Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja

Transkrypt

1 Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład dziesiąty Hipoteza języka myśli (LOT): źródła i założenia Andrzej Klawiter klawiter@amu.edu.pl

2 Filozoficzne źródła: koncepcja obrazowania logicznego Ludwiga Wittgensteina (1) Ontologiczne założenia: fakt (struktura przedmiotów) jako podstawowa jednostka świata Poznanie polega na tworzeniu obrazów faktów Obrazem (logicznym) faktu jest myśl

3 Filozoficzne źródła: koncepcja obrazowania logicznego Ludwiga Wittegnsteina (2) Fakt i obraz są złożone Złożoność (struktura) faktu odwzorowana jest przez złożoność (strukturę) myśli Myśl pokazuje co byłoby faktem gdyby była prawdziwa Zdanie jest językowym wyrazem myśli Struktura zdania odwzorowuje strukturę myśli Rozumienie zdania polega na odtworzeniu zawartej w nim myśli, czyli na odtworzeniu obrazu faktu Prawdziwość myśli lub zdania ustalamy przez porównanie ich z rzeczywistością

4

5 Teoretyczne inspiracje dla hipotezy LOT Obliczeniowa teoria umysłu - Turing Koncepcja gramatyk generatywnych - Chomsky Przekonanie, że podstawową sprawnością językową jest zdolność do generowania nieskończonej liczby struktur zdaniowych Przekonanie, że sprawność językowa jest efektem sprawności umysłowej Aby wyjaśnić sprawność umysłową pozwalającą na generowanie zdań należy założyć, że złożonemu mechanizmowi językowemu odpowiada złożony mechanizm umysłowy, czyli język myśleński (Mentalese)

6

7 Założenia hipotezy LOT Modele procesów poznawczych mają charakter obliczeniowy Procesy obliczeniowe muszą przebiegać w jakimś medium, są nim systemy reprezentacyjne Organizmy biologiczne wytwarzają systemy reprezentacyjne

8 Cechy reprezentacji według reprezentacjonistycznej teorii umysłu (RTU) Posiadanie fizycznego nośnika Posiadanie treści i odniesienia Produktywność Systematyczność Kompozycyjność

9 Posiadanie fizycznego nośnika Zakłada się, że reprezentacja wymaga fizycznego nośnika. Nie trzeba go dokładniej określać, gdyż RTU daje się uzgodnić z funkcjonalizmem. W przypadku ludzi nośnikiem reprezentacji są procesy mózgowe.

10 Posiadanie treści i odniesienia Reprezentacja jest o czymś, a więc ma cechę intencjonalności To treść intencjonalna sprawia, że stan mentalny reprezentuje Treścią przekonania, że katastrofa samolotu była wynikiem wybuchu silnika jest stan opisywany przez to przekonanie

11 Treść wąska i treść szeroka Wąska treść reprezentacji (przekonania, stanu mentalnego) to taka, która zdeterminowana jest wyłącznie przez wewnętrzne cechy jej podmiotu Szeroka treść reprezentacji to taka, która zależy nie tylko od wewnętrznych cech podmiotu ale także od cech otoczenia, w jakim on się znajduje

12 Posiadanie odniesienia Przekonanie, że katastrofa samolotu była wynikiem wybuchu silnika może być prawdziwe lub fałszywe. Jeśli stan wyznaczony przez treść przekonania pokrywa się ze stanem faktycznym jest ono prawdziwe

13 Systematyczność Zdolność do posiadania pewnych myśli (przekonań) jest wewnętrznie powiązana ze zdolnością do posiadania innych myśli (przekonań). Powyższa prawidłowość ma charakter empiryczny Systematyczność myśli ma podobną naturę jak systematyczność języka: zdolność do wypowiadania/rozumienia pewnych zdań jest wewnętrznie powiązana ze zdolnością do wypowiadania/rozumienia innych zdań Jeśli rozumiemy zdanie Jaś boi się Agnieszki rozumiemy też zdanie Agnieszka boi się Jasia

14 Produktywność Podmiot jest zdolny do wytworzenia nieskończenie wielu myśli/reprezentacji Zdolność ta jest analogiczna do produktywności charakteryzującej język naturalny

15 Kompozycyjność Kompozycyjność myśli polega na tym, że wartość semantyczna myśli złożonej jest funkcją wartości semantycznych jej myśli składowych (atomowych).

16 LOT a postawy propozycjonalne Rozważmy zdanie Profesor X jest przekonany, że student Y ściągał podczas egzaminu Zdanie Student Y ściągał podczas egzaminu ma pewną treść i wartość logiczną Co ze zwrotem Profesor X jest przekonany? Zwroty jest przekonany, że przypuszcza, że nie wierzy, że itp. to postawy propozycjonalne, czyli stany mentalne, jakie podmioty przybierają względem zdań Jeśli, tak jak Fodor, przyjąć realistyczne stanowisko wobec postaw propozycjonalnych, to aby je wyjaśnić trzeba odwołać się do LOT

17 Rola pojęć w LOT Pojęcia są podstawowymi składnikami myśli Pojęć nie da się wyuczyć są one wrodzone