Wykaz skrótów 23. Cukrzyca 31. Spis treści

Transkrypt

1

2 Wykaz skrótów 23 Cukrzyca Regulacja metabolizmu glukozy Rola glukozy w procesach metabolicznych Trzy źródła glukozy w organizmie: pokarmy, glikogenoliza, glukoneogeneza Transport glukozy do komórek Wewnątrzkomórkowe szlaki metabolizmu glukozy Hormonalna regulacja metabolizmu glukozy Metabolizm glukozy u chorego na cukrzycę Definicja, kryteria rozpoznania i klasyfikacja cukrzycy Kryteria wyrównania i badania laboratoryjne Definicja cukrzycy Typy cukrzycy Kryteria rozpoznania cukrzycy Kryteria wyrównania cukrzycy Metody oznaczania stężenia glukozy Oznaczanie białek glikowanych Badania oceniające funkcję nerek Inne badania laboratoryjne Obraz kliniczny, epidemiologia i patogeneza cukrzycy typu Patogeneza cukrzycy typu Obraz kliniczny cukrzycy typu 2, epidemiologia i patogeneza cukrzycy typu Wprowadzenie Obraz kliniczny cukrzycy typu Epidemiologia cukrzycy typu Czynniki ryzyka cukrzycy typu Umieralność chorych na cukrzycę typu Naturalna historia przebiegu cukrzycy typu Patogeneza cukrzycy typu Insulinooporność Inne swoiste typy cukrzycy Wprowadzenie Genetyczne defekty komórki b Genetyczne defekty działania insuliny Zaburzenia zewnątrzwydzielnicze trzustki Endokrynopatie Cukrzyca wywołana lekami lub substancjami chemicznymi Infekcje Rzadkie autoimmunologiczne formy cukrzycy Inne zespoły genetyczne związane z cukrzycą Cukrzyca u kobiet w ciąży Wprowadzenie Klasyfikacja cukrzycy u kobiet w ciąży Cukrzyca przedciążowa (PGDM) Cukrzyca ciążowa (GDM) Poród u chorej na cukrzycę Profilaktyka cukrzycy typu 2 u pacjentek z przebytą cukrzycą ciążową 77 15

3 8.7. Leczenie cukrzycy Edukacja terapeutyczna Zalecenia dietetyczne Wysiłek fizyczny Doustne leki przeciwcukrzycowe i agoniści receptora GLP Insulinoterapia w cukrzycy typ Leczenie nadciśnienia tętniczego u chorych z cukrzycą Wprowadzenie Nadciśnienie tętnicze w cukrzycy Leczenie nadciśnienia tętniczego w cukrzycy Docelowe wartości ciśnienia tętniczego Leczenie hipotensyjne w cukrzycy Leczenie zaburzeń lipidowych w cukrzycy Wprowadzenie Cele leczenia i wartości docelowe stężeń lipidów Zmiana stylu życia, kontrola glikemii niezbędnym etapem leczenia dyslipidemii Farmakologiczne leczenie hiperlipidemii Ostre powikłania cukrzycy Wprowadzenie Cukrzycowa kwasica ketonowa (CKK) Niekoetonowa śpiaczka hipermolalna (NSH) Kwasica mleczanowa Hipoglikemia Powikłania makronaczyniowe w cukrzycy Wprowadzenie Patogeneza makroangiopatii cukrzycowej Diagnostyka powikłań makronaczyniowych w cukrzycy Zespoły kliniczne makroangiopatii cukrzycowej Prewencja i leczenie chorób układu sercowo-naczyniowego Cukrzycowa choroba nerek Wprowadzenie Czynniki wpływające na uszkodzenie nerek w cukrzycy Patogeneza cukrzycowej choroby nerek Retinopatia cukrzycowa Wprowadzenie Epidemiologia Mechanizmy patogenetyczne Historia naturalna i obraz kliniczny Klasyfikacje retinopatii Czynniki ryzyka rozwoju i progresji retinopatii Leczenie retinopatii cukrzycowej Neuropatia cukrzycowa Wprowadzenie Definicja Epidemiologia Rozpoznawanie 139 Spis treści Podział neuropatii Neuropatia układu autonomicznego Leczenie Zespół stopy cukrzycowej Wprowadzenie Etiopatogeneza i czynniki ryzyka Obraz kliniczny i rozpoznawanie Leczenie Prewencja cukrzycy typu Etiopatogeneza cukrzycy typu 2 i możliwości jej zapobiegania Postępowanie niefarmakologiczne w prewencji cukrzycy typu 2 poprzez modyfikację czynników związanych ze stylem życia Postępowanie farmakologiczne w prewencji cukrzycy typu Strategia prewencji cukrzycy Duże badania kliniczne i wynikające z nich zalecenia terapeutyczne Intensywna kontrola glikemii a powikłania sercowo-naczyniowe u chorych na cukrzycę typu Kontrola ciśnienia tętniczego a ryzyko powikłań naczyniowych u chorych na cukrzycę Kontrola zaburzeń lipidowych a ryzyko powikłań naczyniowych Ważne daty w diabetologii 162 Piśmiennictwo 164 Choroby przytarczyc i choroby metaboliczne kości Homeostaza wapnia i fosforanów: mechanizmy, regulacja, zaburzenia i ich etiopatogeneza Wprowadzenie Jelito, nerka, kość Homeostaza wapniowa i jej mechanizmy molekularne Hiperkalcemia Hipokalcemia Regulacja homeostazy fosforanowej Hiperfosfatemia Hipofosfatemia Kość jako dynamiczny rezerwuar wapnia i fosforanu Nadczynność przytarczyc Pierwotna nadczynność przytarczyc Wtórna nadczynność przytarczyc Trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc Niedoczynność przytarczyc Pierwotna niedoczynność przytarczyc Wtórna niedoczynność przytarczyc Rzekoma niedoczynność przytarczyc Osteoporoza Rys historyczny i epidemiologia Etiopatogeneza Osteomalacja

4 Osteomalacja z niedoboru wapnia/witaminy D Wrodzony izolowany niedobór 1,25(OH) 2 D (kalcitriolu) krzywica D-zależna typu 1 (VDDR1) Osteomalacja hipofosfatemiczna Osteopatie w przewlekłej chorobie nerek (PChN) Patologie kostne (w zakresie obrotu kostnego, mineralizacji i objętości kości, wzrostu kości oraz ich siły) związane z PChN-PMK Osteopenia i osteoporoza Diagnostyka osteopatii nerkowopochodnej Leczenie Choroba Pageta Rys historyczny i epidemiologia Etiopatogeneza Obraz kliniczny Rozpoznanie Leczenie Rokowanie Inne choroby metaboliczne kości 215 Piśmiennictwo 219 Choroby tarczycy Anatomia i histologia tarczycy Budowa tarczycy Unaczynienie tarczycy Unerwienie tarczycy Pęcherzyki tarczycy Komórki pęcherzykowe Komórki C tarczycy Struktury nietypowe Anatomia patologiczna Badanie cytologiczne Badanie histopatologiczne Badanie śródoperacyjne Rozwój tarczycy Genetyczne i pozagenetyczne uwarunkowanie embriogenezy tarczycy Rola czynników genetycznych w embriogenezie tarczycy Udział czynników pozagenetycznych w embriogenezie tarczycy Rodzaje, epidemiologia i znaczenie kliniczne dysgenezji tarczycy Agenezja tarczycy Ektopia tarczycy Hipoplazja tarczycy Tarczyca dodatkowa Torbiel przewodu tarczowo-językowego Płat piramidowy Hemiagenezja tarczycy 239 Spis treści Hormony tarczycy Metabolizm jodu Synteza, transport i regulacja wydzielania hormonów tarczycy Mechanizm działania Czynniki pozatarczycowe mające wpływ na oznaczenia hormonów tarczycy we krwi Zaburzenia białek transportujących hormony tarczycy we krwi Transtyretyna Przeciwciała mające wpływ na oznaczenia hormonów tarczycy Autoprzeciwciała przeciwko hormonom tarczycy Zespoły oporności na hormony tarczycy Leki i związki wpływające na poziom hormonów tarczycy w krwi Ostre i przewlekłe pozatarczycowe schorzenia ogólnoustrojowe Najważniejsze autoantygeny tarczycowe i odpowiadające im przeciwciała o istotnym znaczeniu diagnostycznym Tyreoglobulina (Tg) i przeciwciała anty-tg Tyreoperoksydaza (TPO) Receptor TSH NIS symporter sodowo-jodkowy Megalina (gp 330) Antygen 64-kDa Kalcytonina Nadczynność tarczycy Epidemiologia Rys historyczny Etiopatogeneza Obraz kliniczny Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka obrazowa Różnicowanie Leczenie Subkliniczna nadczynność tarczycy Przełom tarczycowy Przyczyny pierwotnej nadczynności tarczycy Przyczyny wtórnej nadczynności tarczycy Niedoczynność tarczycy Epidemiologia Rys historyczny Etiopatogeneza Obraz kliniczny Rozpoznanie Różnicowanie Leczenie Prewencja Monitorowanie Rokowanie Szczególne postaci niedoczynności tarczycy Zapalenia tarczycy Wprowadzenie

5 Ostre zapalenie tarczycy Podostre zapalenie tarczycy (zapalenie granulocytowe, zapalenie ziarniniakowe, zapalenie olbrzymiokomórkowe, zapalenie wirusowe, choroba de Quervaina) Przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy Choroba Riedla (łac. struma lignosa) Zapalenia tarczycy indukowane lekami Rzadkie postaci zapalenia tarczycy Zapalenia destrukcyjne Wole nietoksyczne Wprowadzenie Patogeneza Obraz kliniczny Badanie przedmiotowe Badania dodatkowe Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy Diagnostyka różnicowa Leczenie Rokowanie Rak tarczycy Epidemiologia, czynniki ryzyka i rokowanie Rak brodawkowaty tarczycy Rak pęcherzykowy tarczycy Rak nisko zróżnicowany Rak niezróżnicowany Rak rdzeniasty tarczycy 322 Piśmiennictwo 327 Choroby nadnerczy Choroby kory nadnerczy Wstęp i rys historyczny Anatomia, embriologia i budowa mikroskopowa kory nadnerczy Biosynteza, metabolizm i regulacja wydzielania hormonów kory nadnerczy Efekty biologiczne działania hormonów kory nadnerczy Niedoczynność kory nadnerczy Nadczynność glukokortykosteroidowa ACTH-niezależny zespół Cushinga Zespoły uwarunkowane genetycznie przebiegające z nadmiarem glukokortykosteroidów Oporność na glukokortykosteroidy Choroby z nadczynności androgenowej nadnerczy Choroby nadnerczy z zaburzeniami wydzielania mineralokortykosteroidów Zespoły z hipoaldosteronizmem Hiperaldosteronizm wtórny Rak kory nadnercza Przypadkowo wykryty guz nadnercza Leczenie glukokortykosteroidami Choroby rdzenia nadnerczy Wstęp i rys historyczny Budowa, rozwój, różnicowanie rdzenia nadnercza człowieka Biosynteza, metabolizm, działanie i oznaczanie hormonów rdzenia nadnerczy 425 Spis treści Guz chromochłonny Dziedziczne postacie guza chromochłonnego Niedoczynność rdzenia nadnerczy 441 Piśmiennictwo 443 Kardioendokrynologia Wpływ zaburzeń hormonalnych na ryzyko sercowo-naczyniowe, wystąpienie i progresję chorób układu krążenia, wprowadzenie Wpływ hormonów i chorób tarczycy na mięsień sercowy Wpływ hormonów tarczycy na hemodynamikę układu sercowo-naczyniowego Wpływ hormonów tarczycy na przebieg choroby wieńcowej Autoimmunologiczne choroby tarczycy a mięsień sercowy Próby leczenia substytucyjnego hormonami tarczycy w chorobach mięśnia sercowego Nadmiar i niedobór hormonu wzrostu a choroby serca Niedobór hormonu wzrostu: somatotropowa niedoczynność przysadki Cukrzyca a serce Zespół policystycznych jajników a ryzyko chorób układu krążenia Klasyczne czynniki ryzyka miażdżycy w PCOS Powikłania sercowo-naczyniowe u chorych z nadciśnieniem tętniczym uwarunkowanym hormonalnie Guz chromochłonny Pierwotny hiperaldosteronizm Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe Zaburzenia neurohumoralne, endokrynologiczne i metaboliczne w niewydolności serca Układ renina-angiotensyna-aldosteron Układ współczulny i przywspółczulny Wazopresyna Endotelina typu Peptydy natriuretyczne Adrenomedulina Prozapalna aktywacja układu immunologicznego Hiperurykemia Insulinooporność Hormony tarczycy Zaburzona gospodarka wapniowo-fosforanowo-magnezowa, parathormon i witamina D Relaksyna Prolaktyna Zaburzona równowaga pomiędzy procesami anabolicznymi i katabolicznymi Wpływ leków stosowanych w kardiologii na układ hormonalny Statyny b-adrenolityki Digoksyna Aminy katecholowe Inhibitory konwertazy angiotensyny i antagoniści receptora angiotensyny II Antagoniści aldosteronu

6 Diuretyki pętlowe Diuretyki tiazydowe Amiodaron 471 Piśmiennictwo 473 Zaburzenia endokrynologiczne towarzyszące stanom zagrożenia życia Wprowadzenie Metaboliczne odpowiedzi na urazy i stany zagrażające życiu Ośrodkowa i obwodowa odpowiedź hormonalna w ostrych i przedłużonych stanach zagrożenia życia Zmiany w poszczególnych osiach hormonalnych podczas schorzeń zagrażających życiu Oś nadnerczowa Układ renina-angiotensyna-aldosteron Oś tarczycowa Prolaktyna Oś gonadalna Oś hormon wzrostu IGF-I 483 Piśmiennictwo 485 INDEKS