

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II TAK

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II TAK I Postnowieni ogólne Przedmiotowy system ocenini z mtemtyki wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Kls II TAK 1. Wrunkiem uzyskni pozytywnej oceny semestrlnej z mtemtyki jest: ) zliczenie

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka składu strukturalno-grupowego olejów napędowych i średnich frakcji naftowych z zastosowaniem GC/MS

Charakterystyka składu strukturalno-grupowego olejów napędowych i średnich frakcji naftowych z zastosowaniem GC/MS NAFTA-GAZ lipiec 2012 ROK LXVIII Xymen Mzur-Bdur, Michł Krsodomski Instytut Nfty i Gzu, Krków Chrkterystyk skłdu strukturlno-grupowego olejów npędowych i średnich frkcji nftowych z zstosowniem GC/MS Wstęp

Bardziej szczegółowo

Ziemniak Polski 2015 nr 3 23

Ziemniak Polski 2015 nr 3 23 Ziemnik Polski 2015 nr 3 23 Ochron WYSTĘPOWANIE PARCHA ZWYKŁEGO NA BULWACH ZIEMNIAKA W ZALEŻNOŚCI OD WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH mgr inż. Jonn Jnkowsk, dr inż. Brbr Lutomirsk, mgr Milen Pietrszko IHAR-PIB,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE RÓWNANIA NASGRO DO OPISU KRZYWYCH PROPAGACYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOWYCH

ZASTOSOWANIE RÓWNANIA NASGRO DO OPISU KRZYWYCH PROPAGACYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOWYCH Sylwester KŁYSZ *, **, nn BIEŃ **, Pweł SZBRCKI ** ** Instytut Techniczny ojsk Lotniczych, rszw * Uniwersytet rmińsko-mzurski, Olsztyn ZSTOSONIE RÓNNI NSGRO DO OPISU KRZYYCH PROPGCYJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOYCH

Bardziej szczegółowo

Ocena współczesnych i dawnych odmian pszenicy ozimej w aspekcie ich konkurencyjności z chwastami w warunkach rolnictwa ekologicznego

Ocena współczesnych i dawnych odmian pszenicy ozimej w aspekcie ich konkurencyjności z chwastami w warunkach rolnictwa ekologicznego 11 Polish Journl of Agronomy 2011, 6, 11 16 Ocen współczesnych i dwnych odmin pszenicy ozimej w spekcie ich konkurencyjności z chwstmi w wrunkch rolnictw ekologicznego Bet Feledyn-Szewczyk Zkłd Systemów

Bardziej szczegółowo

MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA

MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annul Set The Environment Protection Rocznik Ochron Środowisk Volume/Tom 17.

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu wód powierzchniowych w zlewni Małej Panwi wraz z tendencją zmian w latach 2007-2011

Ocena stanu wód powierzchniowych w zlewni Małej Panwi wraz z tendencją zmian w latach 2007-2011 Ocen stnu wód powrzchniowych w zlewni łej Pnwi wrz z tendencją zin w ltch - Oprcown: gr inż. Agnszk Sobolewsk gr Lucyn Wylęgł Opole, 12 kwtni 2012 r. Oceny jkoi wód zlewni łej Pnwi w grnicch województw

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie żywych ściółek w rzędach drzew jabłoni jako alternatywnego sposobu pielęgnacji gleby w porównaniu z ugorem herbicydowym

Zastosowanie żywych ściółek w rzędach drzew jabłoni jako alternatywnego sposobu pielęgnacji gleby w porównaniu z ugorem herbicydowym Zstosownie żywych ściółek w rzędch drzew jbłoni jko lterntywnego sposobu pielęgncji gleby w porównniu z ugorem herbicydowym Mri Licznr-Młńczuk Zstosownie żywych ściółek w rzędch drzew jbłoni jko lterntywnego

Bardziej szczegółowo

2. Tensometria mechaniczna

2. Tensometria mechaniczna . Tensometri mechniczn Wstęp Tensometr jk wskzywłby jego nzw to urządzenie służące do pomiru nprężeń. Jk jednk widomo, nprężeni nie są wielkościmi mierzlnymi i stnowią jedynie brdzo wygodne pojęcie mechniki

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ 7 Przepisy dotyczące warunków przewozu, załadunku, rozładunku oraz manipulowania ładunkiem

CZĘŚĆ 7 Przepisy dotyczące warunków przewozu, załadunku, rozładunku oraz manipulowania ładunkiem CZĘŚĆ 7 Przepisy dotyczące wrunków przewozu, złdunku, rozłdunku orz mnipulowni łdunkiem DZIAŁ 7. PRZEPISY OGÓLNE 7.. W odniesieniu do trnsportu towrów niebezpiecznych wymgne jest obowiązkowe uŝycie określonego

Bardziej szczegółowo

Występowanie drobnoustrojów pektynolitycznych w glebie w systemie ekologicznym i konwencjonalnym

Występowanie drobnoustrojów pektynolitycznych w glebie w systemie ekologicznym i konwencjonalnym 32 Polish Journl of Agronomy, No. 15, 2013 Polish Journl of Agronomy 2013, 15, 32 37 Występownie dronoustrojów pektynolitycznych w gleie w systemie ekologicznym i konwencjonlnym Brr Brez-Borut tedr Mikroiologii

Bardziej szczegółowo

ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody

ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych

Bardziej szczegółowo

Piłka nożna w badaniach statystycznych 1

Piłka nożna w badaniach statystycznych 1 Mterił n konferencję prsową w dniu 31 mj 212 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Deprtment Bdń Społecznych i Wrunków Życi Nottk informcyjn WYNIKI BADAŃ GUS Piłk nożn w bdnich sttystycznych 1 Bdni klubów sportowych

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Wpływ wapnowania, nawożenia azotem i fosforem na wysycenie kompleksu sorpcyjnego gleby kationami wymiennymi

ANNALES. Wpływ wapnowania, nawożenia azotem i fosforem na wysycenie kompleksu sorpcyjnego gleby kationami wymiennymi ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 1 Stacja Chemiczno-Rolnicza w Lublinie, ul. Sławinkowska 5, 20-810 Lublin, Poland 2 Katedra Chemii

Bardziej szczegółowo

Wpływ czynników meteorologicznych na plon nasion i tłuszczu oraz zawartość tłuszczu w nasionach dwóch odmian soi

Wpływ czynników meteorologicznych na plon nasion i tłuszczu oraz zawartość tłuszczu w nasionach dwóch odmian soi Tom XXI Rośliny Oleiste 2000 Jn Kołodziej, Elżiet Pisulewsk* kdemi Rolnicz w Krkowie, Ktedr Meteorologii i Klimtologii Rolniczej * Ktedr Szczegółowej Uprwy Roślin Wpływ czynników meteorologicznych n plon

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 4 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810, Poland Stanisław

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546. Grzegorz Kulczycki

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546. Grzegorz Kulczycki ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU 2006 ROLNICTWO LXXXIX NR 546 WPŁYW ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA POTASEM I AZOTEM NA PLON ROŚLIN ORAZ WŁAŚCIWOŚCI GLEBY ŚREDNIEJ THE INFLUENCE OF DIFFERENT

Bardziej szczegółowo

Halina Borkowska 1, Wojciech Lipiński 2. ul. Akademicka 15, Lublin 2 Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza

Halina Borkowska 1, Wojciech Lipiński 2. ul. Akademicka 15, Lublin   2 Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza Acta Agrophysica, 2007, 10(2), 287-292 ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH PIERWIASTKÓW W BIOMASIE KILKU GATUNKÓW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH Halina Borkowska 1, Wojciech Lipiński 2 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Gondek, Barbara Filipek-Mazur

Krzysztof Gondek, Barbara Filipek-Mazur Acta Agrophysica, 2006, 8(1), 83-93 ZAWARTOŚĆ WAPNIA, MAGNEZU I SODU W ROŚLINACH NAWOśONYCH OSADAMI ŚCIEKOWYMI Krzysztof Gondek, Barbara Filipek-Mazur Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza Al. Mickiewicza

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WARUNKÓW BLANSZOWANIA TKANKI SELERA NA WŁAŚCIWOŚCI TEKSTURALNE SUSZU

WPŁYW WARUNKÓW BLANSZOWANIA TKANKI SELERA NA WŁAŚCIWOŚCI TEKSTURALNE SUSZU ŻYWNOŚĆ. Nuk. Technologi. Jkość, 2008, 4 (59), 207 215 KAROLINA LENTAS, DOROTA WITROWA-RAJCHERT WPŁYW WARUNKÓW BLANSZOWANIA TKANKI SELERA NA WŁAŚCIWOŚCI TEKSTURALNE SUSZU S t r e s z c z e n i e Celem

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE ANALIZA SITOWA I PODSTAWY OCENY GRANULOMETRYCZNEJ SUROWCÓW I PRODUKTÓW

ĆWICZENIE ANALIZA SITOWA I PODSTAWY OCENY GRANULOMETRYCZNEJ SUROWCÓW I PRODUKTÓW 1 ĆWICZENIE ANALIZA SITOWA I PODSTAWY OCENY GANULOMETYCZNEJ SUOWCÓW I PODUKTÓW 1. Cel zkres ćwczen Celem ćwczen jest opnowne przez studentów metody oceny mterłu sypkego pod względem loścowej zwrtośc frkcj

Bardziej szczegółowo

EFFECT OF DIFFERENT FACTORS ON CHEMICAL COMPOSITION OF GRASS-LEGUMES SWARD

EFFECT OF DIFFERENT FACTORS ON CHEMICAL COMPOSITION OF GRASS-LEGUMES SWARD J. Elementol. 29, 14(1): 91-1 91 EFFECT OF DIFFERENT FACTORS ON CHEMICAL COMPOSITION OF GRASS-LEGUMES SWARD Mriusz Kulik Deprtment of Grsslnd nd Lndscpe Forming University of Life Sciences in Lulin Arct

Bardziej szczegółowo

STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI

STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI Ćwiczenie 1 Tworzenie nowego stylu n bzie istniejącego 1. Formtujemy jeden kpit tekstu i zznczmy go (stnowi on wzorzec). 2. Wybiermy Nrzędzi główne, rozwijmy okno Style (lub

Bardziej szczegółowo

OCENA EKONOMICZNA UPRAWY MIESZANKI ŁUBINU WĄSKOLISTNEGO Z PSZENŻYTEM JARYM

OCENA EKONOMICZNA UPRAWY MIESZANKI ŁUBINU WĄSKOLISTNEGO Z PSZENŻYTEM JARYM Frgm. Agron. 34(1) 2017, 19 29 OCENA EKONOMICZNA UPRAWY MIESZANKI ŁUBINU WĄSKOLISTNEGO Z PSZENŻYTEM JARYM Jolnt Bojrszczuk 1, Jnusz Podleśny Instytut Uprwy Nwożeni i Gleoznwstw - Pństwowy Instytut Bdwczy

Bardziej szczegółowo

COMPARISON OF MACROELEMENT CONTENTS IN THE WINTER WHEAT GRAIN FROM ORGANIC AND CONVENTIONAL FARMS

COMPARISON OF MACROELEMENT CONTENTS IN THE WINTER WHEAT GRAIN FROM ORGANIC AND CONVENTIONAL FARMS Barbara WIŚNIOWSKA-KIELIAN Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Kazimierz KLIMA Katedra Ogólnej Uprawy Roli i Roślin, Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Bardziej szczegółowo

EFFECT OF TRIACONTANOL ON THE PRODUCTIVITY OF YELLOW LUPIN (Lupinus luteus L.) PLANTS

EFFECT OF TRIACONTANOL ON THE PRODUCTIVITY OF YELLOW LUPIN (Lupinus luteus L.) PLANTS Journl of Centrl Europen Agriculture, 2011, 12(4), p.673-683 DOI: 10.5513/JCEA01/12.4.974 EFFECT OF TRIACONTANOL ON THE PRODUCTIVITY OF YELLOW LUPIN (Lupinus luteus L.) PLANTS WPŁYW TRIACONTANOLU NA PRODUJCYJNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, Kraków WSTĘP

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, Kraków   WSTĘP Acta Agrophysica, 2006, 8(4), 825-838 ZAWARTOŚĆ RÓśNYCH FORM METALI CIĘśKICH W OSADACH ŚCIEKOWYCH I KOMPOSTACH Krzysztof Gondek Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bardziej szczegółowo

Adiuwanty w ochronie ziemniaka przed porażeniem PVY i PVM

Adiuwanty w ochronie ziemniaka przed porażeniem PVY i PVM NR 259 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2011 SŁAWOMIR WRÓBEL Instytut Hodowli i Aklimtyzcji Roślin Pństwowy Instytut Bdwczy w Rdzikowie Zkłd Nsiennictw i Ochrony Ziemnik w Boninie Adiuwnty

Bardziej szczegółowo

Reakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej agrotechniki

Reakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej agrotechniki Tom XXX ROŚLINY OLEISTE OILSEED CROPS 2009 Frnciszek Wielebski Instytut Hodowli i Aklimtyzcji Roślin, Oddził w Poznniu Rekcj różnych typów hodowlnych odmin rzepku ozimego n poziom stosownej grotechniki

Bardziej szczegółowo

ZMIANY WŁAŚCIWOŚCI HIGROSKOPIJNYCH SUSZY JABŁKOWYCH W CZASIE PRZECHOWYWANIA. Małgorzata Nowacka, Dorota Witrowa-Rajchert

ZMIANY WŁAŚCIWOŚCI HIGROSKOPIJNYCH SUSZY JABŁKOWYCH W CZASIE PRZECHOWYWANIA. Małgorzata Nowacka, Dorota Witrowa-Rajchert Act Agrophysic, 2010, 15(2), 359-370 ZMIANY WŁAŚCIWOŚCI HIGROSKOPIJNYCH SUSZY JABŁKOWYCH W CZASIE PRZECHOWYWANIA Młgorzt Nowck, Dorot Witrow-Rjchert Ktedr InŜynierii śywności i Orgnizcji Produkcji, Wydził

Bardziej szczegółowo

WYMYWANIE PIERWIASTKÓW ŚLADOWYCH Z GLEBY W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU NAWOŻENIA ŁĄKI GÓRSKIEJ

WYMYWANIE PIERWIASTKÓW ŚLADOWYCH Z GLEBY W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU NAWOŻENIA ŁĄKI GÓRSKIEJ WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2011: t. 11 z. 1 (33) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 11 20 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2011 WYMYWANIE PIERWIASTKÓW ŚLADOWYCH Z GLEBY

Bardziej szczegółowo

CAŁODOBOWE RACJE POKARMOWE I SUPLEMENTACJA JAKO ŹRÓDŁA ŻELAZA I WITAMINY C W ŻYWIENIU STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI

CAŁODOBOWE RACJE POKARMOWE I SUPLEMENTACJA JAKO ŹRÓDŁA ŻELAZA I WITAMINY C W ŻYWIENIU STUDENTÓW LUBELSKICH UCZELNI BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 257-261 Zbigniew Mrzec, Wojciech Koch, Agnieszk Mrzec CAŁODOBOWE RACJE POKARMOWE I SUPLEMENTACJA JAKO ŹRÓDŁA ŻELAZA I WITAMINY C W ŻYWIENIU STUDENTÓW LUBELSKICH

Bardziej szczegółowo

Katedra Agronomii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ul. Nowoursynowska 159, Warszawa

Katedra Agronomii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ul. Nowoursynowska 159, Warszawa Act Agrophysic, 2013, 20(4), 595-607 WPŁYW PŁUŻNEJ UPRAWY ROLI I SIEWU BEZPOŚREDNIEGO NA ZAWARTOŚĆ W GLEBIE MATERII ORGANICZNEJ EKSTRAHOWANEJ METODAMI FIZYCZNYMI Stnisłw Lenrt, Anet Perznowsk Ktedr Agronomii,

Bardziej szczegółowo

pobrano z www.ips.wm.tu.koszalin.pl

pobrano z www.ips.wm.tu.koszalin.pl ARTYKUŁ NAUKOWY RECENZOWANY Wstęp Dmin MARUSIAK, Iwon MICHALSKA-POŻOGA Ktedr Procesów i Urządzeń Przemysłu Spożywczego Politechnik Koszlińsk Wpływ technik pkowni próżniowego n jkość sensoryczną i mikroiologiczną

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa

Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Dr inż. Magdalena Szymańska Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa Kraków, 2013 r. Masa pofermentacyjna??? Uciążliwy odpad Cenny nawóz SUBSTRATY

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI GEOMETRYCZNE I MASOWE RDZENI KOLB WYBRANYCH MIESZAŃCÓW KUKURYDZY. Wstęp i cel pracy

WŁAŚCIWOŚCI GEOMETRYCZNE I MASOWE RDZENI KOLB WYBRANYCH MIESZAŃCÓW KUKURYDZY. Wstęp i cel pracy InŜynieria Rolnicza 4/2006 Franciszek Molendowski Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza we Wrocławiu WŁAŚCIWOŚCI GEOMETRYCZNE I MASOWE RDZENI KOLB WYBRANYCH MIESZAŃCÓW KUKURYDZY Streszczenie

Bardziej szczegółowo

LASER TREATMENT WITH PREHEATING OF CAST IRON ELEMENTS

LASER TREATMENT WITH PREHEATING OF CAST IRON ELEMENTS Grzegorz KINAL Politechnik Poznńsk, Instytut Mszyn Rooczych i Pojzdów Smochodowych ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznń (Polnd) e-mil: office_wmmv@put.poznn.pl LASER TREATMENT WITH PREHEATING OF CAST IRON ELEMENTS

Bardziej szczegółowo

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania

Bardziej szczegółowo

Integralność konstrukcji

Integralność konstrukcji 1 Integrlność konstrukcji Wykłd Nr 5 PROJEKTOWANIE W CELU UNIKNIĘCIA ZMĘCZENIOWEGO Wydził Inżynierii Mechnicznej i Robotyki Ktedr Wytrzymłości, Zmęczeni Mteriłów i Konstrukcji http://zwmik.imir.gh.edu.pl/dydktyk/imir/index.htm

Bardziej szczegółowo

WPŁYW OBRÓBKI WSTĘPNEJ ULTRADŹWIĘKAMI NA PRZEBIEG SUSZENIA ORAZ BARWĘ I ZAWARTOŚĆ BETALAIN W BURAKU ĆWIKŁOWYM

WPŁYW OBRÓBKI WSTĘPNEJ ULTRADŹWIĘKAMI NA PRZEBIEG SUSZENIA ORAZ BARWĘ I ZAWARTOŚĆ BETALAIN W BURAKU ĆWIKŁOWYM Zeszyty Problemowe Postępów Nuk Rolniczych nr 581, 2015, 11 20 WPŁYW OBRÓBKI WSTĘPNEJ ULTRADŹWIĘKAMI NA PRZEBIEG SUSZENIA ORAZ BARWĘ I ZAWARTOŚĆ BETALAIN W BURAKU ĆWIKŁOWYM Aleksndr Fijłkowsk, Młgorzt

Bardziej szczegółowo

OCHRONA PRZECIWPOśAROWA TABORU KOLEJOWEGO WYMAGANIA PRZECIWPOśAROWE DLA MATERIAŁÓW I KOMPONENTÓW

OCHRONA PRZECIWPOśAROWA TABORU KOLEJOWEGO WYMAGANIA PRZECIWPOśAROWE DLA MATERIAŁÓW I KOMPONENTÓW Ktedr Technicznego Zbezpieczeni Okrętów Lbortorium Bdń Cech PoŜrowych Mteriłów OCHRONA PRZECIWPOśAROWA TABORU KOLEJOWEGO WYMAGANIA PRZECIWPOśAROWE DLA MATERIAŁÓW I KOMPONENTÓW Metody bdń 1 pren 45545-2:

Bardziej szczegółowo

ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED DEVELOPMENT OF COMPANY

ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED DEVELOPMENT OF COMPANY FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Foli Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomic 254 (47), 117 122 Jolnt KONDRATOWICZ-POZORSKA ROLA KLIENTA W ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJU FIRMY ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED

Bardziej szczegółowo

Próba określenia czynników determinujących wyniki ocen wprowadzenia euro przez mieszkańców Unii Europejskiej

Próba określenia czynników determinujących wyniki ocen wprowadzenia euro przez mieszkańców Unii Europejskiej Mieczysłw Kowerski Wyższ Szkoł Zrządzni I Administrcji w Zmościu Ewelin Włodrczyk Wyższ Szkoł Zrządzni I Administrcji w Zmościu Prób określeni czynników determinujących wyniki ocen wprowdzeni euro przez

Bardziej szczegółowo

THE EFFECT OF BLACK POLYETHYLENE MULCH ON YIELD OF FIELD-GROWN CUCUMBER

THE EFFECT OF BLACK POLYETHYLENE MULCH ON YIELD OF FIELD-GROWN CUCUMBER Act Sci. Pol., Hortorum Cultus 9(3) 2010, 221-229 THE EFFECT OF BLACK POLYETHYLENE MULCH ON YIELD OF FIELD-GROWN CUCUMBER Tomsz Spiżewski, Brbr Frąszczk, Alin Kłużewicz, Włodzimierz Krzesiński, Jolnt Lisieck

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Dorota Kalembasa. Wykorzystanie fosforu z wermikompostów przez życicę wielokwiatową (Lolium multuflorum Lam.)

ANNALES. Dorota Kalembasa. Wykorzystanie fosforu z wermikompostów przez życicę wielokwiatową (Lolium multuflorum Lam.) ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810 Siedlce, Poland Dorota

Bardziej szczegółowo