PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS"

Transkrypt

1 26 and chi p p rak jamy / Nowotwory jamy ustnej i części ustnej gardła stanowią 6. przyczynę nowotworów w świecie [1, 2]. Pod względem histopatologicznym są to w większości raki płaskonabłonkowe. Najczęściej statystyki obejmują wargę, język, jamę ustną właściwą oraz tzw. część ustną gardła. Częstość występowania jest zróżnicowana w zależności od regionu geograficznego, stylu życia, zwyczajów dotyczących diety i nałogów. Zwiększoną zapadalność (wyłączając raka wargi) odnotowuje się w regionie południowej i południowo-wschodniej Azji (Sri Lanka, Indie, Pakistan i Tajwan), w Europie (Zachodniej Francja, a Środkowo-Wschodniej Węgry, Słowacja i Słowenia), w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach oraz w regionie Pacyfiku (Papua Nowa Gwinea i Malezja). Podkreśla się, że w krajach, takich jak Pakistan, Indie czy Bangladesz, oraz na Sri Lance rak jamy ustnej jest najczęstszym nowotworem u mężczyzn i może stanowić do 25% wszystkich nowo wykrytych nowotworów [1]. Według danych epidemiologicznych z 2004 dotyczących zapadalności na raka jamy ustnej, wśród mężczyzn Francja zajmuje 1. miejsce, a następne Węgry. Krajami o najniższej zapadalności w Europie są Cypr i Grecja. Niemniej największą umieralność z tego powodu nadal obserwuje się w krajach Europy Wschodniej [3]. Jeśli chodzi o raka wargi, to największą zapadalność w świecie obserwuje się w populacji białych w Kanadzie i Australii, gdzie stanowi on ponad 50% raków jamy ustnej [4]. W poszczególnych krajach obserwowano również różnice etniczne w częstości występowania raków jamy ustnej. I tak np. w Malezji najczęściej zapada na

2 27 to schorzenie grupa etnicznych Indian, a w górzystym terenie północnej Tajlandii spośród 6 grup etnicznych najczęściej spotyka się stany przednowotworowe i raki jamy ustnej u tzw. Karenów [5]. Mężczyźni chorują zdecydowanie częściej niż kobiety. Stosunek mężczyzn z rakiem jamy ustnej do kobiet wynosi 1,5:, natomiast w przypadku raków części ustnej gardła 2,8:1 [1]. Wraz z wiekiem wzrasta zapadalność na raka jamy ustnej i, wg danych dotyczących średniego wieku populacji Amerykańskiej, wynosi on 62 lata [5]. Należy jednak pamiętać, że około 6% tych nowotworów spotykanych jest u osób poniżej 45. roku życia, a w krajach o zwiększonej zapadalności nawet poniżej 40. r.ż. Czynnikami predysponującymi do wystąpienia nowotworów jamy ustnej są: palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. Stosowanie tych używek jest częstszym zwyczajem w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, natomiast w krajach Europy Zachodniej spada ilość osób palących, ale procent populacji nadużywajacej alkohol utrzymuje się na tym samym poziomie. W krajach Azji głównym czynnikiem etiologicznym jest żucie betelu czy szałwi wieszcza (Salvia divinorum). Zwiększone ryzyko zapadalności na nowotwory wśród populacji osób żujących betel i szałwię w porównaniu do grupy kontrolnej wypada zdecydowanie na niekorzyść pierwszej. Badania potwierdzono w krajach azjatyckich i Pacyfiku [6]. W ostatnich latach dużo uwagi przywiązuje się również do zakażenia wirusem brodawczaka (HPV), a przede wszystkim wirusa typu 16. Badania wielu ośrodków wykazały, że wysoko seropozytywną grupę stanowią chorzy z rakiem migdałka oraz części ustnej gardła, rzadziej w przypadku nowotworów jamy ustnej właściwej. Wynik seropozytywny ma determinować lepsze wyniki leczenia, takie jak przeżywalność i odpowiedź na radioterapię [7 9]. Leczeniem z wyboru jest postępowanie chirurgiczne z uzupełniającą radioterapią, bądź też pierwotna radioczy radiochemioterapia. Celem pracy jest przedstawienie analizy retrospektywnej 5-letnich przeżyć w grupie chorych leczonych z powodu raków jamy ustnej w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w latach Badaniami objęto chorych hospitalizowanych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu w latach z powodu nowotworu złośliwego jamy ustnej i części ustnej gardła. Retrospektywną analizą objęto pacjentów poddanych leczeniu chirurgicznemu i uzupełniającej radioterapii. Chorzy pierwotnie napromieniani nie zostali poddani analizie. Dane kliniczne obejmowały: płeć, wiek, lokalizację nowotworu, stopień zaawansowania miejscowego i regionalnego (klasyfikacja TNM), rozpoznanie histopatologiczne, stopień dojrzałości histologicznej (G) oraz 5-letnią przeżywalność. Starano się ustalić, jakie parametry były czynnikami prognostycznie złymi, a jakie nie miały znaczenia klinicznego. Materiał opracowano na podstawie książek operacyjnych, historii choroby i kart ambulatoryjnych. Wszystkie dane poddano analizie statystycznej, wykorzystując testy Kaplana-Meiera, Wilcoxona, według Gehana, oraz chi 2. Dane do analizy statystycznej określane jako cecha zakończona (śmierć lub brak wizyt kontrolnych) oraz cecha urwana (chorzy nadal w obserwacji). W latach w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu operowano 263 chorych z powodu nowotworu złośliwego jamy ustnej i części ustnej gardła. W grupie tej było 219 mężczyzn i 44 kobiety. Wiek chorych wahał się od 22 do 91 lat (średnia 63 lata) (Ryc. 1). Liczba obserwacji Histogram pr ed iał ieko e Ryc. 1. Biorąc pod uwagę rozkład wieku chorych i wpływ tej cechy na przeżywalność w teście Wilcoxona, według Gehana, p = 5189, nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy pomiędzy badanymi grupami wiekowymi. Starsi ludzie lepiej znoszą początkowy okres pooperacyjny, natomiast młodsi mają większe prawdopodobieństwo przeżycia w późniejszym okresie (Ryc. 2). Uwzględniając lokalizację pierwotną nowotworu, w grupie badanej stwierdzono: 2 raki wargi, 26 raków języka, 23 raki migdałka podniebiennego, 1 rak podniebienia miękkiego, 11 raków nasady języka, 55 raków języka i dna jamy ustnej, w 98 przypadkach nowotwór obejmował migdałek podniebienny, penetrując na kąt językowo-migdałkowy, podniebienie miękkie, nasadę języka z trudnym do określenia pierwotnym punktem wyjścia nowotworu, w 47 przypadkach guz obejmował język, dno jamy ustnej i naciekał żuchwę.

3 28 powyżej średniej wieku poniżej średniej wieku Ryc. 2. Większość chorych została zoperowana z dojścia wewnątrzustnego, a w 47 przypadkach wykonano rozszczepienie żuchwy jako sposób dojścia do zmiany zasadniczej. W tym czasie wykonano 8 operacji rekonstrukcyjnych z użyciem płata piersiowego i 2 z wykorzystaniem płata podgnykowego. Pod względem typu rozpoznania histologicznego w grupie badanej dominował rak płaskonabłonkowy 239 chorych, drugim co do częstości był chłoniak złośliwy 11 przypadków (w 3 przypadkach był to chłoniak Burkitta) oraz pojedyncze przypadki: lymphoepithelioma (2), leyosarcoma (1), raka gruczołowo-naskórkowego (3) i raka gruczołowego (1). Analizie statystycznej poddano chorych, u których udało się zebrać wszystkie potrzebne do niej dane. Z grupy 263 chorych operowanych w tym czasie u 144 można było ocenić korelację pomiędzy badanymi parametrami. W grupie badanej rozkład stopnia zaawansowania narządowego (cecha T) kształtował się następująco: T1 13, T2 62, T3 38, T4 31. W teście chi 2 p = 0,00768 występuje istotna statystycznie różnica pomiędzy badanymi grupami. Można zauważyć zależność, że dla mniejszych T prawdopodobieństwo przeżycia jest większe. Z czego wynika, że najbardziej różniącymi się grupami są grupy 1. oraz 4 (Ryc. 3). W badaniu palpacyjnym u 84 chorych nie stwierdzono powiększonych węzłów chłonnych, u pozostałych 60 pacjentów w 40 przypadkach były to węzły N1, w 18 N2 i w 2 zakwalifikowane jako N3. W teście chi 2 p = 0,07225 nie występuje istotna statystycznie różnica pomiędzy badanymi grupami. Ze względu na małą ilość obserwacji dla grupy 3. krzywa przeżycia nie jest reprezentatywna. Dla pozostałych grup wyniki są porównywalne, widzimy minimalną przewagę grupy 1. nad pozostałymi, wartość p jest bliska odwrotnego wyniku, jednak przeważa teza o braku różnic pomiędzy badanymi grupami (Ryc. 4). Histologicznie potwierdzone przerzuty do węzłów chłonnych (cecha pn) stwierdzono u 82 spośród 148, od których uzyskaliśmy pełne dane. W teście Wilcoxona, według Gehana, występuje istotna statystycznie różnica pomiędzy badanymi grupami (p = 0,00090). Na wykresie można zauważyć różnice w przebiegu krzywych przeżycia: grupa zero w całym badanym czasie pooperacyjnym ma większe prawdopodobieństwo Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 Grupa 4 0,0 Grupa 0 Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 - Ryc. 3. Ryc. 4.

4 29 Grupa 0, Grupa 1, Grupa 0, Grupa 1, 0,0 Ryc. 5. Ryc. 6. przeżycia. Szczególnie różnicę można zaobserwować po pierwszym roku od operacji (Ryc. 5). Naciek zewnątrztorebkowy w węzłach o charakterze przerzutowym jest, według piśmiennictwa, bardzo istotnym parametrem rokowniczym. W naszym materiale w grupie 144 chorych tylko u 28 stwierdzono zmianę nowotworową poza torebką węzła. W teście Wilcoxona, według Gehana, p = 7960 nie występuje istotna statystycznie różnica pomiędzy badanymi grupami. Cecha naciek zewnątrztorebkowy nie wpływa znacząco na czas przeżycia. Na wykresie można zauważyć minimalne różnice w przebiegu krzywych przeżycia: grupa zero w całym badanym czasie pooperacyjnym ma minimalnie większe prawdopodobieństwo przeżycia, jednak różnica ta nie jest istotna statystycznie (Ryc. 6). Stopień dojrzałości histologicznej G przedstawiał się następująco: G1 36 przypadków, G2 97, a G3 11. W teście chi 2 p= 8048 nie występuje istotna statystycznie różnica pomiędzy badanymi grupami. Można dostrzec minimalną przewagę grupy 3. nad pozostałymi, jednak test wyraźnie decyduje o braku różnic pomiędzy badanymi grupami (Ryc. 7). Z grupy 263 pacjentów aż 108 chorych nie zgłosiło się nigdy na badanie kontrolne, stąd uważamy ich za niepowodzenie lecznicze, biorąc pod uwagę 5-letnią przeżywalność. W 155 przypadkach mogliśmy przeanalizować większość danych w tym najważniejszą czas przeżycia. Z uwzględnieniem tej ostatniej grupy wartości rozkładały się, jak przedstawiono w tabeli I. Wg zestawienia tych danych w sposób procentowy, przeżycie poniżej 5 lat dotyczyło 68,44% chorych. Uwzględniono w nim również grupę 108 chorych bez kontroli pooperacyjnej (traktując ją jako niepowodzenie) oraz 72 pacjentów zestawionych w powyższej tabeli, od których udało się zebrać dane. Natomiast przeżycie ponad 5-letnie stwierdzono u 83 chorych, co stanowi 32 %. Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 Ryc. 7. Raki jamy ustnej i części ustnej gardła, mimo że łatwo ujawniające się w badaniu, w wielu krajach rozpoznawane są w znacznym stopniu zaawansowania narządowego i regionalnego. Determinuje to zarówno

5 30 Tabela I. sposób postępowania leczniczego, jak i wynikające z tego wyniki leczenia, mierzone przeżywalnością. Według doniesień literaturowych, w krajach Europy Zachodniej czy w Stanach Zjednoczonych 5-letnie przeżycia kształtują się na poziomie 50% [1, 10, 11]. Natomiast wśród krajów europejskich w obrębie Europy Wschodniej odnotowywana jest najwyższa śmiertelność z powodu raków tej okolicy anatomicznej [1, 2]. Autorzy tej pracy postanowili zbadać, używając narzędzi do analizy statystycznej, wyniki leczenia chorych z nowotworami jamy ustnej i gardła leczonych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w latach Praca wydaje się o tyle interesująca z klinicznego punktu widzenia, że uwzględnia 5-letni okres obserwacji. Wiadomo jest, na podstawie dokumentacji medycznej, że w tym czasie operowano 263 chorych. Natomiast dane do analizy większości parametrów pochodziły od badanych. W pozostałych przypadkach chorzy nie pojawili się nigdy na badanie kontrolne i stąd uznano ich za niepowodzenie leczenia. W badanej grupie przeważali mężczyźni, co jest zgodne z danymi epidemiologicznymi innych autorów. Średni wiek chorych wynosił 63 lata, co pokrywa się z doniesieniami autorów z National Cancer Institut w Stanach Zjednoczonych [5]. W naszych badaniach nie stwierdziliśmy istotnej statystycznie różnicy pomiędzy wiekiem chorych a przeżywalnością. Co prawda starsi ludzie lepiej znoszą początkowy okres pooperacyjny, ale młodsi mają większe prawdopodobieństwo przeżycia w późniejszym okresie. Doniesienia literaturowe w tym zakresie są również niejednoznaczne. Soundry i wsp. [12] podają, że nie zauważyli istotnej statystycznie różnicy w przeżywalności pomiędzy grupą młodych pacjentów (wiek poniżej 30 lat), a chorymi starszymi. Zaobserwowano natomiast różną biologię guzów w obu grupach. Ludzie młodzi zgłaszają się w wyższych stadiach zawansowania narządowego (cecha T) i częściej prezentują w badaniu histologicznym bardziej agresywną postać raka np. z naciekiem okołonerwowym. W grupie tej zgon następuje najczęściej z powodu wznowy miejscowej. Ludzie w starszym wieku najczęściej zgłaszają się we wcześniejszym stadium zaawansowania i umierają albo z powodu przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych, albo z powodu drugich pierwotnych nowotworów. Generalnie można stwierdzić, że doniesienia literaturowe nie są jednoznaczne, jeśli chodzi o związek przeżywalności z wiekiem chorego, a nasze obserwacje są zgodne z doniesieniami innych autorów [12 17]. W naszym badaniu stwierdziliśmy istotną statystycznie zależność pomiędzy wielkością guza (cecha T) a przeżywalnością chorych oraz brak takiej zależności pomiędzy wielkością przerzutów na szyi (cecha N) a czasem przeżycia chorych. Również i w tym zakresie nie ma jednoznacznej opinii wśród autorów. Cytowany wcześniej Soundry stwierdził istotną statystycznie zależność pomiędzy dwoma grupami T1 versus T2+T3, natomiast podobnie jak w naszej pracy nie stwierdził zależności pomiedzy cechą NO versus N1+N2. W tej ostatniej grupie stwierdził korelację w tzw. DSS (disease specific survival) w przeciwieństwie do DFS (disease free survival). Z kolei Brandwein-Gensler i wsp. [18] nie stwierdzili istotnej statystycznie zależności pomiędzy cechą T a wystąpieniem wznowy miejscowej czy regionalnej w grupie 168 chorych. Zauważyli natomiast istotną statystycznie zależność pomiędzy cechą T4 współzależną z określona lokalizacją. I tak guz zlokalizowany w obrębie dziąseł, błony śluzowej policzka czy tzw. okolicy zatokowo podniebiennej w znacznym stopniu zaawansowania rokuje źle. Według Woolgara [19], istnieje zależność pomiędzy wielkością guza, a występowaniem przerzutów do węzłów chłonnych oraz powstawaniem wznów, a co za tym idzie, pogarsza się rokowanie. Natomiast Larsen [20] podaje, że wielkość guza nie jest czynnikiem prognostycznym w odniesieniu do powstawania przerzutów do węzłów chłonnych szyi. Inaczej wygląda analiza statystyczna we wczesnym stadium zaawansowania. Jerjes i wsp. przedstawili doniesienie dotyczące kohorty 115 chorych we wczesnych stadiach zaawansowania raków jamy ustnej T1 T2 [21]. Autorzy stwierdzili dużą przydatność klasyfikacji TNM w prognozowaniu przebiegu klinicznego. Należy jednak zwrócić uwagę, że w ostatnich latach dużą uwagę przywiązuję się nie tylko do wielkości guza, ale przede wszystkim do głębokości naciekania, frontu inwazji nowotworowej czy stanu marginesu resekcyjnego [19, 22]. Brak jest możliwości retrospektywnej oceny powyższych cech w analizowanym przez autorów materiale. Kolejny istotny problem stanowi potwierdzenie przerzutów do układu chłonnego szyi (pn) oraz wystąpienie

6 31 tzw. naciekania zewnątrztorebkowego. W naszej grupie stwierdziliśmy istotną statystycznie zależność pomiędzy cechą pn, a przeżywalnością, tzn. wystąpienie przerzutów do węzłów chłonnych było czynnikiem prognostycznie złym. Podobne opinie potwierdzają w swoich pracach inni autorzy [23 25]. Natomiast nie stwierdziliśmy takiej zależności w przypadku naciekania zewnątrztorebkowego. W piśmiennictwie dominuje pogląd, że przechodzenie nacieku nowotworowego zewnątrztorebkowo jest przyczyną zarówno szybkich wznów węzłowych, jak i przerzutów odległych [26, 27]. Wydaje się, że brak korelacji w naszym materiale pomiędzy wystąpieniem naciekania zewnatrztorebkowego, a gorszym czasem przeżycia chorych wynika ze zbyt małej, być może nie reprezentatywnej, grupy chorych. Nie stwierdziliśmy również korelacji pomiędzy stopniem dojrzałości histologicznej (G), a przeżywalnością chorych. Można dostrzec minimalną przewagę grupy 3. nad pozostałymi, tzn. chorzy z tej grupy żyją krócej, jednak test wyraźnie decyduje o braku różnic pomiędzy badanymi grupami. Kademani i wsp. podają w swoim doniesieniu dotyczącym kohorty 233 chorych, że obok stopnia zaawansowania klinicznego jest to istotny statystycznie parametr decydujący o przeżyciu. Im wyższy stopień zróżnicowania, tym gorsza prognoza [28]. Podobną opinię wyraził Larsen, twierdząc, że system ten jest istotny, w momencie kiedy pierwszy raz diagnozujemy chorego [20]. Długoterminowe badania innych autorów nie potwierdzają przydatności tej oceny w prognozowaniu przeżycia czy odpowiedzi na leczenie [19, 22]. Podsumowując, musimy stwierdzić, że nasze wyniki dotyczące 5-letniego przeżycia chorych z nowotworami jamy ustnej i części ustnej gardła są nadal niesatysfakcjonujące i odbiegają od wyników zachodnioeuropejskich czy amerykańskich. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy poszukiwać na wielu płaszczyznach. Po pierwsze powodem jest z pewnością ciągle zbyt mała wsród chorych świadomość powagi schorzenia i brak właściwej edukacji onkologicznej. Często górę bierze lęk przed wykryciem raka, a nie pozytywne myślenie dotyczące pokonania choroby. Nadal rak kojarzony jest z wyrokiem śmiertelnym. Kolejny problem stanowi bariera lekarza rodzinnego w kierowaniu chorych do specjalisty. Dalszy czynnik to nadal wysoki odsetek osób palących i nadużywających alkohol. Z pewnym lękiem notujemy przypadki ludzi młodych, wolnych od nałogów, prowadzących tzw. zdrowy tryb życia i w tych przypadkach być może główną rolę odgrywają środki konserwujące zawarte w produktach spożywczych lub zakażenie wirusem brodawczaka (HPV), którego oznaczenie aktualnie wprowadziliśmy. Nadal niewystarczająca jest dostępność do tzw. nowoczesnych metod diagnostycznych. Przeciążenie pracowni histopatologicznych i brak napływu nowej kadry może okazać się dramatyczny w skutkach. Wydaje się, że ciekawa będzie analiza kolejnych 5 lat, w których wprowadziliśmy nowe metody rekonstrukcyjne (wolne płaty z przedramienia czy płat udowy z mikrozespoleniem naczyniowym), które pozwalają nie tylko na poprawę wyników funkcjonalnych, ale i na poszerzenie marginesów operacyjnych. Prowadzimy badania molekularne marginesu być może dadzą one chociaż częściową odpowiedź na temat biologii guzów. Kolejnym bardzo istotnym parametrem wydaje się podążanie za trendami światowymi i wdrożenie adjuwantowej chemioradioterapii. 1. Warnakulasuriya S. Global epidemiology of oral and oropharyngeal cancer. Oral oncology 2009; 45: Warnakulasuriya S. Living with oral cancer: Epidemiology with particular reference to prevalence and life-style changes that influence survival. Oral oncology 2010; 46: Boyle P, Ferlay J. Cancer incidence and mortality in Europe, Ann Oncol 2005;16: Sugerman PB, Savage NW. Oral cancer in Australia: Aust Dent J 2002; 47: Surveillance: Epidmiology and end results (SEER) SEER cancer statistic review , National Cancer Instytute, http//seer.cancer.gov/statfacts/html/oralcav, wejście R.B Zain: Cultural and dietary risk factors of oral cancer and precancer a brief overview. Oral Oncololgy 2001; 37: Hobbs CG, Sterne JA, Bailey M et al. Human papillomavirus and head and Neck cancer: a systematic review and meta-analysis. Clin. Otolaryngol. 2006; 31: Agrawal Y, Koch WM et al. Oral human papilloma virus infection before and after treatment for human papillomavirus 16-positive and human papillomavirus 16-negative head and Neck squamous cell carcinoma. Clin Cancer Res 2008; 14(21): Chaudhary AK, Singh M, Sundaram S, Mehrotra R. Role of human papillomavirus and its detection In potentially malignant and malignant head and Neck lesions: updated review. Head and Neck Oncology 2009:1: Edwards DM, Jones J. Incidence of and survival from upper aerodigestive tract cancer In the UK: the influence of deprivation. Eur J Cancer 1999; 35: La Vecchia CL, Lucchhini F. Negri E. et al.: Trends in oral cancer mortality in Europe. Oral Oncol 2004; 40: Soundry E, Preis M, Hod R et al. Squamous cell carcinoma of the oral tongue in patients younger than 30 years: clinicopathologic features and outcome. Clin Otolaryngol 2010; 35: Curado MP, Hashibe M. Recent changes in the epidemiology of head and Neck cancer. Curr Opin Oncol 2009; 21: Manuel S, Raghavan KN, Sebastian P. Survival In patients under 45 years with squamous cell carcinoma of the oral tongue. Int J Oral Maxillofac Surg 2003; 32:

7 Veness MJ, Morgan GJ, Sathiyaseelan Y et al. Anterior tongue cancer: ag eis not a predictor of outcome and should not alter treatment. ANZ J Surg 2003; 73: Lee CC, Chen HL et al. Squamous cell carcinoma of the oral tongue in Young patients: a matched pair analysis. Acta Otolaryngol 2007; 127: Garavello W, Spreafico R, Gaini RM. Oral togue cancer In Young patients: a matched analysis. Oral Oncol 2007; 43, Brandwein-Gensler M, Teixera MS, Lewis CM et al. Oral squamous cell carcinoma. Histological risk assessment, but not margin status is strongly predictive of local disease-free and overall survival. Am J Surg Pathol 2005; 29, 2, Woolgar JA. Histopathological prognosticators in oral and oropharyngeal squamous cell carcinoma. Oral Oncol 2006; 42(3): Larsen SR, Johansen J, Sorensen JA, Krogdahl A. The prognostic significance of histological features In oral squamous cell carcinoma. J Oral Pathol Med. 2009; 38(8): Jerjes W, Upile T, Petrie A, Riskalla A et al. Clinicopathological parameters, recurrence, locoregional and distant metastasis In 115 T1 T2 oral squamous cell carcinoma patients. Head and Neck Oncology 2010; 2(9): Po Wing Yuen A, Lam KY, Lam LK, Ho CM, Wong.et al. Prognostic factors of clinically stage I and II oral tongue carcinoma-a comparative study of stage, thickness, shape, growth pat tern, invasive front malignancy trading, Martinez-Gimeno score and pathologic features. Head and Neck 2002; 24(6): Greenberg JS, Naggar AK, MoV, Roberts D, Myers JN. Disparity In pathologic and clinical lymph node staging in oral tongue carcinoma. Implication for therapeutic decision ma king. Cancer 2003; 98: Gil Z, Carlson D, Boyle JO, Kraus D, Shah JP et al. Lymph node density is a significant predictor of outcome in patients with oral cancer. Cancer 2009; 115(24): Shingaki S, Takada M, Sasai K, Bibi R et al. Impact of lymph node metastasis on the pat tern of failure and survival in oral carcinoma. Am J Surg 2003; 185(3): Greenberg JS, Fowler R, Gomez J, Mo V et al. Extent of extracapsular spread: a critical prognosticator in oral tongue cancer. Cancer 2003; 97: Myers JN, Greenberg JS, Mo V, Roberts D. Ectracapsular spread. A significant predictor of treatment failure in patients with squamous cell carcinoma of the tongue. Cancer 2001; 92: Kademani D, Bell B, Bagheri S, Holmgren E et al. Prognostic factors in intraoral squamous cell carcinoma: the influence of histologic grade. J Oral Maxillofacial Surg 2005; 63:

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i

Bardziej szczegółowo

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe

Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie

Bardziej szczegółowo

S T R E S Z C Z E N I E

S T R E S Z C Z E N I E STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza

Bardziej szczegółowo

Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat w podregionach woj. dolnośląskiego

Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat w podregionach woj. dolnośląskiego Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat 2000- w podregionach woj. dolnośląskiego Analizie poddano 109.725 dolnośląskich na nowotwory złośliwe z lat 2000-, z pięcioletniej obserwacji stracone

Bardziej szczegółowo

Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska

Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości

Bardziej szczegółowo

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,

Bardziej szczegółowo

Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat na tle w podregionach woj. dolnośląskiego

Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat na tle w podregionach woj. dolnośląskiego Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe z lat na tle w podregionach woj. dolnośląskiego Analizie poddano 109.725 dolnośląskich zachorowań na nowotwory złośliwe z lat, z pięcioletniej obserwacji

Bardziej szczegółowo

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;

Bardziej szczegółowo

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych

Bardziej szczegółowo

Wstęp Cele pracy Materiał i metody

Wstęp Cele pracy Materiał i metody Wstęp. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, human papillomavirus) ma istotny udział w etiopatogenezie raka płaskonabłonkowego ustnej części gardła. Obecnie częstość występowania raka HPV-zależnego w krajach

Bardziej szczegółowo

Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości

Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja

Bardziej szczegółowo

Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi

Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi ( W ramach Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, którego autorem jest prof. dr hab. med. Wojciech Golusiński - Prezes Polskiej

Bardziej szczegółowo

w Katowicach RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Lek med. Sylwii Postuły pt.: "Obraz kliniczny, analiza wyników leczenia i czynników prognostycznych

w Katowicach RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Lek med. Sylwii Postuły pt.: Obraz kliniczny, analiza wyników leczenia i czynników prognostycznych Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Prof. dr hab. n. med. Jan Pilch Oddział Otolaryngologii Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego Sląskiego Uniwersytetu Medycznego ul. Francuska

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu

Nowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy

Bardziej szczegółowo

EPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne

EPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne

Bardziej szczegółowo

Typ histopatologiczny

Typ histopatologiczny Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary

Bardziej szczegółowo

RAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE

RAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE Beata Brajer-Luftmann Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej UM w Poznaniu TPT 30.11.2013r. Najczęstszy nowotwór na świecie (ok. 1,2 mln zachorowań i ok. 1,1ml zgonów)

Bardziej szczegółowo

RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos

RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos 1. Opis umiejscowienia materiału (wycinka) Otrzymano Materiał świeŝy (nieutrwalony) Materiał utrwalony w formalinie Nieokreślono

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki

Czynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka

Bardziej szczegółowo

NOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.

NOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry. NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie

Bardziej szczegółowo

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis

Bardziej szczegółowo

Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip

Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip 209 Rak jamy ustnej i wargi/cancer of the oral cavity and lip Zalecenia postępowania w przypadkach raka jamy ustnej i wargi przedstawiono na 2 planszach, poprzedzono krótkim wprowadzeniem i dokładną charakterystyką

Bardziej szczegółowo

Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")?

Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego (colorectal units)? Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")? Lucjan Wyrwicz Centrum Onkologii Instytut im M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie

Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? W kierunku obserwacji bez chirurgii u chorych z kliniczną całkowitą

Bardziej szczegółowo

Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa

Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa RAK TRZUSTKI U 50% chorych w momencie rozpoznania stwierdza się

Bardziej szczegółowo

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008

Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne

Bardziej szczegółowo

Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa

Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???

Bardziej szczegółowo

Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 2005-2011

Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 2005-2011 Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 25-211 Ostatnie, opublikowane w roku 212 dane dla Polski [1] wskazują, że w latach 28-29 w woj. dolnośląskim stwierdzano

Bardziej szczegółowo

Czy wiesz, czym jest nowotwór głowy i szyi? Zrozumieć nowotwory głowy i szyi Nowotwory głowy i szyi stanowią 5 % wszystkich zachorowań na raka. Najczęściej rozpoznaje się je i leczy, gdy są w stadium zaawansowanym.

Bardziej szczegółowo

Hematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska

Hematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska Hematoonkologia w liczbach Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory hematologiczne wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (rew 10) C81 -Chłoniak Hodkina C82-C85+C96

Bardziej szczegółowo

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe

Bardziej szczegółowo

WZÓR PROFILAKTYCZNEGO BADANIA PACJENTA W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM

WZÓR PROFILAKTYCZNEGO BADANIA PACJENTA W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM WZÓR PROFILAKTYCZNEGO BADANIA PACJENTA W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM Przedstawiamy badanie w kierunku raka jamy ustnej zamieszczone na stronach Państwowego Instytutu Dentystycznego i Twarzowo-Czaszkowego

Bardziej szczegółowo

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka i leczenie czerniaka. Dr n. med. Jacek Calik

Profilaktyka i leczenie czerniaka. Dr n. med. Jacek Calik Profilaktyka i leczenie czerniaka Dr n. med. Jacek Calik Czerniaki Czerniaki są grupą nowotworów o bardzo zróżnicowanej biologii, przebiegu i rokowaniu. Nowotwory wywodzące się z melanocytów. Pochodzenie

Bardziej szczegółowo

Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne

Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja

Bardziej szczegółowo

i uczestnika programu o udzieleniu i otrzymaniu danego świadczenia.

i uczestnika programu o udzieleniu i otrzymaniu danego świadczenia. Załącznik nr 19 Zestawienie stawek jednostkowych dla Ogólnopolskiego programu nowotworów głowy i szyi Stawki jednostkowe określone poniżej dotyczą świadczeń zdrowotnych, które będą udzielane w ramach wdrażania

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska

WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH Anna Niwińska 4 RÓŻNE SYTUACJE KLINICZNE RAK PIERSI PIERWOTNIE OPERACYJNY kt1n0-t2n1 I-IIB stopień Klasyczna operacja

Bardziej szczegółowo

Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.

Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji

Bardziej szczegółowo

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu

Bardziej szczegółowo

Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa?

Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Diagnostyka patomorfologiczna 1. Ocena wycinków z biopsji chirurgicznej jądra pacjenci

Bardziej szczegółowo

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła

Bardziej szczegółowo

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy

Bardziej szczegółowo

Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii

Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii Znaczenie PFS oraz OS w analizach klinicznych w onkologii experience makes the difference Magdalena Władysiuk, lek. med., MBA Cel terapii w onkologii/hematologii Kontrola rozwoju choroby Kontrola objawów

Bardziej szczegółowo

RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA

RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA RAK USTNEJ CZĘŚCI GARDŁA TECHNICZNE ASPEKTY RADIOTERAPII I RADIOCHEMIOTERAPII wykład na konferencji: 3R Krzysztof Składowski Dyrektor Oddziału COI w Gliwicach Kierownik I Kliniki Radioterapii i Chemioterapii

Bardziej szczegółowo

Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel

Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel PO CO?? PO CO?? Znaczenie diagnostyczne Cel terapeutyczny Wartość rokownicza Nieoperacyjne metody oceny węzłów chłonnych Ultrasonografia

Bardziej szczegółowo

PRZEŻYCIA 5-LETNIE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Z LAT 1985-2004 W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM

PRZEŻYCIA 5-LETNIE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Z LAT 1985-2004 W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM Jerzy Błaszczyk, Maria Jagas, Marek Bębenek PRZEŻYCIA 5-LETNIE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Z LAT 1985-4 W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM DOLNOŚLĄSKI REJESTR NOWOTWORÓW WROCŁAW 11 Dolnośląskie Centrum Onkologii we

Bardziej szczegółowo

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:

Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości: REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE

Bardziej szczegółowo

HOT TOPICS 2014. W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r.

HOT TOPICS 2014. W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r. HOT TOPICS 2014 W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r. NOWOTWORY TRZONU MACICY Przegląd publikacji w International Journal of Gynecological Cancer w 2013 roku Paweł Knapp Klinika Ginekologii

Bardziej szczegółowo

SKALA PROBLEMU EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI

SKALA PROBLEMU EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Stomatologia 2013 Warszawa, 17 października 2013 r. SKALA PROBLEMU EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Henryk Skarżyński, Wojciech Golusiński Współpraca: Ewa Majchrzak, Mateusz Szewczyk, Łukasz Łuczewski

Bardziej szczegółowo

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość

Bardziej szczegółowo

Rak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka

Rak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia

Bardziej szczegółowo

Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii.

Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii. Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii. Przygotowali: Komitet ds. Epidemiologii Beata Hawro, Maria Wolny-Łątka,

Bardziej szczegółowo

Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.

Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz

Bardziej szczegółowo

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy

Bardziej szczegółowo

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Brachyterapia w Europie. Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010

Brachyterapia w Europie. Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010 Brachyterapia w Europie Wielkopolskie Centrum Onkologii Poznań 2010 Brachyterapia nazywana terapią kontaktową; jedna z technik leczenia w radioterapii; polega na bezpośrednim napromienianiu zmian chorobowych,

Bardziej szczegółowo

LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY. Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi

LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY. Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi II Kongres PTGO, POZNAŃ 2011 ARGUMENTY "ZA" ARGUMENTY "PRZECIW"

Bardziej szczegółowo

PRACE ORYGINALNE. Łukasz Krakowczyk, Cezary Szymczyk, Janusz Wierzgoń, Adam Maciejewski, Stanisław Półtorak

PRACE ORYGINALNE. Łukasz Krakowczyk, Cezary Szymczyk, Janusz Wierzgoń, Adam Maciejewski, Stanisław Półtorak PRACE ORYGINALNE Selektywne rozszerzone usunięcie nadgnykowego układu chłonnego szyi u chorych na raka płaskonabłonkowego jamy ustnej i gardła środkowego Extended supraomohyoid neck nodes dissection in

Bardziej szczegółowo

Odległe następstwa różnych scenariuszy polityki zdrowotnej w zakresie kontroli zakażeń HCV Robert Flisiak

Odległe następstwa różnych scenariuszy polityki zdrowotnej w zakresie kontroli zakażeń HCV Robert Flisiak Odległe następstwa różnych scenariuszy polityki zdrowotnej w zakresie kontroli zakażeń HCV Robert Flisiak Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Polskie Towarzystwo

Bardziej szczegółowo

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób nowotworowych oraz opinie konsultantów krajowych i wojewódzkich na temat rozwoju onkologii

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób nowotworowych oraz opinie konsultantów krajowych i wojewódzkich na temat rozwoju onkologii Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób nowotworowych oraz opinie konsultantów krajowych i wojewódzkich na temat rozwoju onkologii IV posiedzenie Zespołu do spraw Bezpieczeństwa Zdrowotnego przy Wojewodzie

Bardziej szczegółowo

EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM. Dorota Stępień Świętokrzyskie Centrum Onkologii Zakład Epidemiologii Nowotworów

EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM. Dorota Stępień Świętokrzyskie Centrum Onkologii Zakład Epidemiologii Nowotworów EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM Dorota Stępień Świętokrzyskie Centrum Onkologii Zakład Epidemiologii Nowotworów Nowotwory złośliwe stanowią narastający problem zdrowotny i ekonomiczny

Bardziej szczegółowo

All.Can: Stan polskiej onkologii na tle wybranych krajów europejskich

All.Can: Stan polskiej onkologii na tle wybranych krajów europejskich All.Can: Stan polskiej onkologii na tle wybranych krajów europejskich Letnia Akademia Onkologiczna 11 sierpnia 2017 1 Przeżywalność Polska ma znacznie niższe wskaźniki przeżywalności dla większości typów

Bardziej szczegółowo

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki.

Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień

Bardziej szczegółowo

Sebastian Ochenduszko DIAGNOSTYKA I LECZENIE NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI

Sebastian Ochenduszko DIAGNOSTYKA I LECZENIE NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Sebastian Ochenduszko DIAGNOSTYKA I LECZENIE NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI Nowotwory głowy i szyi wiele różnych chorób: Podobna etiologia Podobna diagnostyka i leczenie Podobna histopatologia Nowotwory głowy

Bardziej szczegółowo

Rola poszerzonego badania histologicznego w ocenie wznowy miejscowej nowotworów dna jamy ustnej i języka

Rola poszerzonego badania histologicznego w ocenie wznowy miejscowej nowotworów dna jamy ustnej i języka Klinika Chirurgii Głowy, Szyi i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Bartosz Szybiak Rola poszerzonego badania histologicznego w ocenie wznowy miejscowej

Bardziej szczegółowo

1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień)

1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień) RAK BRODAWKI VATERA (carcinoma of the ampullary region) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy,

Bardziej szczegółowo

Rak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Rak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Rak płuca wyzwania Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Innowacje w leczeniu RAKA PŁUC ocena dostępności w Polsce Warszawa, 1 marca 14 Nowotwory główna przyczyna

Bardziej szczegółowo

Ingrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska

Ingrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska Ingrid Wenzel KLINICZNE ZNACZENIE EKSPRESJI RECEPTORA ESTROGENOWEGO, PROGESTERONOWEGO I ANDROGENOWEGO U CHORYCH PODDANYCH LECZNICZEMU ZABIEGOWI OPERACYJNEMU Z POWODU NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUC (NDKRP)

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej Projekt z dnia 31.12.2018 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia... 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej Na podstawie art. 31d

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52

Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 2 lipca 2018 r. w sprawie mierników oceny prowadzenia diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Rak szyjki macicy - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, rokowanie pięcioletnie.

Rak szyjki macicy - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, rokowanie pięcioletnie. Rak szyjki macicy - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, rokowanie pięcioletnie. Dolny Śląsk, Europa, świat Przygotowali: Maria Wolny, Jerzy Błaszczyk Komitet ds. Epidemiologii Kamila Kępska Zakład Epidemiologii

Bardziej szczegółowo

Rak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA

Rak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA Rak gruczołu krokowego - diagnostyka morfologiczna. Zrozumieć PSA Krzysztof Bardadin Katedra i Zakład Patomorfologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2 lipiec 2015 Polacy nie gęsi i swój język mają.

Bardziej szczegółowo

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy

Bardziej szczegółowo

Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z roku 2015 w podregionach woj. dolnośląskiego

Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z roku 2015 w podregionach woj. dolnośląskiego Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z roku 2015 w podregionach woj. dolnośląskiego W badaniu wyleczalności nowotworów złośliwych w podregionach Dolnego Śląska stwierdziliśmy znaczne różnice w wartościach

Bardziej szczegółowo

Załącznik do OPZ nr 8

Załącznik do OPZ nr 8 Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)

Bardziej szczegółowo

Sytuacja w zakresie zachorowań na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego w woj. dolnośląskim w latach

Sytuacja w zakresie zachorowań na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego w woj. dolnośląskim w latach Sytuacja w zakresie zachorowań na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego w woj. dolnośląskim w latach 2001-2011 W latach 1998-2002 trzy umiejscowienia stanowiły w Europie pierwszoplanowy problem nowotworów

Bardziej szczegółowo

Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi

Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi Tadeusz Pieńkowski Radpmskie Centrum Onkologii Centrum Medyczne Kształcenie Podyplomowego 2017 Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia

Bardziej szczegółowo

Rola poszerzonego badania histologicznego w ocenie wznowy miejscowej nowotworów jamy ustnej

Rola poszerzonego badania histologicznego w ocenie wznowy miejscowej nowotworów jamy ustnej Rola poszerzonego badania histologicznego w ocenie wznowy miejscowej nowotworów jamy ustnej Role of extended histological examination in the assessment of local recurrence of the oral cancer Bartosz Szybiak

Bardziej szczegółowo

Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych

Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych Karolina Klara Radomska Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych Streszczenie Wstęp Ostre białaczki szpikowe (Acute Myeloid Leukemia, AML) to grupa nowotworów mieloidalnych,

Bardziej szczegółowo

Wyniki chirurgii ratującej u chorych ze wznową miejscową raka krtani

Wyniki chirurgii ratującej u chorych ze wznową miejscową raka krtani 309 Wyniki chirurgii ratującej u chorych ze wznową miejscową raka krtani Results of salvage surgery in the group of patients with local recurrence of laryngeal cancer Katarzyna Miśkiewicz-Orczyk, Grzegorz

Bardziej szczegółowo

Czy ponawiane leczenie chirurgiczne przynosi korzyść chorym na raka jajnika?

Czy ponawiane leczenie chirurgiczne przynosi korzyść chorym na raka jajnika? Czy ponawiane leczenie chirurgiczne przynosi korzyść chorym na raka jajnika? 1 1,2 1,2 Jan Kornafel, Marcin Jędryka, Marcin Ekiert, 2 Barbara Rossochacka-Rostalska 1 2 Katedra Onkologii, Klinika Onkologii

Bardziej szczegółowo

dr n. med. Aleksandra Napieralska 2018 ASTRO Annual Meeting Nowotwory głowy i szyi

dr n. med. Aleksandra Napieralska 2018 ASTRO Annual Meeting Nowotwory głowy i szyi dr n. med. Aleksandra Napieralska 2018 ASTRO Annual Meeting Nowotwory głowy i szyi Tematy: Eliminating Post-operative Radiation to the Pathologically Node Negative Neck: Long-Term Results of a Prospective

Bardziej szczegółowo

Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk

Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka

Bardziej szczegółowo

Znaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów.

Znaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów. Znaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów. Program DAL-SAFE /ALFUS_L_01798/ Ocena wyników programu epidemiologicznego.

Bardziej szczegółowo

Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z lat w podregionach woj. dolnośląskiego

Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z lat w podregionach woj. dolnośląskiego Leczenie chorych na nowotwory złośliwe z lat 2012-2013 w podregionach woj. dolnośląskiego W badaniu wyleczalności nowotworów złośliwych w podregionach Dolnego Śląska stwierdziliśmy znaczne różnice w wartościach

Bardziej szczegółowo

Leczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego

Leczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego Leczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego Piotr Tomczak Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Klinika Onkologii Jastrzębia Góra Nie-jasnokomórkowy rak nerki (ncc RCC) niejednorodna grupa o zróżnicowanej histologii

Bardziej szczegółowo

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Bardziej szczegółowo

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;

Bardziej szczegółowo

Komunikat prasowy. Dodatkowe informacje

Komunikat prasowy. Dodatkowe informacje Dane na temat czasu przeżycia całkowitego uzyskane w badaniu LUX-Lung 7 bezpośrednio porównującym leki afatynib i gefitynib, przedstawione na ESMO 2016 W badaniu LUX-Lung 7 zaobserwowano mniejsze ryzyko

Bardziej szczegółowo

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...

Bardziej szczegółowo

Radioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny

Radioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny Radioterapia stereotaktyczna przerzutów do OUN Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do RT stereotaktycznej - nóż gamma Urządzenia do

Bardziej szczegółowo

Lublin, 26 maja, 2015 roku

Lublin, 26 maja, 2015 roku Lublin, 26 maja, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Iwony Kubickiej- Mendak pt. Ocena przyczyn niepowodzenia leczenia i ryzyka późnych powikłań brachyterapii LDR i HDR chorych na raka szyjki macicy

Bardziej szczegółowo

SESJA 7. Nowotwory regionu głowy i szyi. Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski

SESJA 7. Nowotwory regionu głowy i szyi. Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski SESJA 7 Nowotwory regionu głowy i szyi Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski .Squamous cell carcinoma of the head and neck has been a paragon tumour for studying the effect of clinical radiobiological modification,

Bardziej szczegółowo

RAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO

RAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO mgr Paweł Koczkodaj RAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO. EPIDEMIOLOGIA CHOROBY ORAZ PROFILAKTYKA CZYNNIKÓW RYZYKA WŚRÓD KOBIET W WIEKU OKOŁOMENOPAUZALNYM I POMENOPAUZALNYM Wstęp Zarówno na świecie,

Bardziej szczegółowo

Recenzja pracy doktorskiej lek. Bogumiły Szyszki-Charewicz pt. Analiza skuteczności napromieniania przerzutów do mózgu u chorych na czerniaka

Recenzja pracy doktorskiej lek. Bogumiły Szyszki-Charewicz pt. Analiza skuteczności napromieniania przerzutów do mózgu u chorych na czerniaka Lublin, 27 lutego, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Bogumiły Szyszki-Charewicz pt. Analiza skuteczności napromieniania przerzutów do mózgu u chorych na czerniaka Jedyną metodą radykalnego leczenia

Bardziej szczegółowo

Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego

Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Kliknij ikonę, aby dodać obraz 888 cystektomii

Bardziej szczegółowo

VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń

VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;

Bardziej szczegółowo