uniwersalia kulturowe

Transkrypt

1

2 uniwersalia kulturowe?

3 uniwersalia kulturowe uniwersalne cechy kultury atrybuty uniwersalne cechy każdej kultury? uniwersalne cechy danej kultury

4 uniwersalia kulturowe uniwersalne cechy kultury atrybuty uniwersalne cechy każdej kultury uniwersalne cechy danej kultury

5 uniwersalia kulturowe G.P.Murdock C.Kluckhohn? J.Huizinga, R.Caillois B.Malinowski T.Parsons Z.Freud C.Levi-Strauss N.Chomsky K.Marks

6 G.P.Murdock [ ] seria powszechnych zjawisk we wszystkich kulturach higiena, język, pokrewieństwo, rodzina, wychowanie, władza, itp. [ponad 200] WN: uniwersalia kulturowe jako identyczność zjawisk: nieoperacyjość

7 C.Kluckhohn [ ] szczegółowo określone normy nie zabijaj życie zależność: norma wartość WN: życie członka własnej grupy

8 J.Huizinga [ ] także O.K.Moore, Ross Anderson element konstytutywny kultury: zabawa i gry powszechność występowania bezinteresowność wykonanie wg. reguł angażowanie wszystkich wzmocnienie tożsamości i integracji WN: człowiek = homo ludens

9 B.Malinowski [ ] kultura jako aparat przystosowania do środowiska teoria potrzeb kultura jako odpowiedź na wymogi środowiska kultura jako zbiór możliwych sposobów reagowania nieskończoność ciągu potrzeb pojęcie i rola instytucji, resp. małżeństwa WN: kultura = zbiór instytucji adaptacyjnych

10 T.Parsons [ ] imperatywy funkcjonalne systemu społecznego uniwersalność instytucji/systemów społecznych problem stadiów rozwojowych religia/magia, język, org. społ. jako pokrewieństwo ekonomia rynkowa i biurokracja [w sensie M.Webera] adaptacja, kontrola, normatywne uprawomocnienie, transmisja wzorów WN: kultura = homeostaza systemu społecznego

11 uniwersalia kulturowe 1. G.P.Murdock: seria powszechnych zjawisk w kulturach 2. C.Kluckhohn: szczegółowo określone normy 3. J.Huizinga, R.Caillois [O.K.Moore, R. Anderson]: gry i zabawy 4. B.Malinowski: kultura jako aparat przystosowania do środowiska 5. T.Parsons: imperatywy funkcjonalne systemu społecznego

12 uniwersalia kulturowe?

13 uniwersalia kulturowe G.P.Murdock C.Kluckhohn J.Huizinga, R.Caillois B.Malinowski T.Parsons Z.Freud C.Levi Strauss N.Chomsky K.Marks

14 Z.Freud [ ] kultura jako źródło cierpień psychoanaliza i psychologia głębi: odkrycie libido dynamiczna koncepcja osobowości: id, ego, superego mech. obronne: wyparcie, przeniesienie, sublimacja rola marzeń sennych od psychiki jednostki do społeczeństwa WN: kultura = zbiór norm i reguł społecznych: superego

15 C.Levi Strauss [ ] kultura vs. natura struktura mitu i totemizm świadomość jako analogon struktur biologicznych identyczność struktur poznawczych gatunku człowiek struktura jako logika natury rodzaje kultur: surowe, gotowane, pieczone WN: uniwersalia kulturowe = tabu kazirodztwa

16 N.Chomsky [1928] teoria gramatyki transformacyjno generatywnej [M.Hall] język jako struktura, nieskończony zbiór zdań mechanizm generowania sensu poziomy języka [systemu]: powierzchniowe i głębinowe struktura i jej wykonanie: langue i language struktury performatywne i gramatyki generatywne WN: kultura jako zbiór wykonań i struktura umożliwiająca poszczególne wykonania (performances)

17 K.Marks [ ] kultura jako realizacja historii koniecznego następstwa formacji społeczno ekonomicznych teoria formacji społeczno ekonomicznych koncepcja klas i teoria panowania klasowego pytanie o determinizm klasowy charakter moralności koercyjna koncepcja kultury [rzeczywistości] WN: człowiek to całokształt stosunków społecznych

18 taksonomie kultury 1. kategorie kultury kultura materialna kultura społeczna kultura symboliczna 2. obiegi kultury kultura ludowa kultura masowa [popularna] kultura elitarna [wysoka] 3. lokalizacje kultury kultura analogowa cyberkultura aspekt ontologiczny społeczna lokalizacja medium

19