Dodatki do żywności budzą w ostatnich latach wiele emocji.

Transkrypt

1

2 Dodatki do żywności budzą w ostatnich latach wiele emocji. Ich stosowanie utożsamia się często z chemizacją żywności i pogarszaniem przez to jej jakości zdrowotnej. Jako konsumenci zadajemy sobie wiele pytań dotyczących problemów produkcji żywności.

3 Czy dodatki do żywności to wymysł ostatnich lat? Utrwalanie żywności różnymi sposobami było znane ludziom już od wieków. Pierwotni ludzie wykorzystywali między innymi: promienie słoneczne, wiatr, wędzenie, oraz metodę chemicznej konserwacji za pomocą wody morskiej i soli.

4 Starożytni Egipcjanie do utrwalania żywności wykorzystywali: azotan (V) sodu (E 251) do peklowania mięsa, kwas octowy (E 260) i tlenek siarki(iv) (E 220) do konserwowania owoców i warzyw. a Chińczycy na przykład od wieków konserwowali jaja za pomocą moczenia w roztworze szkła wodnego.

5 Barwienie żywności stosowano także przed tysiącami lat. Prawdopodobnie początkowo w celach rytualnych, później w celach dekoracyjnych. Za czasów Cesarstwa Rzymskiego owocami jagód barwiono chleb i wino. Widać zatem, że dodatki do żywności stosowane były od wieków i nie jest to wymysł ostatnich lat.

6 W jakim celu producenci stosują dodatki do produktów spożywczych? przedłużenia trwałości produktu, zapobiegania niekorzystnym zmianom jakościowym, zwiększenia atrakcyjności konsumenckiej, ochrony witamin w produktach, ułatwienia produkcji, podniesienia wydajności, otrzymywania nowych produktów (np. emulgatory w margarynach i lodach) zachowanie lub podniesienie wartości odżywczej.

7 Burzliwy rozwój nauk przyrodniczych, w tym prace Ludwika Pastera stały się podstawą współczesnej mikrobiologii i biotechnologii żywności. Synteza organiczna tworzyła nowe związki wykorzystywane do barwienia i konserwowania.

8 Stosowane dawniej dodatki stwarzały zagrożenie dla zdrowia człowieka i jego życia. Wynikało to głównie z ówczesnej niewiedzy w zakresie toksykologii żywności. Jeszcze w początkach XIX wieku dodawano ołowiu do wina w celu wzmocnienia barwy oraz zwiększenia jego słodkości. Wiadomo że, ołów zaliczany jest do jednej z najbardziej szkodliwych substancji dla zdrowia człowieka.

9 Barwiono żywność aby upozorować jej świeżość albo zwiększyć zawartość wartościowych składników stosując toksyczne barwniki: cynobrem (HgS) zabarwiano sery i karmel, minią (Pb 3 O 4 ) zabarwiano paprykę, solami miedzi nadawano trwałe zielone zabarwienie kwaszonym ogórkom. Tego rodzaju praktyki należą od dawna do przeszłości i nie mają nic wspólnego z dzisiejszymi sposobami wykorzystania dodatków do żywności.

10 Obecnie zalecane jest bardzo ostrożne stosowanie substancji chemicznych do utrwalania żywności. Rozwój wiedzy na temat dodatków do żywności a także troska o zdrowie konsumentów stworzyły potrzebę ujęcia tych spraw w osobne akty prawne.

11 W Polsce obowiązuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 roku w sprawie substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu. Jest w nim określone dopuszczalne spożycie dodawanych do żywności substancji chemicznych ( ADI Acceptable Daily Intake) wyrażone w mg/ masy ciała człowieka na dzień.

12 Skąd wzięła się litera E w nazwach dodatków do żywności? Substancje oznakowane są symbolem E ( jak Europa) oraz liczbą zgodną z międzynarodowym systemem numerycznym INS (ang. International Numbering System). np. E - 220

13 Koncepcja ta ma na celu: ułatwić wymianę towarową, uporządkować nazewnictwo substancji dodatkowych, ułatwić rozpoznanie tych substancji niezależnie od kraju i alfabetu.

14 Symbole E umieszczone na opakowaniu są deklaracją producenta, że: substancje dodawane do żywności zostały użyte w odpowiedniej ilości, pochodzą z listy zatwierdzonej przez władze Wspólnoty Europejskiej, są zgodne z obecnym toksykologicznym stanem wiedzy, nie są szkodliwe dla zdrowia przy właściwym ich stosowaniu.

15 Lista dodatków E umożliwia konsumentowi dowolnej narodowości zorientować się, co naprawdę spożywa. Niektóre konserwanty to witaminy, np: Tokoferol (E 307) - witamina A, Kwas askorbinowy ( E 300 ) witamina C, Beta- karoten ( E 160 ) prowitamina A. Barwniki naturalne: Antocjany ( E 163 ) barwnik uzyskiwany z czarnych jagód.

16 Przyjrzyjmy się niektórym konserwantom: Kwas sorbowy (E 200) i jego sole: sodowa, potasowa i wapniowa (E 201, E 202, E 203). Dodawany do napojów gazowanych, serów, margaryn. Zaliczany do najbezpieczniejszych konserwantów.

17 Kwas benzoesowy (E 210) i jego sole: sodowa, potasowa i wapniowa (E 211-E 213). Dodawany do soków owocowych, dżemów, galaretek, majonezów przetworów rybnych, napojów orzeźwiających. Spożywany w nadmiarze może powodować uczulenia i alergie. Odradza się częste spożywanie.

18 Tlenek siarki (E 220) i sole kwasu siarkowego (E 221, E 222, E 223). Dodawane są do suszonych owoców i warzyw, musztardy, powideł, mrożonych frytek, piwa i wina. Niszczy witaminę B 12, powoduje podrażnienia układu oddechowego i bóle głowy. Odradza się częste spożywanie.

19 Azotany (E 249, E 250) i azotyny (E 251, E 252). Dodawany do wędlin, serów topionych. Wchodzi w reakcje z cząsteczkami białka w wyniku czego mogą wytwarzać się rakotwórcze nitrozoaminy. Odradza się częste spożywanie.

20 Wszystkie konserwanty, dopuszczone do stosowania w żywności, są przy odpowiednim dawkowaniu bezpieczne dla organizmu ludzkiego ale nie wszystkie nadają się dla dzieci. Przy wyborze produktów spożywczych warto kierować się zdrowym rozsądkiem zgodnie ze słowami Paracelsusa: dla każdej substancji, wszystko zależy od wielkości dawki oraz czytać etykiety.

21 Pamiętajmy! Im dłuższy termin ważności, im bardziej atrakcyjnie produkt wygląda, tym więcej w nim dodatków. Najwięcej "E" znajduje się w wędlinach, barwionych słodyczach i napojach oraz rozmaitych deserach. Częściej jedzmy żywność nieprzetworzoną np. kasze, pieczywo z mąki z pełnego przemiału, warzywa, owoce.

22 Szersza lista informacji na temat dodatków do żywności na stronie internetowej. zdrowe_dodatki_do_zywnosci