Tutoring wychowawczo-rozwojowy

Transkrypt

1 Tutoring wychowawczo-rozwojowy jako metoda pracy wykorzystująca relacje wzajemnie uczące w środowisku Nauczyciele_Uczeniowie_Rodzice. Mariusz Budzyński Towarzystwo Edukacji Otwartej opiekun merytoryczny programu Tutoring Rozwojowo Wychowawczy we Wrocławskiej Szkole

2 Janusz Korczak Dziecko ma prawo być sobą Dziecko ma prawo do szacunku Dziecko ma prawo do popełniania błędów Dziecko ma prawo do własnego zdania NIE ma DZIECI są LUDZIE

3 Tutoring A cóż to takiego?

4 TUTORING indywidualna praca z podopiecznym, wychowankiem - długotrwała i systematyczna, wykorzystująca jego mocne strony przy czym formę tutoringowi nadaje: 1. założony cel 2. przyjęty styl postępowania pedagogicznego

5 Homo prudens tutus est Człowiek mądry jest bezpieczny Lucius Annaeus Seneca tutus bezpieczny, pewny tutor opiekun, obrońca prudens roztropny, rozważny

6 Zasada obowiązująca każdego wychowawcę Zawsze postępuj tak, aby działania twe przyczyniały się do wychowania człowieka mądrego prof. Kazimierz Szewczyk Zarys etyki nauczycielskiej Warszawa 1999

7 Tutoring szkolny [ wg ITS ] to forma pracy pedagogicznej realizowana w bezpośrednim i indywidualnym kontakcie z uczniem, ze szczególnym uwzględnieniem: godności ucznia i wychowawcy, wypływającej z faktu ich człowieczeństwa; inter i intra - akcyjności procesu wychowawczego transgresyjności ciągłego przekraczania ograniczeń

8 J. Piaget Proces dialogu prawo wzajemności C (A) W (A) S (B) Pz (A) Pz (B) S (A) W (B) C (B)

9 Odpowiedzialność odpowiedzialność za jakość relacji wychowawca wychowanek wychowanek wychowawca spoczywa po stronie wychowawcy

10 źródła informacji o stanie ucznia 1. Uczeń odzwierciedla postawę nauczyciela: a) łatwość komunikacji i zrozumienia b) zakłócenia w komunikacji trudność w porozumieniu 2. Uczeń komunikuje swoje nastawienie postawą: a) oporem b) obojętnością c) zaangażowaniem 3. Uczeń komunikuje swoje nastawienie emocjami: a) radością b) smutkiem c) złością d) gniewem

11 Podejście pedagogiczne ZAPASY konfrontacja czy TANIEC współpraca

12 Etapy dialogu pedagogicznego Wzajemne porozumienie [komunikacja] nawiązanie relacji i ustalenie celu Wzajemne zbliżenie [aspekt emocjonalny] zależy nam na utrzymaniu relacji i zrealizowaniu celu Współpraca > Współdziałanie podejmujemy pracę nad jego osiągnięciem

13 Ważny warunek współdziałania poczucie satysfakcji gratyfikacje wewnętrzne [współdziałanie]: - pragnienie kontaktu z osobą współdziałającą - zadowolenie z wykonywanego zadania gratyfikacje zewnętrzne [współpraca]: - wynagrodzenie - ocena - pochwała

14 Uwarunkowania relacji pedagogicznej Autentyczność Akceptacja Autonomia 4 x A Aktywność Szacunek > Partnerstwo > Zaufanie > Otwartość > Zaangażowanie

15 Tutoring sześć etapów współpracy: [wychowawstwo aktywne] 1. poznanie podopiecznego (jego osobowości, zainteresowań, warunków życia, talentów, mocnych i słabych stron, preferowanych stylów uczenia się, wartości, planów życiowych), 2. wspólne wyznaczenie celów rozwojowych, 3. określenie planu działań zmierzających do ich osiągnięcia - IPR - indywidualny plan rozwoju (niedyrektywny lub dyrektywny) 4. realizacja przyjętego planu pracy i współpracy, 5. podsumowanie efektów współpracy tutorskiej, 6. świętowanie.

16 Najważniejsze etapy pracy tutorskiej 1. Poznanie podopiecznego jego osobowości, zainteresowań, warunków życia, talentów, mocnych i słabych stron, preferowanych stylów uczenia się, wartości, planów życiowych, Zadanie Onufrego Zagłoby Z kim mam sprawę? - pytania Jakie ma i dostrzega swoje silne strony i jakie słabości? Czy ma, a jeżeli tak to jakie - przeszkody utrudniające naukę? Do czego ten uczeń jest zmotywowany? Co jest dla niego ważne [wartości]? Czy chce coś zmienić w swoim życiu? SOU - Studium Osoby Ucznia narzędzie podstawowe

17 na SILNE strony ucznia składają się cechy osobowościowe: inteligencje, zdolności, zainteresowania, temperament, siła woli, cechy fizyczne, cechy zdrowotne uwarunkowania życia: rodzina jej stan i status, środowisko rówieśnicze, środowisko zamieszkania, silne przeżycia. Bilans silnych i słabych stron warto zapisać w SOU [studium osoby ucznia] To jest materiał do budowania platformy sukcesów ucznia

18 Najważniejsze etapy pracy tutorskiej 2. wspólne wyznaczenie celów rozwojowych, - Cele szkolne - Cele pozaszkolne 3. określenie planu działań zmierzających do ich osiągnięcia IPR - indywidualny plan rozwoju - na jeden semestr: - Niedyrektywny - dla ucznia zdolnego i zmotywowanego - Dyrektywny - dla ucznia potrzebującego zmiany funkcjonowania Składniki IPR: - Cel, który uczeń chce osiągnąć w tym czasie - Wzmocnienie jednej z silnych stron ucznia - Ograniczenie jednej ze słabości

19 zadania tutoringu szkolnego: Zadbać o poczucie bezpieczeństwa ucznia w szkole. Przy czym poczucie bezpieczeństwa to również poczucie sensu tego, co się w szkole robi. zadbać o ogólny rozwój ucznia, pomoc w poszukiwaniu swojej drogi życia. odkrywanie zdolności i zainteresowań pomoc w przyjęciu postawy życia świadomego

20 Czarno-biała fotografia metody pracy tutorskiej nauczyciel coach tutor wie X X nie wie X mówi X pyta X X

21 Trzy podmioty działań szkolnych Uczniowie Nauczyciele Rodzice Czy - trzy środowiska pozbawione wzajemnego zaufania?

22 Ten sam cel i podobne oczekiwania Cel: żeby uczeń sensownie ukończył szkołę Oczekiwania (wobec siebie nawzajem): - Szacunku - Współpracy - Zrozumienia

23 To RELACJE!!!! Oprócz wspólnego celu i podobnych oczekiwań jest jeszcze coś co te światy łączy (albo dzieli)

24 starogreckie słowo schole odpoczynek duchowy, polegający na przebywaniu wśród ludzi, którzy wzajemnie są sobie życzliwi, na wspólnym poszukiwaniu prawdy, dzieleniu się nią oraz radowaniu się z jej znalezienia prof. Jacek Salij OP materiały po konferencyjne Rzecznika Praw Obywatelskich Strategia wychowania do odpowiedzialności za siebie i społeczeństwo Warszawa wrzesień 2004

25 Formy tutoringu szkolnego: Tutoring wychowawczo-rozwojowy Tutoring rozwojowy Tutoring dydaktyczny: - naukowy - artystyczny

26 Relacja Tutorska to proces pedagogiczny polegający na: Współobecności [interakcji] wywołującej korzystną, długotrwałą zmianę postawy u uczestników spotkania

27 Atmosfera tutoringu [prowadzonego wg. pedagogiki dialogu] szacunek autonomia akceptacja autentyczność otwartość zaufanie zaangażowanie współpraca - współdziałanie partnerstwo (równoprawność) odpowiedzialność

28 Terapeutyczny wymiar tutoringu - Tutoring nie jest terapią - Tutor nie jest terapeutą - Ale ten sposób pracy często daje efekt terapeutyczny

29 Postulaty wychowawcze pedagogiki dialogu prof. J. Tarnowski Wychowawca nie może traktować przedmiotowo wychowanka, który jest współpodmiotem procesu pedagogicznego. Nie wolno używać autorytetu jako narzędzia przemocy Jedynym właściwym odniesieniem do wychowanka jest miłość

30 IKONA PRZYJAŹNI relacja partnerska - rezygnacja z relacji hierarchicznej zarówno w relacjach Nauczyciel-Uczeń jak Nauczyciel-Rodzic

31 Po co tutoring w szkole? Skuteczniejsza realizacja zadań opiekuńczowychowawczych szkoły Rozwój świadomości pedagogicznej nauczycieli Rozwój samodzielności i odpowiedzialności uczniów Zmiana relacji w środowisku szkolnym: rodzice - uczniowie - nauczyciele

32 Dziękuję za uwagę Mariusz Budzyński Towarzystwo Edukacji Otwartej