Praca dyplomowa. Ocena zarządzania jakością według normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego Autor: Justyna Gniady

Transkrypt

1 Praca dyplomowa Ocena zarządzania jakością według normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego Autor: Justyna Gniady Opiekun pracy: dr inż. Stanisław Zając INSTYTUT GODPODARKI I POLITYKI SPOŁECZNEJ KIERUNEK TOWAROZNAWSTWO SPECJALNOŚĆ: TOWAROZNAWSTWO ŻYWNOŚCI

2 Cel pracy Celem pracy była ocena zarządzania jakością według normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego na obszarze województwa Podkarpackiego.

3 Zakres pracy Zakres pracy obejmował: charakterystykę przemysłu spożywczego i badanych przedsiębiorstw, określenie przyczyn wdrożenia normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego, określenie trudności występujących podczas wdrażania normy ISO 9001w przedsiębiorstwach, przedstawienie korzyści wynikających z wprowadzenia i stosowania normy ISO 9001, analizę wpływu wdrożenia normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego na koszty jakości, koszty produkcji, analizę wpływu wdrożenia normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego na działania marketingowe i relacje z klientami i dostawcami, analizę opłacalności i oczekiwań po wdrożeniu systemu oraz systemów zarządzania jakością planowanych do wdrożenia w przedsiębiorstwach.

4 Materiały i metodyka badań W celu dokonania analizy zarządzania jakością według normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach branży spożywczej na obszarze województwa Podkarpackiego w pierwszej kolejności dokonano analizy obecnego stanu wiedzy z zakresu zarządzania jakością ze szczególnym uwzględnieniem normy ISO Na podstawie literatury przedmiotu określono znaczenie normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przetwórstwa spożywczego oraz problemy związane z wdrażaniem systemu i korzyści wynikające z jego stosowania. Pozwoliło to na opracowanie kwestionariusza wywiadu, który składał się z 18 pytań zamkniętych.

5 Materiały i metodyka badań W pierwszej części kwestionariusza pytania dotyczyły badanej firmy, a w szczególności formy organizacyjnoprawnej, zasięgu oddziaływania, rodzaju prowadzonej działalności. Pytania w części drugiej dotyczyły zarządzania jakością według normy ISO 9001: przyczyny wdrożenia oraz trudności i korzyści wynikających z wprowadzenia systemu, liczby składanych reklamacji, zmiany ilości stałych klientów, działalności marketingowej czy wysokości kosztów jakości i produkcji w porównaniu do stanu przed wdrożeniem normy ISO 9001.

6 Materiały i metodyka badań W drugim etapie przeprowadzone zostały badania w okresie od marca do grudnia 2014 roku. Do ostatecznej analizy zakwalifikowano 20 poprawnie wypełnionych kwestionariuszy wywiadu. W trzecim etapie dokonano analizy i prezentacji wyników wykorzystując w tym celu program komputerowy Excel. Interpretacja wyników pozwoliła na opracowanie wniosków dotyczących opłacalności wdrażania normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach jak i określenia rangi systemu związanej ze spełnieniem oczekiwań przedsiębiorców co do wdrożonej normy.

7 Wyniki badań

8 Rodzaj prowadzonej działalności Inna 10% Produkcja wyrobów mleczarskich 5% Produkcja wyrobów cukierniczych 25% Produkcja wód mineralnych i napojów bezalkoholowych 10% Produkcja wyrobów mięsnych 15% Przetwórstwo owocowo- warzywne Produkcja wyrobów garmażeryjnych 10% 10% Sprzedaż hurtowa artykułów spożywczych 15% Wytwarzanie gotowych posiłków Produkcja wyrobów ciastkarskich 20% 20% Produkcja pieczywa 35% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

9 Przyczyny wdrożenia normy ISO 9001 % 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 Poprawienie organizacji pracy Usprawnienia obiegu dokumentacji i informacji Podniesienie prestiżu firmy Podniesienie jakości produktów i usług Zdobycie nowych rynków zbytu 12,2 10,8 13,5 12,2 9,5 Zwiększenie asortymentu produktów 6,8 Zwiększenie zaufania klientów 18,9 Redukcja kosztów 1,4 Zwiększenie przychodów Zewnętrzny wymóg posiadania systemu zarządzania jakością postawiony przez klientów Zewnętrzny wymóg posiadania systemu zarządzania jakością narzucony przez przepisy prawne Inne 4,1 4,1 4,1 6,8

10 Trudności związane z wdrażaniem ISO 9001 % 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 Brak zaangażowania ze strony kierownictwa 0,0 Brak zaangażowania ze strony pracowników 16,9 Niezrozumiałość języka normy 6,8 Opór pracowników względem wdrażanych procedur i instrukcji Niestosowanie się do wytycznych zawartych w procedurach i instrukcjach Bariery finansowe związane z kosztami wdrożenia systemu 6,8 11,9 15,3 Konieczność uzupełniania dokumentacji 10,2 Konieczność zorganizowania dodatkowych szkoleń dla pracowników i poszerzenie wiedzy Zbyt krótki czas zaplanowany na wdrożenie systemu 8,5 23,7

11 Pozytywne zmiany po wdrożeniu ISO ,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 Wzrost prestiżu firmy Wzrost jakości produktów i usług Usprawnienie obiegu dokumentacji Poprawa komunikacji wewnętrznej Poprawa komunikacji zewnętrznej z kontrahentami Zmniejszenie rotacji pracowników Zwiększenie zadowolenia z pracy Zwiększenie skuteczności ubiegania się o zamówienia Zwiększenie przychodów firmy 4,5 4,7 4,4 4,05 4,6 4,2 3,9 4,45 3,75 Zmniejszenie kosztów 3,15 Pozyskanie nowych rynków 4

12 Wysokość kosztów jakości po wdrożeniu ISO % 60% 60% 50% 40% 30% 20% 15% 20% 10% 0% 5% Zmalały Wzrosły Nie uległy zmianie Nie prowadzimy analizy kosztów jakości

13 % Wpływ wdrożenia ISO 9001 na działalność marketingową Oferta asortymentowa Wzrost/ spadek cen System dystrybucji Komunikacja z klientem Instrumenty promocji, w tym reklamy System informacji wewnętrznej 1- bardzo istotny 2- mało istotny 3 - nie miała wpływu

14 Informacja w reklamie o posiadanym systemie ISO % 20% 45% Tak Tak, czasami Nie

15 Czy wdrożenie ISO 9001 spełniło oczekiwania przedsiębiorców 14% 29% 57% Tak Raczej tak Ani tak, ani nie

16 Czy opłaca się wdrożyć ISO % 50% 25% Tak Raczej tak Ani tak, ani nie

17 Podsumowanie i wnioski Do przyczyn, które skłonily przedsiębiorstwa do wdrożenia systemu zarządzania jakością wedlug normy ISO 9001 należą zwiększenie zaufania klientów, podniesienie prestiżu firmy, poprawa organizacji pracy oraz poprawa jakości produktów i uslug. Bariery i utrudnienia występujące podczas wdrażania systemu wynikały z koniecznoci zorganizowania dodatkowych szkoleń dla pracowników w celu poszerzenia ich wiedzy, braku zaangażowania ze strony pracowników oraz niestosowania się do wytycznych zawartych w procedurach i instrukcjach. Wdrożenie normy ISO 9001 ma korzystny wpływ na wzrost jakości produktów i usług oraz wzrost prestiżu firmy, a także poprawę komunikacji zewnętrznej z kotrahentami. Do pozytywnych aspektów wynikających z wprowadzenia systemu należy równiez wzrost liczby stałych klientów oraz sukcesywny spadek ilości składanych reklamacji. Wiąże się to z polepszeniem prestiżu firmy, przez co jest ona postrzegana jako rzetelny partner do prowadzenia interesów.

18 Podsumowanie i wnioski Z analizy kosztów jakości prowadzonych przez przedsiębiorstwa wynika, że po wdrożeniu ISO 9001 nastąpił ich wzrost. Spowodowane jest to koniecznością zlecania niezależnym ośrodkom badawczym oceny właściwości produktów oraz korzystanie z usług jednostek certyfikujących, które oceniają funkcjonowanie systemu zarządzania jakością. Wprowadzenie systemu zarządzania jakością według normy ISO 9001 nie wpłynęło natomiast na poziom kosztów związanych z produkcją. Przedsiębiorstwa zaobserwowały bardzo istotny wpływ systemu na ofertę asortymentową i komunikację z klientem. Wynika z tego, że konsumenci zwracają uwagę na certyfikaty jakości. Prowadzenie badań nad zadowoleniem klientów jest obowiązkową procedurą normy ISO 9001, jednak z badań wynika, że 15% ankietowanych przedsiębiorstw nie spełnia tych wymagań, przez co doskonalenia jakości i prawidłowe funkcjonowanie systemu w tych przedsiębiorstwach jest wątpliwe.

19 Podsumowanie i wnioski Wdrożenie normy ISO 9001 spełniło oczekiwania tylko ponad połowy ankietowanych przedsiębiorstw. Na rozstrzygające zdanie prawdopodobnie wpływ miały trudności z jakimi przedsiębiorstwa musiały zmierzyć się w trakcie implementacji systemu oraz stwierdzony wzrost kosztów związanych z jakością ponoszony na skutek zmian jakie narzucone zostały przez normę. Z przeprowadzonych badań wynika również, że normę ISO 9001 bardziej opłaca się wdrożyć w większych firmach, które zatrudniają większą ilość pracowników. Średnie przedsiębiorstwa są najbardziej zadowolone z efektów wprowadzenia systemu.

20 Dziękuję za uwagę

21 Praca dyplomowa Ocena zarządzania jakością według normy ISO 9001 w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego Autor: Justyna Gniady Opiekun pracy: dr inż. Stanisław Zając INSTYTUT GODPODARKI I POLITYKI SPOŁECZNEJ KIERUNEK TOWAROZNAWSTWO SPECJALNOŚĆ: TOWAROZNAWSTWO ŻYWNOŚCI