1. wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych 2

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "1. wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych 2"

Teresa Gajewska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Autorka omawia m.in. kwestie dotyczące udzielenia zamówienia publicznego wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o tych zamówieniach. Obowiązująca od trzech lat ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 1 reguluje kilkanaście różnego rodzaju naruszeń dyscypliny finansowej związanych z zamówieniami publicznymi. Pierwszą grupę stanowią delikty finansowe związane z nieprawidłowym udzieleniem zamówienia. Przez udzielenie zamówienia publicznego", zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym i administracyjnym, rozumieć należy podpisanie umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Zgodnie z ustawą o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, naruszenie dyscypliny stanowi udzielenie zamówienia publicznego: 1. wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych 2 ; 2. z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych dotyczących: 1. przesłanek stosowania poszczególnych trybów udzielenia zamówienia publicznego, 2. obowiązku przekazania lub zamieszczenia ogłoszenia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, 3. obowiązku zawiadomienia Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych; 4. którego przedmiot lub warunki zostały określone w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji; 5. z innym, niż wymienione w pkt. 1-3, naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Niniejszy artykuł dotyczy dwóch deliktów finansowych związanych z wadliwym udzieleniem zamówienia publicznego, skutkującym odpowiedzialnością, tj. udzieleniem zamówienia wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych oraz z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych dotyczących przesłanek stosowania poszczególnych trybów udzielenia zamówienia publicznego. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych (art. 17 ust. 1 pkt 1 u.o.n.d.f.p.). Zgodnie z zasadą powszechności, zamówienia publicznego można udzielić wyłącznie wykonawcy, który wybrany został w trybie określonym przepisami o zamówieniach publicznych (art. 7 ust. 1 p.z.p. 1 / 5

2 ). Udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych obejmuje sytuacje, gdy do udzielenia zamówienia publicznego doszło bez zastosowania któregokolwiek z trybów przewidzianych w prawie zamówień publicznych, zamówienia udzielono podmiotowi, który nie uczestniczył w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub udzielono zamówienia w trybie nieznanym w ustawie 3. Udzielenie zamówienia publicznego po przeprowadzeniu postępowania w trybie określonym przez prawo zamówień publicznych, jednakże z naruszeniem przesłanek poszczególnych trybów, stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych kwalifikowane w art. 17 ust. 1 pkt 2 u.o.n.d.f.p. Tryby udzielania zamówień publicznych wymienione są wyczerpująco w prawie zamówień publicznych. Zamówienia publicznego można udzielić w jednym z następujących trybów: 1. przetargu nieograniczonego (art p.z.p.); 2. przetargu ograniczonego (art p.z.p.); 3. negocjacji z ogłoszeniem (art p.z.p.); 4. dialogu konkurencyjnego (art. 60a-60e p.z.p.); 5. negocjacji bez ogłoszenia (art p.z.p.); 6. zamówienia z wolnej ręki (art p.z.p.); 7. zapytania o cenę (art p.z.p.); 8. licytacji elektronicznej (art p.z.p.). Z deliktem finansowym mamy do czynienia wówczas, gdy podmiot zobligowany przepisami dotyczącymi stosowania prawa zamówień publicznych w sposób zawiniony zaniechał wypełnienia tego obowiązku, tj. zawarł umowę bez zastosowania jakiegokolwiek trybu udzielenia zamówienia publicznego. Zamówienia publiczne mogą być udzielane wyłącznie dostawcom lub wykonawcom wybranym na zasadach określonych w tej ustawie. Tryby, w których udziela się zamówień publicznych, zostały określone w art. 13 ustawy, natomiast «konkursy ofert», które przeprowadzał obwiniony, do nich nie należą" (orzeczenie GKO z dnia 4 listopada 2002 r., DF/GKO/Odw.-90/121/2002). Ani pilność zamówienia, ani krótki termin na przeprowadzenie postępowania przetargowego nie mogą stanowić przesłanek zwalniających od odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (orzeczenie GKO z dnia 13 2 / 5

3 września 2004 r., DF/GKO/Odw.69/97/2004/832). Zasada powszechności stosowania przepisów o zamówieniach publicznych oznacza z jednej strony nakaz powierzenia wykonania zamówienia publicznego wykonawcy, który uczestniczył w postępowaniu oraz wyłoniony został na podstawie ustawy - Prawo zamówień publicznych, jak również zakaz przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy w sprawie zamówienia publicznego na osobę trzecią nawet za zgodą zamawiającego 4. Obowiązek stosowania prawa zamówień publicznych obejmuje zamówienia, których wartość przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty EURO 5. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, zamawiający wydatkujący kwotę niż szą niż złotych netto, bez podatku od towarów i usług, nie są zobowiązani do udzielania zamówień na podstawie ustawy - Prawo zamówień publicznych (...). W dacie orzekania, poprzez zmieniony stan prawny i podwyższenie minimalnej wartości progowej, poni żej której ustawa nie ma zastosowania, należy uznać, iż w zarzucanym i przypisanym czynie brak jest znamion naruszenia dyscypliny finansów publicznych. W świetle aktualnego stanu prawnego ustawodawca zwolnił z procedur zamówień publicznych wydatki realizowane między innymi przez jednostki sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, do wysokości złotych. Tym samym mogą być one dokonywane w innym trybie niż przewidziane ustawą - Prawo zamówień publicznych" (orzeczenie GKO z dnia 11 października 2007 r., DF/GKO /45/07/1787, Biuletyn orzecznictwa w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych 2008, nr 1, poz. 7). Kolejnym deliktem finansowym związanym z podpisaniem umowy jest udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych dotyczących przesłanek stosowania poszczególnych trybów udzielenia zamówienia publicznego (art. 17 ust. 1 pkt 2 lit. a)u.o.n.d.f.p.). Reguła prymatu przetargowych trybów postępowania, czyli przetargu nieograniczonego oraz przetargu ograniczonego (art. 10 ust. 1 p.z.p.) oznacza, że zastosowanie trybów przetargowych 3 / 5

4 nie wymaga spełnienia jakichkolwiek przesłanek. Pozostałe tryby udzielania zamówień publicznych, tj. negocjacje z ogłoszeniem, negocjacje bez ogłoszenia, zamówienie z wolnej ręki, zapytanie o cenę lub licytację elektroniczną można zastosować jedynie w razie istnienia podstaw wymienionych w art. 55 ust. 1, art. 62 ust. 1, art. 67 ust. 1, art. 70 lub art. 74 ust. 2 p.z.p. Dla ich zastosowania konieczne jest istnienie przesłanek prawnych i faktycznych. Udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przesłanki upoważniającej do zastosowania innego trybu postępowania niż tryb przetargowy stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych kwalifikowane z art. 17 ust. 1 pkt 2 lit. a) u.o.n.d.f.p. Niezależnie od odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, sankcją za zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisu dotyczącego przesłanek stosowania określonego trybu postępowania jest jej nieważność na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 5 p.z.p. 6. Rozważając dopuszczalność udzielenia zamówienia publicznego w trybie z wolnej ręki, Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych podkreśliła, że jako tryb najmniej konkurencyjny ze wszystkich przewidzianych prawem zamówień publicznych trybów, powinien być stosowany wyjątkowo, po uprzednim zbadaniu możliwości zastosowania innych trybów kon kurencyjnych, takich jak np. tryby negocjacyjne. Przed skorzystaniem z tego trybu zamawiający powinien obiektywnie ocenić, czy zaszły okoliczności uzasadniające zastosowanie trybu udzielenia zamówienia z wolnej ręki. Zgodnie z dyspozycją art. 67 ust. l pkt 3 Prawa zamówień publicznych, tryb ten można stosować wyłącznie w przypadku, kiedy zaistniała sytuacja wymaga natych miastowego wykonania zamówienia, w okolicznościach, kiedy z przyczyn nieleżą cych po stronie zamawiającego - zamówienia nie można zrealizować ze względu na niemożność zachowania terminów przewidzianych dla innych trybów udzielenia zamówienia. Innymi słowy, tryb ten przewidziany jest dla jak najszybszego, natych miastowego wykonania czynności objętych zamówieniem" (orzeczenie GKO z dnia 15 października 2007 r., DF/GKO /44/07/1771, Biuletyn orzecznictwa w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych 2008, nr 1, poz. 9). 1. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów 4 / 5

5 y publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 z późn. zm., dalej jako u.o.n.d.f.p.), weszła w życie w dniu 1 lipca 2006 r. 2. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655, dalej jako p.z.p.). 3. K. Padrak, R. Padrak, Naruszenie dyscypliny finansów publicznych w związku z naruszeniem przesłanek stosowania trybów udzielania zamówień publicznych, Finanse Komunalne 2006, nr 9, s J. Baehr, T. Czajkowski, W. Dzierżanowski, T. Kwieciński, W. Łysakowski, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2004, s Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 82, poz. 560), 6. L. Lipiec-Warzecha, Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Warszawa, Wolters Kluwer 2008 (w druku). 5 / 5

Podobne dokumenty

W tej części cyklu Autorka koncentruje się na działaniach niezgodnych z zasadami uczciwej konkurencji

W tej części cyklu Autorka koncentruje się na działaniach niezgodnych z zasadami uczciwej konkurencji Obowiązująca od ponad 3 lat ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych