Chory leczony przeciwkrzepliwie lub przeciwpłytkowo sytuacje szczególne

Transkrypt

1 Chory leczony przeciwkrzepliwie lub przeciwpłytkowo sytuacje szczególne Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej Szpital Dzieciątka Jezus, Warszawski Uniwersytet Medyczny PP_1

2 Sytuacje szczególne 1. Przewleka choroba nerek 2. Kobiety 3. Krwawienia, monitorowanie i kontrola leczenia 4. W leczeniu MP 5. W leczeniu zatorowości płucnej i zakrzepicy żylnej 6. Chory z chorobą wieńcową i wskazaniami do antykoagulacji 7. Zabieg operacja - terapia pomostowa PP_2

3 Przewlekła choroba nerek Przewlekła choroba nerek z egfr <30ml/min p-wskazanie do stosowania DAnonVK PP_3

4 Creatinine clearance was calculated according to the Cockcroft Gault method... PP_4

5 Przewlekła choroba nerek W dużych badaniach klinicznych w tym badanie RELY egfr oceniane przy zastosowaniu wzoru Cockroft Gaulta Praktyka kliniczna zastosowanie wzoru MRDR Brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania MDRD. MDRD=186 (kreat/88.4) wiek (0.742 jeżeli kobieta) (1.21 jeżeli AfroAm) (ml/min/1.73 m2) Cockcroft-Gault=(140 wiek) masa kg 1.23 ( 0.85 jeżeli kobieta) 72kreat ( ml/min). (mała masa + duży wiek = niski egfr) PP_5

6 Czynność nerek ocena egfr MDRD czy CG? Londyn, GPs, 4712 ch z MP (2706 ch. <80 rż ; rż) PP_6

7 Ocena egfr CG vs MDRD 80 r.ż. mylnie zakwalifikowani do leczenia 14.9% MDRD >30ml/min <80 rż jedynie 0.8% mylnie zakwalifikowani na podstawie MDRD, 5.3% otrzyma za dużą dawkę PP_7

8 PP_8 coraz szersze zastosownie DanonVKA szczególnie w opiece podstawowej.. Firmy farmaceutyczne i odpowiednie władze powinny nakłaniać do stosowania wzoru Cockcroft- Gault do oceny możliwosci stosowania DAnonVKA i ich dawek u chorych z podeszłym wieku a nie ograniczenie się do wzoru MDRD

9 Monitorowanie DAnonVK Zaleca się kontrolę klirensu kreatyniny przed leczeniem U osób z prawidłowym klirensem kreatyniny kontrola co najmniej 1 x w roku U chorych z granicznymi wartościami CrCl 2-3/rok (egfr/10 np. jeżeli egfr 40ml/min to nie rzadziej niż co 4 mce) PP_9

10 Leczenie p-krzepliwe główne zastosowania Prewencja udaru u chorych z migotaniem przedsionków Prewencja zatorów u chorych z protezami mechanicznymi Leczenie zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej PP_10

11 Ciąża/ wiek rozrodczy/ karmienie piersią rywaroksaban..nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności Xareltou kobiet w okresie ciąży. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję. rywaroksaban przenika przez łożysko, stosowanie Xareltojest przeciwwskazane w okresie ciąży. Kobiety w wieku rozrodczym powinny unikać zajścia w ciążę podczas leczenia rywaroksabanem. Xarelto jest przeciwwskazane podczas karmienia piersią. Należy podjąć decyzję, czy przerwać karmienie piersią, czy przerwać podawanie leku. Dabigaran..Kobiety w wieku rozrodczym Kobiety w wieku rozrodczym powinny unikać zajścia w ciążę podczas leczenia eteksylanem dabigatranu. Pradaxa nie należy stosować podczas ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne.. Należy przerwać karmienie piersią w trakcie leczenia produktem Pradaxa. Apiksaban Nie zaleca się stosowania apiksabanu w trakcie ciąży. Nie można wykluczyć istnienia ryzyka dla noworodków i niemowląt. Należy podjąć decyzję o przerwaniu karmienia piersią lub odstawieniu leczenia apiksabanem. PP_11

12 PP_12 Krwawienie

13 1 ch na 208/rok 1 ch na 99/rok DAnonVKA 2 razy mniej Ale 1/ PP_13

14 PP_14 lek lepszy Warfaryna lepsza

15 Wyniki badań z DAnonVKA NDA Śmiertelność całkowita Udary mózgu i zatorowość systemowa Udar niedokrwienny Udar krwotoczny Poważne krwawienia Krwawienia z przewodu pokarmowego dabigatran 150 mg 110 mg riwaroksaba n (on treatment) apiksaban PP_15 Conolly S i wsp. NEJM 2009; Patel i wsp. NEJM 2011; Granger i wsp. NEJM 2011, Giugliano RP i wsp. NEJM 2013

16 Śmiertelne krwawienia 18 tys chorych z MP Duże krwawienia API 2.13%/rok Warfa 3.09%/rok HR 0.69, 95%CI ; p < 0.001). PP_16

17 RIWA w leczeniu ŻChZZ poważne krwawienia (badanie Xalia, 2015) Skumulowany współczynnik (%) rywaroksaban Terapia standardowa 5142 pacjentów z ZChZZ Czas do zdarzenia (dni) HR=0.41 (95% CI ) PP_17 Populacja bezpieczeństwa, z poprawką na obecność raka na wizycie wstępnej

18 PP_18 Wiek (co 5 lat) Płeć Fvs M RRd <90mmHg co 5mmHg RRd >90mmHg co 5 mmhg POCHP Przebyte krwawienie ASA Niedokrwistość

19 Uwaga Osoby starsze>75rz Z niedokrwistością, niewydolnością nerek Wywiad krwawień z pp Leki p-płytkowe POChP NT źle kontrolowane PP_19

20 Zalecane opracowanie zasad postępowania w przypadku krwawienia u osób otrzymujących doustne leki przeciwzakrzepowe (zarówno VKA, jak i DAnonVKA) Pojawienie się pacjenta w szpitalu to zły moment na podejmowanie decyzji dotyczących jego leczenia 1 Zalecamy przeprowadzenie konsultacji między kardiologami, specjalistami z zakresu hemostazy oraz lekarzami z oddziału ratunkowego w celu opracowania obowiązujących w całym szpitalu zasad dotyczących postępowania w przypadku krwawienia 2 DAnonVKA = doustne antykoagulanty nie antagoniści wit.k 1. Kumar R i wsp. J Intensive Care Med doi: / ; PP_20 2. Heidbuchel H i wsp. Europace 2013;15:

21 Wywiad medyczny i badania wspomagające podejmowanie decyzji Wywiad medyczny Czy pacjent przyjął doustny lek przeciwzakrzepowy? Czy wiadomo, jaki to był lek? Jaką dawkę przyjął pacjent? Kiedy została przyjęta ostatnia dawka? Jakie inne leki przyjmuje pacjent? Jakie choroby współistniejące występują u pacjenta? Badania laboratoryjne Należy wykonać badania czynności układu krzepnięcia w celu oceny, czy za wystąpienie krwawienia odpowiada koagulopatia, jeśli po uwzględnieniu godziny przyjęcia ostatniej dawki podejrzewa się udział DAnonVKA. Należy ocenić czynność nerek w celu oszacowania czasu eliminacji. Należy ocenić ogólny stan kliniczny, parametry czynności życiowych oraz stopień ciężkości krwawienia. PP_21

22 Monitorowanie leczenia Jak monitorować leczenie DAnonVK? 1. INR 2. APTT 3. TT 4.?? PP_22

23 Postępowanie w krwawieniach w trakcie leczenia DAnonVK Wydłużony PT i/lub APTT uprawdopodabnia hipotezę, że przyczyną krwawienia może być DAnonVK. Czas protrombinowy różnica w sekundach pomiędzy PT osoby badanej i osocza kontrolnego - wskaźnik Quicka procentowy wskaźnik czasu protrombinowego INR międzynarodowy współczynnik znormalizowany PP_23

24 Algorytm laboratoryjny do oceny czynności układu krzepnięcia w przypadku leków DAnonVK Podstawowe badania czynności układu krzepnięcia (aptt, TT, PT) Wszystkie wyniki prawidłowe Należy uwzględnić porę wykonania badań w odniesieniu do momentu przyjęcia ostatniej dawki DAnonVKA. Wystąpienie istotnego działania przeciwzakrzepowego jest mało prawdopodobne. W przypadku apiksabanu należy zmierzyć swoisty dla leku poziom aktywności anty-fxa, o ile to oznaczenie jest dostępne. Wydłużony PT > wydłużony aptt; prawidłowy TT Sugeruje bezpośredni wpływ aktywności anty- FXa, np. rywaroksaban, o ile wykluczono warfarynę i chorobę wątroby. Badanie potwierdzające: swoiste dla leku oznaczenie aktywności anty-fxa Wydłużony aptt > wydłużony PT; wydłużony TT Sugeruje wpływ dabigatranu, o ile wykluczono heparynę i niskie stężenie fibrynogenu. Badanie potwierdzające: oznaczenie dtt, np. HEMOCLOT PP_24 Tran H i wsp. Internal Med J 2014;44:525 36

25 krwawienia Przy krwawieniach podczas stosowania antykoagulantów nie ma uzasadnienia dla stosowania siarczanu protaminy, witaminy K, aprotyniny, antyfibrynolityków PP_25

26 Czas działania leków p-krzepliwych Ważne są nerki i ich funkcja!!! PP_26

27 Postępowanie w powikłaniach krwotocznych po nowych doustnych antykoagulantach Sposób postępowania w powikłaniach krwotocznych w trakcie leczenia zależy od nasilenia i umiejscowienia krwawienia. W razie masywnego krwawienia należy zawsze odstawić stosowany lek. Gdy jest to możliwe, zastosować miejscowy ucisk na źródło krwawienia lub chirurgiczne zabezpieczenie miejsca krwawienia. PP_27

28 Postępowanie przy krwawieniu Pacjent otrzymujący DAnonVKA zgłaszający się z krwawieniem stan hemodynamiczny, podstawowe badania krzepnięcia w celu oceny działania przeciwkrzepliwego (np. aptt w przypadku dabigatranu, PT lub aktywność anty-xa w przypadku riwaroksabanu), kreatynina, itd. Niewielkie Przesunąć na później kolejna dawkę lub przerwać leczenie Umiarkowane do poważnego Leczenie objawowe/podtrzymujące Ucisk mechaniczny Uzupełnienie płynów Przetoczenie krwi Węgiel doustnie, jeśli lek połknięty niedawno* Bardzo poważne Rozważyć rfviia lub PCC Filtracja węglowa*/hemodializa* PP_28 28

29 Krwawienia podczas stosowania DAnonVKA Łagodne krwawienie Umiarkowane/ciężkie krwawienie + + Krwawienie zagrażające życiu Opóźnienie lub nieprzyjęcie kolejnej dawki Ponowne rozważenie stosowanych jednocześnie leków Działania pomocnicze Ucisk mechaniczny Chirurgiczne opanowanie krwawienia Uzupełnienie płynów (za pomocą koloidów, jeśli to konieczne) Substytucja krwinek czerwonych, jeśli to konieczne Zastosowanie FFP (jako preparatu zwiększającego objętość osocza) Substytucja płytek krwi (jeśli liczba płytek /l) Dodatkowe opcje w przypadku dabigatranu Podanie 5g idarucyzymab iv* Utrzymanie odpowiedniej diurezy Wzięcie pod uwagę możliwości hemodializy Rozważyć podanie PCC w dawce 25 j./kg mc.; należy powtórzyć 1 /2 w przypadku wskazań apcc w dawce 50 j.m./kg mc.; maks. 200 j.m./kg mc./dobę rfviia w dawce 90 µg/kg mc. apcc = aktywowany koncentrat kompleksu protrombiny FEIBA. FFP = świeże mrożone osocze; PCC = koncentrat kompleksu protrombiny np Octaplex, Beriplex ; rfviia = rekombinowany czynnik VIIa PP_29 Heidbuchel H i wsp. Europace 2013;15:625 5

30 Idarucizumab (Praxbind) 2x2,5 g co max 15 min, akceptacja FDA i EMA Groźne krwawienie N=51 Konieczność operacji t<8godz n=39 Idarucizumab completely reversed the anticoagulant effect of dabigatran within minutes. PP_30

31 PP_31 Zdrowi ochotnicy

32 PP_32

33 Możliwości stosowana DAnonVK/AWK u chorych z MP PP_33

34 ZChZZ bez neo antykoagulacja 3 mcy Sugerowane DABI, RIWA, API, nad AWK, zalecenie 2B idiopatyczna ZChZZ - i niskie ryzyko krwawień wydłużona terapia I wysokie ryzyko krwawień terapia 3 mce (2B) ZChZZ z NEO 3 mce LMWH a nie AWK, DABI, RIWA, API, zalecenie 2C idiopatyczna ZChZZ Którzy przerwali antykoagulację i nie mają pswk do aspiryny sugerowane jej stosowanie 2B PP_34 Nawrót ZChZZ podczas leczenia AWK, DABI, RIWA, API przynajmniej czasowe leczenie LMWH (1mc) zalecenie 2C

35 PP_35 Choroba wieńcowa.

36 Leczenie przeciwpłytkowe i przeciwkrzepliwe po OZW PP_36

37 Conclusions In AF with stable coronary artery disease, the addition of antiplatelet therapy to VKA therapy is not associated with a reduction in risk of recurrent coronary events or thromboembolism, whereas risk of Krwawienia Śmiertelność bleeding is increased significantly. PP_37

38 1. U pacjentów leczonych przeciwzakrzepowo przed procedurą należy ocenić ryzyko zakrzepowo-zatorowe oraz ryzyko powikłań krwotocznych 2. Nawet w przypadku pilnych zabiegów minimalny okres podwójnej terapii przeciwpłytkowej wynosi 1 miesiąc po implantacji stentu typu BMS i 3 miesiące stentu DES niezależnie od postaci choroby wieńcowej. 3. W okresie okołozabiegowym u chorych leczonych VKA przejściowo należy obniżyć intensywność antykoagulacji do INR 2,0 2,5. Jedynie w wybranych przypadkach można zastosować terapię pomostową. 4. gdy DAnonVK konieczne jest precyzyjne zaplanowanie czasu odstawienia tych leków PP_38

39 PP_39 Odstawianie NDA przed zabiegami zależne od czynności nerek, leku i zabiegu

40 PP_40

41 PP_41

42 Chorzy wysokiego ryzyka powikłań zakrzepowo zatorowych w okresie okołooperacyjnym 1. MP w CHA2DS2-VASc min 4 2. Proteza mechaniczna lub nowa biologiczna (3 mce) 3. Plastyka mitralna 3 mce 4. ZCHZZ 3 mce Postępowanie: Odstawienie leczenia p-zakrzepowego AWK u ch. wysokiego ryzyka ryzykowne wówczas terapia pomostowa Dla chorych leczonych DAnonVKA odpowiedni czas od ostatniej dawki - efekt terapeutyczny 2-4 godzpo podaniu leku p.o. PP_42

43 PP_43

44 PP_44 Zatorowość płucna zakrzepica żylna

45 DAnonVKA w ostrej fazie u chorych niewysokiego ryzyka Rekomendacja Klasa Poziom Jako alternatywa do połączenia leczenia parenteralnego z AWK zalecane jest leczenie riwaroksabanem2x15mg przez 3 tyg., a następnie 1x20mg/d Jako alternatywa do połączenia leczenia parenteralnego z AWK zalecane jest leczenie apiksabanem 10mg 2xd przez 7 dni a następnie 5mg 2xd Jako alternatywa dla AWK zalecane jest zastosowanie dabigatranu po ostrej fazie (5dni) leczenia parenteralnego 2x150mg lub 2x110mg u chorych >80rż lub przyjmujących werapamil DAnonVKA nie są zalecane u chorych ze znaczną dysfunkcją nerek III A I I I B B B PP_45 Uwaga rozpoczęcie leczenia doustnymi antykoagulantami wskazane jedynie u chorych w pełni stabilnych hemodynamicznie, bez ryzyka dekompensacji hemodynamicznej.

46 Leczenie przewlekłe Rekomendacja Klasa Poziom u chorych z przemijającymi czynnikami ryzyka zalecana jest 3 miesięczna antykoagulacja U chorych idiopatyczna OZP zalecana jest antykoagulacja przez co najmniej 3 mce Wydłużona antykoagulacja powinna być rozważona u chorych po pierwszym epizodzie idiopatycznej OZP i niskim ryzyku krwawień Bezterminowa antykoagulacja jest zalecana u chorych z drugim epizodem idiopatycznej OZP Riwaroksaban 20mg/d, dabigatran 2x150mg lub 2x110mg u chorych >80rż lub przyjmujących werapamil, lub apiksaban 2x2,5mg powinny być rozważone jako alternatywa dla AWK z wyjątkiem chorych ze znaczną dysfunkcją nerek U chorych otrzymujących antykoagulację zalecana jest okresowa ocena bilansu korzyści ryzyko U chorych odmawiających przyjmowania antykoagulacji lub jej nietolerujących w wydłużonej terapii można rozważyć stosowanie kwasu acetylosalicylowego I I IIA I IIA I IIB B A B B B C B PP_46

47 Operacje dużego, małego ryzyka, a także nie wymagające przerywania leczenia przeciwzakrzepowego Duże ryzyko Małe ryzyko Bez przerywania Ablacja (izolacja żył, VT) Endoskopia z biopsją Stomatologia: implanty, usunięcie 1-3 zębów Punkcja, znieczulenie zewnątrzoponowe Torakochirurgia Biopsja prostaty, pęcherza moczowego Bad. elektrofizjologiczne, ablacja RF SVT (w tym transseptalna) Zabiegi okulistyczne, np. zaćma Endoskopia bez interwencji Operacje jamy brzusznej Angiografia Zabiegi na skórze Duże operacje ortopedyczne Biopsja wątroby, nerek Przezcewkowe operacje prostaty Wszczepienie układu stymulującego, ICD (chyba, że trudne warunki, np. w wadach wrodzonych) Usunięcie ropnia PP_47 Europace 2013; 15:

48 Zanim przyjdzie do kardiologa. chory leczony przeciwpłytkowo lub przeciwkrzepliwie Piotr Pruszczyk Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej Szpital Dzieciątka Jezus Warszawski Uniwersytet Medyczny Łódź, 30 maja 2015 PP_48

49 PP_49

50 76 letni mężczyzna Utrwalone migotanie przedsionków Nadciśnienie tętnicze dobrze kontrolowane Niewydolność serca po przebytym przed laty zawale Cukrzyca t 2 leczona śr doustnymi Klinicznie: bez dolegliwości wieńcowych, bez cech niewydolności serca sprawny, zdrowy, w średnim wieku Leczenie: bisoprolol 5mg/d, ramipril2,5mg/d atorwastatyna40mg/d, hydrochlorotiazyd 25mg/d, warfaryna INR 2,6, metformina3x Czy dobrze leczony? 2. Czy powinien dodatkowo otrzymywać ASA? 3. Może sama aspiryna wystarczy? PP_50

51 Skala CHA 2 DS 2 Vasc ocena ryzyka udaru u chorego z MP Czynnik ryzyka Punktacja Niewydolność serca/ dysfunkcja LK 1 Nadciśnienie tętnicze 1 Wiek 75 lat 2 Cukrzyca 1 Udar/TIA, zator obwodowy 2 Wiek Pleć żeńska 1 Maksymalny wynik PP_51 51

52 PP_52 Chory ze stabilna miażdżycą min rok od OZW wymagający leczenia p-krzepliwego nie powinien otrzymywać jednoczasowo leków p- płytkowych i aspiryny

53 Zbliża się zabieg.. zaplanowano biopsję prostaty Odstawić czy nie odstawić??? Bridge or not to bridge??? PP_53

54 Wzrost ryzyka zakrzepicy w stencie PCI w OZW przebyta zakrzepica w stencie, LVEF <35%, Niewydolność nerek lub cukrzyca, odstawienie DAPT PP_54

55 Chory przed pilną operacją leczony p- płytkowo po implantacji stentów wieńcowych niezależnie od ostrości ch. wieńcowej DAPT (BMS) min 1 mc DAPT (DES nowej generacji) min 3 mce Zabiegi chirurgiczne w ośrodkach z 24/7 hemodynamiką Odstawienie jednego leku p-płytkowego na 5/7 dni przed zabiegiem. Powrót gdy jak tylko hemostaza pozwala. Uwaga cały czas należy kontynuować ASA PP_55

56 UWAGA U chorych po niedawnym OZW czy po implantacji stentów tt wieńcowych nie można zastąpić leczenia p-płytkowego leczeniem heparynami Heparyny do prewencji zakrzepicy żylnej a nie w stencie PP_56