Analiza stopnia zbieŝności cyklu koniunkturalnego gospodarki polskiej ze strefą euro

Transkrypt

1 Analiza sopnia zbieŝności cyklu koniunkuralnego gospodarki polskiej ze srefą euro Karolina Konopczak

2 Analizy synchronizacji cyklicznej w ramach prac nad Raporem Analiza synchronizacji cyklicznej w ramach wzrosowej ( odchyleniowej ) definicji cyklu: P. Skrzypczyński zespół IRG SGH w ramach klasycznej definicji cyklu: K. Konopczak Analiza symeryczności szoków i odpowiedzi na szoki: K. Konopczak zespół IRG SGH

3 Plan prezenacji Analiza zbieżności cykli klasycznych : zidenyfikowanych na podsawie: algorymu Bry i Boschan modelu przełącznikowego Markowa Analiza symeryczności szoków i odpowiedzi na szoki popyowe i podażowe wyodrębnione na podsawie dekompozycji Blancharda i Quah Analiza symeryczności odpowiedzi na szoki wspólne

4 Definicje cyklu wzrosowa ( odchyleniowa ) Lucas (977) analiza odchyleń bieżącej akywności gospodarczej od rendu cykle wzrosowe - okresy spadku lub wzrosu dynamiki akywności w sosunku do poencjału klasyczna Burns i Michell (946) badanie dynamiki akywności gospodarczej w ujęciu absolunym cykle klasyczne - recesje i ekspansje, czyli okresy bezwzględnego wzrosu lub spadku akywności gospodarczej

5 Cykle klasyczne () meodyka NBER algorym Bry i Boschan (97) dla danych miesięcznych w okresie cykl koniunkuralny osiąga szczy, jeżeli: w okresie cykl koniunkuralny osiąga dołek, jeżeli: {( y y ) < y ( y y )} = 5 > +,...,,..., + {( y y ) > y ( y y )} = 5 < +,...,,..., + dodakowe resrykcje co do minimalnej długości: całego cyklu (5 miesięcy) poszczególnych faz (6 miesięcy) algorym Hardinga i Pagana (999) dla danych kwaralnych 5 5

6 Cykle klasyczne (2) Modele przełącznikowe Markowa Hamilon (989) założenie o nieliniowej naurze cyklu koniunkuralnego paramery procesu generującego dynamikę akywności gospodarczej różnią się w zależności od fazy cyklu przełączenia między fazami mają charaker dyskreny przełączeniami seruje jednorodny łańcuch Markowa model w najogólniejszej posaci: y ε ( S = α ( S ) + Φ( S ) Χ + ε ( S 2 ) ~ nid(0, σ ( S )), )

7 Modele przełącznikowe Markowa ypy modeli ze względu na zmienny w zależności od fazy cyklu paramer: średnia (oznaczany jako MSM mean), wyraz wolny równania regresji (MSI inercep), paramery auoregresyjne (MSA auoregressive parameers), zmienność składnika losowego (MSH heeroscedasiciy)

8 Modele przełącznikowe Markowa esymacja za pomocą algorymu maksymalizacji warości oczekiwanej (Hamilon, 994) dla kaŝdej obserwacji wyliczane jes prawdopodobieńswo ego, Ŝe w danym okresie gospodarka była w określonej fazie cyklu (Kim, 994) na podsawie prawdopodobieńsw obserwacjom przypisywana jes faza cyklu w en sposób powsaje binarny szereg S i faz cyklu

9 Cykle klasyczne analiza zbieŝności indeks zgodności procenowy udział liczby okresów, w kórych dwa szeregi są w ym samym sanie w długości próby I ij = T T [ Si S j + ( Si )( S j )] i= indeks dyfuzji procen gospodarek, kóre są w ym samym sanie, w kórym znajduje się cykl grupy jako całości N D = Si =,.., T N i= współczynnik korelacji prawdopodobieńsw recesji (dla modelu przełącznikowego)

10 Zmienne wykorzysane w analizie PKB najbardziej inkluzywna miara akywności gospodarczej, ale: niska częsoliwość danych krókie szeregi częse rewizje danych mała zmienność produkcja przemysłowa mało reprezenaywna dla akywności gospodarczej (ok. 20% produku w srefie euro), ale: wpływ przemysłu na całą gospodarkę jes więcej niż proporcjonalny względem udziału w produkcie (ze względu na wpływ na handel czy ranspor)

11 Próba objęa badaniem Okres: PKB I kw I kw produkcja przemysłowa syczeń 996 lipiec 2008 Kraje: EU2 Ausria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Porugalia, Włochy NMS8 Polska, Czechy, Węgry, Słowacja, Słowenia, Liwa, Łowa, Esonia

12 Meodyka NBER wyniki (IP) Indeks zgodności faz cyklu danego kraju ze srefą euro 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Słowenia Polska Czechy Esonia Liwa Łowa Słowacja Węgry

13 Meodyka NBER wyniki (IP) Indeks dyfuzji 0,8 0,6 0,4 0,2 0 EA2 NMS8

14 Modele przełącznikowe - specyfikacja specyfikacja dwie fazy cyklu wybór modelu na podsawie warości kryeriów informacyjnych dla srefy euro własności zidenyfikowanego cyklu idenyczna specyfikacja dla wszyskich krajów modele: PKB MSIH(2)-AR(2) produkcja przemysłowa (IP) MSIH(2)-AR(2)

15 Modele przełącznikowe (PKB) EA MSIH(2)-AR(2), 996 (3) (4) 4 euro_area_gdp Mean(euro_area_gdp) Probabiliies of Regime 0.5 filered prediced smoohed Probabiliies of Regime 2 filered prediced 0.5 smoohed

16 Modele przełącznikowe (PKB) Polska 0 MSIH(2)-AR(2), 996 (3) (4) poland_gdp Mean(poland_gdp) Probabiliies of Regime 0.5 filered prediced smoohed Probabiliies of Regime 2 filered prediced smoohed

17 Modele przełącznikowe (PKB) - wyniki Współczynniki korelacji prawdopodobieńsw recesji w danym kraju i srefie euro jako całości Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Słowenia Polska Czechy Esonia Liwa Łowa Słowacja 0,8 0,6 0,4 0,2 0-0,2-0,4-0,6-0,8

18 Modele przełącznikowe (PKB) - wyniki Indeks zgodności faz cyklu danego kraju ze srefą euro 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Słowenia Polska Czechy Esonia Liwa Łowa Słowacja

19 Modele przełącznikowe(ip)- EA MSIH(2)-AR(2), 997 () (7) 0.05 ea_ip Mean(ea_ip) Probabiliies of Regime filered prediced smoohed Probabiliies of Regime

20 Modele przełącznikowe(ip)- Polska 0.2 MSIH(2)-AR(2), 997 () (6) pl_ip Mean(pl_ip) Probabiliies of Regime filered prediced smoohed Probabiliies of Regime

21 Modele przełącznikowe (IP) - wyniki Współczynniki prawdopodobieńsw recesji w danym kraju i srefie euro jako całości,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0-0,2-0,4 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Słowenia Polska Czechy Esonia Liwa Łowa Słowacja Węgry

22 Modele przełącznikowe (IP) - wyniki Indeks zgodności faz cyklu danego kraju ze srefą euro,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Słowenia Polska Czechy Esonia Liwa Łowa Słowacja Węgry

23 Modele przełącznikowe (IP) - wyniki Indeks dyfuzji 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, 0 EA2 NMS8

24 Analiza symeryczności szoków i reakcji na szoki pozwala na wyabsrahowanie miary neo synchronizacji, czyli: ej części wspólnych flukuacji, kórych źródłem są szoki wspólne (de Haan i in. 2005)

25 Dekompozycja Blancharda i Quah (989) dwurównaniowy model VAR z empem wzrosu PKB ( y ) i poziomu cen ( p ) jako zmiennymi endogenicznymi w posaci zredukowanej: + = p y pp py yp yy p y L B L B L B L B p y ε ε γ γ γ γ ) ( ) ( ) ( ) ( Y L B Y ε + = Γ ) ( e L B L A gdzie e Y L A Y Y L B Y ε ε ), ( ) (, ) ( ) ( = Γ = Γ + = + Γ = Γ

26 Dekompozycja Blancharda-Quah model w posaci nieskończonej wekorowej średniej ruchomej:......) ) ( ) ( ( )) ( ( )) ( ( = = = = e C C e e Y e L A L A I Y e L A I Y e Y L A I ,... = = Γ = = Γ = + Γ + Γ + = Γ i i i i i i i i C D D Y C Y C C Y ε ε ε ε ε

27 Dekompozycja Blancharda-Quah dynamika produku i poziomu cen deerminowana jes przez bieŝące i przeszłe realizacje dwóch rodzajów szoków srukuralnych popyowego i podaŝowego elemeny macierzy D i sanowią odpowiedzi ceeris paribus poszczególnych zmiennych na jednoskowe szoki, kóre miały miejsce i okresów wcześniej. y p = d ε i 2i y, i i= 0 d 2i d ε 22i p, i d

28 Dekompozycja Blancharda-Quah resrykcje idenyfikujące: pozyywny szok popyowy prowadzi do zwiększenia produku i poziomu cen w krókim okresie, a w długim jedynie do wzrosu cen pozyywny szok podaŝowy prowadzi zarówno w krókim, jak i długim okresie do wzrosu produku i spadku poziomu cen d d d 2 Di = i= 0 2 d 22 = 0

29 Dekompozycja B-Q - wyniki Korelacja szoków podaŝowych 0,75 0,5 0,25 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Polska Czechy Esonia Liwa Łowa 0-0,25-0,5

30 Dekompozycja B-Q - wyniki Korelacja szoków popyowych 0,75 0,5 0,25 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Polska Czechy Esonia Liwa Łowa 0-0,25-0,5

31 Dekompozycja B-Q - wyniki Korelacja odpowiedzi PKB na szok podaŝowy 0,75 0,5 0,25 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Polska Czechy Esonia Liwa Łowa 0-0,25-0,5

32 Dekompozycja B-Q - wyniki Korelacja odpowiedzi PKB na szok popyowy 0,75 0,5 0,25 Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Polska Czechy Esonia Liwa Łowa 0-0,25-0,5-0,75

33 Dekompozycja na szoki symeryczne i asymeryczne Kouparisas (999), Ide i Moës (2003) rozszerzenie dekompozycji Blancharda-Quah dekompozycja dynamiki produku i ogólnego poziomu cen na komponeny symeryczne i asymeryczne, a dopiero w ich ramach na szoki podażowe i popyowe wekor zmiennych endogenicznych modelu VAR zawiera empo wzrosu krajowego PKB ( y i ) i krajowy wskaźnik inflacji ( p i ) oraz analogiczne szeregi dla srefy jako całości (odpowiednio y euro _ area i p euro_ area ).

34 Dekompozycja na szoki symeryczne i asymeryczne w reprezenacji nieskończonej wekorowej średniej ruchomej: common y p euro_ area euro_ area y p a = a a a każda ze zmiennych jes kombinacją bieżących i opóźnionych warości czerech szoków srukuralnych: szoków symerycznych: common popyowego ( ε D ) common podażowego ( ε S ) i i ( L) ( L) ( L) ( L) a a a a ( L) ( L) ( L) ( L) ( L) ε S ( L) ε D ( L) ε D ( L) ε S common counry specific counry specific counry specific counry specific ich odpowiedników idiosynkraycznych ( ε S i ε D ) a a a a ( L) ( L) ( L) ( L) a a a a

35 Dekompozycja na szoki symeryczne i asymeryczne Resrykcje idenyfikujące szoki: symeryczne i asymeryczne założenie: w długim okresie zmienne dla srefy euro jako całości deerminowane są jedynie szokami symerycznymi: a ( L = a ( L) = a ( L) = a ( L 3 ) ) = 0 popyowe i podażowe dekompozycja Blancharda i Quah a ( L) = a ( L) = a ( L 3 ) =0 3 3

36 Analiza odpowiedzi PKB na szoki wspólne Korelacja odpowiedzi PKB na wspólny szok podaŝowy Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Polska Czechy Esonia Liwa Łowa Słowenia Słowacja Węgry 0,8 0,6 0,4 0,2 0-0,2-0,4-0,6-0,8 -

37 Analiza odpowiedzi PKB na szoki wspólne Korelacja odpowiedzi PKB na wspólny szok popyowy Ausria Belgia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Niemcy Porugalia Włochy Polska Czechy Esonia Liwa Łowa Słowenia Słowacja Węgry 0,8 0,6 0,4 0,2 0-0,2-0,4-0,6-0,8 -

38 Dekompozycja wariancji Węgry Słowacja Słowenia Esonia Łowa Liwa Czechy Polska Włochy Porugalia Holandia Luksemburg Irlandia Grecja Francja Finlandia Hiszpania Niemcy Belgia Ausria Dekompozycja wariancji szoków PKB w horyzoncie 6 kwarałów 0% 20% 40% 60% 80% 00% wspólny szok podaŝowy idiosynkrayczny szok podaŝowy wspólny szok popyowy idiosynkrayczny szok popyowy

39 Wnioski zbieŝność cykli klasycznych w zakresie cykli klasycznych zbieżność cyklu polskiego z cyklem srefy euro jako całości jes znaczna nie odbiega od najsilniej zsynchronizowanych krajów członkowskich srefy euro jes średnio najwyższa spośród krajów regionu średnio procen gospodarek będących w ej samej fazie cyklu, co srefa euro jako całość jes bardzo zbliżony w EA2 i NMS8

40 Wnioski symeryczność szoków i odpowiedzi na szoki () zarówno w przypadku szoków popyowych, jak i podażowych gospodarka polska jes nieisonie skorelowana z gospodarką srefy euro ym niemniej, analogiczna syuacja ma również miejsce w przypadku niekórych krajów członkowskich srefy euro (Grecja, Irlandia, Porugalia, Luksemburg) spośród pańsw regionu isona dodania korelacja szoków wysępuje ylko w przypadku Esonii

41 Wnioski symeryczność szoków i odpowiedzi na szoki (2) odpowiedzi polskiego PKB na szoki srukuralne przy obu dekompozycjach są silnie dodanio skorelowane z odpowiedziami gospodarki srefy euro w przypadku reakcji na szoki idiosynkrayczne wysoki sopień skorelowania charakeryzuje wszyskie kraje objęe analizą w przypadku odpowiedzi na szoki wspólne Polska jes najlepiej zsynchronizowana ze srefą euro spośród pańsw regionu

42 Wnioski symeryczność szoków i odpowiedzi na szoki (3) dekompozycja wariancji wskazuje, iż zmienność polskiego PKB w horyzoncie sześciu kwarałów jes w przeważającym sopniu deerminowana szokami wspólnymi ponad 80%, z czego większość przypada na szok podażowy ym samym Polska jes jednym z krajów o największym udziale czynnika wspólnego we flukuacjach akywności gospodarczej spośród analizowanych krajów

43 Wyniki pojedynczego projeku badawczego nie deerminują wyników całego Raporu na ema pełnego uczesnicwa Rzeczypospoliej Polskiej w rzecim eapie Unii Gospodarczej i Waluowej. Projeky badawcze mają charaker dokumenów wspierających. Przedsawione w Raporcie wyniki będą sanowiły podsumowanie kilkudziesięciu projeków, realizowanych zarówno przez pracowników NBP, jak eŝ eksperów zewnęrznych, oraz doychczasowej lieraury. Dziękuję za uwagę!