Układ pokarmowy. Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii
|
|
- Tadeusz Zalewski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Układ pokarmowy Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii
2 Układ pokarmowy (układ trawienny) Skład: przewód pokarmowy + wyspecjalizowane narządy trawienne Funkcja: pobieranie pokarmu i wody, trawienie i przyswajanie składników odżywczych, eliminacja niestrawionych resztek pokarmu Jama ustna gardło przełyk żołądek jelito cienkie jelito grube Narządy związane czynnościowo z układem pokarmowym: gruczoły ślinowe wątroba trzustka
3 Ślinianki:przyuszna, podjęzykowa,podżuchwowa jama ustna, gardło/część ustna gardła Wątroba, woreczek żółciowy, trzustka przełyk żołądek, j.cienkie:dwunastnica, j.czcze, j.kręte j.grube: j.ślepe, okrężnica(wstępująca, poprzeczna, zstępująca, esowata), odbytnica kanał odbytnicy i odbyt
4 Krezka
5 Funkcje części przewodu pokarmowego Jama ustna i ustna część gardła: nawilżanie, żucie, połykanie Przełyk: przesuwanie pokarmu do żołądka Żołądek: trawienie mechaniczne i chemiczne Jelito cienkie: trawienie chemiczne i wchłanianie składników pokarmowych Jelito grube: końcowe wchłanianie wody i elektrolitów, magazynowanie, zagęszczanie niestrawionego pokarmu Odbytnica: magazynowanie kału Kanał odbytniczy i odbyt: wstrzymywanie/wydalanie masy odpadowej w postaci kału Wykorzystanie chemicznych składników pokarmu (cukry, tłuszcze aminokwasy, witaminy, składniki mineralne): w procesach metabolicznych, magazynowane w formie złożonych węglowodanów (np. glikogenu) lub tkanki tłuszczowej do przyszłego wykorzystania.
6 Inne funkcje przewodu pokarmowego Wytwarzanie hormonów uwalnianych do krwi (sekretyna wytwarzana przez gruczoły w błonie śluzowej jelita cienkiego, cholecystokinina) Funkcja obronna przed patogenami (kwaśne środowisko żołądka, tkanka limfoidalna związana z błonami śluzowymi, MALT mucosa associated lymphoid tissue przede wszystkim w jelicie cienkim) Obecność komórek chemorecepcyjnych sygnalizuje obecność substancji szkodliwych (alkohol, toksyny bakteryjne) Bakterie komensalne w utrzymaniu homeostazy
7 Ściana przewodu pokarmowego Standardowo wymienia się 3 warstwy (częściej 4 warstwy): Błona śluzowa z tkanką podśluzową (łącznie 2 warstwy) Błona mięśniowa Błona surowicza (otrzewna: otrzewna ścienna wyściela od wewnątrz ściany jamy brzusznej i miednicy małej, o. trzewna pokrywa narządy zawarte w jamie brzusznej i miednicy małej) Jama brzuszna: Największa jama organizmu, od góry ograniczona przeponą, od przodu i boków przez mięśnie przedniej ściany jamy brzusznej, od tyłu przez kręgosłup, w części dolnej przechodzi bez wyraźnej granicy w jamę miednicy.
8 Ogólna budowa ściany jelita Splot nerwowy podśluzówkowy między podśluzówką i warstwą mięśniową (kontrola pracy gruczołów warstwy podśluzówkowej) Splot warstwy mięśniowej między warstwą m. okrężnych i podłużnych (kontrola ruchów jelita)
9 Jama ustna mechaniczna obróbka pokarmu, przygotowanie do dalszego trawienia (rozdrobnieniu i nawilżeniu), ślina zawiera amylazę Do narządów jamy ustnej należą: zęby, język, ślinianki. Dorosły człowiek ma 32 zęby: po 16 w szczęce górnej i żuchwie (4 siekacze, 2 kły, 4 zęby przedtrzonowe, 6 trzonowych) U dzieci występują zęby mleczne (20), brak jest przedtrzonowych i jednej pary trzonowych. Język: mięśniowy narząd ukł. trawiennego, w błonie śluzowej grzbietu języka brodawki (grzybowate, okolone, liściaste) zawierające receptory smaku. Do jamy ustnej uchodzą przewody dużych gruczołów ślinowych (przyuszne, podżuchwowe, podjęzykowe). Małe gruczoły ślinowe (wargowe, policzkowe, podniebienne i językowe) występują w błonie śluzowej j. ustnej.
10 Ślinianki (gruczoły ślinowe większe) 1. Ślinianka przyuszna 2. Ślinianka podżuchwowa 3. Ślinianka podjęzykowa Duże gruczoły ślinowe są gruczołami parzystymi i posiadają przewody wyprowadzające Gruczoły ślinowe: produkują ślinę, amylazę śliny. W ślinie występuje IgA
11 Budowa gruczołów ślinowych gronko przewód Modyfikacja wydzieliny pierwotnej Wydzielina końcowa (ph obojętne) Wytwarzanie wydzieliny pierwotnej bogatej w NaCl i białka Ślinianki podjęzykowe i podżuchwowe: wydzielina bogata w mucynę Ślinianki przyuszne: wydzielina bogata w enzymy (amylaza, białka przeciwbakteryjne)
12 Główne składniki śliny
13 Małe gruczoły ślinowe (grudki rozsiane w błonie śluzowej) Gruczoły wargowe Gruczoły policzkowe Gruczoły trzonowe Gruczoły językowe Gruczoły migdałkowe Gruczoły podniebienne
14 Gardło: wspólny odcinek dróg pokarmowych i oddechowych, przechodzi w przełyk i krtań. Zbudowane z mięśni poprzecznie prążkowanych, od zewnątrz pokrytych tkanką łączną, a od wewnątrz błoną śluzową. Budowa ściany gardła: Błona śluzowa w części górnej tworzy ją nabłonek migawkowaty, w części dolnej nabłonek wielowarstwowy płaski Błona podśluzowa stanowi warstwę tkanki łącznej Błona mięśniowa tworzą ją mięśnie gardła (dźwigacze i zwieracze) Błona zewnętrzna cienka warstwa tkanki łącznej
15 Części jamy gardła Część nosowa Część ustna Część krtaniowa
16 Część nosowa gardła łączy się z jamą nosową przez nozdrza tylne. Na bocznej ścianie części nosowej znajduje się ujście gardłowe trąbki słuchowej, a w pobliżu migdałek trąbkowy. W części nosowej występuje również migdałek gardłowy (trzeci migdałek) Część ustna łączy się z jamą ustną. W zagłębieniu pomiędzy łukami podniebiennymi znajdują migdałki podniebienne. Część krtaniowa łączy się z krtanią i przełykiem
17 nagłośnia przełyk tchawica
18 Przełyk: część przewodu pokarmod gardła do żołądka
19 Przełyk: łączy gardło z żołądkiem, nie ma zdolności wchłaniania pokarmu ani trawienia. Części przełyku: szyjna, piersiowa, brzuszna Średnia dł. 25 cm Fizjologiczne zwężenia przełyku: a/ zwężenie górne, mięśnie tworzą czynnościowy zwieracz przełyku w przejściu gardła w przełyk, b/ zwężenie środkowe, na wysokości rozdwojenia tchawicy, w miejscu przylegania sąsiadujących narządów (aorty zstępującej i oskrzela lewego) c/ zwężenie dolne, 3 cm powyżej wpustu żołądka, jest zwężeniem czynnościowym wywoływanym napięciem mięśni okrężnych. Budowa ściany przełyku: błona śluzowa, błona podśluzowa, błona mięśniowa (warstwa okrężna i podłużna), błona zewnętrzna z tk. łącznej włóknistej
20 Żołądek przełyk Otrzewna trzewna wpust odźwiernik dwunastnica Błona mięśniowa: m.podłużne, m.okrężne i m.skośne; błona podśluzowa; błona śluzowa
21 Żołądek
22 Żołądek: rozszerzona część pomiędzy przełykiem i jelitem, w której odbywa się trawienie pokarmu, trawienie białek, trawienie cukrów przez amylazę ślinową. Podział anatomiczny żołądka na trzon i część odźwiernikową: trzon magazynuje pokarm i częściowo trawi, część odźwiernikowa przesuwa go do dwunastnicy. Gruczoły żołądkowe znajdują się w błonie śluzowej żołądka. 3 warstwy mięśni żołądka warunkują ruchy perystaltyczne. Wielkość: długość cm, szerokość cm, pojemność ml Sok żołądkowy wydzielany przez gruczoły zawiera kwas solny enzymy trawienne, śluz sole mineralne, wodę.
23 Przekrój przez ścianę żołądka
24 Gruczoł żołądkowy Nabłonek walcowaty Komórki kubkowate Komórki okładzinowe Komórki główne Gastryna wydzielana w śluzówce żołądka pobudza gruczoły żołądkowe do produkcji pepsynogenu
25 Rodzaje komórek budujących gruczoły żołądkowe (gruczoły wpustowe, właściwe, odźwiernikowe) W skład gruczołów właściwych wchodzą: - komórki śluzowe wydzielające śluz - komórki główne liczne w trzonie i dnie gruczołu zawierające pepsynogen - komórki okładzinowe produkujące kwas solny - komórki chromosrebrochłonne, czyli komórki wydzielania wewnętrznego komórki te wydzielają serotoninę, - komórki G (k. srebrochłonne) komórki wytwarzające gastrynę, wchodzą w skład gruczołów odźwiernikowych
26 Helicobacter pylori w żołądku-rozwój nowotworu Sok żołądkowy utrzymuje kwaśne środowisko Obecność H.pylori powoduje produkcję gastryny, która wzmaga produkcję kwasu żołądkowego Kwaśny sok żołądkowy powoduje uszkodzenie ściany żołądka Rozwija się stan zapalny skutkujący zanikiem ściany żołądka lub rozwojem nowotworu
27 Jelito cienkie Jelito cienkie: od żołądka do jelita grubego, długość ok. 6.5 m (11 m), średnica 3-5 cm. Części jelita cienkiego:dwunastnica, jelito czcze, jelito kręte (j.czcze i j. kręte zawieszone na krezce) Do dwunastnicy wpada przewód żółciowy (żółć) i trzustkowy (sok trzustkowy 2.5 l/dobę, odczyn zasadowy).
28 Schemat ściany jelita cienkiego 1.błona śluzowa 2.błona podśluzowa 3.błona mięśniowa wew. m.okrężne zew. m.podłużne 4.otrzewna trzewna 1. Komórki nabłonkowe, które leżą na warstwie tkanki łącznej 2. Zbudowana z tkanki łącznej, tu przebiegają naczynia krwionośne, limfatyczne i włókna nerwowe 3. Zbudowana z 2 warstw mięśni gładkich. Skurcze perystaltyczne mięśniówki przesuwają pokarm 4. Błona łącznotkankowa, jama otrzewnej pomiędzy otrzewną trzewną i o.ścienną, która pokrywa ściany jamy brzusznej i miednicy
29 Schemat ściany jelita cienkiego Nabłonek Błona właściwa: luźna warstwa tkanki łącznej Warstwa mięśniowa śluzówki: cienka warstwa mięśni gładkich
30 Przekrój przez ścianę jelita cienkiego
31 Jelito grube Jelito grube: jelito ślepe, okrężnica (wstępująca, poprzeczna, zstępująca, esowata), odbytnica Długość: 1.5 m Końcowy etap wchłaniania wody i soli mineralnych, witamin i aminokwasów z resztek pokarmowych, proces formowania kału. Bakterie produkujące wit. K i wit. B
32 Wątroba, woreczek żółciowy
33 Woreczek żółciowy Pęcherzyk żółciowy magazynuje i zagęszcza żółć produkowaną przez hepatocyty. Pęcherzyk żółciowy połączony jest przewodem pęcherzykowym z przewodem wątrobowym wspólnym oraz z przewodem żółciowym wspólnym prowadzącym do dwunastnicy (do brodawki Vatera).
34 Wątroba
35 Funkcje wątroby Detoksykacyjna: neutralizacja substancji toksycznych (przekształcanie amoniaku w mocznik) Metaboliczna: przekształca węglowodany w glukozę, a jej nadmiar w glikogen lub tłuszcze, synteza cholesterolu i trójglicerydów, wytwarzanie heparyny, synteza IGF-1 Filtracyjna: filtracja krwi (neutralizacja toksyn i leków) Magazynująca: magazynuje żelazo i witaminy A, D, K, B12, C Termoregulacyjna: krew wypływająca z wątroby ma większą temperaturę
36 Funkcje trawienne wątroby wydzielanie żółci (emulgacja tłuszczów) usuwanie substancji odżywczych z krwi (utrzymanie homeostazy ustrojowej) przemiana nadmiaru glukozy w glikogen i jego magazynowanie przemiana nadmiaru aminokwasów w kwasy tłuszczowe i mocznik gromadzenie żelaza i niektórych witamin neutralizacja substancji toksycznych
37 Układ wrotny wątroby: dostarcza do wątroby krew bogata w substancje odżywcze Do jelita cienkiego krew doprowadzana jest górną tętnicą krezkową. W systemie naczyń włosowatych do krwi dostają się substancje odżywcze. Dalej krew transportowana jest do żyły krezkowej, stąd do żyły wrotnej wątroby. Żyła wrotna wątroby rozgałęzia się w wątrobie w sieć żyłek, które tworzą sieć zatok. W zatokach komórki wątroby pobierają substancje odżywcze. Zatoki w wątrobie zlewają się w żyłę wątrobową, która doprowadza krew do żyły czczej dolnej. Tlen dostarczany jest do wątroby tętnicą wątrobową.
38 Układ wrotny wątroby Żyła krezkowa (zawierająca substancje odżywcze z j. cienkiego) żyła wrotna wątroby sieć żyłek i zatok żyła wątrobowa żyła czcza dolna Krew utlenowana dostarczana jest do wątroby tętnicą wątrobową
39 Udział wątroby w utrzymywaniu poziomu glukozy we krwi
40 Udział wątroby w utrzymywaniu poziomu glukozy we krwi glukoza glikogeneza glikogenoliza glikogen Gdy glikogen jest zużywany to komórki wątroby wytwarzają glukozę z aminokwasów i glicerolu (glukoneogeneza) Hormonalna regulacja poziomu glukozy: Insulina stymuluje glikogenezę (zmniejsza poziom cukru) Glukagon stymuluje glikogenolizę i glukoneogenezę (zwiększa poziom cukru)
41 Inne funkcje wątroby: -udział w metabolizmie lipidów (synteza cholesterolu, synteza trójglicerydów) -synteza fibrynogenu, protrombiny, białek ostrej fazy -rozkład hemoglobiny, substancji toksycznych -rozkład insuliny i innych hormonów -wydzielanie żółci -przemiana nadmiaru aminokwasów w kwasy tłuszczowe i mocznik -gromadzenie żelaza i witamin -funkcja krwiotwórcza u płodu
42 Trzustka Wydziela enzymy trawienne:trypsyna, chymotrypsyna, lipazy, amylazy, nukleazy Wydziela hormony biorące udział w regulacji poziomu glukozy we krwi (insulina i glukagon) Produkcja enzymów w trzustce stymulowana jest przez sekretynę i cholecystokininę produkowane w dwunastnicy
43 Trzustka
44 Trzustka
45 Kontrola hormonalna procesu trawienia: Gastryna (produkowana w żołądku) pobudza wydzielanie pepsynogenu. Sekretyna (produkowana w dwunastnicy) pobudza aktywność wydzielniczą trzustki i pobudza wątrobę do wydzielania żółci. Cholecystokinina (produkowana w dwunastnicy) stymuluje opróżnianie woreczka żółciowego oraz uwalnianie enzymów trawiennych trzustki.
46 Trawienie węglowodanów: Proces trawienia jama ustna (gruczoły ślinowe, amylaza śliny) żołądek (do inaktywacji amylazy śliny w niskim ph) jelito cienkie (trzustka, amylaza trzustki; jelito, maltaza, sacharaza, laktaza) Trawienie białek: żołądek (gruczoły żołądkowe, pepsyna) jelito cienkie (trzustka, trypsyna, chymotrypsyna; jelito cienkie, peptydazy) Trawienie tłuszczów: Jelito cienkie (wątroba, sole żółciowe; trzustka, lipaza)
47 Etapy trawienia pokarmu Jama ustna: amylaza śliny (węglowodany), ph 6.9; śluz Żołądek: kwas solny (pepsynogen w pepsynę); pepsyna (białka na polipeptydy); śluz (funkcja ochronna); ph 2.0 Wątroba: sole żółciowe (emulgacja tłuszczów) Trzustka: amylaza trzustki (węglowodany na dwucukry), ph 7.1; lipaza trzustki (zemulgowane tłuszcze na kwasy tłuszczowe i glicerol); trypsyna, chymotrypsyna (polipeptydy na dwupeptydy); karboksypeptydaza (peptydy na dwupeptydy i aminokwasy); rybonukleaza, deoksyrybonukleaza (kwasy nukleinowe na nukleotydy), ph 8.0; NaHCO 3 (alkalizacja kwaśnej treści pokarmowej) Jelito cienkie: maltaza, sacharaza, laktaza (dwucukry na cukry proste), peptydazy (peptydy na aminokwasy); enteropeptydaza (trypsynogen w trypsynę); śluz (zlepianie pokarmu, funkcja ochronna); sok jelitowy (zawarte są w nim wchłaniane produkty)
48 Dziękuję za uwagę
Układ pokarmowy. Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii
Układ pokarmowy Nadzieja Drela Instytut Zoologii, Zakład Immunologii ndrela@biol.uw.edu.pl Układ pokarmowy (układ trawienny) Skład: przewód pokarmowy + wyspecjalizowane narządy trawienne Funkcja: pobieranie
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Układ pokarmowy
Układ pokarmowy Układ pokarmowy Układ pokarmowy przekształca pokarm spożywany przez psa, dostarczając jego organizmowi energii i składników odżywczych, których potrzebuje do spełnienia różnorodnych funkcji
Bardziej szczegółowoDLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB mgr Weronika Szaj, wszelkie prawa zastrzeżone
Układ pokarmowy przewód pokarmowy wątroba trzustka DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB Przewód pokarmowy: ściany: błona śluzowa nabłonek wielowarstwowy płaski jama ustna, gardło, przełyk nabłonek jednowarstwowy
Bardziej szczegółowoKarty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi
Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły
Bardziej szczegółowoGruczołami wspomagającymi proces trawienia są: ślinianki, wątroba i trzustka.
Spis treści: 1.Budowa układu pokarmowego człowieka. 2.Jama ustna. 3.Budowa zęba. 4.Ślinianki. 5.Gardło i przełyk. 6.Żołądek. 7.Jelito cienkie. 8.Jelito grube. 9.Trzustka. 10.Wątroba. 11.Trawienie pokarmu.
Bardziej szczegółowoTrawienie i wchłanianie substancji odżywczych
Trawienie i wchłanianie substancji odżywczych Człowiek, aby mógł się rozwijać, wzrastać i wykonywać podstawowe funkcje życiowe musi się odżywiać. Poprzez ten proces każda komórka organizmu otrzymuje niezbędne
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. czyli jak bułeczka przekracza barierę jelitową
Układ pokarmowy czyli jak bułeczka przekracza barierę jelitową Układ pokarmowy jest zbudowany z przewodu pokarmowego oraz gruczołów dodatkowych czyli narządów wspomagających jego pracę. Przewód pokarmowy:
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy człowieka
Układ pokarmowy człowieka Odżywianie się, a więc proces pobierania i asymilowania pokarmu, jest jedną z podstawowych funkcji życiowych, od których zależy funkcjonowanie całego organizmu. Zespół narządów
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy człowieka
Układ pokarmowy człowieka Odcinki: Jama ustna Gardło Przełyk Żołądek Jelito cienkie (dwunastnica, jelito czcze, jelito kręte) Jelito grube (kątnica, okrężnica, odbytnica) Gruczoły układu pokarmowego: Ślinianki
Bardziej szczegółowoFLUOROURACILUM. Załącznik C.26. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1039 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1039 Poz. 42 Załącznik C.26. FLUOROURACILUM 1 FLUOROURACILUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2 FLUOROURACILUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3 FLUOROURACILUM
Bardziej szczegółowoTułów człowieka [ BAP_ doc ]
Tułów człowieka [ ] Prezentacja Wstep Ciało człowieka jest najpiękniejszym i najbardziej skomplikowanym mechanizmem na świecie. W naszym ciele rozgrywa się bez przerwy tysiące zdarzeń. Nasze płuca pracują,
Bardziej szczegółowoUKŁAD POKARMOWY. Zadanie 1. (3 pkt) Tabela przedstawia wartości odczynu środowiska, w którym różne enzymy trawienne wykazują największą aktywność.
Zadanie 1. (3 pkt) Tabela przedstawia wartości odczynu środowiska, w którym różne enzymy trawienne wykazują największą aktywność. enzym ph środowiska A 1,5 B 7 C 9 Podaj przykład enzymów A, B i C oraz
Bardziej szczegółowoI. Część nadprzeponowa przewodu pokarmowego: 1. Jama ustna. a/ przedsionek jamy ustnej b/ jama ustna właściwa c/ cieśń gardzieli
Układ trawienny I. Część nadprzeponowa przewodu pokarmowego: 1. Jama ustna a/ przedsionek jamy ustnej b/ jama ustna właściwa c/ cieśń gardzieli 2. Gardło (część ustna i krtaniowa) 3. Przełyk (część szyjna
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. podsumowanie
Układ pokarmowy podsumowanie Układ pokarmowy spełnia bardzo waŝne zadanie: przekształca pokarm spoŝywany przez człowieka, dostarczając organizmowi energii i składników odŝywczych, których potrzebuje on
Bardziej szczegółowoPrzewód pokarmowy przeżuwacza
Przewód pokarmowy przeżuwacza Przewód pokarmowy krowy - pojemność całkowita (l) względna (%) żwacz 170 55 czepiec 10 3 księgi 10 3 trawieniec 20 6 jelito cienkie 66 21 jelito ślepe 10 3 okrężnica 28 9
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE I BIOLOGIA. TEMAT LEKCJI: Etapowość trawienia i wchłaniania białek, węglowodanów i tłuszczowców.
SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE I BIOLOGIA NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... TEMAT LEKCJI: Etapowość trawienia i wchłaniania białek, węglowodanów i tłuszczowców. KLASA:... DATA:... GODZ.... HASŁO PROGRAMOWE: Prawidłowe
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu. Pasywny pasaż pokarmu
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube Gruczoły wspomagające
Bardziej szczegółowoII. III. Scenariusz lekcji. I. Cele lekcji. Metoda pracy rozwiązywanie testu. Środki dydaktyczne formularz testu. Przebieg lekcji
Scenariusz lekcji I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: zna pojęcia: trawienie, odżywianie, enzymy wymienia narządy układu pokarmowego (jama ustna, przełyk, żołądek, wątroba, trzustka, jelito) zna funkcje
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Ryc. 1. Sterowane spożywania pokarmu przez ośrodki sytości i głodu zlokalizowane w międzymózgowiu: Jedzenie.
Układ pokarmowy Ryc. 1. Sterowane spożywania pokarmu przez ośrodki sytości i głodu zlokalizowane w międzymózgowiu: Jedzenie Szukanie i zdobywanie jedzenia WPG OS OG NPG Nie szukanie jedzenia Nie jedzenie
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Przewód pokarmowy
Układ pokarmowy Przewód pokarmowy Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito
Bardziej szczegółowoUKŁAD TRAWIENY FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
UKŁAD TRAWIENY FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA BUDOWA UKŁADU TRAWIENNEGO Układ trawienny. ROLA: Dostarczenie organizmowi materiału do budowy i odnowy własnych tkanek oraz substancji energetycznych służących do podtrzymania
Bardziej szczegółowoCzynność wątroby. Fizjologia człowieka
Czynność wątroby Fizjologia człowieka Wątroba (hepar) Jest największym gruczołem, Zbudowana jest w 80% z komórek miąższowych hepatocytów, w 16% z komórek siateczkowo-śródbłonkowych gwieździstych Browicza-Kupffera
Bardziej szczegółowoAutonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
Bardziej szczegółowoopracowanie: mgr Robert Duszyński UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY opracowanie: mgr Robert Duszyński Układ pokarmowy spełnia bardzo ważne zadanie, tj. przekształca pokarm spożywany przez człowieka, dostarczając organizmowi energii i składników odżywczych,
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Pasywny pasaż pokarmu. Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu, percepcja smaku, przepływ powietrza oddechowego, ochrona przed drobnoustrojami, artykulacja mowy Pasywny pasaż pokarmu Trawienie
Bardziej szczegółowoFascynująca podróż przez układ pokarmowy człowieka
Fascynująca podróż przez układ pokarmowy człowieka dr inż. Katarzyna Lachowicz dr inż. Ewa Fürstenberg Zakład Fizjologii Żywienia Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW http://content.epodreczniki.pl/content/womi/127733/classic-1920.png
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM 1. IRINOTECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINOTECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINOTECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoUKŁAD POKARMOWY Przewód pokarmowy Przewód pokarmowy dzieli się na: Układ pokarmowy, Perystaltyka Trawienie u człowieka
UKŁAD POKARMOWY Przewód pokarmowy fragment układu pokarmowego w postaci mięśniowej cewy podzielonej na odcinki o różnej budowie lub funkcjach. Przewód pokarmowy rozpoczyna się otworem gębowym i kończy
Bardziej szczegółowoRAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna
Bardziej szczegółowoBudowa i funkcje układu pokarmowego.
Literka.pl Budowa i funkcje układu pokarmowego. Data dodania: 2011-06-13 21:40:08 Autor: Iwona Ewa Wiśniewska Jest to konspekt przeznaczony dla klasy I gimnazjum z tematu: Budowa i funkcje układu pokarmowego.
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Przewód pokarmowy Przewód pokarmowy zaczyna się w jamie ustnej, przechodzi przez klatkę piersiową, jamę brzuszną i miednicę, kończy
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu. Pasywny pasaż pokarmu
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu Pasywny pasaż pokarmu Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube Gruczoły wspomagające
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Pasywny pasaż pokarmu. Trawienie enzymatyczne pokarmu, wchłanianie Żołądek, jelito cienkie, jelito grube
Układ pokarmowy Jama ustna Miażdżenie, fragmentacja i nadtrawianie pokarmu, percepcja smaku, przepływ powietrza oddechowego, ochrona przed drobnoustrojami, artykulacja mowy Pasywny pasaż pokarmu Trawienie
Bardziej szczegółowoIRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Załącznik C.35.a. IRINOTECANUM Lp 1. IRINO TECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINO TECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINO TECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 4. IRINO TECANUM C15.2 BRZUSZNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoBłony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu
Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) Błony śluzowe i ściany wewnętrznych przewodów organizmu Warstwy ścian wewnętrznych przewodów (ujęcie ogólne): błona podśluzowa
Bardziej szczegółowo,,CHEMIA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA REAKCJE CHEMICZNE W UKŁADZIE TRAWIENNYM. Autor pracy i zdjęć 100% : -Anna Michalska
,,CHEMIA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA REAKCJE CHEMICZNE W UKŁADZIE TRAWIENNYM. Autor pracy i zdjęć 100% : -Anna Michalska JESTEŚMY TYM CO JEMY W obecnych czasach mało kto zwraca uwagę na to co je. Pośpiech,
Bardziej szczegółowoUkład trawienny. Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu trawiennego i zaburzeń układu trawiennego u dzieci w WS 310-312.
WI Układ trawienny Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu trawiennego i zaburzeń układu trawiennego u dzieci w WS 310-312. Opieka pielęgniarska w chorobach układu trawiennego w WY 156.5. Klasyfikuj prace:
Bardziej szczegółowoPraca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań
Bardziej szczegółowoZadanie zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007
Układ pokarmowy - zadania Zadanie 1. (2 pkt) Przedstaw schematyczny zapis kolejnych etapów trawienia skrobi przez człowieka bez ich lokalizacji w organizmie. Uwzględnij następujące substancje: glukoza,
Bardziej szczegółowoDOCETAXELUM. Zał cznik C.19. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Zał cznik C.19. DOCETAXELUM Lp 1 DOCETAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2 DOCETAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3 DOCETAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4 DOCETAXELUM
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
Bardziej szczegółowoOkrężnica Leży między kątnicą a odbytnicą. Dzieli się na trzy części: wstępującą, poprzeczną i zstępującą.
Jelito grube stanowi końcowy odcinek przewodu pokarmowego. Składa się z kątnicy, okrężnicy, odbytnicy i odbytu. Rozpoczyna się w prawej dolnej części jamy brzusznej (w tak zwanym dole biodrowym), w miejscu
Bardziej szczegółowoPACLITAXELUM. Zał cznik C.47. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Zał cznik C.47. PACLITAXELUM Lp 1. PACLITAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. PACLITAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. PACLITAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4. PACLITAXELUM
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Układ pokarmowy DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Energia Wartość energetyczna diety musi zaspakajać zapotrzebowania metaboliczne
Bardziej szczegółowoPACLITAXELUM. Załącznik C.47. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Załącznik C.47. PACLITAXELUM Lp 1. PACLITAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. PACLITAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. PACLITAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4. PACLITAXELUM
Bardziej szczegółowoSpis treści BUDOWA, CZYNNOŚCI ŻYCIOWE I HIGIENA ORGANIZMU CZŁOWIEKA 1 WIADOMOŚCI WSTĘPNE... 6
Spis treści BUDOWA, CZYNNOŚCI ŻYCIOWE I HIGIENA ORGANIZMU CZŁOWIEKA 1 WIADOMOŚCI WSTĘPNE...................................... 6 Miejsce człowieka w przyrodzie................................... 6 Podstawowe
Bardziej szczegółowoInformacje podstawowe - anatomia i fizjologia jelita grubego
Informacje podstawowe - anatomia i fizjologia jelita grubego Anatomia Jelito grube stanowi końcowy odcinek przewodu pokarmowego. Składa się z kątnicy, okrężnicy, odbytnicy i odbytu. Rozpoczyna się w prawej
Bardziej szczegółowoPraca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV Umiejętność może doprowadzić Cię na szczyt, ale potrzebujesz charakteru, by na nim pozostać." Zig Ziglar Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy
Bardziej szczegółowoTemat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoPytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego KOŃCZYNA GÓRNA Kości i ich połączenia 1. Stałe i niestałe składniki stawów 1. Połączenia
Bardziej szczegółowoRozdział 8 Układ pokarmowy
Rozdział Układ pokarmowy Wiadomości ogólne Układ pokarmowy składa się z wyścielonej nabłonkiem cewy pokarmowej, rozciągającej się od jamy ustnej aż do kanału odbytu, oraz związanych z nią gruczołów, takich
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Gruczoły układu pokarmowego Gruczoły wspomagające funkcję. Zlokalizowane poza przewodem, produkują wydzielinę doprowadzaną do jamy ustnej i jelita przewodami wyprowadzającymi. Ślinianki, wątroba, trzustka
Bardziej szczegółowoUkład wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.
Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 6 UKŁAD POKARMOWY
WYKŁAD 6 UKŁAD POKARMOWY 3 Trawienie pokarmu Wchłanianie produktów trawienia Wchłanianie płynów pobranych i zwrotne wchłanianie płynów wydzielanych Usuwanie niestrawionych składników pokarmu i produktów
Bardziej szczegółowoGRUCZOŁY ŚLINOWE STAW SKRONIOWO-ŻUCHWOWY. Ślina. Główne składniki śliny
Ślina GRUCZOŁY ŚLINOWE (1200 ml/24 godz.) produkowana jest przez duże gruczoły ślinowe (ślinianki) i małe gruczoły ślinowe obecne w ścianie jamy ustnej i w języku ślinianka podjęzykowa ślinianka podżuchwowa
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoJAMA USTNA. Błona śluzowa (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) nabłonek. Blaszka właściwa:
JAMA USTNA (warstwa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie przewodów organizmu) --------------------------- podśluzowa Blaszka : Błona podśluzowa: tkanka łączna wiotka/zbita, naczynia krwionośne, włókna
Bardziej szczegółowoTEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV
Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy i odżywianie się. Imię i nazwisko wykładowcy: dr Magda Sobolewska-Bereza
Układ pokarmowy i odżywianie się Imię i nazwisko wykładowcy: dr Magda Sobolewska-Bereza 1 Zagadnienia Składniki odżywcze Budowa i funkcje poszczególnych części układu pokarmowego Przebieg trawienia oraz
Bardziej szczegółowoTkanka nabłonkowa. Gruczoły i ich podział
Tkanka nabłonkowa Gruczoły i ich podział Tkanka nabłonkowa 4 główne typy nabłonka: 1. Pokrywający 2. Wchłaniający = resorbcyjny 3. Gruczołowy egzo-, endokrynny 4. Wyspecjalizowany czuciowy, rozrodczy Brak
Bardziej szczegółowoTEMOZOLOMIDUM. Załącznik C.64. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Lp.
Załącznik C.64. TEMOZOLOMIDUM 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoUKŁAD POKARMOWY PTAKÓW
UKŁAD POKARMOWY PTAKÓW DZIÓB Rogowa pochwa szczęk, służy do pobierania pokarmu, charakteryzuje się bardzo dużym zróżnicowaniem gatunkowym. Pokryty nabłonkiem wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym, zbudowanym
Bardziej szczegółowoZadanie 5. (0 2) Zadanie 6. (0 2) Zadanie 7. (0-3) Zadanie 8. (0 2) Zadanie 9. (0 1) Zadanie 10. (0 3)
Model odpowiedzi i schemat punktowania do zadań stopnia rejonowego Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Biologii dla uczniów szkół gimnazjalnych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 Za rozwiązanie
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY
KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY Nr Max ilość Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi zad. punktów 1. 2 pkt A. prawidłowa odpowiedź: d B. prawidłowa odpowiedź: 3 Za zaznaczenie prawidłowej
Bardziej szczegółowoKonkursu wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę! rok szkolny 2013/2014
Konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę! rok szkolny 2013/2014 Kod ucznia Informacje dla ucznia 1. Na stronie tytułowej arkusza w wyznaczonym miejscu wpisz swój kod ustalony przez komisję.
Bardziej szczegółowoA. Komórka nabłonka płaskiego 1 B. Organizm człowieka C. Tkanka nabłonkowa D. Pęcherzyki płucne E. Układ oddechowy
ZAD 1 ( 4p) Biorąc pod uwagę hierarchiczną budowę organizmu człowieka, uporządkuj podane struktury w kolejności od najmniej do najbardziej skomplikowanej Wpisz w każdą lukę odpowiedni numer A. Komórka
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. /Systema nervosum/
Układ nerwowy /Systema nervosum/ Autonomiczny układ nerwowy Autonomiczny układ nerwowy = = wegetatywny -jest częścią UN kontrolującą i wpływającą na czynności narządów wewnętrznych, w tym mięśni gładkich,
Bardziej szczegółowoGrzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione
Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział
Bardziej szczegółowoUkłady: oddechowy, krążenia,
Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. 3
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Cz. 3 Trzustka i
Bardziej szczegółowoDwupłciowy tułów ludzki do ćwiczeń [ BAP_2009554.doc ]
Dwupłciowy tułów ludzki do ćwiczeń [ ] OPIS Rozkładany, 24-częściowy tułów z niełamliwego, nieulegającego odkształceniom plastiku, przystosowanego do mycia. Wysokość: 85 cm. Głowa jest odłączalna. Dla
Bardziej szczegółowoISBN 978-83-7277-626-6
Copyright by Wydawnictwo ASTRUM Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone Redakcja Jolanta Tkaczyk Redakcja techniczna Elżbieta Bursztynowicz Projekt okładki Teresa Bielecka Wydanie I Żadna część tej pracy
Bardziej szczegółowoTrzustka budowa i funkcje. Techniczne rozwiązania sztucznej trzustki. Dr inż. Marta Kamińska. Leczenie cukrzycy metodą transplantacji komórek.
Nowe techniki i technologie dla medycyny Trzustka budowa i funkcje. Techniczne rozwiązania sztucznej trzustki. Dr inż. Marta Kamińska 1 Budowa trzustki Położenie trzustki i dwunastnicy 2 Budowa trzustki
Bardziej szczegółowomgr Grzegorz Witkowski Układ oddechowy
mgr Grzegorz Witkowski Górne drogi odd: - Jama nosowa - Gardło Dolne drogi odd: - Krtań - Tchawica - Oskrzela - Płuca Jama nosowa Nos zewnętrzny: - Trójścienna piramida - Koniec górny: nasada nosa - Boczne
Bardziej szczegółowoprzewody śródzrazikowe naczynie przewody wysepki trzustkowe Pęcherzyk trzustkowy Komórki śródpęcherzykowe blaszka podstawna
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). Układ pokarmowy Trzustka i wątroba
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13
SPIS TREŚCI Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii I. TKANKI CZŁOWIEKA (dr Joanna Kaźmierczak) 17 1. Tkanka nabłonkowa 17 1.1. Nabłonek pokrywający 18 1.2. Nabłonek gruczołowy
Bardziej szczegółowoZadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum
Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Informacje do zadań 1. i 2. A C D B Schemat przedstawia szkielet kończyny górnej. Zadanie 1. (0 2) Podaj nazwy kości oznaczonych literami
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni
Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko WSZPIZU Wydział w Gdyni http://www.nedo.amg.gda.pl www.nedo.amg.gda.pl/wszpziu/ Układ oddechowy Funkcje Wymiana gazowa - doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie
Bardziej szczegółowoVINORELBINUM. Załącznik C.63.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1180 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1180 Poz. 9 Załącznik C.63.a. VINORELBINUM 1. VINORELBINUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. VINORELBINUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. VINORELBINUM C00.1
Bardziej szczegółowoPobieranie pokarmu i trawienie
Pobieranie pokarmu i trawienie dr Magdalena Markowska Hieronim Bosch 1450-1516 Z cyklu 7 grzechów głównych: Obżarstwo Pokarm dostarcza energii Wartość energetyczna diety musi zaspakajać zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ 1 PIES DOMOWY vii
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... xii Przedmowa do wydania polskiego... xiii Mianownictwo i orientacja anatomiczna... xv Klasyfikacja zwierząt... xv Zasady mianownictwa... xviii Miana oznaczające położenie,
Bardziej szczegółowoGruczoły wspomagające funkcję przewodu pokarmowego
Gruczoły wspomagające funkcję przewodu pokarmowego Gruczoły ślinowe nawilżanie błony śluzowej jamy ustnej, inicjowanie trawienia węglowodanów i tłuszczu (aktywność amylazy i lipazy), wydzielanie substancji
Bardziej szczegółowo1. przewód pokarmowy /jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube/.
Prawidłowe odżywianie obejmuje: przyjmowanie pokarmów, trawienie pokarmów, wchłanianie pokarmów i wody, przyswajanie składników pokarmowych. Procesy te odbywają się dzięki istnieniu układu trawiennego
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA CZŁOWIEKA. Witold Żakowski
ANATOMIA FUNKCJONALNA CZŁOWIEKA Witold Żakowski Biologia medyczna I rok 2017/2018 UKŁAD POKARMOWY Układ pokarmowy funkcje Układ pokarmowy (u. trawienny, łac. systema digestorium) układ składający się z
Bardziej szczegółowoKonspekt lekcji diagnozującej z biologii dla kl. II gimnazjum. Temat: Budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego człowieka.
Konspekt lekcji diagnozującej z biologii dla kl. II gimnazjum Temat: Budowa i funkcjonowanie układu pokarmowego człowieka. Hasło programowe: Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka. Cele lekcji: w
Bardziej szczegółowoprzewody śródzrazikowe naczynia Trzustka i wątroba pęczek nerwowy przewody wysepki trzustkowe Pęcherzyk trzustkowy Komórki śródpęcherzykowe
Trzustka to złożony gruczoł o budowie zrazikowej, posiadający dominującą część zewnątrzwydzielniczą i małe skupiska komórek dokrewnych (wysepki trzustkowe Langerhansa). wysepki trzustkowe Układ pokarmowy
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy Cz. II
Układ pokarmowy Cz. II Cewa pokarmowa Warstwy cewy pokarmowej: 1. Błona śluzowa nabłonek blaszka właściwa muscularis mucosae 2. Błona podśluzowa 3. Błona mięśniowa warstwa okrężna warstwa podłużna 4. Błona
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego Główne
Bardziej szczegółowoZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:
UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości
Bardziej szczegółowoTIENS L-Karnityna Plus
TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna
Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -
Bardziej szczegółowoGruczoły układu pokarmowego
Ślinianki złożone gruczoły o budowie zrazikowej zbudowane z: - odcinków (jednostek) wydzielniczych (pęcherzyki surowicze, cewki śluzowe) - przewodów wyprowadzających Gruczoły układu pokarmowego Główne
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) płuco jama nosowa i zatoki oboczne gardło krtań tchawica oskrzela oskrzeliki
Bardziej szczegółowoZaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.
I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH 1.1. ZMYSŁY CHEMICZNE (R.7.3) 1.2. REGULACJA WEWNĘTRZNA (R.10) Zakład Psychofizjologii UJ ZMYSŁY CHEMICZNE Chemorecepcja: smak,
Bardziej szczegółowoWszystko o jamie ustnej i jej higienie
Wszystko o jamie ustnej i jej higienie Jama ustna początkowy odcinek przewodu pokarmowego człowieka wyznaczany przez szparę ust, podniebienie twarde, podniebienie miękkie i cieśń jamy ustnej. Funkcje jamy
Bardziej szczegółowo