Zarządzanie łańcuchem dostaw WYKŁAD 1

Transkrypt

1 1 1 Zarządzanie łańcuchem dostaw WYKŁAD 1

2 2 1 Wprowadzenie do zarządzania łańcuchem dostaw Wykład 1 Łańcuch dostaw definicje i główne założenia

3 3 Plan wykładu: 1. Podstawowe pojęcia. 2. Miejsce łańcucha dostaw w systemach logistycznych. 3. Łańcuch, czy sieć dostaw? 4. Relacje pomiędzy łańcuchem dostaw, a siecią logistyczną. 5. Istota zarządzania łańcuchem dostaw.

4 4 Rozróżnienie pojęć: Łańcuch logistyczny. Łańcuch dostaw. Sieć dostaw. Sieć logistyczna. Kanał dystrybucji.

5 5 Łańcuch logistyczny: Łańcuch logistyczny jest to sieć powiązań pomiędzy przedsiębiorstwami zaangażowanymi w procesy i działania, których celem jest przepływ dóbr fizycznych tworzący wartość w odniesieniu do celu tego przepływu. Źródło: Opracowanie własne

6 6 Łańcuchy logistyczne: Łańcuch dostaw. Łańcuch serwisu. Łańcuch usuwania.

7 Łańcuchy logistyczne podział zasadniczy. 7 Łańcuch dostaw Użytkownik Konsument Łańcuch serwisu Łańcuch usuwania Recykling Utylizacja Remanufacturing drogi odpadów Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Korzeniowski, M. Skrzypek, G. Szyszka - Opakowania w systemach logistycznych Biblioteka Logistyka Poznań 1996

8 Dostawcy Popyt zależny Opona samochodowa Producenci samochodów Łańcuch dostaw 9 Dealerzy Kauczuk Środki wulkanizujące Przyspieszacze wulkanizacji Wypełniacze Producent opon Dystrybutorzy Sklepy z akcesoriami motoryzacyjnymi Handel wielkopowierzchniowy Łańcuch dostaw Zmiękczacze Dodatki przeciwstarzeniowe Kord Kewlar Popyt niezależny Popyt niezależny Warsztaty wulkanizacyjne Łańcuch serwisu Punkty serwisowe Dealerów Źródło: Opracowanie własne

9 Opona samochodowa 10 Konsument Konsument Konsument Punkty gromadzenia odpadów Źródło: Opracowanie własne Renowacja /bieżnikowanie/ Recykling materiałowy Recykling termiczny

10 11 Definicja łańcucha dostaw: Łańcuch dostaw jest to sieć organizacji zaangażowanych, poprzez powiązania z dostawcami i odbiorcami, w różne procesy i działania, które tworzą wartość w postaci produktów i usług dostarczanych ostatecznym konsumentom. Żródło: M. Christopher: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw PCDL 2000

11 12 Definicja łańcucha serwisu: Łańcuch serwisu jest to sieć organizacji zaangażowanych, poprzez powiązania z dostawcami i odbiorcami, w różne procesy i działania, które tworzą wartość w postaci zapewnienia dostarczonym produktom użyteczności w określonym czasie. Źródło: Opracowanie własne na podstawie M. Christopher: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw PCDL 2000

12 13 Definicja łańcucha usuwania: Łańcuch usuwania jest to sieć organizacji zaangażowanych w różne procesy i działania, które tworzą wartość w związku z usuwaniem produktów oraz odpadów powstających w procesie ich dostarczania i użytkowania. Źródło: Opracowanie własne na podstawie M. Christopher: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw PCDL 2000

13 Łańcuch dostaw kwestia złożoności 14 Dostawca Producent Odbiorca Przepływ dóbr Przepływ informacji Żródło: Opracowanie własne

14 Łańcuch dostaw kwestia długości 15 Pierwotny Pierwotny Pierwotny dostawca Pierwotny dostawca dostawca dostawca Końcowy odbiorca Końcowy odbiorca Końcowy odbiorca Końcowy odbiorca Dostawca Dostawca Dostawca Dostawca Producent Odbiorca Odbiorca Odbiorca Odbiorca Przepływ dóbr Przepływ informacji Żródło: Opracowanie własne

15 Łańcuch dostaw zewnętrzny i wewnętrzny 16 DOSTAWCA PRODUCENT DYSTRYBUTOR DETALISTA KLIENT Projektowanie Wytwarzanie Kontrola zapasów Magazynowanie Sprzedaż Transport Zakupy Kontrola zapasów Magazynowanie Sprzedaż Transport Zakupy Kontrola zapasów Sprzedaż Źródło: P.R.H. van der Meulen, Zastosowanie wskaźników efektywności w logistyce, Mate riały Międzynarodowej Konferencji Logistics'98, ILiM, Poznań 1998, tom I, s. 130.

16 Łańcuch dostaw nie musi być liniowy. /Przykład wewnętrznego łańcucha dostaw w przedsiębiorstwie produkującym sprzęt elektroniczny/ 17 Nadzór nad wyposażeniem Klient Zlecenie produkcji Składanie zamówień Planowanie produkcji Produkcja Zakupy Przyjęcie komponentów Magazynowanie Spedycja Klient Kwalifikowanie dostawców Źródło: Powiązania pomiędzy procesami w firmie Partnertech Sp. z o.o.oddział Sieradz. Małgorzata Kaczmarek Praca dyplomowa PSL11

17 Łańcuch dostaw kompleksowość i złożoność 18 Żródło: Opracowanie własne

18 19 Definicje łańcucha dostaw: Łańcuch dostaw jest sekwencją zdarzeń w przepływie dóbr, zwiększającą ich wartość. Źródło: CEN/TC/273

19 Gdzie jest element krytyczny? 20 Dostawcy materiałów Dostawcy części Dostawcy zespołów Producent Odbiorca

20 Gdzie jest element krytyczny? 21 Dostawcy materiałów Dostawcy części Dostawcy zespołów Producent Dystrybutor Dealerzy

21 Gdzie jest element krytyczny? 22 Dostawcy Producent Hurtownik Detaliści

22 Łańcuch dostaw jest prosty... prawda? 23 Dostawca 1 Producent 1 Dystrybucja 1 Detal 1 Klient A Klient A Detal 2 Klient B Klient B Dostawca 2 Producent 2 Dystrybucja 2 Detal 3 Klient C Klient C Źródło: L. Kodratowicz Warsztaty POLLOCO Poznań

23 Chociaż Dostawca 1 Producent 1 Dystrybucja 1 Hurtownik 1 Klient A Klient A X Y Linia prod.1 Linia prod.2 Linia pak.1 Linia Pak. 2 Linia pak. 3 Produkt A Produkt B Produkt C Produkt A Hurtownik 2 Produkt B Klient B Klient B Produkt B Dostawca 2 Producent 2 Dystrybucja 2 Hurtownik 3 Produkt C Klient C Klient C Y Z Linia prod. 3 Linia pak. 4 Linia pak. 5 Produkt A Produkt C Produkt A Produkt C Źródło: L. Kodratowicz Warsztaty POLLOCO Poznań

24 ...może jednak nie jest to takie proste Dostawca 1 X Y Zasoby ludzkie Producent 1 Materiały Dostawca 1 może dostarczyć tylko połowę wymaganych towarów Prod linia 1 Prod linia 2 Niedobór wykwalifikowanego personelu na linii 1 Dostawca 2 Producent 2 Linia pakow 1 Linia pakow 2 Linia pakow 3 Dystrybucja 1 Wymagany zapas Product A Magazyn 1 wymaga zapasu bezpieczeństwa na dwa tygodnie Produkt B Produkt C Dystrybucja 2 Detal 1 Produkt A Detal 2 Produkt B Detal 3 Poziom usług Klient B wymaga 97% poziomu usług Produkt B Produkt C Klient A Klient B Klient C Y Z Wydajność Linia pakowania nr 5 jest w pełni wykorzystana Prod linia 3 Linia Pako w. 4 Linia Pako w. 5 Produkt A Produkt C Produkt A Produkt C Źródło: L. Kodratowicz Warsztaty POLLOCO Poznań

25 26 Łańcuch, czy sieć dostaw? Większość przedsiębiorstw ma wielu dostawców i odbiorców pracujących wokół jednego celu obsługi ostatecznego konsumenta. W rzeczywistości więc mamy do czynienia z całą siecią dostaw, w której możemy wyróżnić szereg pojedynczych łańcuchów. Z punktu widzenia realizacji założonego celu zarządzanie odbywa się w ramach całej sieci, ponieważ przepływ wszystkich materiałów, komponentów, zespołów i gotowych wyrobów musi być skoordynowany z popytem. Źródło: M. Christopher: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw PCDL 2000

26 Sieć gospodarcza, a łańcuch dostaw /przepływ materiałów/ 27 Dostawcy materiałów Dostawcy części i zespołów Producent samochodów Sieć gospodarcza Dystrybutor Sprzedawcy Klienci Źródło: Opracowanie własne

27 Sieć gospodarcza, a łańcuch dostaw 28 Części zamienne, materiały eksploatacyjne Centrum dystrybucji Usługodawcy, sklepy Klienci Centrum dystrybucji Sprzedawcy Sprzedawcy Sprzedawcy Klienci Klienci Klienci Dostawcy materiałów Dostawcy części i zespołów Producent samochodów Centrum dystrybucji Sprzedawcy Sprzedawcy Sprzedawcy Klienci Klienci Klienci Usługodawca logistyczny /JiT, JiS/ Centrum dystrybucji Sprzedawcy Sprzedawcy Sprzedawcy Klienci Klienci Klienci Części zamienne, materiały eksploatacyjne Centrum dystrybucji Usługodawcy, sklepy Klienci Źródło: Opracowanie własne

28 Spedytor 29 Dostawcy części i zespołów Przewoźnik morski Przewoźnik kolejowy Transport intermodalny Przewoźnik drogowy Dostawcy części i zespołów Dostawcy części i zespołów Przewoźnik kolejowy Przewoźnik drogowy Usługodawca logistyczny /JiT, JiS/ Producent samochodów Dostawcy części i zespołów Przewoźnik drogowy Transport intermodalny Przewoźnik kolejowy Przewoźnik drogowy Źródło: Opracowanie własne Spedytor

29 30 Definicja sieci dostaw: Sieć dostaw jest rodzajem konfiguracji łańcucha dostaw, w którym niektóre ogniwa są zwielokrotnione w celu dostarczenia określonych produktów do punktów produkcji, dystrybucji lub sprzedaży. Źródło: opracowanie własne.

30 Sieć infrastruktury logistycznej: 31 Infrastruktura liniowa: drogi lądowe i wodne, linie kolejowe, lotnicze, korytarze transportowe, Infrastruktura punktowa: magazyny, fabryki, terminale przeładunkowe, platformy cross dockingu, punkty dystrybucji, sprzedaży i serwisu. Organizacja: informacja, komunikacja, zarządzanie. Przedsiębiorstwa

31 32 Definicja kanału dystrybucji: Kanał dystrybucji jest to środowisko bezpośrednio stykające się z przepływem rzeczowym.

32 33 Kanały dystrybucji - przykład Philips Lighting Polska S.A.: Retail - dostawy do sklepów. Professional - dla instalatorów oświetlenia. OEM - dla producentów opraw i sprzętu z wbudowanymi źródłami światła. Źródło: J. MIerzyńska Rozwiązania w sferze przepływu materiałów w Pholips Lighting Polska S.A. - nakierowane na obniżanie kosztów. LOGISTYKA 1/2003

33 34 Definicja zarządzania łańcuchem dostaw: Zarządzanie łańcuchem dostaw jest koncepcją zarządzania stosunkami z dostawcami i odbiorcami oraz klientami w celu dostarczenia najwyższej wartości dla klienta po najniższych kosztach całego łańcucha. Źródło: M. Christopher: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw PCDL 2000

34 W rozumieniu ekonomii: Wartość dodana = A co jest wartością? Przyrost wartości określonego dobra w wyniku realizacji na nim określonych procesów. Ekonomiczna miara wyników działalności gospodarczej. EVA = NOPAT WAAC KAPITAŁ 35 NOPAT WAAC KAPITAŁ - (ang. Net Operation Profit after Tax) Zysk operacyjny po opodatkowaniu /zł/, - (ang. Weight Avarage Cost of Capital) Koszt kapitału obliczany jako średnia ważona kosztu długu odsetkowego oraz kosztu kapitału własnego przedsiębiorstwa /%/, - Kapitał całkowity /zł/ W rozumieniu logistyki: Wartość = dodatkowa korzyść, która: oprócz ceny w inny sposób wyróżnia produkt, wyróżnia dostawcę i odbiorcę jako wartościowych partnerów w łańcuchu dostaw, zapewnia firmom i produktom przewagę konkurencyjną na rynku.

35 Łańcuch dostaw w tworzeniu ekonomicznej wartości dodanej 36 Ekonomiczna wartość dodana (EVA) Zysk operacyjny po opodatkowaniu Przychody Koszty operacyjne Kapitał trwały Koszt kapitału X + Kapitał obrotowy EVA -Economic Value Added Źródło: D.M. Lambert, R. Burduroglu Measuring and Selling the Value of Logistics. Intermodal Journal of Logistics Management 2000, vol. 11 Nr 1. za J. Witkowski Zarządzanie łańcuchem dostaw. PWE Warszawa 2003

36 Dźwignie dochodów i kosztów łańcucha dostaw: 37 Kapitał Wkłady kapitałowe Kapitał obrotowy Koszt kapitału Poprawa wykorzystania kapitału. Redukcja zapasów i ich częstsza rotacja. Tworzenie wartości dodanej dla uczestników łańcucha dostaw Zysk Przychody Koszty Podatki Redukcja kosztów łańcucha dostaw. Szybszy zwrot z inwestycji w zapasy. Eliminacja zbędnych działań. Wzrost Sprzedaż Produkty Klienci Wzrost satysfakcji klienta. Zwiększenie dostępności produktów. Źródło: Roland Berger za Mastering the challenges of the supply chain. Trends and vision for European logistics. Eurinpro 2003

37 38 Może szybko zwiększyć dostawy surowca Dostarcza w żądanych oknach czasowych Nie wymaga kupna pełnej palety Przyjmuje zapłatę kartą kredytową Dostawca Producent Dystrybutor Detalista Klient WARTOŚĆ /?/ RYNEK

38 39 Informuje o planie produkcji Rzadko koryguje zamówienia Udostępnia raporty o sprzedaży Jest lojalny i często robi zakupy Dostawca Producent Dystrybutor Detalista Klient WARTOŚĆ /?/ RYNEK

39 W 1,2 Wartość sprzedaży 40 /zł/ K 1,2 Z Koszty obsługi Różnica zysku W 2 W 1 P 1 P 2 Z K 2 P 1 P 2 K 1 Źródło: Opracowanie własne

40 Cechy zarządzania przedsiębiorstwem i łańcuchem dostaw: Cecha Zarządzanie przedsiębiorstwem Realizacja 41 Zarządzanie łańcuchem dostaw Redukcja kosztów Minimalizacja w skali firmy Minimalizacja w skali łańcucha Zarządzanie zapasami Optymalizacja w skali firmy Optymalizacja w skali łańcucha Przepływ zapasów Przerywany, monitorowany wewnątrz firmy Ciągły, monitorowany wzdłuż całego łańcucha Informacje Kontrolowane przez firmę Dostępne w całym łańcuchu Planowanie Indywidualne Wspólne Decyzje i działania Inicjowane i kontrolowane przez kierownictwo firmy Ryzyko i korzyści Indywidualne Wspólne Kontakty między partnerami Między sferą zaopatrzenia i zakupu Źródło: za J. Witkowski Zarządzanie łańcuchem dostaw. PWE Warszawa 2003 Inicjowane i kontrolowane przez centralnego koordynatora łańcucha Między różnymi sferami funkcjonalnymi firm, na różnych poziomach zarządzania

41 42 Spór terminologiczny: Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo Logistyka Logistyka Logistyka Zarządzanie łańcuchem dostaw

42 43 Bibliografia: 1. Fechner I. Zarządzanie łańcuchem dostaw. WSL Poznań Korzeniowski A., Skrzypek M., Szyszka G. - Opakowania w systemach logistycznych. Wydanie III zmienione. Biblioteka Logistyka, Poznań Witkowski J. Koncepcje Procedury Doświadczenia. PTE, Warszawa Słownik Terminologii logistycznej. Biblioteka Logistyka Poznań Christopher M.: Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw PCDL Logistyka w Polsce. Raport Biblioteka Logistyka Poznań Coyle J.J., Bardi E.J., Langley Jr. C.J. Zarządzanie logistyczne. PWE 2002.

43 POZNAŃ UL. E. ESTKOWSKIEGO 6 Rektorat tel Dziekanat tel Księgowość tel Kadry tel fax rektorat@wsl.com.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ