Sylabus modułu zajęć na studiach wyższych Biomarkery w chorobach układu krążenia. Wydział Lekarski UJ CM

Transkrypt

1 Załącznik nr 4 do zarządzenia nr 118 Rektora UJ z 19 grudnia 2016 r. Sylabus modułu zajęć na studiach wyższych Biomarkery w chorobach układu krążenia Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu Wydział Lekarski UJ CM II Klinika Kardiologii Instytutu Kardiologii Biomarkery w chorobach układu krążenia Klasyfikacja ISCED 0912 Język kształcenia Cele kształcenia Efekty kształcenia dla modułu polski Poszerzenie wiedzy i nabycie nowych umiejętności w odniesieniu do użyteczności biomarkerów w diagnostyce różnicowej, optymalizacji postępowania i stratyfikacji ryzyka w najczęstszych schorzeniach układu sercowo-naczyniowego Po zakończeniu zajęć Student: W zakresie wiedzy: - zna podstawy patofizjologiczne wykorzystania biomarkerów w procesie diagnostyki i leczenia najczęstszych chorób układu krążenia osób dorosłych - wymienia przyczyny odchyleń od normy w badaniach laboratoryjnych biomakerów - zna zdolność predykcyjną i użyteczność praktyczną biomarkerów w odniesieniu do diagnostyki i leczenia najczęstszych chorób układu krążenia, w tym choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca i zatorowości płucnej w świetle obowiązujących wytycznych - zna wartość biomarkerów w stratyfikacji ryzyka sercowonaczyniowego - zna ograniczenia użyteczności biomarkerów w praktyce klinicznej - porównuje zdolność predykcyjną i użyteczność kliniczną nowych i tradycyjnych biomarkerów W zakresie umiejętności: - potrafi zaplanować badania laboratoryjne oraz zinterpretować wyniki oznaczeń biomarkerów w procesie diagnostyki różnicowej i optymalizacji leczenia - potraci wykorzystać biomarkery celem stratyfikacji ryzyka sercowonaczyniowego - potrafi krytycznie ocenić użyteczność biomarkerów w podejmowaniu decyzji klinicznych

2 Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów Typ modułu (obowiązkowy/fakultatywny) Rok studiów Semestr Forma studiów W zakresie kompetencji społecznych (profesjonalizmu): - wykazuje umiejętność rozwiązywania problemów - potrafi wyszukiwać i krytycznie analizować dane z literatury - dba o dobro pacjenta - potrafi pracować w grupie Obecność i aktywność na zajęciach (forma oceniania ciągłego) fakultatywny III, IV zimowy, letni stacjonarne i niestacjonarne Imię i nazwisko koordynatora modułu i osób prowadzących moduł Koordynator: Prof. dr hab. Andrzej Surdacki Osoby prowadzące moduł: - prof. dr hab. Andrzej Surdacki - dr hab. Artur Dziewierz - dr hab. Olga Kruszelnicka - dr n. med. Bernadeta Chyrchel - dr n. med. Michał Chyrchel Imię i nazwisko osoby Prof. dr hab. Andrzej Surdacki udzielającej zaliczenia Sposób realizacji seminarium ćwiczenia Wymagania wstępne i dodatkowe Wymagania wstępne: pozytywny wynik egzaminu z przedmiotu: Patologia Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studentów Liczba punktów ECTS przypisana modułowi Bilans punktów ECTS Seminarium 20 h Ćwiczenia 10 h 2 Udział w zajęciach: pozytywny wynik zaliczenia z przedmiotów: Diagnostyka laboratoryjna, EBM z elementami statystyki medycznej. seminarium 20 h ćwiczenia 10 h Praca własna studenta: przygotowanie do zajęć 10 h lektura wskazanych publikacji 15 h W sumie 55 h, co odpowiada 2 punktom ECTS

3 Stosowane metody dydaktyczne Metody podające: prezentacja multimedialna objaśnienie lub wyjaśnienie wykład informacyjny Metody praktyczne: seminarium/prezentacja przypadków ćwiczenia Metody aktywizujące: seminarium metoda przypadków dyskusja dydaktyczna Forma i warunki zaliczenia modułu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia, a także forma i warunki zaliczenia poszczególnych zajęć wchodzących w zakres danego modułu Treści modułu (z podziałem na formy realizacji zajęć) Metody problemowe - wykład problemowy Forma zaliczenia: Warunki zaliczenia: zaliczenie bez oceny obecność na zajęciach aktywność na zajęciach (forma oceniania ciągłego) Tematy seminariów i ćwiczeń: 1. Wprowadzenie patofizjologia a/ Powstawanie i ewolucja blaszki miażdżycowej b/ Mechanizmy przemodelowania serca i ściany naczyń c/ Neurohumoralna regulacja układu krążenia: - regulacja obwodowego oporu naczyniowego - regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej przez nerki - interakcje mechanizmów regulacyjnych - zaburzenie wzajemnej równowagi mechanizmów regulacyjnych; implikacje terapeutyczne 2. Czynniki ryzyka sercowo naczyniowego - rys historyczny - epidemiologia chorób układu krążenia trendy czasowe i próby ich wyjaśnienia - skala SCORE zalety i ograniczenie - tradycyjne i nietradycyjne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego - wpływ chorób współistniejących na ryzyko sercowo-naczyniowe: zaburzenia czynności tarczycy, choroby tkanki łącznej, przewlekłe choroby zapalne stawów, stan po wyleczeniu choroby nowotworowej, zaburzenia czynności wątroby - nowe grupy zwiększonego ryzyka sercowo-naczyniowego

4 3. Peptydy natriuretyczne (ANP i BNP) - mechanizmy syntezy, uwalniania i rozkładu ANP i BNP - stany przebiegające z podwyższonym bądź obniżonym stężeniem ANP i BNP - miejsce peptydów natriuretycznych w wytycznych postępowania - użyteczność peptydów natriuretycznych w praktyce klinicznej (chory z ostrą dusznością różnicowanie przyczyny objawów; chory z przewlekłą niewydolnością serca optymalizacja leczenia) - porównanie użyteczności diagnostycznej BNP i NT-proBNP 4. Markery biochemiczne martwicy komórek mięśnia serca - trzecia uniwersalna definicja zawału serca: 5 typów zawału serca - rola troponin w rozpoznawaniu zawału serca - tzw. fałszywie dodatnie i fałszywie ujemne wyniki oznaczenia troponin; stany podwyższonego poziomu troponin na innym tle niż niedokrwienie/zawał serca (tzw. myocardial injury) - testy wysokiej czułości nowe algorytmy diagnostyczne przy podejrzeniu zawału serca - znaczenie oznaczenia markerów biochemicznych martwicy mięśnia serca dla postepowania z chorym z podejrzeniem ostrego zespołu wieńcowego - troponiny jako marker prognostyczny u chorych z zatorowością płucną i niewydolnością serca 5. D-dimer w procesie diagnostycznym u chorego z podejrzeniem zatorowości płucnej - algorytm diagnostyczny przy podejrzeniu zatorowości płucnej - omówienie aktualnych wytycznych postępowania - zasady diagnostyki różnicowej - użyteczność D-dimeru dla podejmowania decyzji klinicznych - stany przebiegające z podwyższeniem stężenia D-dimeru 6. Stratyfikacja ryzyka sercowo-naczyniowego w zaburzeniach metabolizmu węglowodanów - definicja oraz znaczenie predykcyjne zespołu metabolicznego i zaburzeń tolerancji glukozy - efekt prognostyczny cukrzycy współistniejącej ze schorzeniami kardiologicznymi: nadciśnieniem tętniczym, chorobą wieńcową, niewydolnością serca - parametry optymalnego wyrównania cukrzycy - jak obniżyć ryzyko sercowo-naczyniowe u chorego z zespołem metabolicznym i u chorego z cukrzycą - wpływ rodzaju stosowanego leczenia przeciwcukrzycowego na ryzyko sercowo-naczyniowe

5 7. Dysfunkcja nerek - czynnik ryzyka chorób układu krążenia - aktualne definicje przewlekłej choroby nerek (chronic kidney disease) oraz ostrego uszkodzenia nerek (AKI, acute kidney injury) - nefropatia kontrastowa - tradycyjne i nowe markery upośledzenia filtracji kłębkowej - markery uszkodzenia cewek nerkowych - porównanie zdolności predykcyjnej klasycznych i nowych markerów dysfunkcji nerek - znaczenie praktyczne markerów dysfunkcji nerek (zapobiegania i leczenie AKI; hamowanie progresji przewlekłej choroby nerek) 8. Układ krzepnięcia a ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych - zasady prowadzenie oraz monitorowania leczenia przeciwkrzepliwego heparyną i doustnymi antykoagulantami - porównanie antagonistów witaminy K i nowych leków doustnych leków przeciwkrzepliwych (NOAC) - ocena ryzyka niedokrwiennego udaru mózgu i ryzyka powikłań krwotocznych u chorych z migotaniem przedsionków skale CHA 2DS 2-VASc i HASBLED - metodyka oceny aktywności płytek krwi; znaczenie prognostyczne stopnia zahamowania funkcji płytek u chorych na leczeniu przeciwpłytkowym; znaczenie kliniczne oporności na aspirynę i klopidogrel - nowe leki przeciwpłytkowe - zasady prowadzenia podwójnej terapii przeciwpłytkowej (DAPT) po ostrym zespole wieńcowym i/lub angioplastyce wieńcowej z implantacją stentu ocena ryzyka incydentów niedokrwiennych i krwotocznych: skale PRECISE-DAPT i DAPT score - zasady postępowania z chorym na leczeniu przeciwkrzepliwym lub przeciwpłytkowym kwalifikowanym do pozasercowego zabiegu operacyjnego 9. Porównanie zdolności predykcyjnej tradycyjnego i nowych biomarkerów optymalizacja stratyfikacji ryzyka - parametry gospodarki lipidowej - markery oporności metabolicznej na insulinę - markery przewlekłej aktywacji zapalnej - markery nasilenia procesów włóknienia - markery dysfunkcji śródbłonka naczyniowego 10. Perspektywy na przyszłość - najnowsze doniesienia naukowe na temat markerów ryzyka sercowo-naczyniowego i ich potencjalnej użyteczności w przyszłej praktyce klinicznej

6 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej obowiązującej do zaliczenia danego modułu Literatura podstawowa: 1. Solnica B. (red.). Diagnostyka laboratoryjna, PZWL, Warszawa, Gajewski P. i wsp. (red.). Interna Szczeklika 2018, Medycyna Praktyczna, Kraków, Literatura uzupełniająca: 1. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne wytyczne postępowania w chorobach układu krążenia na podstawie Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego.