Ambasada RP w Moskwie Moskwa, 4 kwietnia 2012 r. Wydział Ekonomiczny. Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r.

Transkrypt

1 Ambasada RP w Moskwie Moskwa, 4 kwietnia 2012 r. Wydział Ekonomiczny Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w 2011 r. 1. Dynamika PKB i czynniki wzrostu Wzrost PKB w 2011r. wyniósł 4,3%. Uwarunkowany był wzrostem przemysłu przetwórczego, budownictwa, rolnictwa, oraz wzrostem konsumpcji i środków obrotowych (zapasów). Pomimo ogłoszonego przez Prezydenta FR programu modernizacji gospodarki, wzrost PKB wynika przede wszystkim z wysokich cen na surowce mineralne, głównie ceny ropy naftowej. Średnia cena ropy naftowej marki Urals w 2011 r. wynosiła 109,3 USD za baryłkę. Warto też zaznaczyć, że z powodu wyborów do Dumy Państwowej FR w 2011 r. oraz wyborów Prezydenta FR w 2011 r. wzrosły nakłady inwestycyjne, w szczególności finansowanie ze środków federalnych. Realizacja projektów narodowych, finansowanych przede wszystkim przez budżet FR oraz przedsiębiorstwa państwowe, wzrost płac pracowników sfery budżetowej, istotnie wpłynął na wzrost wskaźników gospodarki. Rolę stymulatora gospodarki przejął popyt wewnętrzny. Wysokie ceny na surowce energetyczne przyczyniły się do wzrostu zarówno eksportu jak i importu. Odnotowane zostało zmniejszenie się poziomu bezrobocia z 7,5 % aktywnej zawodowo ludności do 6,6% w grudniu 2011 r., co z kolei wpłynęło na wzrost realnych wynagrodzeń gospodarstw domowych o 3,5%. Wzrost popytu konsumenckiego, wpłynął na wzrost wskaźników handlu hurtowego i detalicznego o 7,2%. 2. Rola sektorów w tworzeniu PKB Największy wkład we wzrost gospodarczy miał sektor przemysłu przetwórczego, który w ujęciu rocznym wzrósł o 4,7%. Liderami wzrostu w tej branży był sektor motoryzacyjny (wzrost o 24,6%), przetwórstwo wyrobów gumowych i plastikowych (13,1%) oraz produkcja tekstylna i krawiectwo. Nakłady przemysłowe wzrosły o 6,2% w porównaniu do 2010 r. Strona 1 z 7

2 W 2011 r. odnotowany został wzrost o 5,1% w sektorze budowlanym. W sektorze budownictwa mieszkaniowego oddano do użytku o 6,6% więcej substancji mieszkalnej niż w analogicznym okresie 2010 r. Wzrost produkcji w sektorze rolnictwa osiągnął również rekordowe wskaźniki - 22,1%. Gospodarka FR oparta jest na: usługach 56,2% PKB, przemyśle 39,1% PKB (w tym przemysł przetwórczy 19% PKB) i rolnictwie - 4,7% PKB. Struktura PKB według sektorów gospodarki w %. Sektory gospodarki % PKB 100 Rolnictwo 4,1 Łowiectwo, rybactwo 0,2 Górnictwo 10,7 Przetwórstwo przemysłowe 16,1 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 3,8 Budownictwo 6,6 Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Hotele i restauracje 1 Transport i łączność 8,9 Pośrednictwo finansowe 4,1 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 11,6 Administracja publiczna, i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne 5,8 Edukacja 2,9 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 3,7 Pozostałe usługi socjalno-komunalne 1, Inflacja W 2011 r. inflacja zmniejszyła się pierwszy raz w historii współczesnej Rosji do 4,4%. Obniżenie się ww. wskaźnika o 2,7% w porównaniu do 2010 r. gospodarka zawdzięcza stosunkowo niskiej dynamice wzrostu cen na artykuły rolno-spożywcze (wzrost o 3,9%). Na zahamowanie inflacji wpłynęła także konserwatywna polityka Centralnego Banku Rosji, ograniczająca wzrost agregatu pieniężnego M2, umocnienie się rosyjskiej waluty względem koszyka walut. W warunkach zbliżających się wyborów, Rząd FR wstrzymał liberalizację cen na energię elektryczną i artykuły rolne. Strona 2 z 7

3 Wynikiem tych działań było niskie tempo wzrostu socjalno znaczących towarów (5%) oraz usług komunalnych (11,1%). 4. Finanse publiczne Proficyt budżetu federalnego w 2011 r. wyniósł 416,5 mld rubli (0,7% PKB). Dochody skonsolidowanego budżetu federalnego RF w 2011 r. wyniosły 11,352 bln rubli. W stosunku do ustawy budżetowej były wyższe o 230 mld rubli (102,08%). Relacja dochodów budżetu FR do PKB w 2011 r. wyniosła 20,9%. Wydatki budżetu w omawianym okresie wyniosły 10,935 bln rubli (około 20,1% PKB), tj. 98,33% planowanych wydatków budżetu federalnego na 2011 r. Głównymi źródłami dochodów budżetu federalnego FR w 2011 r. były podatki otrzymane za pośrednictwem Federalnej Służby Celnej (59,4%) oraz Federalnej Służby Podatkowej (39,4%). W 2011 r. dług publiczny wzrósł o 1185,18 mld rubli (28,5%) i wg stanu na 1 stycznia 2012r. wyniósł 5343,22 mld rubli (9,8% PKB), z czego dług zagraniczny stanowił 35,8 mln USD (2,1% PKB). Wartość środków zgromadzonych w Funduszu Rezerwowym - wg stanu na 1 stycznia 2012r. - wyniosła 811,5 mld rubli, w Funduszu Dobrobytu Narodowego 2,794 bln rubli. Rezerwy walutowe Rosji - wg stanu na 1 stycznia 2012r. - wyniosły 498,649 mld USD, wzrost o 9,1%. w stosunku do 1 stycznia 2011r. Średni kurs waluty FR względem dolara w 2010 r. wynosił 29,4 rubli. 5. Handel zagraniczny Obroty handlowe FR, w 2011r. wyniosły 821,353 mld USD (wzrost o 31,2% w porównaniu do 2010r.). Eksport wyniósł 516,040 mld USD (wzrost o 30% w porównaniu do 2010 r.). Struktura eksportu z FR w % 2010 r r. Surowce energetyczne 70,8 69,2 Wyroby metalurgiczne 10,8 9,0 Produkty przemysłu chemicznego 5,8 6,0 Maszyny i urządzenia 4,3 4,5 Artykuły spożywcze 1,8 2,3 Drewno i wyroby z drewna 2,3 2,1 Pozostałe artykuły 4,2 6,9 Import wyniósł 305,313 USD (wzrost o 33,4% w porównaniu do 2010 r.). Strona 3 z 7

4 Struktura importu do FR w % 2010 r r. Maszyny i urządzenia 47,0 48,0 Produkty przemysłu chemicznego 17,3 14,9 Artykuły spożywcze 15,3 13,9 Pozostałe towary 7,8 23,2 Saldo handlu zagranicznego w danym okresie było dodatnim, wyniosło 210,727 mld USD. Obroty towarowe FR w 2011 r. Lp. Kraj Obroty Eksport Import mln USD udział w obrotach (%) 1 Chiny 83505, , ,4 10,2 2 Niemcy 71849, , ,1 8,7 3 Holandia 68491, ,3 5924,0 8,3 4 Ukraina 50630, , ,8 6,2 5 Włochy 45982, , ,8 5,6 6 Białoruś 38607, , ,0 4,7 7 Turcja 31803, ,1 6374,0 3,9 8 Stany Zjednoczone 31205, , ,5 3,8 9 Japonia 29705, , ,9 3,6 10 Francja 28132, , ,7 3,4 11 Polska 28020, ,1 6651,4 3,4 Pozostali , , ,5 38,2 Razem , , ,0 100,0 Obroty handlowe między Polską i Rosją (wg rosyjskiej statystyki)wyniosły 28,020 mld USD (wzrost o 35 %), w tym eksport z Polski do Rosji 6,651 mld USD (wzrost o 14,2%), import do Polski z Rosji 21,369 mld USD (wzrost o ok. 43,1 %). Polska należy do ścisłej czołówki krajów eksportujących do Rosji w ramach UE i w świecie. Polska jest piątym eksporterem do Rosji wśród krajów UE. Pod względem obrotów, głównym partnerem handlowym Rosji jest UE (48%), a wśród państw: Chiny (10,2%), Niemcy (8,7%), Holandia (8,3%), Ukraina (6,2%), Włochy (5,6%), Białoruś (4,7%), Turcja (3,9%), USA (3,8%), Japonia (3,6%), Francja (3,4%) i Polska (3,4%). Wymiana handlowa Polski z Rosją w 2011 r. mln USD Strona 4 z 7

5 2008 Dynamika 2007= Dynamika 2008= Dynamika 2009= Dynamika 2010=100 Obroty 29462,3 141, ,6 56, , ,0 Eksport 8917,3 138,6 4213,6 47, , ,2 Import 20545,0 143, , , ,1 Saldo , , Główne obwody, do których kierowany był polski eksport w 2011 r. to: Nazwa regionu % 1 m. Moskwa 42,8 2 Obwód Moskiewski 14,6 3 Obwód Kaliningradzki 12,4 4 m. St. Petersburg 7,9 5 Obwód Leningradzki 2,4 6 Obwód Nowogródzki 1,7 7 Obwód Smoleński 1,3 8 Obwód Kemerowski 1,3 9 Obwód Tomski 1,0 10 Obwód Lipecki 1,0 11 Kraj Krasnodarski 0,9 12 Obwód Niżegorodzki 0,8 Główne obwody, z których importowano towary do Polski w 2011 r. to: Nazwa regionu % 1 m. Moskwa 68,0 2 Obwód Kaliningradzki 12,1 3 Obwód Moskiewski 7,3 4 m. St. Petersburg 6,5 5 Obwód Riazański 0,8 6 Obwód Smoleński 0,8 7 Obwód Murmański 0,7 8 Obwód Swierdłowski 0,6 9 Obwód Brański 0,4 10 Obwód Tiumeński 0,3 11 Obwód Samarski 0,3 12 Obwód Leningradzki 0,3 Strona 5 z 7

6 6. Inwestycje zagraniczne Wartość inwestycji zagranicznych w rachunku skumulowanym na koniec 2011 r. wyniosła 347,161 mld USD (wzrost o 15,7% w porównaniu do 2010 r.), w tym: 139,150 mld USD stanowiły inwestycje bezpośrednie (wzrost o 19,8%), 9,862 mld USD inwestycje portfelowe (wzrost o 10,6%) i 198,149 mld USD inwestycje pozostałe (wzrost o 13,3%).W 2011r. napłynęło do Rosji 190,6 mld USD inwestycji zagranicznych (wzrost o 66,1% w porównaniu do 2010r.), w tym: 18,415 mld USD stanowiły inwestycje bezpośrednie (wzrost o 33,3% w porównaniu do analogicznego okresu 2010 r.), 805 mln USD inwestycje portfelowe (spadek o 25,1%) i 171,423 mld USD inwestycje pozostałe (wzrost o 71,7%).W 2011 r. odpłynęło z Rosji 165,2 mld USD (wzrost o 36,7% w porównaniu z analogicznym okresem 2010 r.). Lokalizacja inwestycji zagranicznych w poszczególnych branżach rosyjskiej gospodarki w 2011 r. Napływ inwestycji zagranicznych Odpływ inwestycji zagranicznych (mln USD) Wartość inwestycji zagranicznych w rachunku skumulowanym na koniec 2011 r. Sektory gospodarki FR Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo Rybactwo Górnictwo i wydobywanie Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Hotele i restauracje Transport i łączność Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna, i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne Edukacja Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Pozostałe usługi socjalno-komunalne Ogółem Strona 6 z 7

7 Zagraniczni inwestorzy w gospodarce rosyjskiej w 2011 r. (mln USD) Wartość inwestycji w rachunku skumulowanym na Inwestycje Inwestycje Inwestycje Wpłynęło koniec 2011 r. % bezpośrednie portfelowe pozostałe w 2011 r. Cypr , Holandia , Luksemburg , Niemcy , China Wielka Brytania , Brytyjskie Wyspy Dziewicze , Irlandia , Japonia , Francja , Ogółem Polskie inwestycje w Federacji Rosyjskiej na koniec 2011 roku. Według danych Rosyjskiej Służby Statystycznej (ROSSTAT), wartość polskich inwestycji w Rosji w rachunku skumulowanym na koniec 2011 roku wyniosła 704 mln USD (wzrost o 17,8 % w stosunku do 2010r.). Inwestycje bezpośrednie wyniosły 446 mln USD (wzrost o 1,9%), inwestycje portfelowe stanowiły 4 mln USD (wzrost o 33,3% do 2010r.) i inwestycje pozostałe 254 mln USD (wzrost o 62,9%). Opracował: Andrzej Habarta, Ekspert WE Strona 7 z 7