Wykaz skrótów. XX Przedmowa. XXV

Transkrypt

1 Spis treści Wykaz skrótów XX Przedmowa XXV Fizjologia wydzielania wewnętrznego w ciąży 1 Wpływ chorób endokrynologicznych na płodność kobiety Błażej Męczekalski, Adam Czyżyk, Agnieszka Podfigurna-Stopa, Krzysztof Katulski, Marzena Maciejewska-Jeske 3 11 Wpływ chorób podwzgórza i przysadki na płodność Zaburzenia czynnościowe Zaburzenia o podłożu psychicznym 3 12 Wpływ chorób tarczycy na płodność Niedoczynność tarczycy Nadczynność tarczycy Choroby autoimmunologiczne tarczycy a płodność 7 13 Wpływ zaburzeń równowagi wapniowo-fosforanowej na płodność 8 14 Nadczynność kory nadnerczy Definicje Płodność 8 15 Niedoczynność kory nadnerczy Definicje Płodność 9 16 Pierwotny hiperaldosteronizm Definicje Płodność Wpływ chorób jajników na płodność Dysgenezje gonad Zespół policystycznych jajników Wpływ wrodzonego przerostu nadnerczy na płodność Płodność u kobiet z klasycznym wrodzonym przerostem nadnerczy Płodność u kobiet z nieklasycznym wrodzonym przerostem nadnerczy 16 2 Zmiany hormonalne w organizmie matki przejście od cyklu miesiączkowego do ciąży Podwzgórze i przysadka w ciąży Przemysław Biliński, Agnieszka Podfigurna-Stopa, Błażej Męczekalski Podwzgórze Przysadka Charakterystyka regulacji podwzgórzowo-przysadkowej w ciąży Funkcja jajników Błażej Męczekalski, Dariusz Szpurek, Agnieszka Podfigurna-Stopa Hormony steroidowe Hormony peptydowe Fizjologia tarczycy Roman Smolarczyk 40

2 XII ENDOKRYNOLOGIA CIĄŻY 231 Synteza i wydzielanie hormonów tarczycy Transport oraz metabolizm hormonów tarczycy Działanie hormonów tarczycy w tkankach obwodowych Regulacja wydzielania hormonów tarczycy Zmiany w fizjologii tarczycy w ciąży Fizjologia tarczycy płodu Nadnercza Błażej Męczekalski, Krzysztof Katulski, Agnieszka Podfigurna-Stopa, Adam Czyżyk Anatomia Fizjologia Oś podwzgórze przysadka nadnercza Glikokortykosteroidy Mineralokortykosteroidy Androgeny nadnerczowe Rdzeń nadnerczy Homeostaza glukozy w ciąży Ewa Wender-Ożegowska Główne uwagi Adaptacja organizmu kobiety do ciąży Gospodarka węglowodanowa w ciąży Homeostaza wapniowo-fosforanowa Błażej Męczekalski, Adam Czyżyk, Roman Lorenc Gospodarka wapniowa i metabolizm kostny podczas ciąży i połogu Zmiany w gospodarce wapniowo-fosforanowej w ciąży Zmiany w gospodarce wapniowo-fosforanowej podczas laktacji 75 3 Funkcja endokrynna ciałka żółtego Krzysztof Czajkowski Czynność ciałka żółtego w cyklu miesiączkowym Ciałko żółte ciążowe Niedomoga lutealna Czynność ciałka żółtego w technikach wspomaganego rozrodu 82 4 Endokrynologia płodu Krzysztof Czajkowski Rozwój i czynność podwzgórza i przysadki Rozwój i czynność gonad płodu Rozwój i czynność tarczycy Nieprawidłowa czynność tarczycy płodu Wpływ hormonów tarczycy na ośrodkowy układ nerwowy płodu Wpływ wybranych leków na funkcję tarczycy płodu Rozwój i czynność przytarczyc Wrodzone i nabyte zaburzenia przytarczyc Wpływ wybranych leków na czynność przytarczyc płodu Rozwój i czynność nadnerczy Kora nadnerczy Rdzeń nadnerczy płodu Jednostka matczyno-łożyskowo-płodowa Leszek Pawelczyk, Agnieszka Mitkowska Okres wczesnej ciąży Okres pełnej aktywności łożyska Synteza gestagenów Synteza estrogenów Steroidogeneza nadnerczowa płodu Czynność jednostki matczyno-łożyskowo-płodowej a poród 116

3 Spis treści XIII 6 Funkcja endokrynna błon płodowych i doczesnej Błażej Męczekalski, Adam Czyżyk, Agnieszka Podfigurna-Stopa Hormony peptydowe błon płodowych i doczesnej Hormony podobne do hormonów podwzgórzowych Kortykoliberyna Urokortyny Neuropeptyd Y Łożyskowa gonadoliberyna Łożyskowa tyreoliberyna Hormony podobne do hormonów przysadkowych Ludzka gonadotropina kosmówkowa Łożyskowy hormon wzrostu Łożyskowa adrenokortykotropina Ludzki laktogen łożyskowy Oksytocyna Peptydy opioidowe Czynniki wzrostu Inhibiny Aktywiny Inne łożyskowe hormony peptydowe Osoczowe białko ciążowe Glikoproteina β1 specyficzna dla ciąży Doczesnowe hormony peptydowe Prolaktyna Relaksyna Prorenina Białko łożyskowe Endokrynne uwarunkowania porodu Grzegorz H Bręborowicz Czynność skurczowa mięśnia macicy w czasie ciąży Steroidy Tlenek azotu Hormon uwalniający kortykotropinę Białka surfaktantu Prostaglandyny Oksytocyna Udział mediatorów zapalenia w inicjacji porodu Endokrynologia połogu i laktacji Magdalena Kłudka-Sternik, Tomasz Paszkowski Czynniki endokrynne wpływające na laktację Dysfunkcja przysadki zespół Sheehana Prolaktyna stężenie w surowicy krwi w okresie ciąży i połogu Depresja poporodowa Oksytocyna Beta-endorfiny, ludzka gonadotropina kosmówkowa, kortyzol stężenie w surowicy krwi w ciąży i połogu Estrogeny i progesteron zmiany stężenia w surowicy krwi w ciąży i połogu Hormony tarczycy Laktacja a seksualność kobiety Oś podwzgórze przysadka jajnik Stężenie LH i FSH w okresie laktacji i połogu Płodność w okresie laktacji 150

4 XIV ENDOKRYNOLOGIA CIĄŻY 810 Inhibiny udział w procesie laktacji Odpowiedź immunologiczna w okresie połogu i laktacji Laktacja kolejne etapy Zmiany w składzie mleka 153 Endokrynologia kliniczna w ciąży i połogu 9 Choroby podwzgórza i przysadki mózgowej u kobiet w ciąży Stanisław Radowicki, Agnieszka Podfigurna-Stopa, Krzysztof Katulski, Błażej Męczekalski Podwzgórze Zaburzenia czynnościowe i o podłożu psychicznym Zaburzenia o podłożu organicznym Przysadka mózgowa Hiperprolaktynemia i gruczolaki przysadki produkujące prolaktynę (prolactinoma) w ciąży Choroba Cushinga w ciąży Akromegalia w ciąży Zespół Sheehana Moczówka prosta w ciąży Limfocytarne zapalenie przysadki Choroby tarczycy w ciąży Roman Smolarczyk Niedoczynność tarczycy Niedoczynność tarczycy w ciąży Wrodzona niedoczynność tarczycy Nadczynność tarczycy Nadczynność tarczycy w ciąży Płodowa nadczynność tarczycy Noworodkowa nadczynność tarczycy Noworodkowa niedoczynność tarczycy wywołana leczeniem tyreostatykami Noworodkowa centralna niedoczynność tarczycy Poporodowe zapalenie tarczycy Nowotwory tarczycy podczas ciąży Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznawanie Leczenie Profilaktyka Rokowanie Choroby nadnerczy u kobiet w ciąży Błażej Męczekalski, Krzysztof Katulski, Marzena Maciejewska-Jeske, Agnieszka Podfigurna-Stopa, Adam Czyżyk Nadczynność kory nadnerczy w przebiegu ciąży Klasyfikacja Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny Rozpoznanie Leczenie Konsekwencje Niedoczynność kory nadnerczy w przebiegu ciąży Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny 206

5 Spis treści XV 1123 Rozpoznanie Leczenie Rokowanie Pierwotny hiperaldosteronizm w przebiegu ciąży Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny Diagnostyka Leczenie Wrodzony przerost nadnerczy u kobiet w ciąży Wrodzony przerost nadnerczy u kobiet w ciąży z niedoborem 21-α-hydroksylazy Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Płodność u kobiet z wrodzonym przerostem nadnerczy Powikłania dla matki i dziecka Diagnostyka Leczenie Niedobór 11-β-hydroksylazy Obraz kliniczny Epidemiologia Rozpoznanie Leczenie Monitorowanie Ciąża u pacjentek z niedoborem 11-β-hydroksylazy Niedobór dehydrogenazy 3-β-hydroksysteroidowej Leczenie Guz chromochłonny nadnerczy w ciąży Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznanie Różnicowanie Możliwości lecznicze Rak nadnerczy w ciąży Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznanie Leczenie Rokowanie Sytuacje szczególne Incydentaloma nadnerczy w ciąży Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznanie Leczenie Guzy hormonalnie czynne jajników w ciąży Witold Kędzia, Marek Spaczyński Nowotwory gonadalne Gyneblastomata Androblastomata Gynandroblastomata nowotwory gonadalne mieszane i niesklasyfikowane Inne guzy jajnika hormonalnie czynne 235

6 XVI ENDOKRYNOLOGIA CIĄŻY 13 Endokrynologiczne zaburzenia jajników a ciąża Błażej Męczekalski, Agnieszka Podfigurna-Stopa, Adam Czyżyk, Krzysztof Katulski Dysgenezja gonad Ciąża u kobiety z zespołem Turnera Przedwczesne wygasanie czynności jajników Zespół policystycznych jajników Zaburzenia wczesnego okresu ciąży u chorych z zespołem policystycznych jajników Zespół policystycznych jajników i nawracające wczesne poronienia Zaburzenia obserwowane podczas ciąży u kobiet z zespołem policystycznych jajników Zespół policystycznych jajników a powikłania w okresie porodu Wpływ leczenia metforminą na powikłania w ciąży u chorych z zespołem policystycznych jajników Podsumowanie Cukrzyca a ciąża Ewa Wender-Ożegowska, Agnieszka Zawiejska, Jacek Brązert Cukrzyca ciążowa Epidemiologia i czynniki ryzyka Patofizjologia Diagnostyka Czynnik ryzyka powikłań matczynych i płodowych Leczenie Cukrzyca przedciążowa Planowanie ciąży Matczyna hiperglikemia jako czynnik ryzyka powikłań ciąży Powikłania naczyniowe cukrzycy a ciąża Retinopatia cukrzycowa a ciąża Nefropatia cukrzycowa a ciąża Neuropatia cukrzycowa a ciąża Insulinoterapia w okresie ciąży Nadzór nad ciążą powikłaną cukrzycą Nadzór śródporodowy nad pacjentką chorującą na cukrzycę przedciążową Otyłość a ciąża Ewa Wender-Ożegowska Definicja otyłości Epidemiologia otyłości Zmiany metaboliczne towarzyszące otyłości Aspekty kliniczne otyłości w okresie ciąży Powikłania matczyne otyłości Cukrzyca ciążowa Nadciśnienie tętnicze Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Powikłania płodowe i noworodkowe otyłości matczynej Wady rozwojowe Poronienia Masa ciała noworodków Śmiertelność okołoporodowa Powikłania odległe Powikłania okołoporodowe otyłości matczynej Postępowanie terapeutyczne 304

7 Spis treści XVII 1581 Planowanie ciąży Zalecenia dietetyczne i aktywność fizyczna Profilaktyka zakrzepowa Profilaktyka stanu przedrzucawkowego Diagnostyka cukrzycy ciążowej Planowanie porodu Podsumowanie Zaburzenia równowagi wapniowo-fosforanowej Błażej Męczekalski, Adam Czyżyk, Roman Lorenc Pierwotna nadczynność przytarczyc Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznanie Leczenie Profilaktyka Sytuacje szczególne Niedoczynność przytarczyc Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznanie Leczenie Sytuacje szczególne Rzekoma niedoczynność przytarczyc Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznanie Leczenie i monitorowanie Rodzinna hiperkalcemia hipokalciuryczna Osteoporoza związana z ciążą i laktacją Etiopatogeneza i epidemiologia Obraz kliniczny i przebieg naturalny Rozpoznanie Leczenie Profilaktyka i monitorowanie Sytuacje szczególne Rozrosty i nowotwory trofoblastu Ewa Nowak-Markwitz, Marek Spaczyński Etiopatogeneza Rozpoznanie Klasyfikacja Objawy kliniczne Badania diagnostyczne Ultrasonografia Rezonans magnetyczny Gonadotropina kosmówkowa Gonadotropina kosmówkowa w chorobie trofoblastycznej Leczenie Leczenie chirurgiczne Chemioterapia choroby trofoblastycznej Monitorowanie chorych po leczeniu Guz miejsca łożyskowego 351

8 XVIII ENDOKRYNOLOGIA CIĄŻY 18 Endokrynne aspekty badań prenatalnych Tomasz Opala, Dorota Rabiega-Gmyrek Test PAPP-A Osoczowe białko ciążowe Ludzka gonadotropina kosmówkowa Przesiewowe badania biochemiczne w kierunku trisomii Test potrójny Fetoproteina alfa Wolny estriol Test zintegrowany Test poczwórny Testy przesiewowe dodatkowe Oznaczanie peptydu gonadotropowego w moczu matki Leczenie hormonalne w połogu Ewa Woźniakowska, Tomasz Paszkowski Farmakologiczne metody hamowania laktacji Bromokryptyna Kabergolina Pergolid Chinagolid Metergolina Lizuryd Objawy niepożądane agonistów dopaminy Antykoncepcja hormonalna w połogu Minipigułka progestagenna Bezpieczeństwo stosowania leków hormonalnych podczas laktacji Kategorie leków według FDA Nowy podział leków według FDA Hormonalne uwarunkowania poronień Krzysztof Czajkowski Ciąża ektopowa aspekty hormonalne Błażej Męczekalski, Adam Czyżyk, Agnieszka Podfigurna-Stopa Etiopatogeneza Epidemiologia Obraz kliniczny Rozpoznanie Badania hormonalne β-hcg Progesteron Inhibina A Naczyniowy czynnik wzrostu śródbłonka Aktywina A Leczenie Hormonalne uwarunkowania porodu przedwczesnego Grzegorz H Bręborowicz Zakażenie Stres Steroidy Hormon uwalniający adrenokortykotropinę Glikokortykosteroidy Zaburzenia aktywności oraz zmiany strukturalne substancji czynnych Rola leków hormonalnych w zapobieganiu i leczeniu porodu przedwczesnego 396

9 Spis treści XIX 23 Ultrasonograficzna ocena narządów wydzielania wewnętrznego u płodu Jacek Brązert, Agnieszka Zawiejska, Marek Pietryga Obrazowanie tarczycy u płodu Obrazowanie gonad płodu Obrazowanie nadnerczy płodu Wady płodu w chorobach o podłożu endokrynnym Marek Pietryga, Rafał Iciek, Jacek Brązert Cukrzyca ciężarnej a wady płodu Choroby tarczycy u ciężarnej a wady płodu Choroby nadnerczy u ciężarnej a wady płodu Otyłość ciężarnej a wady płodu 419