Prawo pracy. Młodzież B1 / B2. Projekt realizuje:

Transkrypt

1 Prawo pracy Projekt realizuje: Młodzież B1 / B2 Projekt finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele Fundusz Regionalny

2 1. Proszę przeczytać tekst i rozwiązać zadania. (1) (...) Każdy z nas działa według pewnych schematów i głęboko zakorzenionych przekonań to pierwotna cecha, która pozwala instynktownie reagować na zagrożenia. Dzięki niej ludzkość miała możliwość przetrwać i ewoluować. Niestety to, co doskonale sprawdzało się w czasach prehistorycznych, współcześnie może czasem sprawiać problemy. Nieświadome uprzedzenia wobec innych ludzi wpływają na decyzje, które wydają się obiektywne, a jednak mogą prowadzić do dyskryminacji. Na stereotypowe myślenie o innych wpływa bardzo wiele czynników, m.in. płeć, wiek, narodowość, wygląd, pochodzenie, imię czy nawet podobieństwo naszych rozmówców do nas samych lub do kogoś innego. (2) Jednym z nieświadomych uprzedzeń, którego skutki często widać w środowisku biznesowym, jest ageizm, czyli ocenianie ze względu na wiek. Według najnowszego raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego tylko ¼ osób w wieku powyżej 60 lat uważa, że są dobrze traktowane na rynku pracy, a blisko 70 proc. osób w wieku lat wolałoby zatrudnić 30-letniego mężczyznę niż tak samo wykwalifikowanego 60-latka. Jednocześnie od 89 proc. do 92 proc. badanych (w zależności od grupy wiekowej) zgodziło się z twierdzeniem, że ludzie w wieku powyżej 60 lat są bardziej odpowiedzialni, a zdaniem od 64 proc. do 77 proc. dzięki doświadczeniu są w stanie odnaleźć się w nowych sytuacjach. (3) W przeprowadzonym na potrzeby badania eksperymencie 28-letni kandydaci w Warszawie otrzymywali propozycję zatrudnienia czterokrotnie częściej niż ich 52-letni konkurenci. Jednocześnie wraz ze wzrostem wymaganych przez pracodawcę kwalifikacji rosła skala dyskryminacji starszych kobiet. Odsetek pozytywnych odpowiedzi, które otrzymała 52-latka poszukująca pracy niewymagającej doświadczenia, wyniósł zaledwie 7,5 proc. to najniższy wynik w całym badaniu. (4) Wpływ na sytuację Polek na rynku pracy niewątpliwie ma fakt, że to one zazwyczaj poświęcają kilka lat lub nawet całość swojej kariery na rzecz opieki nad dziećmi czy starszymi członkami rodziny. Jak podaje GUS1, obowiązki związane z życiem rodzinnym to najczęstsza przyczyna bierności zawodowej kobiet w wieku produkcyjnym w przypadku mężczyzn są to zazwyczaj czynniki losowe, takie jak choroba i niepełnosprawność. Kobiety w Polsce nadal zarabiają mniej niż mężczyźni, dodatkowo po powrocie z urlopu macierzyńskiego przez 2 3 lata nie są brane pod uwagę, kiedy w firmie pojawia się możliwość awansu socjologowie nazywają to zjawisko karą za macierzyństwo. Zdaniem 79 proc. kobiet przeszkodę w awansie stanowią dla nich właśnie stereotypy płci. Omija je też tzw. podwyżka inflacyjna, a większość firm tego później nie wyrównuje. 1 Główny Urząd Statystyczny 2

3 Trudno się więc dziwić, że w razie potrzeby to one częściej rezygnują z kariery, bo ma to mniejszy wpływ na domowy budżet. Jednocześnie jednak kobiety, które zdecydują się poświęcić wychowaniu dzieci, są często oceniane przez innych jako pozbawione ambicji. Według badania Fundacji Sukcesu Pisanego Szminką 14 proc. kobiet przed przyjęciem awansu powstrzymywałaby obawa, że nie dadzą rady pogodzić pracy z wychowaniem dzieci, a zdaniem 12 proc. istotny wpływ na taką decyzję miałoby wsparcie w opiece nad dziećmi i większe partnerstwo w związku. (5) Ta ostatnia kwestia jednak wciąż stanowi problem według danych ZUS2 z urlopów rodzicielskich korzysta zaledwie 1 proc. mężczyzn. Na rynku nadal funkcjonuje silny stereotyp, który przypisuje kobiecie obowiązek brania zwolnienia, kiedy coś dzieje się z dzieckiem. Jeśli chce tak zrobić ojciec, często spotyka się z niechęcią. Być może na postrzeganie tej sytuacji wpłyną planowane zmiany w przepisach dotyczących urlopów rodzicielskich, które zakładają jego podział między oboje rodziców. (6) Nieświadome uprzedzenia są tak silne, że przejmuje je nawet sztuczna inteligencja, wyłapując pewne niuanse i wzorce zachowań w wypowiedziach, na podstawie których uczy się ludzkich zachowań. Jedyną drogą zapobiegania dyskryminacji wynikającej z nieświadomych uprzedzeń jest świadomość ich istnienia, niepoddawanie się pierwszym wrażeniom i zastanawianie się nad powodami konkretnych decyzji, a w firmach wprowadzanie procedur mających im zapobiegać, np. dbanie o różnorodność przy budowaniu zespołów i równe traktowanie grup dyskryminowanych w stosunku do innych. [dostęp online ] Proszę wyjaśnić znaczenie podkreślonych wyrazów i struktur. CV 2 Zakład Ubezpieczeń Społecznych 3

4 Proszę wpisać P (prawda) lub F (fałsz). Tematem tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy nasze nieświadome uprzedzenia wpływają na podejmowane decyzje. F Większość osób w wieku powyżej 60 lat uważa, że jest dobrze traktowana na rynku pracy. Eksperyment przeprowadzony w Warszawie pokazał, że chętniej zatrudniane są osoby młodsze. Czynniki losowe nie mają dużego wpływu na decyzje zawodowe. Tzw. kara za macierzyństwo ma miejsce w czasie, gdy kobieta jest w ciąży. Kobiety częściej od mężczyzn rezygnują z kariery, bo wolą poświęcić się wychowaniu dzieci. Sztuczna inteligencja nie ulega stereotypom. Nie wiadomo, jak firmy mogą zapobiegać dyskryminacji. 2. Autorzy raportu poświęconego dyskryminacji zawodowej ze względu na wiek proponują kilka rekomendacji. Proszę dopasować nazwy z tabelki do opisów i odpowiedzieć na pytania. Polski Instytut Ekonomiczny, Dyskryminacja ze względu na wiek na polskim rynku pracy diagnoza. [dostęp online ] Różnorodność dyskryminacji. Kampania informacyjna Szkolenia starszych pracowników Relacje międzypokoleniowe. Program edukacyjny Liderzy dobrych praktyk Prawne ramy współpracy 4

5 Różnorodność dyskryminacji. Kampania informacyjna Wyniki badania eksperymentalnego umożliwiły zidentyfikowanie ageizmu na rynku pracy w Polsce, ale badania ilościowe i jakościowe wskazują na niską świadomość społeczną różnych sposobów, w jakie starszy pracownik może być dyskryminowany na rynku pracy. Ewentualnie niesprawiedliwe traktowanie starszych pracowników nie jest w ogóle identyfikowane jako zachowanie mające związek z wiekiem. Pracodawcy i pracownicy powinni wykazywać się większą znajomością zagadnień dyskryminacyjnych. (...) Powinna uwzględniać cykliczne szkolenia (...); nie jednorazowe, ale stałe, tematyczne, dotykające głównych obszarów biznesowych, które powoli zmienią świadomość wartości wnoszonych przez starszych pracowników oraz postrzeganie tej grupy.... Wdrożenie jednolitego mechanizmu pozwalającego pracownikom i firmom na identyfikację firm przyjaznych starszym pracownikom, efektywnie wykorzystujących ich zalety w miejscu pracy oraz odpowiednio zarządzających pracownikami zróżnicowanymi wiekowo. (...)... Przeprowadzone badania i analizy prowadzone w innych państwach wskazują na konieczność rozwoju wiedzy i kompetencji potrzebnych w miejscu pracy, niezależnie od wieku zatrudnionych. (...) konieczne jest opracowanie i wdrożenie systemu podnoszenia kwalifikacji dla starszych pracowników lub stworzenie funduszu dotującego uczestnictwo starszych pracowników, niezależnie od branży czy wymiaru czasu pracy. (...) powinny uwzględniać zagadnienia marketingu, e-commerce, narzędzi technologicznych, oprogramowania biurowego, spotkań online, obejmować zajęcia teoretyczne i praktyczne. Ich celem powinno być wyrównanie wiedzy i rozumienie współczesnego języka biznesowego oraz umożliwienie pracodawcom dostępu do kandydatów, którzy odbyli kursy podnoszące kwalifikacje. Regularna i konsekwentna aktywizacja osób 50+ w zakresie rynku pracy: (...) z zakresu wiedzy o rynku pracy, nowoczesnych ścieżek pozyskiwania ofert, np. social media, tworzenia dokumentów aplikacyjnych, identyfikowania swoich mocnych stron, prezentowania osiągnięć, komunikacji, autoprezentacji, rekrutacyjnego savoir-vivre.... (...) tylko niewielki odsetek respondentów zgadza się z twierdzeniem, że w Polsce osoby młode i starsze funkcjonują razem w społeczeństwie. Istnienie baniek społecznych utrudnia właściwe relacje międzypokoleniowe, również w miejscu pracy. (...) Dodatkowo warto rozważyć stworzenie miejsc, w których osoby starsze i młodsze będą mogły i zechcą wymieniać się doświadczeniami. (...) 5

6 ... Wiek emerytalny jest czynnikiem, który może wpływać na ocenę długoterminowej atrakcyjności pracownika w miejscu pracy. Dlatego zalecamy nawet bez zmiany istniejącej granicy wieku dla kobiet i mężczyzn wprowadzenie instytucjonalnych zachęt do pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego, wydłużenie okresu zatrudnienia lub wprowadzenie emerytury stopniowalnej, wprowadzenie elastycznych godzin pracy i możliwości okresowej pracy zdalnej. Którą rekomendację uważasz za najważniejszą? Dlaczego? 6

7 Który pomysł budzi twoje wątpliwości? Dlaczego? Zapisz propozycję dodatkowej rekomendacji. Uzasadnij jej sens. 7

8 3. Pracodawcy szukają pracowników, którzy mają konkretne kompetencje miękkie. Wynikają one z naszej osobowości. Doskonalimy je przez całe życie. Do najbardziej cenionych kompetencji miękkich proszę dopisać definicję. odpowiedzialność:... dyscyplina:... rzetelność:... logiczne myślenie i rozwiązywanie problemów:... inicjatywa:... krytyczne myślenie:... zdolności analityczne:... elastyczność:... odporność:... 8

9 Materiały do nauki o Polsce Prawo pracy zostały opracowane w ramach projektu Zorientuj się w (Wielko)polsce. Wiedza i umiejętności na rzecz wzajemnej integracji". Projekt finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele Fundusz Regionalny. Fundacja Centrum Badań Migracyjnych Autorka: Julia Karczewska Skład i ilustracje: Anastasiia Hromak Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu ul. Czarnieckiego 9 tel ; kancelaria@poznan.praca.gov.pl Państwowa Inspekcja Pracy w Poznaniu ul. Marcelińska 90 tel kancelaria@poznan.pip.gov.pl telefoniczne porady prawne: od poniedziałku do piątku, od 9:00 do 15:00, tel ; porady w języku ukraińskim codziennie od poniedziałku do piątku, tel Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu ul. Szyperska 14 tel wup@wup.poznan.pl Poznański Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości ul. Klasztorna 16 godz tel powp@poznan.praca.gov.pl; doradztwo@poznan.praca.gov.pl poznan.praca.gov.pl/powp ABC poszukiwania pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Polskie serwisy internetowe poświęcone pracy Aktualne stawki zasiłków i wynagrodzeń -kwoty-wskazniki Projekt realizuje: 9