Andrzej Krześlak. Marcela Palczewska-Tuli Izabela Ostrowska. im. Prof. Ignacego Mościckiego

Transkrypt

1 REACH Skutki ekonomiczne wdrożenia REACH na przykładzie polskiego przemysłu chemicznego Seminarium System REACH jego niezamierzony wpływ na przemysł metalowy i przemysły y pokrewne Pałac ac Staszica, Warszawa, Sala Lustrzana 15 lipca 2005 r. Andrzej Krześlak Centrum Zarządzania Ekologicznego w Przemyśle Chemicznym Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego Polska Izba Przemysłu u Chemicznego Marcela Palczewska-Tuli Tulińska Izabela Ostrowska Zespół Podstaw Fizykochemicznych Procesów w Technologicznych Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego 1

2 Substancje istniejące nowe EINECS European Inventory ventory of Existing Commercial Chemicalhemical Substances; Substancje z tej listy nie wymagają notyfikacji; Lista zawiera substancje będące w obrocie w okresie 1 stycznia 1971 r. 18 września 1981 r.; Wykaz o charakterze zamkniętym zawierający wpisów; w; Rozporządzenia 793/93 oraz 1488/94 ocena i kontrola ryzyka oraz środki do jego oceny. ELINCS European List of Notifiedotified Chemical Substances; Substancje muszą być zgłoszone do rejestracji (notyfikowane), zanim zostaną wprowadzone do obrotu; Lista zawiera substancje będące w obrocie od 18 września 1981 r.; Lista otwarta zawierająca ponad 3300 wpisów w okresowo uaktualniana; Ocena wg Dyrektywy 67/548/EWG oraz 92/32/EWG (VII poprawka). 2

3 Tonaż,, harmonogram, tok postępowania powania > 1000 ton rocznie + wzbudzające obawy Rok 3 Rok 5 Rok 6 Rok 9 Rok 11 Rejestracja (2,600) Ocena (2,600) Rejestracja Brak dalszych obaw lub Autoryzacja (Pozwolenia) > ton rocznie > ton rocznie (2,900) Ocena (2,900) Rejestracja (~25,000) Ocena (?) lub Ograniczenia w obrocie lub Inne środki zarządzania ryzykiem 3

4 Statystyka reakcja firm 78 wypełnionych kwestionariuszy na ponad 1500 rozesłanych; RODZAJ DZIAŁALNOŚCI DUŻE > 250 zatrudnionych ŚREDNIE > 50 - < 250 zatrudnionych MAŁE > 10 - < 50 zatrudnionych MIKRO < 10 zatrudnionych Produkcja lub import Dystrybucja lub usługi Zatrudnienie ponad pracowników, w, w tym ok w małych i średnich przedsiębiorstwach. 4

5 Średni wzrost ceny zakupu w UE Wyszczególnienie 1 10 ton ton ton > 1000 ton Średnia cena tony produktu [ ][ Średnie koszty dodatkowe [ ][ Średni wzrost ceny zakupu z UE % 2.2% 1.1% 0.5% 5

6 Założenia kosztowe c.d. Wzrost ceny zakupu surowców przez polskie przedsiębiorstwa na terenie UE zależny od poziomu produkcji danej substancji, a nie wielkości zakupu; Rejestracja wstępna wszystkie zastosowania (1000 za substancję). 6

7 Koszty rejestracji (przy założeniu pojedynczej rejestracji), w Wyszczególnienie 1 10 ton ton ton > 1000 ton Substancje istniejące Arkusz rejestracyjny Raport oceny bezpieczeństwa Razem Półprodukty Półprodukty na terenie firmy Substancje nowe Koszty rocznej aktualizacji Źródło: SIRA 7

8 Testowanie (Maksymalne koszty testów w dla jednej substancji dla poszczególnych zakresów w tonażowych, owych, ) Rodzaj kosztów 1 10 ton ton ton > 1000 ton Koszty testów dla jednej substancji Właściwości fizykochemiczne Właściwości toksykologiczne dla człowieka Właściwości ekotoksykologiczne Koszty dodatkowe wynikające z REACH dla jednej substancji Właściwości fizykochemiczne (10%) (10%) (10%) 3355 (10%) Właściwości toksykologiczne dla człowieka (36%) (38%) (30%) (17%) Właściwości ekotoksykologiczne (28%) (36%) (15%) (7%) Razem Koszty dodatkowe testów dla rejestracji powtarzalnych [ ] Źródło: TNO 8

9 Założenia kosztowe c.d. Autoryzacja ; Karty charakterystyki za sztukę; Koszty testowania dla półproduktp produktów ; Ocena ryzyka dla niezidentyfikowanych kierunków wykorzystania (Źródło: SIRA). 9

10 Analizy prowadzone w Polsce w 2003 r. Całkowita liczba substancji przeanalizowanych: % 26% 8% 32% Listy priorytetowe: 59 substancji Aneks I Dyr. 67/548/EWG: 232 substancje Istniejące, EINECS: 189 substancji Wyłączone z zakresu REACH: 239 substancji 66% 10

11 Analizy przeprowadzone w Polsce w 2004 r. Całkowita liczba przeanalizowanych substancji: będzie b przedmiotem rejestracji 23% 42% 7% 28% Listy priorytetowe: 84 substancje Aneks I Dyr. 67/548/EWG: 347 substancji Istniejące, EINECS: 513 substancji Wyłączone spod zakresu REACH: 288 substancji 77 % 11

12 Całkowita liczba substancji produkowanych/importowanych przez polski przemysł chemiczny 1 10 ton / rok liczba substancji z kwestionariuszy: 425 x 2 = ton / rok liczba substancji z kwestionariuszy: 210 x 2 = ton / rok liczba substancji z kwestionariuszy: 187 x 1.5 = 280 > 1000 ton / rok liczba substancji z kwestionariuszy: 122 x 1.1 =

13 Szacunkowa liczba substancji podlegających REACH Obowiązki Rejestracja > Ocena (testowanie) > 900 Autoryzacja ok

14 REACH Koszty bezpośrednie REACH Wyszczególnienie Koszty Scenariusz optymistyczny (OSOR w Polsce) 194 mln Scenariusz realistyczny (każda da substancja rejestrowana dwukrotnie w różnych r zakresach tonażowych owych Scenariusz pesymistyczny (każdy rejestruje substancję indywidualnie) Koszty do poniesienia przez importerów w artykułów użytkowych W tym: koszty rejestracji, testowania, procedura udzielania pozwoleń W tym: koszty opracowania i weryfikacji kart charakterystyki, rejestracji półproduktp produktów, itp. 234 mln 266 mln 150 mln mln 30 mln Razem mln 14

15 Wpływ na duże e przedsiębiorstwa Wzrost udziału u kosztów w na poziomie poniżej 0.1% kosztów w wytwarzania dla firm o obrotach rocznych 1 2 mld (dotyczy UE-15 ); W Polsce duża a firma ma obrót t roczny mln - udział wzrostu kosztów w wynikających z REACH na ogół jest wyższy i waha się w przedziale od %; Na instalacjach o niewielkiej zdolności przerobowej koszty wynikające z REACH mogą być bardzo wysokie; z tego powodu instalacje te powinny być wyłą łączone z ruchu, a często sąs one kluczowe dla pozostałej produkcji w przedsiębiorstwie. 15

16 Wpływ na małe e i średnie przedsiębiorstwa Wzrost kosztów w wytwarzania: 1.1 >80%!!! Bardzo istotne znaczenie ma nie tylko wielkość i wartość produkcji, ale także e rodzaj substancji wytwarzanych / importowanych; Konieczność wykonania dodatkowych badań (testów), ubiegania się o uzyskanie pozwolenia nawet dla jednej substancji w skali działalno alności firmy może e spowodować drastyczny wzrost kosztów w wytwarzania; Koszty rejestracji i testowania muszą być zaabsorbowane przez mniejszy tonaż produkcji; Surowce o małym tonażu u spoza UE obowiązek ich rejestracji może e skutkować nieopłacalno acalnością importu; często sąs to surowce nie produkowane w UE firmy takie mogą zrezygnować z importu i wycofać się z produkcji; Wyspecjalizowana kadra przygotowanie dokumentacji; Nierównocenna pozycja firmy przy tworzeniu konsorcjów. 16

17 Badania i testy, a wymogi GLP Akredytację GLP w Polsce posiadają zaledwie dwie jednostki; kilka spełnia wymagania wynikające z Ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji; Zagadnienia związane zane z akredytacją,, autoryzacją i notyfikacją wyrobów, w, jak równier wnież wykonywaniem testów w przez uprawnione laboratoria reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. Nr 166, poz. 1360), która weszła a w życie 1 stycznia 2003 r.; W W Polsce wystąpi deficyt laboratoriów w uprawnionych do badań i testów w w ramach systemu REACH, które będąb mogły y być uznawane przez Państwa Członkowskie UE; Przedsiębiorstwa chemiczne w Polsce chcąc c wprowadzać swoje wyroby zarówno na rynek krajowy, jak i na rynki UE będąb musiały y zlecać badania i testy zagranicznym laboratoriom posiadającym certyfikację na wykonywanie tego typu usług, ug, ponosząc c wysokie koszty,, albo rezygnując c z rozwoju. 17

18 Aktualne możliwo liwości krajowe Badania toksykologiczne: możliwo liwość wykonania w ciągu roku oceny ok. 50 produktów w o tonażu u > 1 tony oraz oceny 1 produktu o tonażu u > 1000 ton (w pełnym wymaganym zakresie testów); Badania ekotoksykologiczne: możliwo liwość wykonania w ciągu roku oceny ok. 20 produktów w o tonażu u > 10 ton i ok. 10 produktów w o tonażu u > 1000 ton (w pełnym wymaganym zakresie testów); Certyfikacja w systemie GLP - pracochłonna, onna, kosztochłonna, onna, a przede wszystkim długotrwad ugotrwała a procedura. Trudno oczekiwać, że w najbliższym czasie powstanie liczba laboratoriów wystarczająca ca dla potrzeb krajowych. Konieczność zlecania badań poza Polską może e spowodować nie tylko dodatkowe koszty, ale równier wnież całkowit kowitą eliminację niektórych przedsiębiorstw chemicznych z rynku Unii Europejskiej; W Polsce powinno powstać ok. 10 laboratoriów w posiadających akredytację GLP (koszt inwestycji i akredytacji laboratoriów ok. 3 mln ). 18

19 Zagrożenie utratą miejsc pracy W przypadku zamykania nierentownych instalacji w dużych przedsiębiorstwach chemicznych może e dochodzić do obniżenia zatrudnienia do 3 %; W małych przedsiębiorstwach istnieje prawdopodobieństwo znacznych ograniczeń zatrudnienia nawet do 30 %, ponieważ niektóre z nich nie będąb w stanie udźwign wignąć obciąż ążeń wynikających z wprowadzenia REACH; Małe e i średnie przedsiębiorstwa mogą łatwiej i szybciej zmienić profil swojej produkcji lub charakter działalno alności i w ten sposób zmniejszyć takie zagrożenie. 19

20 Zasadnicze elementy wpływaj ywające na koszty odróżniaj niające polski przemysł chemiczny od europejskiego (UE 15) Niższa i zdywersyfikowana skala produkcji; Bilans import / eksport; Niski poziom innowacyjności; ci; Niski poziom wiedzy (m. in. dostępno pność danych dotyczących cych producentów w i produkcji). 21

21 PRZEMYSŁ a ORGANIZACJE POZARZĄDOWE POGLĄD AUTORÓW R STRATY H C A E NGOs ZYSKI 30

22 PROJEKT SPORT* Projekt SPORT realizowany we współpracy pracy z Komisją Europejską,, Przemysłem i wybranymi 9 Państwami Członkowskimi UE potwierdził, że konieczne sąs korekty nad systemem REACH dające możliwo liwość jego realizowalności w praktyce oraz zapewniające rzeczywistą poprawę w ochronie zdrowia i środowiska; Zalecenia te sąs jednocześnie nie pomysłami na praktyczne rozwiązania zania zapewniające uproszczenie całego systemu; Podejście oparte na priorytetyzacji ze względu na ryzyko stwarzane przez substancje chemiczne przyczyniłoby się do pomyślnego wdrożenia REACH. *) SPORT: Strategic Partnership On REACH Testing 22

23 Kluczowe zalecenia wynikające z projektu SPORT REACH nie będzie b w stanie sprostać wymogowi egzekwowalności bez: Znaczącego cego uproszczenia koncepcji i wymagań; Jasnego zdefiniowania roli i zakresu odpowiedzialności wszystkich aktorów uczestniczących cych w procesie; Wykorzystania do maksimum już istniejącej informacji; Zatwierdzonych i uzgodnionych narzędzi oraz poradnictwa (wytycznych); Ogólnej akceptacji zmian oraz zakresów odpowiedzialności. 23

24 Kluczowe zalecenia wynikające z projektu SPORT c.d. Same wytyczne, kursy szkoleniowe, konsulting nie wystarczą konieczne sąs poprawki i wyjaśnienia w tekście prawnym (z aneksami włąw łącznie) cznie); Nawet przedsiębiorstwa obeznane z zagadnieniami oceny ryzyka nie mają wystarczających cych umiejętno tności do poradzenia sobie z nakreślonymi wymogami nawet przy zwiększonej wydajności i narzuconym limicie czasowym; Konieczne znaczne uproszczenie systemu,, zwłaszcza dla SMEs*; Proces rejestracji wstępnej musi ułatwiu atwić współprac pracę pomiędzy rejestrującymi; Proces gromadzenia informacji na temat kierunków w użycia u oraz scenariuszy narażenia w w góręg łańcucha dostaw musi zostać uproszczony. *) SMEs: Small and Medium sized Enterprises 24

25 Kluczowe zalecenia wynikające z projektu SPORT c.d. Prawa i obowiązki wynikające z REACH muszą być jasne dla wytwórc rców, importerów w i dalszych użytkowniku ytkowników; w; Niektóre wymogi narzucone tekstem prawnym sąs ciągle trudne do zinterpretowania przez rejestrujących i władze. w Ponadto system jako taki jest pojmowany w sposób zróżnicowany w poszczególnych Państwach Członkowskich różne jest też rozumienie zapisów pomiędzy przedstawicielami przedsiębiorstw i władz; w Obciąż ążenie administracyjne dzielenia się danymi dla pojedynczego przedsiębiorstwa może e być wyższe niż oszczędno dności kosztów w wynikające z konieczności ci testowania nie zawsze utworzenie konsorcjum jest najbardziej efektywnym kosztowo sposobem na dzielenie się danymi; Praca konsorcjów w będzie b łatwiejsza, jeśli udostępnione zostaną wytyczne opracowane przez DG Competition dotyczące ce możliwych zastosowań prawa o konkurencji (Competition( Law). 25

26 Dziękujemy Państwu za uwagę Kontakt: Andrzej Krześlak Centrum Zarządzania Ekologicznego w Przemyśle Chemicznym Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego tel. (0-22) lub , fax: : (0-22) Andrzej.Krzeslak@ichp.pl Polska Izba Przemysłu u Chemicznego Andrzej.Krzeslak@pipc.org.pl Marcela Palczewska-Tuli Tulińska Zespół Podstaw Fizykochemicznych Procesów w Technologicznych Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. Ignacego Mościckiego tel. (0-22) lub , fax: : (0-22) Marcela.Palczewska-Tulinska@ichp.pl 26