PROCESY AKWIZYCYJNE NA RYNKU OCHRONY ZDROWIA

Transkrypt

1

2 PROCESY AKWIZYCYJNE NA RYNKU OCHRONY ZDROWIA + O Formedis + Determinanty akwizycji + Drivery wartości spółek medycznych + Przykłady transakcji + Case study Cel: prezentacja charakterystyki procesów akwizycyjnych na rynku usług medycznych Warszawa, 12 października 2014 r. Liderzy w sektorze ochrony zdrowia

3 O FORMEDIS SŁÓW KILKA + zespół doradców dedykowanych wyłącznie branży medycznej + współpraca z prywatnymi i publicznymi podmiotami leczniczymi + obsługa pozostałych interesariuszy rynku medycznego (inwestorzy, private equity, towarzystwa ubezpieczeniowe, deweloperzy) + ponad 20-letnie doświadczenie w ochronie zdrowia + skład zespołu tworzą menedżerowie ochrony zdrowia, analitycy finansowi, prawnicy (prawo medyczne), projektanci (obiekty medyczne), specjaliści marketingu (usługi medyczne)

4 POLSKIE DETERMINANTY AKWIZYCJI 1. Konieczność dostosowania infrastruktury podmiotów leczniczych Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 26 czerwca 2012 r. w sprawie wymogów jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą szacowana wartość inwestycji 34 mld zł. 2. Brak środków po stronie szpitali publicznych (ich właścicieli) na realizację inwestycji optymalizacyjnych i rozwojowych oraz limity zadłużenia JST 3. Procesy konsolidacyjne na poszczególnych szczeblach rynku + poziom ponad krajowy: Bupa > LuxMed Penta -> EMC Life Healthcare -> Scanmed + poziom krajowy: inwestorzy branżowi: Lux Med, Scanmed, Neuca, PZU fundusze inwestycyjne: Innova Capital, Investors TFI, Enterprise Investors + poziom lokalny: regionalne działania konsolidacyjne w różnych konfiguracjach

5 POLSKIE DETERMINANTY AKWIZYCJI 4. Planowane zmiany legislacyjne w obszarze polityki zdrowotnej m.in. preferowanie kompleksowości podmiotów leczniczych przy kontraktowaniu świadczeń konieczność pozyskania nowych funkcji medycznych 5. Perspektywa wprowadzenia prywatnych ubezpieczeń medycznych rynek ubezpieczeniowy (np. PZU, Grassavoye) -> budowa własnej sieci placówek medycznych/partnerskich

6 DRIVERY WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA MEDYCZNEGO WYNIKI FINANSOWE (PRZYCHODY, KONTRAKT Z NFZ, EBITDA) DOSTOSOWANIE INFRASTRUKTURY BAZA PACJENTÓW (POZ) DRIVERY KONTRAKTY NA OBSŁUGĘ MEDYCZNĄ STRUKTURA PRZYCHODÓW KADRA MEDYCZNA SIECIOWOŚĆ

7 PROCEDURA WYCENY BAZA WYCENY (PRZYCHODY, EBIT, EBITDA) X MNOŻNIK rentowne EBITDA, EBIT nierentowne - przychody EV/S = 0.5x 1.2x EV/EBITDA podmiot pojedyńczy = 5x-7x EV/EBITDA podmiot sieciowy = >10x ENTERPRISE VALUE (BAZA X MNOŻNIK) - DŁUG NETTO (ZOBOWIĄZANIA CASH - NALEŻNOŚCI) zobowiązania ogółem vs. dług oprocentowany = EQUITY VALUE (WARTOŚĆ 100% PRZEDSIĘBIORSTWA)

8 TENDENCJA KONSOLIDACJA NA POZIOMIE LOKALNYM transakcja na poziomie krajowym KONSOLIDACJA NA POZIOMIE KRAJOWYM transakcja na poziomie ponad krajowym KONSOLIDACJA NA POZIOMIE ŚWIATOWYM

9 TRANSAKCJE NA RYNKU ŚWIATOWYM Cel Inwestycyjny Kraj celu Obszar działania Inwestor Clinique La Colline Szwajcaria szpital wielospecjalistyczny Yasam Bankasi Turcja komórki macierzyste Chronolab Bułgaria laboratorium diagnostyczne Mediclinic International Polski Bank Komórek Mac. Kraj inwestora Data Pakiet Deal Value (w mln EUR) RPA VI % Polska II % b/d Synevo (Medicover) Szwecja I % b/d Nemocnice Słowacja 3 szpitale Penta Investments Czechy XII % 20.0 Euromedical International Nefro Care Renamed Nefrodial Czechy sieć laboratorów diagnostycznych w Czechach Alpha medical (Mid Europa Partners) Wlk. Brytania X % b/d Rumunia centra dializ Diaverum Niemcy IV % b/d St. Zdislava Hospital Czechy szpital Mediterra (Vamed) Austria III % b/d Spire Healthcare Group Wlk. Brytania sieć 12 szpitali Employees Provident Fund Malezja I % General Healthcare Group Wlk. Brytania sieć szpitali i centrów medycznych Netcare Ltd RPA I 2013 b/d 13.1 Mediconet (Penta) Czechy 2 centra medyczne Medicover Szwecja XI % b/d

10 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom ponad krajowy INWESTORZY ZAGRANICZNI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Przychody (w mln zł) En. V (w mln zł) EV/EBITDA Obszar działania Lux Med Bupa (Wlk. Brytania) XII % przychodnie AOS EMC Penta Investments (Czechy) V 2013 VII ,6% 53,8% przychodnie AOS operator szpitali publicznych Scanmed Life Healthcare (RPA) IV ,0% szpital prywatny przychodnie POZ/AOS HELP! Ventamed Air Liquide (Francja) VII % b/d b/d wentylacja domowa Lexum Moonray Healthcare (Wlk. Brytania) XII % 14.5 b/d b/d kliniki okulistyczne Alpha Medical Laboratoria Mid Europa Partners (Wlk. Brytania) X % 11.0 b/d b/d laboratoria diagnostyczne

11 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy FUNDUSZE INWESTYCYJNE I INWESTORZY NIEBRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania EV/S Medikor Nowy Sącz Innova Capital (Grupa Ujastek) VII 2014 większościowy 1 szpital ginekologiczno - położniczy b/d Centrum Medyczne Macierzyństwo Kraków Wrocławskie Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej (UM Wrocław) Repin Polska VII % 1 centrum planowania rodziny b/d Hasco-Lek III % 1 centrum rehabilitacji 1.86 Allenort Victoria Wejchert Scanmed Investors TFI III % 21 Nu-Med Enterprise Investors Ujastek Innova Capital V % 1 VIII % 7 kliniki kardiologiczne b/d szpital prywatny + przychodnie POZ/AOS III 2013 b/d 6 ośrodki radioterapii, RM i TK b/d szpital ginekologiczno - położniczy 0.88 b/d

12 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Deal Value CM Diagnostyka (Enel Med.) Centrum Zdrowia Medycyna Białystok Lux - Med VI % 7 centra diagnostyczne (RTG i TK) 59 mln zł Lux Med VI 2014 b/d 4 przychodnie wielospecjalistyczne b/d Scanlab Łódź Lux Med IV 2014 b/d 2 centrum diagnostyczne i AOS teleradiologia b/d Carolina Medical Center Warszawa Lux Med XII % 1 szpital ortopedyczny b/d Tomograf Toruń Lux - Med XII 2013 b/d 2 centra diagnostyczne (RM i TK) b/d Olympus Consilio Łódź Lux Med (Diagnostyka) X % 1 pracownia histopatologiczna b/d MegaMed (PGE) Lux - Med XII % 4 przychodnie wielospecjalistyczne 20 mln zł

13 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Gastromed Lublin Scanmed VIII % 1 przychodnia wielospecjalistyczna Pro-med Pabianice Scanmed XII % 1 przychodnia wielospecjalistyczna Medrun Warszawa i Wrocław Scanmed II % 2 przychodnia wielospecjalistyczna

14 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Deal Value EV/EBITDA I-kar PAKS VI % 1 klinika kardiologiczna b/d b/d Swissmed Vascular Gdańsk PAKS VIII % 1 oddział kardiochirurgii 1,27 mln zł b/d Carint Scanmed PAKS III % 1 oddział kardiologiczny 16 mln zł 7.54

15 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania Eskulap Sp. z o.o. Tychy Neuca X % 1 przychodnia wielospecjalistyczna NZOZ Helpmed Tychy Neuca IX % 4 2 przychodnie wielospecjalityczne 2 przychodnie przyzakładowe Pro Famila Dzierżoniów i Niemcza Neuca VII % 2 przychodnia POZ Ognik Poznań Neuca VI % 1 przychodnia POZ

16 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek prywatny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Inwestor Data Pakiet Liczba placówek Obszar działania EV/S EV/EBIT EV/EBITDA Elvita Jaworzno (Tauron Polska Energia) PZU TFI VIII % 7 przychodnia wielospecjalistyczna b/d b/d b/d Orlen Medica Płock (PKN Orlen) PZU TFI VIII % 3 przychodnia wielospecjalistyczna + sanatorium b/d Prof. Med. (Anwil) PZU TFI V % 2 przychodnia wielospecjalistyczna b/d EMC PZU TFI VI % 9+16 operator szpitali (publicznych)

17 TRANSAKCJE NA RYNKU POLSKIM poziom krajowy (rynek publiczny) INWESTORZY BRANŻOWI Cel Inwestycyjny Kupujący Data Pakiet Przychody (w mln zł) En. V (w mln zł) EV/S Regionalne Centrum Zdrowia w Lubinie EMC II % Powiatowe Centrum Opieki Zdrowotnej w Górze PCZ XII % NZOZ Zdrowie w Kwidzyniu EMC V % Szpital Powiatowy w Gryfinie Dom Lekarski IV % Szpital Kielecki Artmedik XI % Prudnickie Centrum Medyczne Optima Medycyna VI %

18 DZIERŻAWA OPERATORSKA Model przejęcia szpitala publicznego polegający na wydzierżawieniu od dotychczasowego właściciela (samorządu lokalnego) nieruchomości szpitalnych. Z punktu widzenia samorządu następuje zwolnienie z odpowiedzialności finansowej za działalność szpitala i powstanie dodatkowego przychodu w postaci czynszu dzierżawy. Procedura wydzierżawienia szpitala publicznego przez prywatnego operatora może mieć następujące etapy: + wejście w życie zatwierdzonej przez samorząd uchwały określającej warunki dzierżawy szpitala + wybór dzierżawcy + podpisanie umowy na dzierżawę operatorską szpitala + likwidacja SPZOZ przez samorząd + utworzenie nowego podmiotu leczniczego przez operatora Najważniejsze warunki umowy dzierżawy operatorskiej: + poziom długów szpitala przejmowanych przez samorząd + zobowiązanie dzierżawcy do dostosowania infrastruktury szpitalnej do wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia

19 DZIERŻAWA OPERATORSKA Pozycja Inwestor prywatny Samorząd lokalny Koszty akwizycji szpitala Odpowiedzialność za działalność operacyjną szpitala Odpowiedzialność za zadłużenie SPZOZ Koszty dostosowania infrastruktury do wymagań określonych w rozporządzeniu MZ Koszty dzierżawy nieruchomości Koszty dzierżawy sprzętu medycznego Wpływ na zakres udzielanych świadczeń Potencjalny zysk z działalności szpitala

20 DZIERŻAWA OPERATORSKA Grupa Nowy Szpital operator 11 szpitali Główni gracze na rynku dzierżawy operatorskiej: + Grupa Nowy Szpital operator 11 szpitali + EMC operator 5 szpitali + Szpitale Polskie operator 3 szpitali + Arion Szpitale operator 2 szpitali EMC operator 5 szpitali (ogółem 10 szpitali) Szpitale Polskie operator 3 szpitali Art Medik, Arion Szpitale, AMG, Centrum Dializa operator 2 szpitali Charakterystyka operatorów medycznych: + wyniki finansowe większości nie są zachwycające + większość potrzebuje kapitału zewnętrznego na realizację swoich zobowiązań względem wydzierżawiających + poszukują (lub znaleźli) inwestora zewnętrznego + zarządzanie menedżerskie nowa quasi forma dzierżawy operatorskiej

21 DZIERŻAWA OPERATORSKA poziom krajowy (rynek publiczny) Podmiot dzierżawiony Operator medyczny Data Okres Czynsz m-c netto (w tys. zł) Zobowiązania do inwestycji (w mln zł) SPZOZ w Rawie Mazowieckiej AMG Centrum Medyczne XI lat Szpital w Blachowni Polska Grupa Medyczna VI lat Szpital Powiatowy w Rykach AMG Centrum Medyczne VI lat 74.0 b/d SPZOZ w Gostyninie Arion Szpitale X lat SPZOZ w Łasku Centrum Dializa VI lat (w tym 26.0 standardy 2016) SPZOZ w Pszczynie Centrum Dializa III 2011 b/d b/d SPZOZ w Biłgoraju Arion Szpitale VI lat 99.0 tylko do kontynuacji dział. lecz. Szpital Geriatryczny w Katowicach EMC I lata b/d 10.6 Szpital w Piasecznie EMC X lat 25.0 b/d ZOZ w Jędrzejowie Artmedik VII lat

22 CASE STUDY #1 (NA ROZGRZEWKĘ) PROJEKT: DORADZTWO TRANSAKCYJNE NA RZECZ PRYWATNEGO PODMIOTU LECZNICZEGO ZADANIE: OBLICZ CENĘ AKWIZYCJI PAKIETU UDZIAŁÓW PRZEDSIĘBIORSTWA PODMIOTU LECZNICZEGO DANE: + jako podstawę wyceny strony przyjęły poziom EBITDA + w wyniku negocjacji ustalono wartość mnożnika EV/EBITDA na poziomie 7x + inwestor kupuje pakiet większościowy 51% + sprzedający wynegocjował pomniejszenie enterprise value wyłącznie o dług oprocentowany + dane finansowe celu inwestycyjnego: przychody ze sprzedaży = 12.0 mln zł marża na sprzedaży = 10% brak operacji finansowych na poziomie działalności operacyjnej amortyzacja = 0.3 mln zł zysk netto = 1.1 mln zł gotówka w kasie = 0.5 mln zł + należności ogółem = 1.2 mln zł, w tym do 12 m-cy = 1.0 mln zł zobowiązania ogółem = 3.5 mln zł, w tym dług oprocentowany = 2.5 mln zł

23 CASE STUDY #1 - ROZWIĄZANIE BAZA WYCENY EBITDA SPRZEDAŻ = 12.0 MLN ZŁ EBIT = ZYSK ZE SPRZEDAŻY AMORTYZACJA = 0.3 MLN ZŁ EBITDA = 12.0 X 10% = 1.5 MLN ZŁ X MNOŻNIK = 7X ENTERPRISE VALUE (BAZA X MNOŻNIK) = 1.5 X MLN ZŁ - DŁUG NETTO (ZOBOWIĄZANIA CASH) = 1 MLN ZŁ = EQUITY VALUE (WARTOŚĆ 100% PRZEDSIĘBIORSTWA) = 9.5 MLN ZŁ CENA ZA PAKIET INWESTORA 51% x 9.5 = MLN ZŁ

24 CASE STUDY #2 PROJEKT: DORADZTWO PRYWATYZACYJNE NA RZECZ STAROSTWA POWIATOWEGO W PROCESIE SPRZEDAŻY PAKIETU UDZIAŁÓW SPÓŁKI SZPITALNEJ ZADANIE: ZDEFINIUJ KRYTERIA OCENY OFERT INWESTYCYJNYCH DANE: + starostwo powiatowe środki pozyskane ze sprzedaży spółki szpitalnej zamierza przeznaczyć na inwestycje terytorialne + spółka szpitalna jest największym pracodawcą w regionie + spółka szpitalna posiada program dostosowania swoich pomieszczeń do standardów spółka szpitalna jest wiodącym świadczeniodawcą usług medycznych w regionie

25 CASE STUDY #2 - ROZWIĄZANIE + starostwo powiatowe środki pozyskane ze sprzedaży spółki szpitalnej zamierza przeznaczyć na inwestycje terytorialne KRYTERIUM #1 PROPONOWANA CENA ZA PAKIET UDZIAŁÓW KRYTERIUM #2 OKREŚLENIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA ZAKUPU UDZIAŁÓW + spółka szpitalna jest największym pracodawcą w regionie KRYTERIUM #3 DEKLARACJA INWESTORA ODNOŚNIE OKRESU GWARANCJI ZATRUDNIENIA DLA DOTYCHCZASOWEGO PERSONELU KRYTERIUM #4 PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE PAKIETU SOCJALNEGO DLA PRACOWNIKÓW + spółka szpitalna posiada program dostosowania swoich pomieszczeń do standardów 2016 KRYTERIUM #5 DEKLAROWANY POZIOM NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH KRYTERIUM #6 SPOSÓB ZABEZPIECZENIA WYKONANIA DEKLAROWANYCH ZOBOWIĄZAŃ KRYTERIUM #7 OKREŚLENIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH + spółka szpitalna jest wiodącym świadczeniodawcą usług medycznych w regionie KRYTERIUM #8 DEKLARACJA INWESTORA ODNOŚNIE KONTYNUACJI DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ KRYTERIUM #9 DEKLARACJA INWESTORA ODNOŚNIE OKRESU DALSZEGO NIEZBYWANIA UDZIAŁÓW

26 CASE STUDY #3 PROJEKT: DORADZTWO TRANSAKCYJNE NA RZECZ SPÓŁKI SKARBU PAŃSTWA POSIADAJĄCEJ SIEĆ PRZYCHODNI ZLOKALIZOWANYCH PRZY ZAKŁADACH PRODUKCYJNYCH ZADANIE: IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ I INICJATYW SŁUŻĄCYCH PODNIESIENIU WARTOŚCI SPÓŁKI DANE: + sprzedającym jest spółka Skarbu Państwa posiadająca 6 zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie całej Polski + spółka medyczna to sieć przychodni zlokalizowana przy 4 zakładach produkcyjnych + spółka medyczna posiada 3-letnie kontrakty na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych + opieką w ramach kontraktów objęci są wyłącznie pracownicy zakładów produkcyjnych + ponadto spółka medyczna posiada kontrakt z NFZ wygasający z końcem roku

27 CASE STUDY #3 - ROZWIĄZANIE DANE: + sprzedającym jest spółka Skarbu Państwa posiadająca 6 zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie całej Polski + spółka medyczna to sieć przychodni zlokalizowana przy 4 zakładach produkcyjnych + spółka medyczna posiada 3-letnie kontrakty na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych + opieką w ramach kontraktów objęci są wyłącznie pracownicy zakładów produkcyjnych + ponadto spółka medyczna posiada kontrakt z NFZ wygasający z końcem roku INICJATYWY SŁUŻĄCE PODNIESIENIU WARTOŚCI SPÓŁKI: 1. Sprzedaż pakietu większościowego (korzyść dla sprzedającego wyzbycie się aktywów non-core) 2. Gwarancja Sprzedającego dot. utrzymania kontraktów na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych 3. Przedłużenie obecnie obowiązujących kontraktów na obsługę medyczną pracowników zakładów produkcyjnych z 3 do 5 lat 4. Zawarcie promes kontraktowych na obsługę medyczną pracowników pozostałych 2 zakładów produkcyjnych po utworzeniu przez Kupującego po transakcji nowych przychodni w tych miejscach 5. Wprowadzenie oferty abonamentowej dla rodzin pracowników zakładów produkcyjnych 6. Aneksowanie umowy z NFZ na kolejne okresy

28 FORMEDIS Sp. z o.o. Sp. k. ul. Piątkowska 116, Poznań tel biuro@formedis.pl