Od prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz. I

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Od prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz. I"

Transkrypt

1 Od prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz. I Nowoczesne leczenie pacjenta z migotaniem przedsionków to złożony proces. Wymaga on stratyfikacji ryzyka, podjęcia decyzji o rozpoczęciu prewencji farmakologicznej, wyborze strategii kontroli rytmu lub częstości pracy serca i rozważenia wskazań do leczenia zabiegowego. Poniższy artykuł przedstawia kluczowe elementy kompleksowej opieki nad chorym z migotaniem przedsionków w kontekście ostatnich wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Autorzy: Maciej Bartoszek, Łukasz Kołtowski I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Czym jest migotanie przedsionków? Migotaniem przedsionków (ang. atrial fibrillation, AF) nazywamy nieskoordynowane, chaotyczne skurcze przedsionków. AF stanowi najczęstsze zaburzenie rytmu serca u pacjentów po 65 roku życia. W Polsce częstość AF oceniana jest na 1,5-2% populacji ogólnej. Powstanie AF jest związane z mechanizmem mnogich fal nawrotnych (tzw. mikroreentry). Krążące fale powodują stałe pobudzenie części mięśniówki przedsionków (część mięśnia przedsionków pozostaje w stanie skurczu niezależnie od fazy cyklu serca). Oprócz fal nawrotnych, mogą istnieć zewnętrzne (ektopowe) źródła pobudzenia z: żyły płucnej, żyły głównej dolnej, więzadła Marshalla, tylnej ściany lewego przedsionka, grzebienia granicznego, zatoki wieńcowej. Dlaczego ta arytmia jest taka groźna? Migotanie przedsionków może doprowadzić do powikłań zakrzepowo-zatorowych, w tym: udaru mózgu (5-krotny wzrost ryzyka), zastoinowej niewydolności serca (3-krotny wzrost ryzyka), a w stosunku do populacji ogólnej prowadzi do 2-krotnego wzrostu śmiertelności. Badania przesiewowe w migotaniu przedsionków W celu zapobiegania udarom mózgu priorytetem jest wczesne rozpoznanie AF.[i] Na podstawie wyników badań u chorych z implantowanymi urządzeniami[ii] i danych z elektrokardiogramów (EKG) holterowskich[iii] stwierdzono, że nawet krótkie epizody ("nieme") AF zwiększają ryzyko udaru. W związku z tym zaleca się przeprowadzać badania przesiewowe w kierunku AF: palpacyjną ocenę pulsu i rejestrację EKG w celu potwierdzenia arytmii. [iv] [v] Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/10

2 Profilaktyka udaru mózgu, ocena ryzyka udaru (skala CHA 2 DS 2 -VASC) Skala CHA 2 DS 2 -VASC jest najnowszą i zalecaną obecnie skalą ryzyka dla chorych z AF. W porównaniu ze starą skalą CHADS 2 jest skuteczniejsza w identyfikacji chorych z AF niskiego ryzyka i chorych, u których prawdopodobieństwo wystąpienia udaru lub incydentu zakrzepowo-zatorowego jest wysokie. Z punktu widzenia lekarza praktyka najważniejsza jest identyfikacja pacjentów,,naprawdę" niskiego ryzyka, którzy nie wymagają żadnej terapii przeciwzakrzepowej: pacjent w wieku poniżej 65 roku z izolowanym AF. Ma to na celu chronić tych pacjentów przed niepotrzebnym przepisywaniem leków, których szkody wynikające z działań niepożądanych nie przewyższają korzyści związanych z redukcją ryzyka zakrzepowo-zatorowego. Warto podkreślić, że większość ekspertów jest zgodna, że skala CHADS 2 nie obejmuje wielu powszechnych czynników ryzyka udaru,[vi] [vii] w tym choroby naczyń będącej niezależnym czynnikiem ryzyka udaru w AF.[iii] [iv] [viii] [ix] [x] Ponadto skala CHADS 2 nie uwzględnia faktu, że ryzyko udaru jest podwyższone również powyżej 65. roku życia i jest jeszcze wyższe powyżej 75. roku życia.[xi] U wielu pacjentów zaklasyfikowanych jako chorzy,,małego ryzyka" przy użyciu skali CHADS 2 (wynik = 0) częstość udarów wynosi 1,5% przez rok[xii] - np. pacjent w roku życia - stąd wynik 0 w skali CHADS 2 nie identyfikuje chorych,,naprawdę niskiego ryzyka".[xiii] Wytyczne ESC z 2010 roku dotyczące postępowania w AF [1] rekomendują ocenę opartą na skali CHA 2 DS 2 -VASC. Przypomnijmy na jej akronim składają się następujące czynniki ryzyka: C- zastoinowa niewydolność serca/niewydolność lewej komory, H- nadciśnienie tętnicze, A- wiek >= 75 lat (2 punkty), D- cukrzyca, S- udar (2 punkty), V- choroby naczyń, A- wiek lat i Sc- płeć żeńska. Leczenia przeciwzakrzepowego nie zaleca się u chorych z AF (niezależnie od płci) w wieku poniżej 65 lat i z tzw.,,izolowanym AF" (czyli naprawdę niskiego ryzyka), ponieważ u tych pacjentów bezwzględna częstość udaru jest bardzo niska. Litera,,C" w skrócie CHA 2 DS 2 -VASC odnosi się do skurczowej dysfunkcji mięśnia sercowego umiarkowanego i dużego stopnia lub pacjentów z ostatnio rozpoznaną zdekompensowaną niewydolnością serca wymagającą hospitalizacji. Płeć żeńska niezależnie podwyższa całkowite ryzyko udaru. Kobiety, u których płeć jest jedynym czynnikiem ryzyka (CHA 2 DS 2 -VASC = 1), nie wymagają antykoagulacji. Choroby tarczycy (lub nadczynność tarczycy) nie zostały uznane za niezależny czynnik ryzyka udaru w analizie wieloczynnikowej. Wartość skali CHA 2 DS 2 -VASC potwierdzono w licznych badaniach kohortowych. W porównaniu do skali CHADS 2 lepiej identyfikuje pacjentów z AF,,naprawdę niskiego ryzyka" oraz wyodrębnia chorych, u których dojdzie do udaru lub zakrzepicy. Wśród pacjentów z wynikiem 0 w skali CHADS2 częstość zdarzeń niepożądanych w skali roku waha się w zakresie: od 0,84% Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/10

3 (CHA 2 DS 2 -VASC= 0), 1,75% (CHA 2 DS 2 -VASC= 1), 2,69% (CHA 2 DS 2 -VASC= 2) do 3,2% (CHA 2 DS 2 -VASC= 3). Ponadto, skala CHA 2 DS 2 -VASC szczegółowo analizuje ryzyko udaru u pacjentów,,niskiego ryzyka" po ablacji. Pacjenci z AF i ciężką niewydolnością nerek stanowią grupę wysokiego ryzyka udaru, zgonu, zdarzeń wieńcowych i poważnych powikłań krwotocznych. Tej grupy chorych nie zbadano w wystarczający sposób i często wyłączano ją z badań klinicznych. Istnieje prawdopodobieństwo, że funkcja nerek nie pozostanie stabilna w przypadku terapii lekowej, zwłaszcza u chorych w podeszłym wieku z licznymi chorobami współistniejącymi. Zapobieganie udarom poprzez terapię antagonistami witaminy K jest skuteczne, jeśli indywidualny średni czas z INR w zakresie terapeutycznym (TTR) jest wysoki i wynosi np. ponad 70%. Stąd przy zastosowaniu antagonistów witaminy K należy skupić się na kontroli wskaźnika INR i osiągnięciu wysokiego odsetka TTR. Ocena ryzyka powikłań krwotocznych (skala HAS- BLED) Profilaktyka choroby zakrzepowo-zatorowej powinna być wdrożona na podstawie zbalansowania ryzyka udaru wobec ryzyka powikłań krwotocznych, głównie krwawienia śródczaszkowego (ICH). Dostępne skale oceny ryzyka powikłań krwotocznych, które zweryfikowano na podstawie badań u chorych z AF to: HEMORR 2 HAGES, HAS-BLED oraz ATRIA. Wytyczne ESC z 2010 roku, EHRA oraz wytyczne Kanadyjskiego Towarzystwa Sercowo-Naczyniowego preferują i zalecają stosowanie prostej skali HAS-BLED, która ma wyższą wartość predykcyjną niż ATRIA. Na czynniki ryzyka rozważane w skali HAS- BLED można aktywnie wpłynąć w celu ich zminimalizowania. Skala HAS-BLED została zweryfikowana w kilku niezależnych badaniach kohortowych i dobrze koreluje z Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/10

4 ryzykiem krwawień śródczaszkowych (ICH). U wszystkich pacjentów z AF zalecana jest ocena ryzyka powikłań krwotocznych za pomocą skali HAS-BLED. Powodem do stosowania skali HAS-BLED jest umożliwienie klinicystom oceny ryzyka powikłań krwotocznych w trakcie leczenia przeciwkrzepliwego. U chorych z wynikiem >= 3 - wysokie ryzyka krwawienia - szczególnie ważne jest podjęcie próby wyeliminowania potencjalnie odwracalnych czynników, takich jak: niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, jednoczesne stosowanie kwasu acetylosalicylowego i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NSAID), niestabilne INR itp. Ostatnio zweryfikowano praktyczną wartość skali CHA 2 DS 2 -VASC i HAS-BLED przy podejmowaniu decyzji o profilaktyce zakrzepowo-zatorowej w AF niezwiązanym z wadą zastawkową. U pacjentów z wysoką punktacją w skali HAS-BLED korzyść kliniczna z zastosowania warfaryny i obniżenie ryzyka udaru istotnie przewyższała nieznaczny wzrost ryzyka dużych krwawień. Podobne wyniki uzyskano przez Friberga i wsp. Wyjątkiem, w którym ryzyko powikłań krwotocznych przewyższało korzyści terapii przeciwzakrzepowej, były osoby z bardzo niskim ryzykiem udaru niedokrwiennego (w skali CHA2DS2-VASC= 0) oraz umiarkowanym lub wysokim ryzykiem powikłań krwotocznych. Leczenie przeciwzakrzepowe Nowe doustne leki przeciwzakrzepowe Do grupy nowych doustnych leków przeciwzakrzepowych zalicza się: doustne bezpośrednie inhibitory trombiny (np. dabigatran) oraz doustne bezpośrednie inhibitory czynnika Xa (np. riwaroksaban, apiksaban i niedawno zarejestrowany edoskaban). Leki te blokują aktywność pojedynczego etapu krzepnięcia. Eteksylat dabigatranu (bezpośredni inhibitor trombiny) Badanie RE-LY porównywało eteksylat dabigatranu (dwie dawki 110 mg i 150 mg) z warfaryną (w dawce utrzymującej INR w przedziale 2,0-3,0). Punktem końcowym, oceniającym skuteczność Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/10

5 leczenia, była częstość udarów i zatorów obwodowych. Dawka 150 mg dabigatranu okazała się skuteczniejsza od warfaryny przy braku istotnych różnic w częstości dużych krwawień. Dawka 110 mg okazała podobną skuteczność jak warfaryna, ale z 20% niższym ryzykiem dużych krwawień. Częstość udarów krwotocznych i ICH była mniejsza przy zastosowaniu obu dawek dabigatranu, przy wyższym odsetku krwawień z przewodu pokarmowego przy dawce 150 mg. Przy dawce 150 mg zmniejszyła się istotnie częstość udarów niedokrwiennych, śmiertelność całkowita oraz śmiertelność naczyniowa. Uprzednie stosowanie antagonistów witaminy K nie wpływało na korzyści lub bezpieczeństwo podawania dabigatranu. Odnotowano nieistotny wzrost (o 28%) częstości zawałów serca (MI) po zastosowaniu dabigatranu. Metaanaliza 7 badań z zastosowaniem dabigatranu (AF, zakrzepica żylna itp.) wykazała istotny 33% wzrost częstości MI, ale 11% zmniejszenie śmiertelności ogólnej przy porównaniu dabigatranu z warfaryną. Doniesienia te mogą wskazywać na wyższy efekt protekcyjny warfaryny w zapobieganiu zawałom. Dabigatran został zatwierdzony zarówno przez agencję Food and Drug Administration (FDA), jak i European Medicines Agency (EMA) do prewencji udarów i zatorów obwodowych. Riwaroksaban (bezpośredni inhibitor czynnika Xa) W badaniu ROCKET-AF porównano riwaroksaban w dawce 20 mg do warfaryny. Riwaroksaban nie był gorszy od warfaryny w odniesieniu do częstości epizodów zakrzepowych. Nie wystąpiło obniżenie częstości zgonów lub udarów niedokrwiennych, ale stwierdzono istotne zmniejszenie udarów krwotocznych i krwawień śródczaszkowych. Podczas stosowania riwaroksabanu odnotowano istotną redukcję krwawień zakończonych zgonem, przy jednoczesnym wzroście krwawień z przewodu pokarmowego oraz krwawień wymagających transfuzji. Riwaroksaban został zatwierdzony do prewencji udarów w AF niezwiązanym z wadą zastawkową zarówno przez FDA, jak i EMA. Apiksaban (bezpośredni inhibitor czynnika Xa) W badaniu AVERROES porównano terapię apiksabanem w dawce 5 mg lub 2,5 mg do terapii kwasem acetylosalicylowym (pacjenci, którzy nie mogli przyjmować warfaryny). Badanie zostało przerwane przedwcześnie po 1-letniej obserwacji, ze względu na istotną 55% redukcję częstości występowania udarów lub zatorów obwodowych podczas stosowania apiksabanu, przy braku różnic w częstości dużych krwawień lub ICH. W badaniu ARISTOTLE porównano terapię apiksabanem do terapii warafaryną. Odnotowano istotne 21% zmniejszenie częstości wystąpienia udaru lub zatoru obwodowego podczas stosowania apiksabanu. Ponadto w tej grupie stwierdzono 31% redukcję dużych krwawień oraz istotne 11% zmniejszenie śmiertelności ogólnej. Częstość udarów krwotocznych oraz ICH (ale nie udarów niedokrwiennych) była istotnie niższa w grupie leczonej apiksabanem. Częstość krwawień z przewodu pokarmowego była porównywalna w obu grupach. W momencie publikacji wytycznych apiskaban nie miał rejestracji agencji FDA i EMA (otrzymał je w 2012 roku; lek nie jest refundowany w Polsce - red.). Włączono go jednak do wytycznych, ponieważ wyniki badań klinicznych przemawiały na korzyść kliniczną z jego stosowania. Edoksaban (bezpośredni inhibitor czynnika Xa) Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/10

6 Edoksaban jest najnowszym zarejestrowanym lekiem spośród nowych doustnych antykoagulantów (na razie tylko przez FDA). Jednocześnie jest najlepiej przebadaną molekułą wśród populacji pacjentów z niezastawkowym AF. Łącznie w badaniu ENGAGE-AF TIMI 48 udział wzięło chorych. Endoksaban podawany był w dawce 30 mg lub 60 mg i porównywany z warfaryną dawkowaną wg INR (randomizacja 1:1:1). Obie dawki okazały się równie skuteczne jak warfaryna w prewencji powikłań zakrzepowo-zatorowych przy istotnie niższym ryzyku powikłań krwotocznych (3,43% warfaryna vs. 2.75% edoksaban 60 mg (HR: 0,80; 95% CI: 0,71-0,91; p<0.001) i 1.61% edksaban 30 mg (HR: 0,47; 95% CI: 0,41-0,55; p<0,001). Nie wątpliwie jest to ciekawa molekuła szczególnie dla chorych o wysokim ryzyku krwawienia. Praktyczne uwagi przy stosowaniu nowych leków przeciwzakrzepowych (NOAC - New Oral AntiCoagulants) 1) Wszystkie dotychczas przebadane NOAC nie okazały się gorsze od antagonistów witaminy K, a są bezpieczniejsze i zmniejszają częstość krwawień śródczaszkowych. Zaleca się stosowanie NOAC jako metodę korzystniejszą w porównaniu z leczeniem antagonistami witaminy K. 2) Częstość dużych powikłań krwotocznych wydaje się mniejsza przy zastosowaniu dabigatranu (w dawce D110). apiksabanu oraz edoskabanu. 3) Żaden z leków NOAC nie posiada dedykowanego antidotum. Zabezpieczenie powikłań krwotocznych opiera się głównie na leczeniu zachowawczym, jednak leki te mają stosunkowo krótki okres półtrwania (5-17 godzin). W niewielkich badaniu wskazywano na normalizację testów krzepnięcia po zastosowaniu koncentratu nieaktywowanego kompleksu protrombiny (Cofact(R) Sanquin) w grupie zdrowych młodych ochotników przyjmujących riwaroksaban, ale efektu tego nie obserwowano w przypadku dabigatranu. 4) Przy zmianie terapii z NOAC na antagonistów witaminy K (np. dabigatranu na warfarynę) konieczne jest łączne stosowanie obu leków przez 2-3 dni, ponieważ przy zastosowaniu antagonistów witaminy K terapeutyczny poziom antykoagulacyjny zostanie osiągnięty dopiero po kilku dniach. 5) Bardzo ważne jest skrupulatne przestrzeganie przez pacjenta zasad dawkowania leków. NOAC mają krótki okres półtrwania i ominięcie więcej niż jednaj dawki powoduje brak zabezpieczenia przeciwzakrzepowego. 6) Podczas stosowaniu NOAC niezbędna jest 1 raz w roku ocena funkcji nerek (pomiar CrCl), zwłaszcza u chorych przyjmujących dabigatran. U chorych z umiarkowaną niewydolnością nerek ocena ta powinna odbywać się 2-3 razy w roku. 7) Leki z grupy NOAC charakteryzują się szybkim początkiem działania przeciwzakrzepowego. 8) Podczas podawania NOAC nie ma potrzeby dostosowywania dawki leku do specyficznego testu krzepnięcia (jak np. warfaryna - INR). 9) Elektywna kardiowersja może być wykonana podczas przyjmowania dabigatranu (brak danych o riwaroksabanie i apiksabanie). Niezbędny jest 3-tygodniowy okres terapeutycznej antykoagulacji przed kardiowersją, a po zabiegu kontynuacja leczenia przeciwzakrzepowego przez minimum Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/10

7 tygodnie. (nie ma możliwości sprawdzenia skuteczności leczenia przeciwzakrzepowego) 10) Jednoczesne stosowanie leków przeciwpłytkowych i NOAC istotnie zwiększa ryzyko powikłań krwotocznych. 11) U chorych z AF oraz ostrym zespołem wieńcowym (OZW) lub poddawanych przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI) czy stentowaniu należy kierować się zaleceniami z wytycznych ESC z 2010 roku: okres potrójnej terapii (doustny antykoagulant (OAC) z kwasem acetylosalicylowym i klopidogrelem), następnie łączne stosowanie OAC i pojedynczego leku przeciwpłytkowego, a po roku kontynuacja terapii OAC. 12) U chorych przyjmujących NOAC może wystąpić udar niedokrwienny. Jeśli poziom aptt/pt jest wydłużony, a pacjent przyjmuje dabigatran/riwaroksaban zakładamy, że jest skutecznie leczony przeciwzakrzepowo i nie powinno się go poddawać terapii trombolitycznej. 13) Jeśli ostry udar niedokrwienny wystąpi u chorego przyjmującego riwaroksaban lub apiksaban (oba leki w badaniach nie zmniejszały ryzyka udaru niedokrwiennego) klinicysta może rozważyć zmianę na dabigatran w dawce 150 mg - lek w takiej dawce powodował istotne zmniejszenie ryzyka udarów niedokrwiennych, jak i krwotocznych. 14) Brak danych wskazujących na przewagę jednego z NOAC, dlatego przy wyborze terapii należy brać pod uwagę dane kliniczne pacjenta, przestrzeganie przez chorego zaleceń lekarskich (compliance), tolerancję i koszt leku Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 7/10

8 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 8/10

9 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 9/10

10 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 10/10

Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej.

Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. Adam Sokal Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Kardio-Med Silesia Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. AF i udar U ok. 1 z 3 chorych

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia

Bardziej szczegółowo

Postępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi

Postępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi Postępowanie z chorym przed i po implantacji leczonym doustnymi lekami p-zakrzepowymi Dr hab.n.med.barbara Małecka Krakowski Szpital Specjalistyczny im.jana Pawła II 1 1. Leczenie przeciwzakrzepowe wiąże

Bardziej szczegółowo

LECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE. Dr n. med. Karolina Supeł

LECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE. Dr n. med. Karolina Supeł LECZENIE PRZECIWPŁYTKOWE I PRZECIWKRZEPLIWE Dr n. med. Karolina Supeł Skale oceny ryzyka stosowane do określenia optymalnego czasu prowadzenia podwójnej terapii przeciwpłytkowej PRECISE-DAPT DAPT OCENIANE

Bardziej szczegółowo

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków

Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Udary mózgu w przebiegu migotania przedsionków Dr hab. med. Adam Kobayashi INSTYTUT PSYCHIATRII I NEUROLOGII, WARSZAWA Pacjenci z AF cechują się w pięciokrotnie większym ryzykiem udaru niedokrwiennego

Bardziej szczegółowo

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie

Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Przywrócenie rytmu zatokowego i jego utrzymanie Jak wspomniano we wcześniejszych artykułach cyklu, strategia postępowania w migotaniu przedsionków (AF) polega albo na kontroli częstości rytmu komór i zapobieganiu

Bardziej szczegółowo

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:

Bardziej szczegółowo

Od prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz.

Od prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz. Od prewencji do ablacji: nowoczesne leczenie migotania przedsionków - zmiany w stosunku do wcześniejszych wytycznych wg ESC, cz. II Nowoczesne leczenie pacjenta z migotaniem przedsionków to złożony proces.

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków i leczenie przeciwzakrzepowe. Małgorzata Kuzin Instytut Kardiologii Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej

Migotanie przedsionków i leczenie przeciwzakrzepowe. Małgorzata Kuzin Instytut Kardiologii Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Migotanie przedsionków i leczenie przeciwzakrzepowe Małgorzata Kuzin Instytut Kardiologii Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej (ang. atrial fibrillation, AF) Migotanie przedsionków - definicja

Bardziej szczegółowo

Wpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia

Wpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia Wpływ badań klinicznych na jakość świadczeń w oddziale kardiologicznymdoświadczenia własne Marek Bronisz, Eligiusz Patalas PSZOZ Szpital Powiatowy im. L. Błażka w Inowrocławiu Definicja Jakość opieki zdrowotnej,

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka udaru mózgu i innych powikłań zatorowych

Profilaktyka udaru mózgu i innych powikłań zatorowych Profilaktyka udaru mózgu i innych powikłań zatorowych Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo

Bardziej szczegółowo

PROGRAM. Hotel Golden Tulip Warsaw Centre ul. Towarowa 2

PROGRAM. Hotel Golden Tulip Warsaw Centre ul. Towarowa 2 PROGRAM Hotel Golden Tulip Warsaw Centre ul. Towarowa 2 09.00-10.30 NOWE/INNE NIŻ ANTAGONIŚCI WITAMINY K DOUSTNE LEKI PRZECIKRZEPLIWE (NOAC) konkurs który najlepszy? Pięciu bohaterów i głosowanie publiczności

Bardziej szczegółowo

Definicja MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW. Epidemiologia. Etiologia 2015-04-23

Definicja MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW. Epidemiologia. Etiologia 2015-04-23 Definicja MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW tachyarytmia nadkomorowa, którą cechuje szybka (350-600/min), nieskoordynowana aktywacja przedsionków, z niemiarową czynnością komór II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA

Bardziej szczegółowo

MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW

MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 2014 Definicja tachyarytmia nadkomorowa, którą cechuje szybka (350-600/min), nieskoordynowana aktywacja przedsionków,

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

Pradaxa jest lekiem zawierającym substancję czynną eteksylan dabigatranu. Lek jest dostępny w postaci kapsułek (75, 110 i 150 mg).

Pradaxa jest lekiem zawierającym substancję czynną eteksylan dabigatranu. Lek jest dostępny w postaci kapsułek (75, 110 i 150 mg). EMA/47517/2015 EMEA/H/C/000829 Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa eteksylan dabigatranu Niniejszy dokument jest streszczeniem Europejskiego Publicznego Sprawozdania Oceniającego (EPAR) dotyczącego

Bardziej szczegółowo

Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej

Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej Trudni chorzy na sali operacyjnej Chory ze stentem wieńcowym do operacji niekardiochirurgicznej Anna Dylczyk-Sommer Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Gdański Uniwersytet Medyczny Deklaruję brak

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia. Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:

Bardziej szczegółowo

Postępowanie w migotaniu przedsionków z uwzględnieniem profilaktyki udaru mózgu

Postępowanie w migotaniu przedsionków z uwzględnieniem profilaktyki udaru mózgu Postępowanie w migotaniu przedsionków z uwzględnieniem profilaktyki udaru mózgu Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia

Bardziej szczegółowo

Różne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski

Różne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski Różne stenty dla różnych chorych w różnych sytuacjach klinicznych, co każdy lekarz wiedzieć powinien. Dominik Wretowski Dr Andreas Gruentzig (1939-1985) 23 lata po PCI Restenoza po 6 tygodniach Bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach

Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Andrzej Budaj Przewodniczący komisji Wytycznych i Szkolenia PTK Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP,

Bardziej szczegółowo

Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe?

Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? co można jeszcze poprawić? Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Porównanie liczby ppci/mln mieszkańców w 37 krajach (dane za 2007 i

Bardziej szczegółowo

Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne

Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne Zdrowotne i społeczne problemy wieku starszego - sprzężenia zwrotne Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej Szpital

Bardziej szczegółowo

Postępowanie w migotaniu przedsionków

Postępowanie w migotaniu przedsionków Postępowanie w migotaniu przedsionków Najnowsze wytyczne American College of Cardiology, American Heart Association i European Society of Cardiology Na podstawie: ACC/AHA/ESC 2006 Guidelines for the Management

Bardziej szczegółowo

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Uwaga! Pojawiły się nowe doustne antykoagulanty

Uwaga! Pojawiły się nowe doustne antykoagulanty Uwaga! Pojawiły się nowe doustne antykoagulanty Beata Średniawa Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, SUM Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Grupa nowych doustnych antykoagulantów

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 98/2013 z dnia 5 sierpnia 2013 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Eliquis

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2

LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Bardziej szczegółowo

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny ny, interdyscyplinarny problem współczesnej medycyny Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) (Deep

Bardziej szczegółowo

Nowe wytyczne ACCP. Jak długo stosować leczenie przeciwzakrzepowe po ostrym epizodzie zatorowości płucnej? Bożena Sobkowicz

Nowe wytyczne ACCP. Jak długo stosować leczenie przeciwzakrzepowe po ostrym epizodzie zatorowości płucnej? Bożena Sobkowicz Nowe wytyczne ACCP Jak długo stosować leczenie przeciwzakrzepowe po ostrym epizodzie zatorowości płucnej? Bożena Sobkowicz Klinika Kardiologii Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Konflikt interesów Brak

Bardziej szczegółowo

Informator dla zlecających leczenie. LIXIANA (edoksaban) Produkt na licencji Daiichi Sankyo Europe GmbH

Informator dla zlecających leczenie. LIXIANA (edoksaban) Produkt na licencji Daiichi Sankyo Europe GmbH Informator dla zlecających leczenie LIXIANA (edoksaban) Produkt na licencji Daiichi Sankyo Europe GmbH PRZEGLĄD NINIEJSZY INFORMATOR JEST SKIEROWANY DO LEKARZY ZLECAJĄCYCH LECZENIE PRODUKTEM LECZNICZYM

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Lomper. Wydział Nauk o Zdrowiu Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego. Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego. Tytuł rozprawy doktorskiej:

Katarzyna Lomper. Wydział Nauk o Zdrowiu Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego. Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego. Tytuł rozprawy doktorskiej: Katarzyna Lomper Wydział Nauk o Zdrowiu Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego Tytuł rozprawy doktorskiej: Wpływ zespołu kruchości i zaburzeń funkcji poznawczych na przestrzeganie

Bardziej szczegółowo

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

Nowe leki w terapii niewydolności serca. Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej

Bardziej szczegółowo

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ XXVI ZAKOPIAŃSKIE DNI KARDIOLOGICZNE

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ XXVI ZAKOPIAŃSKIE DNI KARDIOLOGICZNE SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ XXVI ZAKOPIAŃSKIE DNI KARDIOLOGICZNE 11-14 kwietnia 2019 Kierownik Naukowy: www.zdk2019.pl www.szkolakardiologiczna.pl Czwartek 11.04.2019 18:00 18:15 Powitanie

Bardziej szczegółowo

VI KONFERENCJA POSTĘPY TERAPII PRZECIWKRZEPLIWEJ I PRZECIWPŁYTKOWEJ

VI KONFERENCJA POSTĘPY TERAPII PRZECIWKRZEPLIWEJ I PRZECIWPŁYTKOWEJ VI KONFERENCJA POSTĘPY TERAPII PRZECIWKRZEPLIWEJ I PRZECIWPŁYTKOWEJ PIĄTEK, 24 LISTOPADA 2017 ROKU 09.00 10.05 Sesja 1. Migotanie przedsionków w codziennej praktyce... Przewodniczący: prof. dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe

Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe Układ krzepnięcia a znieczulenia przewodowe We wszystkich obecnie dyscyplinach zabiegowych obowiązuje standard profilaktyki przeciwzakrzepowej z zastosowaniem heparyn (zwłaszcza drobnocząsteczkowych).

Bardziej szczegółowo

Stany nadkrzepliwości (trombofilie)

Stany nadkrzepliwości (trombofilie) Stany nadkrzepliwości (trombofilie) DEFINICJA I ETIOPATOGENEZA Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do zakrzepicy żylnej lub (rzadko) tętniczej, związana z nieprawidłowościami hematologicznymi.

Bardziej szczegółowo

Analiza problemu decyzyjnego

Analiza problemu decyzyjnego Dabigatran (Pradaxa ) w prewencji udarów i zatorowości systemowej u dorosłych pacjentów z niezastawkowym migotaniem przedsionków, u których ryzyko udaru mózgu wynosi 3 lub więcej punktów w skali CHADS2

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM

RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM Piątek 29.11.2013 Sala A Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmiany programu. 16:00-18:00 Sesja przy współpracy z Sekcją,, Choroby

Bardziej szczegółowo

Maksymilian Mielczarek. Kliniczne Centrum Kardiologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego

Maksymilian Mielczarek. Kliniczne Centrum Kardiologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Miejsce przezskórnego zamknięcia uszka lewego przedsionka w prewencji powikłań zakrzepowo-zatorowych u pacjentów z migotaniem przedsionków dowody z badań klinicznych Maksymilian Mielczarek Kliniczne Centrum

Bardziej szczegółowo

Pytania i dopowiedzi na temat analizy nie-selektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Pytania i dopowiedzi na temat analizy nie-selektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. 18 października 2012 EMA/653433/2012 EMEA/H/A-5(3)/1319 Pytania i dopowiedzi na temat analizy nie-selektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ XXIV ORDYNATORSKIE ZAKOPIAŃSKIE DNI KARDIOLOGICZNE 12-15 października 2017 Kierownik Naukowy: Śródmiejskie Centrum Kliniczne II Oddział Kardiologii 00-685

Bardziej szczegółowo

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ XXIV ORDYNATORSKIE ZAKOPIAŃSKIE DNI KARDIOLOGICZNE 12-15 października 2017 Kierownik Naukowy: Śródmiejskie Centrum Kliniczne II Oddział Kardiologii 00-685

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

Chory po ostrej zatorowości płucnej i co dalej (wytyczne ESC 2014)

Chory po ostrej zatorowości płucnej i co dalej (wytyczne ESC 2014) Chory po ostrej zatorowości płucnej i co dalej (wytyczne ESC 2014) Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej PP_1 PP_2

Bardziej szczegółowo

Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca

Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz

Bardziej szczegółowo

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ

SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ SYMPOZJUM PODYPLOMOWEJ SZKOŁY KARDIOLOGICZNEJ XXIV ORDYNATORSKIE ZAKOPIAŃSKIE DNI KARDIOLOGICZNE 12-15 października 2017 Kierownik Naukowy: Śródmiejskie Centrum Kliniczne II Oddział Kardiologii 00-685

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014

Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Warsztaty ABC opisu EKG część Przerwa na kawę Warsztaty ABC opisu EKG część 2

Warsztaty ABC opisu EKG część Przerwa na kawę Warsztaty ABC opisu EKG część 2 8.45 11.45 Warsztaty ABC opisu EKG (dodatkowa opłata zakładka Warsztaty) prof. dr hab. n. med. Rafał Baranowski prof. dr hab. n. med. Dariusz Kozłowski 8.45 10.00 Warsztaty ABC opisu EKG część 1 10.00

Bardziej szczegółowo

Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami

Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami dr hab. n. med. Tomasz Łazowski I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny 2017 Dabigatran

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW INFORMATOR PACJENTA

MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW INFORMATOR PACJENTA MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW INFORMATOR PACJENTA WSTĘP Jeżeli zostało u Ciebie rozpoznane migotanie przedsionków lub trzepotanie przedsionków lub Twój lekarz podejrzewa jedną z tych chorób, niniejszy informator

Bardziej szczegółowo

Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Żylna choroba zakrzepowozatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka przeciwzakrzepowa. Łukasz Krzych

Profilaktyka przeciwzakrzepowa. Łukasz Krzych Profilaktyka przeciwzakrzepowa Łukasz Krzych Czym jest profilaktyka p/zakrzepowa? Zapobieganie DVT / PE Element protokołu ERAS Postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa choremu w obliczu ryzyka,

Bardziej szczegółowo

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą

Bardziej szczegółowo

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia

Bardziej szczegółowo

www.polfawarszawa.pl ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa, tel. (0-22) 691 39 00, fax (0-22) 691 38 27

www.polfawarszawa.pl ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa, tel. (0-22) 691 39 00, fax (0-22) 691 38 27 Polfa Warszawa S.A. dziękuje Pani doc. dr hab. Idalii Cybulskiej wieloletniemu lekarzowi Instytutu Kardiologii w Aninie za pomoc w opracowaniu niniejszego materiału. ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia

Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Ostre zespoły wieńcowe u kobiet od rozpoznania do odległych wyników leczenia Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Instytut Kardiologii, Warszawa o Abott Potencjalny konflikt interesów

Bardziej szczegółowo

CIBA-GEIGY Sintrom 4

CIBA-GEIGY Sintrom 4 CIBA-GEIGY Sintrom 4 Sintrom 4 Substancja czynna: 3-[a-(4-nitrofenylo-)-0- -acetyloetylo]-4-hydroksykumaryna /=acenocoumarol/. Tabletki 4 mg. Sintrom działa szybko i jest wydalany w krótkim okresie czasu.

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną

Bardziej szczegółowo

lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej

lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr

Bardziej szczegółowo

Szacuje się, że około 5% dorosłych osób poddawanych zabiegom stomatologicznym przyjmuje przewlekle co najmniej jeden z leków przeciwzakrzepowych, do

Szacuje się, że około 5% dorosłych osób poddawanych zabiegom stomatologicznym przyjmuje przewlekle co najmniej jeden z leków przeciwzakrzepowych, do Szacuje się, że około 5% dorosłych osób poddawanych zabiegom stomatologicznym przyjmuje przewlekle co najmniej jeden z leków przeciwzakrzepowych, do których należą: KS NRL Jolanta Małmyga 18 X 2013 1)

Bardziej szczegółowo

Chronic ambulatory therapeutic use of anticoagulants after the implantation of artificial heart valve

Chronic ambulatory therapeutic use of anticoagulants after the implantation of artificial heart valve Chronic ambulatory therapeutic use of anticoagulants after the implantation of artificial heart valve Przewlekła ambulatoryjna terapia antykoagulantami u chorych po wszczepieniu sztucznej zastawki serca

Bardziej szczegółowo

Aneks IV. Wnioski naukowe

Aneks IV. Wnioski naukowe Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem A. Leczenie sildenafilem pacjentów

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 893 Poz. 133 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Prewencja powikłań zatorowych AD 2017

Prewencja powikłań zatorowych AD 2017 Prewencja powikłań zatorowych AD 2017 Piotr Pruszczyk Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej Szpital Dzieciątka Jezus Warszawski

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków wybrane zagadnienia z aktualnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Migotanie przedsionków wybrane zagadnienia z aktualnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego Klinika Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwerstetu Medycznego w Poznaniu Atrial fibrillation some problems from new European Society of Cardiology Guidelines STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne)

Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne) Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne) Ewa Stefańska-Windyga Instytut Hematologii i Transfuzjologii Warszawa 23.03.2019 r. Początki Kwiecień 2016 pierwsi pacjenci w badaniu Haven

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 738 Poz. 42 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej

Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna

Bardziej szczegółowo

Chory po ostrej zatorowości płucnej - na co uważać

Chory po ostrej zatorowości płucnej - na co uważać VII Spotkania Sercowo-Naczyniowe Standardy, praktyka, najnowsze wytyczne 20 luty 2016r, Warszawa Chory po ostrej zatorowości płucnej - na co uważać Dr hab. n. med. Maciej Kostrubiec Klinika Chorób Wewnętrznych

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie

Agnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie Postępowanie okołooperacyjne u pacjentów ze stentami wieńcowymi Agnieszka Kołacz II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM w Lublinie Implantacja stentu 5% pacjentów poddawanych jest operacji

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków Aleksandra Jarecka Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie Kierownik Kliniki - prof. dr hab. Piotr

Bardziej szczegółowo

Sylabus modułu zajęć na studiach wyższych Biomarkery w chorobach układu krążenia. Wydział Lekarski UJ CM

Sylabus modułu zajęć na studiach wyższych Biomarkery w chorobach układu krążenia. Wydział Lekarski UJ CM Załącznik nr 4 do zarządzenia nr 118 Rektora UJ z 19 grudnia 2016 r. Sylabus modułu zajęć na studiach wyższych Biomarkery w chorobach układu krążenia Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa

Bardziej szczegółowo

MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW INFORMATOR PACJENTA

MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW INFORMATOR PACJENTA WSTĘP Jeżeli zostało u Ciebie rozpoznane migotanie przedsionków lub trzepotanie przedsionków lub Twój lekarz podejrzewa jedną z tych chorób, niniejszy informator ma pomóc w zrozumieniu istoty choroby oraz

Bardziej szczegółowo

Najważniejsze informacje dla przepisujących Xarelto (rywaroksaban) dotyczące bezpiecznego i skutecznego stosowania leku

Najważniejsze informacje dla przepisujących Xarelto (rywaroksaban) dotyczące bezpiecznego i skutecznego stosowania leku Najważniejsze informacje dla przepisujących Xarelto (rywaroksaban) dotyczące bezpiecznego i skutecznego stosowania leku Najważniejsze informacje dla przepisujących Xarelto (rywaroksaban) dotyczące bezpiecznego

Bardziej szczegółowo

Stroke prevention in an elderly community population with atrial fibrillation. What choose, warfarin or aspirin? The BAFTA study results

Stroke prevention in an elderly community population with atrial fibrillation. What choose, warfarin or aspirin? The BAFTA study results Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCE-BASED GERIATRICS Wpłynęło: 01.12.2009 Zaakceptowano: 04.12.2009 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym

Bardziej szczegółowo

Czyli co anestezjolog powinien wiedzieć o nowoczesnych doustnych antykoagulantach. Łukasz Krzych

Czyli co anestezjolog powinien wiedzieć o nowoczesnych doustnych antykoagulantach. Łukasz Krzych Czyli co anestezjolog powinien wiedzieć o nowoczesnych doustnych antykoagulantach Łukasz Krzych Czym dysponujemy? Antagoniści witaminy K (VKA) Acenokumarol Warfaryna Bezpośredni antagoniści czynników krzepnięcia

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 37/2013 z dnia 4 lutego 2013 w sprawie zasadności wydawania zgody na refundację produktu leczniczego Tambocor

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA

ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA Poprawki do CHPL oraz ulotki dla pacjenta są ważne od momentu zatwierdzenia Decyzji Komisji. Po zatwierdzeniu Decyzji Komisji,

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej. Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)

Bardziej szczegółowo

Chory na cukrzycę i leczenie przeciwkrzepliwe błogosławieństwo czy przekleństwo dla diabetologa?

Chory na cukrzycę i leczenie przeciwkrzepliwe błogosławieństwo czy przekleństwo dla diabetologa? Chory na cukrzycę i leczenie przeciwkrzepliwe błogosławieństwo czy przekleństwo dla diabetologa? Piotr Jędrusik Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Farmakoekonomika podstawy. Paweł Petryszyn Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej UM we Wrocławiu

Farmakoekonomika podstawy. Paweł Petryszyn Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej UM we Wrocławiu Farmakoekonomika podstawy Paweł Petryszyn Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej UM we Wrocławiu Dyrektywa przejrzystości z 1988 r. Obowiązek uzasadniania podjętych decyzji dotyczących cen i refundacji

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków - Patofizjologia i skutki kliniczne

Migotanie przedsionków - Patofizjologia i skutki kliniczne Migotanie przedsionków - Patofizjologia i skutki kliniczne Migotanie przedsionków (AF) to tachyarytmia nadkomorowa charakteryzująca się nieskoordynowanym pobudzaniem przedsionków oraz upośledzeniem ich

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo