Nowe przywództwo w erze sieci i społeczności

Transkrypt

1 Nowe przywództwo w erze sieci i społeczności dr hab. prof. SGH Rafał Mrówka Kierownik programu MBA-SGH Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 1

2 Bohaterowie (i antybohateriowie) wykładu Jeff Bezos (Amazon.com) Lou Gerstner (IBM) Jimmy Wales (Wikipedia) i wikipedyści Nowy bibliotekarz Hitler i Stalin Jack Welch (GE) i kameleon Ricardo Semler (Semco)

3 Ewolucja przywództwa 1. Nurt klasyczny dominacja przywódcy przez szacunek i władzę służącą wydawaniu poleceń i kontrolowaniu. Źródło: Avery, 2009, za: Niemczyk, Organa, Piórkowska, 2012

4 IBM na krawędzi kryzysu Lou Gerstner dr Rafał MRÓWKA Szkoła Główna Handlowa w Warszawie rafal.mrowka@sgh.waw.pl

5 Historia IBM Międzynarodowa firma, założona w 1914 r. przez Thomasa J. Watsona Seniora Twórca branży IT Nieustanne wzrosty dochodów, aż do połowy lat 80tych 1992 rok katastrofalny dla IBM

6 Epoka przywództwa przed Gerstnerem Rutyna, monotonia zarządzania Niedostosowanie się do panujących warunków Nie zwracanie uwagi na zmieniające się burzliwe, dynamiczne otoczenie Filozofia organizacji: IBM górą IBM jako elitarny świat, dobroczynny zakon religijny, Oślepiające zarozumialstwo Brak chęci do zmian, do nauki Brak podejmowania ryzyka

7 Postać Louisa Gerstnera zachowanie Zerwanie ze starymi zasadami firmy nowa wizja: Usługi jako siła napędowa firmy IBM i jego rewolucja internetowa Zarządzanie przez przechadzanie się Objeździł prawie cały świat, by mieć wgląd w sprawy menadżerów lokalnych oraz orientować się w problemach korporacji Angażowanie ludzi 5000 agentów zmian rozsianych po świecie

8 Władza, wizja i charyzma Lou Gerstner, były prezes i dyrektor generalny IBM 8

9 Charyzma cechy charyzmatycznych przywódców 1. Wizja i jej komunikacja 2. Ponoszenie wysokiego ryzyka osobistego 3. Wrażliwość na potrzeby zwolenników 4. Niekonwencjonalne zachowania Tego można się nauczyć! Niebezpieczeństwo charyzmy Wizja a egzekucja Hitler i Stalin

10 Pojęcie przywództwa Zdolność do wpływania lub sprawowania władzy we wspólnotach społecznych (Abercrombie i in., 1998) Władza jednej lub kilku osób do wpływania na grupę i adaptowania własnej polityki (Bogdanor, 1993)

11 Ewolucja przywództwa 2. Nurt interpretujący przywództwo jako wywieranie wpływu na członków grupy w kontaktach osobistych oraz uwzględnianie ich opinii i odczuć. Źródło: Avery, 2009, za: Niemczyk, Organa, Piórkowska, 2012

12 Jeff Bezos

13 Powstanie Amazon.com Start: listopad 1994 Początkowo firma mieściła się w zaadaptowanym garażu i zatrudniała tylko kilku pracowników Sprzedaż książek przez i www Strategia: agresywne inwestowanie w nowe produkty i sektory 13

14 Wizja Amazon Do roku 2000 zbudować firmę wartą miliard dolarów. Sklep, w którym możesz kupić wszystko. 14

15 Kultura Amazon.com (1) Zasady działania już od pierwszych dni (3 pracowników, w tym żona) Ludzie i technologia Uważam, że Microsoft dokonał rekrutacji nowych pracowników lepiej niż jakakolwiek inna firma, którą znam. Konkurenci nigdy nie skopiują kultury firmy To, co zrobiło na mnie wrażenie to fakt, że pod nim (Gates em) znajduje się stu ludzi, którzy sami są nieprawdopodobnie dobrymi pracownikami szczebla kierowniczego. Wzór Microsoft i Bill Gates 15

16 Kultura Amazon.com (2) Tylko najlepsi pracownicy Obsesja na punkcie klienta Pracoholizm Błędy i innowacyjność Delegowanie Ostateczny kształt kultury firmy jest mieszanką składającą się w 30 procentach z tego, jaką chciałeś ją uczynić, 30 procentach z tego, kim byli twoi pierwsi pracownicy, a w 40 procentach była to kwestia przypadku. Złą rzeczą, jeśli chodzi o przypadkowe ukształtowanie kultury firmy jest to, że jak już się to stanie, nie sposób się tego pozbyć. 16

17 Rola błędów Jeff Bezos, założyciel i dyrektor generalny Amazon.com 17

18 Tolerancja na błędy Jeśli ludzie prowadzący Amazon.com nie będą popełniać znaczących błędów w kolejnych inwestycjach... to będzie to oznaczać, iż nie działają w najlepszym interesie akcjonariuszy, ponieważ nie starają się szukać nowych potencjalnych możliwości. Dlatego też powinni spodziewać się błędów. 18

19 Przywódca jako wzór W szczycie zamówień sam pakował książki do wysyłki 19

20 Rada dla przywódców Jeff Bezos, założyciel i dyrektor generalny Amazon.com 20

21 Amazon.com podsumowanie Jeff Bezos symbol firmy Wizjoner miał wizję przyszłości branży, zanim większość firm zdała sobie sprawę z możliwości, jakie internet oferuje Rola kultury organizacyjnej Bezos jako wzór Błędy!!! Władza i dzielenie się nią Ludzie i ich znaczenie 21

22 Pojęcie przywództwa Atraktor Przywództwo to zdolność do podejmowania pewnych działań lub tworzenia idei w określonej grupie (organizacji, społeczeństwie), które przyciągają i koncentrują członków owej grupy w długim czasie.

23 Ewolucja przywództwa 3. Nurt wizjonerski oddziaływanie poprzez emocje inspirowanie członków grupy. Źródło: Avery, 2009, za: Niemczyk, Organa, Piórkowska, 2012

24 Najbardziej radykalny eksperyment biznesowy w historii. Ricardo Semler dr Rafał MRÓWKA Szkoła Główna Handlowa w Warszawie rafal.mrowka@sgh.waw.pl

25 Historia Semco W 1982 r. 23-letni Ricardo SEMLER przejął po swoim ojcu 90-osobową firmę, produkującą w Brazylii wysokiej jakości urządzenia przemysłowe i dostarczającą wyspecjalizowane usługi inżynierskie. Dzisiaj w skład Semco wchodzi dziesięć jednostek biznesowych i jest zatrudnionych ponad 3000 ludzi.

26 Zasady Semco - przykłady mała centrala bez przypisanych do osób biurek ludzie pracują tam, gdzie aktualnie jest wolne stanowisko, wszyscy pracownicy, łącznie z pracownikami zatrudnionymi na liniach produkcyjnych sami ustalają godziny i długość pracy, brak audytu wewnętrznego, nikt nie zatwierdza raportów kosztowych - głębokie znaczenie honoru i wzajemnego zaufania, pracownicy są wynagradzani m.in. w postaci udziału w zyskach, więc są osobiście zainteresowani wykorzenianiem nieuczciwych praktyk, zdecydowana część pracowników sama ustala sobie wysokość wynagrodzenia, dane dotyczące wynagrodzeń dostępne są wszystkim członkom zespołu, który ma z góry zatwierdzony plan przychodów i kosztów, Semco nie posiada oficjalnej struktury ani schematu organizacyjnego. Priorytetem jest indywidualne zainteresowanie pracowników tym, co chcą robić, a nie zainteresowanie firmy. To Semco dostosowuje się do swoich pracowników, a nie pracownicy do firmy. Nie licząc przejść na emeryturę roczny wskaźnik rotacji pracowników w Semco wynosi 1%.

27 Zasady Semco - przykłady

28 Pojęcie przywództwa Przywódca to osoba, która sprawia rzeczy, które bez niej by się nie dokonały.

29 Ewolucja przywództwa 4. Nurt organiczny wspólne interpretowanie otoczenia w grupie, przywódcy mogą się wyłaniać spośród grupy. Źródło: Avery, 2009, za: Niemczyk, Organa, Piórkowska, 2012

30 Organizacja hiperarchiczna skrajne rozwiązanie Samoorganizująca się wspólnota, Sieć powstała wokół wspólnego celu idei projektu mającego charakter misji, Każdy z uczestników ma pełny dostęp do informacji i ma możliwość komunikacji z każdym innym uczestnikiem wspólnoty w czasie rzeczywistym, Wykorzystanie twórczego potencjału sieci jednostek, Pozbawiona jest zazwyczaj sztywnych granic, Nie musi mieć formalnych członków, Spoiwem są przyciągające uczestników idee, cel, a także często wartości, Duży poziom energii i zaangażowania uczestników mimo częstego braku jasnego bezpośredniego wynagrodzenia.

31 Organizacja hiperarchiczna - przykłady 31

32 Przywództwo w organizacji hiperachicznej Jimmy Wales (Wikipedia)

33 Przywództwo w organizacji hiperachicznej Przywództwo nie musi wiązać się z zajmowaniem formalnej pozycji Zbiorowe przywództwo - wolny rynek przywództwa Merytokracja i jej wymiary w środowisku osób niezwykle biegłych technicznie liczą się rzadsze umiejętności społeczne, związane z budowaniem wspólnoty. (O Mahony i Ferraro, 2007)

34 Role członków organizacji hiperarchicznej

35 Przywództwo w organizacji hiperachicznej Przy braku formalnego autorytetu oddziaływanie na otoczeniu głównie poprzez modelowanie odpowiednich zachowań Brak uniwersalnych strategii od otwartego przywództwa do oświeconego dyktatora (benevolent dictator) (szczególnie w sytuacjach zwrotnych) funkcjonujących równolegle na wolnym rynku przywództwa

36 Pojęcie przywództwa Superprzywódca Superprzywódca to osoba, która prowadzi innych, by sami siebie prowadzili (Manz, Sims).

37 Podsumowanie Ja Nowoczesny bibliotekarz jako przywódca 37

38 Wnioski Władza jaka władza? Wizja tak, ale współautor Charyzma tak, ale czasami skrywana Kultura tak otwartość, wzór Stwarzanie warunków i inspirowanie

39 Przywództwo otwarte (Open Leadership) jako odpowiedź na współczesne możliwości technologiczne Charlene Li Tradycyjny przywódca Otwarty przywódca jako katalizator otwartości organizacji Przywiązuje ograniczoną wagę do autentyczności i byciu Dba o to, aby być autentycznym i transparentnym w celu transparentnym. budowania relacji. Tworzy strategię oraz zasady kontroli wykorzystując hierarchię. Wpływa na strategię i wzbudza zaangażowanie, wykorzystując wspólną podzielaną wizję, którą współtworzy i promuje ją we wspólnocie. Komunikuje się, aby przekazywać wizję Wykorzystuje sieć, aby dzielić się wizją i strategią. i strategię. Wierzy, że przywództwo jest rzadkie i cenne. Wierzy, że potencjał przywódczy znajduje się w każdej osobie nie ogranicza wpływu innych. Angażuje się głównie w zadania strategiczne. Angażuje się na różnych poziomach organizacji, zarówno wewnątrz niej, jak i poza jej płynnymi granicami. Kupuje zaufanie. Wytwarza zaufanie dzięki zaangażowaniu. Ściśle kontroluje informacje, bojąc się ich wycieku. Współtworzy kulturę opartą na zaufaniu, szacunku i dzieleniu się informacjami. Ma zapewnić zgodność działań organizacji Ma zapewnić możliwość podejmowania ryzyka, z zasadami i spójność działań. eksperymentowania, zakłada istnienie wielu sposobów osiągania celu i wielu celów. Głównym kryterium pozwalającym ocenić jego skuteczność jest osiągnięcie założonych celów. Źródło: opracowanie własne na podstawie: Li, 2010 Głównym kryterium pozwalającym ocenić jego skuteczność jest zaangażowanie w urzeczywistnianie idei projektu licznej grupy otaczających go członków wspólnoty-ekspertów

40 Wnioski Przywódca-kameleon Jack Welch (GE)

41 Znaczenie ludzi Jack Welch, były prezes i dyrektor generalny General Electric 41

42 42