Raport Kierunki 2017 koncentruje się na wydarzeniach zewnętrznych, z kilku kluczowych powodów:

Transkrypt

1

2 Raport Kierunki 2017 koncentruje się na wydarzeniach zewnętrznych, z kilku kluczowych powodów: 1. Długookresowe perspektywy polskiej gospodarki omówiliśmy w zeszłorocznym raporcie Kierunki 2016, a prognozy sektorowe w raportach wykonanych w latach Wewnętrzna sytuacja ekonomiczna Polski jest relatywnie dobra w porównaniu z innymi krajami UE 3. Skala wyzwań i globalnych ryzyk jest bezprecedensowa w historii 4. Polskie firmy są coraz bardziej wrażliwe na ryzyka zewnętrzne z powodu ich ekspansji regionalnej i globalnej Struktura raportu Kierunki 2017 jest następująca: 1. Oceniamy ryzyka polityczne w skali regionalnej i globalnej (część 1) 2. Analizujemy sytuację ekonomiczną i tłumaczymy kanały transmisji kryzysów finansowych (część 2) 3. Przedstawiamy model wrażliwość polskiej gospodarki na szoki zewnętrzne, w tym dla wybranych sektorów (część 3) 4. Poddajemy weryfikacji wszystkie nasze wcześniejsze prognozy sektorowe (Załącznik)

3 Ryzyka polityczne: 10 lat od globalnego kryzysu finansowego 2007/08 sytuacja gospodarcza, społeczna i polityczna jest coraz mniej przewidywalna Nierozwiązane problemy ekonomiczne powodują wzrost politycznych napięć W krajach demokratycznych poczucie deficytu demokracji (USA, kraje UE) Kraje quasi-demokratyczne i autorytarne eksportują problemy do krajów demokratycznych, próbując relatywnie wzmacniać swoją pozycję w polityce wewnętrznej i zewnętrznej Problemy UE wynikają po pierwsze z problemów największych krajów (BIG6), oprócz Polski: Wielka Brytania Brexit Niemcy za duże na Europę i za małe na świat Francja, Włochy, Hiszpania klincz polityki, ekonomii i biznesu Problemy UE wynikają po drugie z braku legitymizacji, akceptowalnej powszechnie wizji i złego zarządzania kryzysami. UE z problem solver stała się EU-problem maker

4 Strefa euro na zakręcie

5 Zagrożenia globalne Turcja, w poszukiwaniu minionej świetności Niepewność członkostwa w UE i kryzys migracyjny Próba usamodzielnienia się prezydenta Erdogana wewnętrznie (przejście na system prezydencki) i zewnętrznie (flirt z Rosją przeciw USA i NATO) Rosja, implozja czy eksplozja imperium Cele: podważenie globalnego przywództwa USA i zakwestionowanie wiarygodności NATO oraz rozbicie zjednoczonej Europy i koncert mocarstw Kompensowanie ekonomicznej słabości Rosji poprzez jej militaryzację Konkurencja pomiędzy USA i Chinami Zmiana dogmatu w chińskiej polityce z ekspansji wewnętrznej na zewnętrzną Konkurencja systemowa z Zachodem

6 Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (1) Rachityczne tempo wzrostu PKB Średnia dynamika PKB w latach w porównaniu z okresem Włochy, Hiszpania, Ukraina: ujemna w latach duże gospodarki UE: 2-3-krotnie niższa Chiny, Turcja i Polska: nieznacznie niższa Kryzys finansowy uważa się za zakończony dopiero, gdy podwyżki stóp procentowych nie wywołają kolejnego Rozpoczęcie podwyżek stóp przez Fed będzie testem dla wszystkich gospodarek już w 2017 r.

7 Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (2) Spadek konkurencyjności Wzrost bezrobocia (Hiszpania, Włochy, Francja) W wielu krajach brak dostosowania w kosztach pracy w stosunku do tempa PKB/capita (tzw. wewnętrznej dewaluacji w krajach strefy euro), co oznacza trwały spadek konkurencyjności

8 Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (3) Wzrost deficytów budżetowych i długu publicznego Wzrost deficytów i długu publicznego oraz ryzyko błędnego koła deficyt-dług w krajach UE w wyniku: bezprecedensowego finansowania budżetów, gospodarek i banków przez banki centralne zbyt optymistycznych prognoz makroekonomicznych

9 Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (4) Ryzyko sektora bankowego Delewaryzacja, czyli spadek kredytowania podmiotów gospodarczych i znaczne różnice w poziomie zadłużenia: Zadłużenie gospodarstw domowych / dochód do dyspozycji netto: WB (150%), Hiszpania, USA, Francja (>100%), Niemcy i Włochy (poniżej 100%), Polska (ponad 60%) Zadłużenie firm jako n-krotność zysku: WB, USA i Francja (ok. 7 razy), Hiszpania, Włochy (ok.5 razy), Niemcy (3 razy), Polska (2,6 razy) Duże różnice w poziomie kredytów nieregularnych: Włochy, Ukraina, Hiszpania wzrost, USA i Chiny spadek Wysoka ekspozycja banków na sektor rządowy w krajach z problemami fiskalnymi

10 Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (5) Demografia Implozja w większości krajów rozwiniętych versus eksplozja demograficzna w krajach rozwijających się Szokowe zmiany na rynku pracy, w finansach publicznych, w wycenach nieruchomości Ruchy migracyjne a sytuacja polityczna w krajach rozwiniętych (USA i UE)

11 Kanały transmisji kryzysów (1) Handel zagraniczny Dla sektora motoryzacyjnego szczególnie dotkliwy byłby kryzys w Niemczech (X=5,8 mld EUR), Włoszech (1,8 mld EUR) i we Francji (1,2 mld EUR) Dla branż związanych z produkcją żywności kryzys w Niemczech (X=4,8 mld EUR) i WB (2,0 mld EUR), a także Francji i we Włoszech (1,4-1,5 mld EUR)

12 Kanały transmisji kryzysów (2) FDI W przypadku kolejnego globalnego kryzysu wstrzymanie dopływu i/lub odpływ kapitału zagranicznego w największym stopniu spośród analizowanych mogłaby odczuć branża motoryzacyjna oraz handel

13 Kanały transmisji kryzysów (3) Rynki finansowe Z kursem USD/PLN najsilniej skorelowany jest kurs USD/EUR, USD/GBP; gdy dolar zyskuje względem euro lub funta, złoty traci wobec dolara Rentowności polskich obligacji dodatnio skorelowane ze wszystkimi analizowanymi krajami, za wyjątkiem Rosji: jeśli rośnie rentowność rządowego długu w Niemczech, rośnie także w Polsce WIG silnie skorelowany z analizowanymi giełdami: jeśli zagraniczne giełdy tracą, traci również indeks WIG

14 Model: wrażliwość polskiej gospodarki na szoki zewnętrzne W perspektywie 7 lat najbardziej dotkliwe dla polskiej gospodarki negatywne impulsy z USA i Chin Szybkie odreagowywanie impulsu z Niemiec i Francji Skumulowany 7-letni efekt impulsu z Rosji i Ukrainy dodatni

15 Ranking zewnętrznego ryzyka ekonomicznego dla Polski na rok 2017 w roku 2017 ryzyko wystąpienia kryzysu najmniejsze: USA, Rosja, Turcja i Chiny największe: Hiszpania, Włochy i Ukraina Hiszpania czy Włochy: relatywnie dotkliwy szok dość wysoce prawdopodobny Niemcy i Francja: kryzys o średnim prawdopodobieństwie wystąpienia nie ma silnie negatywnego wpływu na Polskę WB: kryzys ma dla Polski dużo większe znaczenie niż w Niemczech czy Francji, przy podobnym ryzyku wystąpienia Ukraina: kryzys wysoce prawdopodobny, ale pozytywny szok dla Polski

16 Model: wpływ ewentualnego kryzysu na wybrane sektory gospodarki Przy obecnej strukturze gospodarki mniejsze spadki dynamiki przychodów (poza branżą spożywczą i handlem detalicznym). Modele ekonometryczne ukazują efekt uczenia się przez podmioty gospodarcze reakcji na kryzys Branża motoryzacyjna, handel hurtowy oraz telekomunikacja i informatyka: dopiero impuls kryzysowy ze strony agregatów makroekonomicznych 2 x 2009 wywołałby osłabienie dynamiki przychodów zbliżone do osłabienia z 2009 r. Opieka zdrowotna: obecnie dużo bardziej odporna na pogorszenie się sytuacji makroekonomicznej Handel detaliczny: największe osłabienie dynamiki przychodów

17 Podsumowanie Najważniejszymi kanałami przepływu szoków zewnętrznych w sferze realnej są: handel zagraniczny i bezpośrednie inwestycje zagraniczne (FDI), a także rynki kapitałowe Polska gospodarka w największym stopniu odczułaby negatywny impuls z USA i Chin (rozumiany jako najsilniejszy i najdłużej trwający spadek dynamiki PKB w stosunku do ścieżki bazowej)*. Jednocześnie jego ryzyko jest relatywnie najmniejsze Spośród gospodarek UE najsilniejszy byłby spadek dynamiki polskiego PKB w odpowiedzi na kryzys we Włoszech, ale i Hiszpanii czy Wielkiej Brytanii*. Spośród analizowanych gospodarek kryzys w Hiszpanii i we Włoszech jest najbardziej prawdopodobny Spośród analizowanych w raporcie, branże najbardziej narażone na wstrzymanie dopływu i/lub odpływ kapitału zagranicznego w efekcie wystąpienia zewnętrznego kryzysu to: motoryzacja, handel hurtowy i handel detaliczny Stress testy wybranych sektorów polskiej gospodarki pokazują, że są one bardziej odporne na ewentualny kryzys zewnętrzny większość z nich (motoryzacja, handel hurtowy, telekomunikacja i informatyka czy opieka zdrowotna) odczułaby mniejsze spadki dynamiki przychodów niż te, jakie miały miejsce w kryzysowym 2009 r. Sektorem, który obecnie straciłby najwięcej w sytuacji ewentualnego kryzysu, jest handel detaliczny. *wnioski te nie uwzględniają czynników politycznych, opisanych w raporcie, gdyż nie podlegają one kwantyfikacji w modelach

18

19 Podsumowanie wyników prognozowania Produkcja artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych dynamika przychodów ze sprzedaży

20 Podsumowanie wyników prognozowania Produkcja pojazdów samochodowych i części dynamika przychodów ze sprzedaży

21 Podsumowanie wyników prognozowania Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi dynamika przychodów ze sprzedaży

22 Podsumowanie wyników prognozowania Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi dynamika przychodów ze sprzedaży

23 Podsumowanie wyników prognozowania Telekomunikacja i informatyka dynamika przychodów ze sprzedaży

24 Podsumowanie wyników prognozowania Opieka zdrowotna dynamika przychodów ze sprzedaży

25 Podsumowanie wyników prognozowania Sektor energetyczny energochłonność gospodarki