(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/IT01/00283 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/IT01/00283 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO01/95915 PCT Gazette nr 51/01 (51) Int.Cl. A23L 1/09 ( ) A23L 1/305 ( ) A61K 31/205 ( ) A61K 31/70 ( ) Opis patentowy przedrukowano ze względu na zauważone błędy (54) Dodatek dietetyczny zwiększający metabolizm energetyczny mięśni, zawierający pochodną karnityny i rybozę (30) Pierwszeństwo: ,IT,RM2000A (73) Uprawniony z patentu: SIGMA-TAU HEALTHSCIENCE S.P.A., Pomezia,IT (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 17/03 (72) Twórca(y) wynalazku: Pietro Pola,Rocca di Papa,IT (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 10/08 (74) Pełnomocnik: Lipska-Trych Zofia, POLSERVICE, Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. (57) Opisano zdrowotny dodatek do żywności/dietetyczny, odpowiedni do zwiększenia metabolizmu energii mięśni, zawierający alkanoilo- wybraną z grupy obejmującej izowalerylo-l- -karnitynę, propionylo- lub ich sole i rybozę lub jej pochodną fosforytową jako charakterystyczne składniki aktywne. PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest dodatek dietetyczny zwiększający metabolizm energetyczny mięśni zawierający alkanoilową pochodną L-karnityny wybraną z grupy obejmującej izowalerylo-l- -karnitynę i propionylo- lub ich sole dopuszczone do stosowania w farmacji lub ich mieszaniny oraz monosacharydową pentozę, zwłaszcza rybozę lub jej fosforylowane analogi. Stwierdzono, że kompozycja opisana powyżej jest szczególnie skuteczna w wywoływaniu silnego stymulowania metabolizmu energetycznego mięśni i tym samym może być profilaktycznie stosowana do zapobiegania niewydolności mięśnia sercowego i w stanach pozawałowych, jak również w celu przedłużonego wysiłku mięśniowego w czasie ćwiczeń fizycznych i sportowych, dzięki nieoczekiwanemu działaniu synergistycznemu wykazywanemu przez jej składniki., jest naturalnym składnikiem grupy karnityn, wykazujących specyficzną aktywność na poziomie lizozomalnym i na cytosoliczne przenoszenie wapnia. Ponadto zdolna jest do wpływania na procesy proteolityczne, takie jakie występują podczas intensywnego, wydłużonego wysiłku i ochraniania licznych narządów, takich jak, wątroba przed działaniem substancji toksycznych. Propionylo- wykazuje intensywne działanie antyutleniające i jest szczególnie skuteczna dla zwiększenia krążenia obwodowego i funkcjonalnej pojemności serca. Ponadto, karnitynowa transferaza mięśniowa wykazuje większe powinowactwo do propionylo-l- -karnityny niż do L-karnityny i konsekwentnie propionylo- wykazuje większy stopień specyficzności do mięśni serca i mięśni szkieletowych. Ponadto, transferaza propionylo-l-karnitynowa, transportująca grupę propionylową, zwiększa wydalenie tego składnika z komórek mięśni, co może być szczególnie ważne ze względów energetycznych, tym samym propionian może być wykorzystany przez mitochondria jako substrat anapleurotyczny i zapewniać energię przy braku tlenu. Równie dobrze znane są metaboliczne działania rybozy. jest monosacharydową pentozą, ważną dla organizmu ze względu na syntezę nukleotydów i innych produktów metabolicznych. Procesy te przebiegają przez przekształcenie glikozy poprzez pośrednie fosforany pentozy. W obecności rybokinazy ryboza jest fosforylowana do rybozo-5-fosforanu, który przez wytwarzanie 5-fosforibozylo-1-pirofosforanu (PRPP), może być wykorzystany do syntezy nukleotydów koniecznych do wytwarzania ATP. PRPP poza wpływaniem na wytwarzanie ATP, jest również ważnym czynnikiem w syntezie nukleotydów, takich jak, adenina i hipoksantyna oraz rybonukleotydów i dezoksyrybonukleotydów. Europejski opis patentowy EP dotyczy kompozycji do leczenia wielu chorób zawierającej jeden lub większą ilość cukrów i jeden lub większą ilość aminokwasów. W tym europejskim opisie patentowym nie wymieniono nigdzie L-karnityn. Obecnie stwierdziliśmy nieoczekiwanie, że kompozycja zawierająca kombinację następujących charakteryzujących ją składników: (a) alkanoilo- wybraną z grupy obejmującej izowalerylo-, propionylo-l- -karnitynę lub ich sole dopuszczone do stosowania w farmacji lub ich mieszaniny; i (b) rybozę lub jej fosforylowe pochodne, stanowi skuteczny zdrowotny dodatek do żywności żywieniowy/dietetyczny przeznaczony do zapobiegania uszkodzeniom mięśnia serca lub mięśni szkieletowych wywołanym niedotlenieniem lub niedostatecznym zaopatrzeniem w energię jakie występuje w chorobie wieńcowej lub w stanach pozawałowych lub w czasie przedłużającej się aktywności fizycznej i zmęczenia mięśni, dzięki silnemu i nieoczekiwanemu działaniu synergistycznemu jego składników. Dodatek dietetyczny według niniejszego wynalazku dodatkowo może zawierać (c) karnitynę wybraną z grupy obejmującej, acetylo-, butyrylo-l- -karnitynę i walerylo- lub ich sole dopuszczone do stosowania w farmacji lub ich mieszaniny. Składniki wymienione powyżej stosuje się w następujących proporcjach wagowo-wagowych (a):(b):(c) w zakresie od 1:1:1 do 1:10:2. Nieoczekiwane działanie synergistyczne osiągane dla kombinacji karnityn (określenie oznacza zarówno jak i alkanoilo-l-karnityny), zwłaszcza izowalerylo- i/lub propionylo-l- -karnitynę i rybozy, wykazuje się w szeregu testów farmakologicznych (z których niektóre przedstawia się poniżej) wybranych w taki sposób aby wykazać wielką przydatność dla zastosowania praktycznego tej kompozycji w dziedzinie zapobiegania/odżywiania/dietetyki. W szczególności, ten nieoczekiwany wpływ synergistyczny na wzrost zdolności energetycznych zarówno w sercu jak i w mięśniach, występujący na skutek działania kombinacji według niniejszego wynalazku umożliwia jej zastosowanie do zapobiegania niewydolności mięśnia sercowego i zmęcze-

3 PL B1 3 niu mięśni, takim jakie występuje w przypadkach niedokrwienia mięśnia sercowego lub w przypadku intensywnej pracy mięśni w czasie długich ćwiczeń fizycznych lub uprawiania sportu. Badanie stężeń ATP w sercu poddanym niedotlenieniu W badaniu tym przy zastosowaniu zaadaptowanej metody stosuje się brodawkowe mięśnie serca królika, które po perfuzji poddaje się niedotlenieniu, które powoduje zubożenie ich rezerw energii ATP. W tym badaniu, obserwowano poprawę zapobiegawczego działania w przypadkach przechodzenia od leczenia izowalerylo-l-karnityną, propionylo-l-karnityną, kombinacją karnityn lub rybozą, do leczenia kombinacją tych związków, która była zdolna do ochrony mięśnia sercowego przed utratą ATP wywołaną przez niedotlenienie. Do badania, stosowano grupę królików z Nowej Zelandii, podzielono ją na różne podgrupy, którym dożylnie każdego z trzech kolejnych dni podawano samą izowalerylo- (/kg), samą propionylo- (/kg) lub kombinację karnityn zawierającą propionylo- (2/kg), acetyl- (2/kg), (2/kg) i izowalerylo- (2/kg) lub samą rybozę (/kg) lub rybozę w mieszaninie z wymienionymi powyżej karnitynami. Pod koniec trzeciego dnia podawania, wszystkie zwierzęta zabijano i wycinano ich serca. Z wyciętych serc izolowano fragmenty mięśni brodawkowych o średnicy 1 mm i 4-5 mm grubości. Wyizolowane mięśnie brodawkowe poddawano perfuzji w termostatowanej łaźni w nasyconym roztworze 100% O 2. Stan niedotlenienia uzyskano przez wprowadzenie do łaźni 100% N 2 zamiast O 2. W celu mierzenia stężeń ATP w mięśniach brodawkowych adaptowano sposób opisany przez Strehler'a (Strehler B.L. Methods in Enzymology 111 N.Y. Acad. Press., 879, 1957). Analizę przeprowadzano na próbkach tkanki poddawanych perfuzji z tlenem w czasie 90 minut i po niedotlenieniu utrzymywanym w tym samym czasie. Wyniki badania przedstawia się w tabeli 1. Wskazują one, że propionylo-, izowalerylo-, oraz kombinacja karnityny i rybozy są indywidualnie zdolne do częściowej ochrony obecności ATP w mięśniu brodawkowym przed niedotlenieniem, lecz tylko dla kombinacji propionylo- -L-karnityny lub izowalerylo-l-karnityny plus ryboza lub kombinacji złożonej z kombinacji karnityn plus ryboza uzyskano całkowitą ochronę przed niedotlenieniem wywołanym zmniejszeniem ATP, tym samym zademonstrowano silny efekt synergistyczny wywołany składnikami w kombinacji. T a b e l a 1 Badanie stężeń ATP w mięśniu brodawkowym serca poddanym niedotlenieniu Stężenie ATP (mol/g tkanki) Leczenie Przed niedotlenieniem Po niedotlenieniu Kontrolne 1,60 ± 0,55 0,4 ± 0,055 1,50 ± 0,60 0,55 ± 0,65 Propionylo- 1,64 ± 0,79 0,60 ± 0,040 Kombinacja karnityn 1,55 ± 0,50 0,62 ± 0,060 1,62 ± 0,39 0,55 ± 0,075 + ryboza 1,50 ± 0,25 1,15 ± 0,055 Propionylo- + ryboza 1,61 ± 0,45 1,25 ± 0,35 Kombinacja karnityn + ryboza 1,65 ± 0,60 1,16 ± 0,30 Badanie doświadczalnego niedotlenienia mięśnia sercowego Adaptując metodę opisaną przez Selych'a (Selych i jego współpracownicy, Angiology, 11, 398, 1960) i modyfikowaną przez Clark'a (Clark C., J. Pharmacol. Methods, 3, 357, 1980), badania zastosowano do oznaczenia ochronnego działania izowalerylo-l-karnityny, propionylo-l-karnityny, kombinacji karnityn, rybozy i różnych ich kombinacji przeciwko arytmii komorowej wywołanej przez podwiązanie wieńcowe z lewej strony u szczurów. Niedrożność wieńcowa i spowodowane niedotlenienie mięśnia serca, po 5-8 minutach wywołało początek arytmii. W tych badaniach, komorowe pozazatokowe skurcze liczono w czasie 30 minut po

4 4 PL B1 podwiązaniu, zarówno u szczurów kontrolnych jak i u szczurów, które otrzymywały powolne iniekcje do lewej komory, w czasie 15 minut przed podwiązaniem, roztworu zawierającego samą izowalerylo- - (/kg), samą propionylo- (/kg) lub kombinację samych karnityn zawierających propionylo- (2/kg), acetylo- (2/kg) i izowalerylo-l- -karnitynę (2/kg) lub samą rybozę (/kg) lub kombinację rybozy plus izowalerylo-l- -karnityny lub propionylo-l-karnityny lub kombinację rybozy plus kombinacja karnityn w dawkach wymienionych powyżej. Wyniki tego badania (tabela 2) wskazują, że podczas gdy sama izowalerylo- lub sama propionylo- lub sama kombinacja karnityn lub sama ryboza wykazują tylko nieznaczne zmniejszenie liczby skurczy pozazatokowych w porównaniu ze zwierzętami kontrolnymi, to takie skurcze są zmniejszane prawie do całkowitego zaniku, gdy rybozę podaje się iniekcyjnie w kombinacji z izowalerylo-l-karnityną lub propionylo-l-karnityną lub kombinacją karnityn, co wskazuje na silny i nieoczekiwany efekt synergistyczny wywołany kombinacją według niniejszego wynalazku. T a b e l a 2 Badania arytmii wywołanej niedotlenieniem mięśnia serca Leczenie Początek arytmii po czasie (min) Liczba pozazatokowych skurczów w czasie 30 minut po podwiązaniu Kontrolne ± ± 75 Propionylo ± 86 Kombinacja karnityn ± ± ryboza ± 95 Propionylo- + ryboza ± 112 Kombinacja karnityn + ryboza ± 93 Pewne przykłady kompozycji według niniejszego wynalazku zamieszcza się poniżej: Pastylki romboidalne, kapsułki, tabletki 1) Propionylo- 500 mg 500 mg 2) 500 mg 500 mg 3) Propionylo Granulki i fiolki 4) Propionylo- 5) 6) Propionylo- 2,5 g 7) Propionylo- 2,5 g

5 PL B1 5 8) Propionylo- 2 g Kwas rybonukleinowy Kwas dezoksyrybonukleinowy 9) Propionylo- 2 g L-glutamina L-alanina L-arginina L-glicyna L-histydyna L-izoleucyna L-fenyloalanina L-treonina L-seryna 10) Propionylo- Dekstroza 0,5 g Fruktoza 0,5 g Maltoza 0,5 g 11) Propionylo- 1,6-difosforan glikozy 1,6-difosforan fruktozy 1,6-fosforan galaktozy 3-fosforan gliceryny Pirogronian fosfenylowy Pirofosforan tiaminy 5-fosforan pirydoksalu Stearynian magnezu 2 mg 12) Propionylo- Witamina A 1250 jednostek Witamina B 1 0, Witamina B 6 30 mg Witamina C Witamina E Amid kwasu nikotynowego 2 Witamina B mikrogramów Witamina D 100 jednostek

6 6 PL B1 Kwas pantotenowy 30 mg Glicynian magnezu Mangan 1 mg L-Selenometionina 50 mikrogramów Molibden 10 mikrogramów Cynk 1 mg W niniejszym opisie patentowym określenie sole różnych karnityn dopuszczone do stosowania w farmacji poza odpowiednimi obojętnymi solami, oznacza jakąkolwiek sól z kwasem, która nie powoduje niepożądanego działania toksycznego ani efektu ubocznego. Takie kwasy są dobrze znane farmakologom i specjalistom w dziedzinie technologii farmaceutycznej. Przykłady takich soli obejmują: chlorek; bromek; jodek; asparaginian, wodoroasparaginian; cytrynian, wodorocytrynian; winian; fosforan, wodorofosforan; fumaran, wodorofumaran; glicerynofosforan; glikozofosforan; mleczan; maleinian, wodoromaleinian. Spośród tych soli szczególnie korzystną jest wodorofumaran izowalerylo-l-karnityny (opis patentowy St. Zjedn. Ameryki numer ). Lista FDA obejmująca kwasy dopuszczone do stosowania w farmacji zamieszczona jest w Int. J. Pharm., 33, 1986, Dodatek według niniejszego wynalazku może także obejmować witaminy, koenzymy, substancje mineralne, aminokwasy i antyutleniacze. Dodatek może być wytwarzany w postaci tabletek, pastylek romboidalnych, kapsułek, pigułek, granulek, syropów, fiolek lub kropli. Zastrzeżenia patentowe 1. Dodatek dietetyczny zwiększający metabolizm energetyczny mięśni, znamienny tym, że zawiera następujące składniki: (a) alkanoilo- wybraną z grupy obejmującej izowalerylo-, propionylo-l- -karnitynę lub ich sole dopuszczone do stosowania w farmacji lub ich mieszaniny; oraz (b) rybozę lub jej pochodną fosforylową. 2. Dodatek według zastrz. 1, znamienny tym, że ponadto zawiera: (c) karnitynę wybraną z grupy obejmującej, acetylo-, butyrylo-l- -karnitynę i walerylo- lub sole dopuszczone do stosowania w farmacji lub ich mieszaniny. 3. Dodatek według zastrz. 1, albo 2, znamienny tym, że ponadto zawiera witaminy, cukry, koenzymy, substancje mineralne, aminokwasy, peptydy i antyutleniacze. 4. Dodatek według zastrz. 1, albo 2, albo 3, znamienny tym, że sól dopuszczona do stosowania w farmacji wybrana jest z grupy obejmującej: chlorek; bromek; jodek; asparaginian, wodoroasparaginian; cytrynian, wodorocytrynian; winian; fosforan, wodorofosforan; fumaran, wodorofumaran; glicerynofosforan; glikofosforan; mleczan; maleinian, wodoromaleinian; śluzan; orotan; szczawian, wodoroszczawian; siarczan, wodorosiarczan; trichlorooctan; trifluorooctan i metanosulfonian. 5. Dodatek według zastrz. 1, albo 2, albo 3, albo 4, dla zapobiegania niewydolności mięśnia sercowego, stanom pozawałowym, zmianom psychomotorycznym i sprostania zwiększonemu zapotrzebowaniu na energię mięśni. 6. Dodatek według zastrz. 1 w postaci stałej, półstałej lub ciekłej. 7. Dodatek według zastrz. 1, albo 2, albo, albo 4, albo 5, albo 6, w postaci tabletek, kapsułek, pastylek romboidalnych, pigułek, granulek, kremów, syropów lub kropli. 8. Dodatek według zastrz. 1, albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6, albo 7, znamienny tym, że stosunek wagowy składników (a):(b):(c) waha się w zakresie od 1:1:1 do 1:10:2. 9. Dodatek według zastrz. 8, w postaci dawki jednostkowej, zawierający: 12 Acetylo Izowalerylo mg 10. Dodatek według zastrz. 8, w postaci dawki jednostkowej, zawierający: Acetylo-

7 PL B1 7 Izowalerylo- 2 g Kwas rybonukleinowy Kwas dezoksyrybonukleinowy. 11. Dodatek według zastrz. 8, w postaci dawki jednostkowej, zawierający Acetylo- Izowalerylo- 2 g L-glutaminę L-alaninę L-argininę L-glicynę L-histydynę L-izoleucynę L-fenyloalaninę L-treoninę L-serynę. 12. Dodatek według zastrz. 8, w postaci dawki jednostkowej, zawierający: Acetylo- Izowalerylo- 1,6-difosforan glikozy 1,6-difosforan fruktozy 1,6-fosforan galaktozy 3-fosforan gliceryny Pirogronian fosfenylowy Pirofosforan tiaminy 5-fosforan pirydoksalu Stearynian magnezu 2 mg 13. Dodatek według zastrz. 8, w postaci dawki jednostkowej, zawierający: Acetylo- Izowalerylo- Witaminę A 1250 jednostek Witaminę B 1 0, Witaminę B 6 30 mg Witaminę C Witaminę E Amid kwasu nikotynowego 2 Witaminę B mikrogramów Witamina D 100 jednostek Kwas pantotenowy 30 mg Glicynian magnezu Mangan 1 mg L-Selenometioninę 50 mikrogramów Molibden 10 mikrogramów Cynk 1 mg.

8 8 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,00 zł.