Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.

Transkrypt

1 Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej Akademia Medyczna we Wrocławiu

2 MOTO-BIP - charakterystyka Program prowadzony na terenie Polski ośrodków 200 lekarzy urologów Nieinterwencyjny program badawczy o typie rejestru epidemiologicznego, bez udziału u leku Udział pacjenta w badaniu jednorazowy

3 BPH Uzasadnienie rejestru Łagodny rozrost gruczołu u krokowego Benign Prostatic Hyperplasia Jedno z najczęstszych schorzeń u mężm ężczyzn w wieku starszym [>50 r.ż.] Wzrost zapadalności wraz z wiekiem. Choroba o charakterze postępującym Objawy kliniczne: 31% r.ż, 36% r.ż.,., 44% - > 70 r.ż. [Chute i wsp ] Zwiększenie objęto tości stercza [BPE] - liczby komórek gruczołowych owych i komórek mięś ęśni gładkich.

4 BPH Uzasadnienie rejestru Choroba zagrażaj ająca życiu obecnie rzadko BPH istotny wpływ na jakość życia [QoL[ QoL] BPH związek zek z aktywności cią życiową 51% pacjentów w z BPH vs 28% bez BPH. [Garraway i wsp ] Wpływ na funkcje seksualne 31% mężm ężczyzn z BPH [Doll i wsp ]. Aktywność seksualna istotna dla mężm ężczyzn >50 r.ż 83% - regularna aktywność [Rosen i wsp ].

5 CEL BADANIA CELE PIERWOTNE: Charakterystyka profilu pacjentów w odwiedzających gabinet urologiczny z powodu dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych [LUTS] na tle łagodnego przerostu gruczołu krokowego [BPH] Ocena czynników wpływających na wybór r metody leczenia CELE WTÓRNE: Standaryzacja procedur diagnostyczno-terapeutycznych, terapeutycznych, dotyczących cych BPH w Polsce

6 MOTO-BIP Kryteria włączenia: Płeć męska Wiek >18 r.ż Pacjent zgłaszaj aszający się do lekarza z problemem dotyczącym cym dolnych dróg g moczowych Badania diagnostyczne sugerują BPH jako przyczynę dolegliwości i wizyty u lekarza Pacjent nie leczony z powodu BPH

7 Formularz pacjenta: Część I MOTO-BIP Charakterystyka ośrodkao Część II Wywiad [wiek, AUR, Aktywność seksualna, ED, EjD] Część III Wyniki badań diagnostycznych: DRE, IPSS, Vol PROST, Q MAX, VRU Część IV Decyzja terapeutyczna

8 MOTO-BIP - Metody statystyczne Zebrany materiał scharakteryzowano przy pomocy podstawowych narzędzi opisowych: średnie i odchylenia standardowe dla cech o charakterze ciągłym tabele/ wykresy częstości dla cech o charakterze kategorycznym.

9 MOTO-BIP - WYNIKI

10 CHARAKTERYSTYKA OŚRODKA Rodzaj praktyki 1 Ambulatoryjna kontraktowana w NFZ Ilość pacjentów Ambulatoryjna niekontraktowana w NFZ 3 Szpitalna % 24% Ambulatoryjna - NFZ Ambulatoryjna - non-nfz Szpitalna 69%

11 CHARAKTERYSTYKA PACJENTÓW Liczba pacjentów spełniających kryteria włączenia do badania i poddanych analizie statystycznej 5786 mężczyzn Wiek (min; max) Średnia (odch. std.) Mediana (25%; 75%) 32; (9%) 65 (59; 71)

12 CHARAKTERYSTYKA PACJENTÓW Grupy wiekowe < > 70 N = ,90% 3,01% 33,30% 22,23% < >70 41,38%

13 WYWIAD UROLOGICZNY Ostre zatrzymanie moczu odnotowano u 1218 pacjentów co stanowiło 21% badanej populacji. Ostre zatrzymanie moczu AUR < > 70 N = 1218 [100%] 0,33% 2% 9% 27% 63% < >70

14 WYWIAD UROLOGICZNY Odsetek mężczyzn w poszczególnych kategoriach wiekowych z AUR. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% < >70 AUR - AUR + Częstość AUR w grupach od 40 do 69 rż zbliżona Znacząco wyższy odsetek AUR w grupie chorych >70 rż 40% W kategorii <40 rż zbyt mała liczebność badanej grupy aby uznać wyniki za znamienne

15 WYWIAD UROLOGICZNY Wśród ocenianej populacji 5786 mężczyzn aktywność seksualną deklarowało 3490 pacjentów 60 % badanej grupy. Aktywność seksualna < > 70 Ilość pacjentów % 0, < >

16 WYWIAD UROLOGICZNY Aktywność seksualna w poszczególnych kategoriach wiekowych [%]. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 75,28 24,72 82,81 17,19 72,93 27,07 28,33 71, >70 Aktywność seksualna mężczyzn w wieku na podobnym poziomie jak u mężczyzn młodszych. Mężczyźni >70 rż - tylko 28% aktywnych seksualnie. NIE TAK Kategorii <40 rż nie poddano analizie - mała liczebność badanej grupy.

17 WYWIAD UROLOGICZNY Wśród ocenianej populacji 5786 mężczyzn zaburzenia erekcji [ED] zgłaszało 1597 ankietowanych 28 % badanej grupy. >50% wszystkich badanych z ED to mężczyźni w wieku lat. Zaburzenia erekcji [ED] < > Ilość pacjentów % 0, < >70

18 WYWIAD UROLOGICZNY Zaburzenia erekcji w poszczególnych kategoriach wiekowych [%]. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% >70 NIE TAK Najwyższy odsetek mężczyzn zgłaszających ED odnotowano w grupie wiekowej: lat 36% grupy (856 mężczyzn). Kategorii <40 rż nie poddano analizie - mała liczebność badanej grupy.

19 WYWIAD UROLOGICZNY W ocenianej populacji 5786 mężczyzn zaburzenia ejakulacji [EjD] zgłaszało 1297 ankietowanych 22% badanej grupy. 51% wszystkich badanych z EjD to mężczyźni w wieku lat. Zaburzenia ejakulacji [EjD] < > Ilość pacjentów % 0, < >70

20 WYWIAD UROLOGICZNY Zaburzenia ejakulacji w poszczególnych kategoriach wiekowych [%]. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% >70 NIE TAK Najwyższy odsetek mężczyzn zgłaszających EjD odnotowano w grupie wiekowej: lat 28% grupy (664 pacjentów) podobnie jak w przypadku ED. Kategorii <40 rż nie poddano analizie - mała liczebność badanej grupy.

21 NASILENIE OBJAWÓW - LUTS Nasilenie objawów Niewielkie Ilość pacjentów % Nasilenie LUTS oceniano w skali IPSS LUTS o dowolnym nasileniu zgłosiło 5275 badanych mężczyzn, co stanowiło 91% badanej populacji. Najczęściej pacjenci zgłaszali LUTS o > umiarkowanym stopniu 3107 osób Umiarkowane % całej badanej populacji > Duże , > >70 Niewielkie Umiarkowane Duże

22 NASILENIE OBJAWÓW - LUTS Nasilenie LUTS według kategorii wiekowych [%] 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% >70 Duże Umiarkowane Niewielkie Częstość objawów o niewielkim stopniu nasilenia zmniejszała się wraz z wiekiem badanych mężczyzn. Odmienne rezultaty odnotowano w odniesieniu do LUTS o dużym nasileniu - wraz z wiekiem odsetek był wyższy 45% W najliczniejszej grupie chorych w wieku lat ankietowani zgłaszali najczęściej LUTS o umiarkowanym nasileniu 66%

23 NASILENIE OBJAWÓW W LUTS A WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ EREKCJI Nasilenie objawów LUTS a występowanie zaburzeń erekcji - ED [%] 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Niewielkie Umiarkowane Duże ED - NIE ED - TAK LUTS NIEWIELKIE UMIARKOWANE DUŻE WSZYSTKIE ED - NIE 550 (76%) 1006 (50%) 159 (35%) 1715 (54%) ED - TAK 174 (24%) 988 (50%) 298 (65%) 1460 (46%) Ilość pacjentów Częstość występowania zaburzeń erekcji wzrasta wraz z nasileniem objawów LUTS. W badanej populacji, najwięcej mężczyzn zgłaszało objawy LUTS o umiarkowanym nasileniu i 50% z nich skarżyło się na zaburzenia erekcji.

24 NASILENIE OBJAWÓW W LUTS A WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ EJAKULACJI Nasielenie objawów LUTS a występowanie zaburzeń ejakulacji [%] 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Niewielkie Umiarkowane Duże EjD - NIE EjD - TAK LUTS NIEWIELKIE UMIARKOWANE DUŻE WSZYSTKIE EjD NIE 587 (82%) 1228 (62%) 190 (42%) 2005 (63%) EjD - TAK 133 (18%) 758 (38%) 265 (58%) 1156 (37%) Ilość pacjentów Częstość występowania zaburzeń ejakulacji wzrasta wraz ze wzrostem nasilenia objawów LUTS podobnie jak w przypadku zaburzeń erekcji. W najbardziej licznej grupie mężczyzn z umiarkowanym nasileniem objawów LUTS, 38% zgłaszało zaburzenia ejakulacji.

25 Wyniki badania DRE Badanie gruczołu u krokowego (DRE) - WYNIKI Ilość pacjentów % < 40 Brak nieprawidłowości BPH Podejrzenie zmiany npl Brak nieprawidłowości , Badanie DRE przeprowadzono u 5762 mężczyzn Wynik sugerujący BPH odnotowano u 4995 pacjentów 87%. BPH Podejrzenie zmiany npl Brak nieprawidłowości BPH Podejrzenie zmiany npl Wynik badania DRE Brak nieprawidłowości BPH Podejrzenie zmiany npl >70 Brak nieprawidłowości BPH Podejrzenie zmiany npl Bez zmian BPH Podejrzenie npl

26 Badanie gruczołu u krokowego (DRE) - WYNIKI Wynik badania DRE w zależności od wieku 100% % 60% % 20% 0% >70 Bez zmian BPH Podejrzenie npl Wraz z wiekiem wzrastał odsetek mężczyzn, u których badanie per rectum sugerowało obecność nowotworu gruczołu krokowego.

27 Zastosowane leczenie - wyniki Decyzja terapeutyczna Ilość pacjentów % Najczęściej w terapii stosowano leki 1. Nie wymaga leczenia 84 1,5 blokujące receptor adrenergiczny alfa 2. Do bacznej obserwacji % 3. Lek roślinny Baczną obserwację wdrożono tylko 4. Alfa-bloker u 148 pacjentów 3%. 5. Alfa-reduktazy Zabieg operacyjny Leczenie operacyjne 5-alfa-reduktazy Alfa-bloker Fitoterapia Baczna obserwacja Bez leków 2,58% 8,52% 6,78% 2,56% 1,45% Odsetek badanych 78,11% 0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00%

28 MOTO-BIP - WNIOSKI Zdecydowana większość pacjentów w Polsce z LUTS zależnymi od BPH jest diagnozowanych i leczonych w ramach praktyki ambulatoryjnej 93%. Przeciętny pacjent z BPH: wiek lat, umiarkowane nasilenie dolegliwości LUTS, co 5-ty chory ma zatrzymanie moczu, co 2-gi chory aktywny seksualnie, co 4-ty zgłasza ED i EjD, leczony farmakologicznie - głównie lekami blokującymi receptory alfaadrenergiczne.

29 MOTO-BIP - WNIOSKI Wyniki badania MOTO-BIP potwierdzają, że profil pacjentów z BPH w Polsce pod względem wieku i dolegliwości nie różni się od profilu pacjentów z BPH w innych krajach europejskich Zwyczaje diagnostyczne i terapeutyczne lekarzy leczących pacjentów z BPH w ramach praktyki ambulatoryjnej są zgodne z europejskimi standardami Istnieje potrzeba przeprowadzenia kolejnych badań epidemiologicznych zogniskowanych na pacjentach z BPH, które w sposób szczegółowy będą oceniać poszczególne domeny oraz zależności pomiędzy nimi.