ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

Transkrypt

1 Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA POZIOM PODSTAWOWY LISTOPAD 013 Instrukcja dla zdającego Czas pracy: 10 minut 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 1 stron (zadania 1. 9.). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.. Rozwiązania zadań i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym. 3. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku. 4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane. 7. Podczas egzaminu możesz korzystać z karty wybranych tablic chemicznych, linijki oraz kalkulatora. Życzymy powodzenia! Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 50 punktów. Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO KOD ZDAJĄCEGO Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadań przez dyrektorów szkół biorących udział w programie Próbna Matura z OPERONEM.

2 Zadanie 1. (1 pkt) Konfiguracja elektronowa pewnego pierwiastka ma następującą postać: 1s s p 6 3s 3p 4 Podaj, ile elektronów walencyjnych ma ten pierwiastek. Zadanie. ( pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując w puste miejsca odpowiednio liczby protonów, elektronów oraz neutronów. Jon Liczba protonów Liczba elektronów Liczba neutronów 3 16S - 4 1Mg + Zadanie 3. (1 pkt) Z podanego zbioru związków wybierz te, w których występują wiązania kowalencyjne spolaryzowane. H O, NaCl, NH 3, HCl, H, N Zadanie 4. ( pkt) Uczeń przeprowadził trzy doświadczenia chemiczne, których opisy przedstawił poniżej. I. Do wodnego roztworu wodorotlenku sodu dodałem kilka kropli fenoloftaleiny. II. Do wodnego roztworu chlorku sodu dodałem kilka kropli oranżu metylowego. III. Do roztworu kwasu chlorowodorowego dodałem kilka kropli błękitu bromotymolowego. Zapisz obserwacje z przeprowadzonych doświadczeń. Doświadczenie I: Doświadczenie II: Doświadczenie III:

3 Zadanie 5. ( pkt) Połącz w pary tlenki metali lub niemetali wraz z ich właściwościami fizykochemicznymi i zastosowaniami. 1. tlenek węgla(iv) a) biała, higroskopijna substancja stała, nierozpuszczalna w wodzie, służy do otrzymywania sztucznych szafirów, używana jest także jako środek suszący, ma właściwości amfoteryczne. tlenek wapnia b) w temperaturze pokojowej jest to bezbarwny, bezwonny gaz, trudno rozpuszczalny w wodzie 3. tlenek azotu(iv) c) otrzymuje się go na skalę przemysłową przez prażenie kamienia wapiennego, ma zastosowanie np. w budownictwie (jako zaprawa murarska) 4. tlenek glinu d) w temperaturze pokojowej brunatny, silnie toksyczny gaz o ostrym zapachu, w reakcji z wodą tlenek ten tworzy równomolową mieszaninę tlenowych kwasów nieorganicznych 5. tlenek manganu(iv) e) w temperaturze pokojowej jest ciałem stałym barwy brunatnoczarnej; wykazuje właściwości amfoteryczne Zadanie 6. ( pkt) Zmieszano 50 cm 3 kwasu siarkowego(vi) o stężeniu molowym równym mol/dm 3 z 4 g wodorotlenku sodu. Oblicz masę otrzymanego w tej reakcji siarczanu(vi) sodu. Obliczenia: Odpowiedź: 3

4 Zadanie 7. ( pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując obliczone ilości poszczególnych związków chemicznych, wyrażone odpowiednio w g, dm 3 (warunki normalne) oraz liczbie cząsteczek. Związek chemiczny CO N Objętość 5,6 dm 3 Masa 0,8 g Liczba cząsteczek Informacja do zadań 8. i 9. Przeprowadzono doświadczenie według poniższego rysunku. Cu Cu Li Li I II III IV H O HCl (aq) H O HCl (aq) Zadanie 8. ( pkt) Podaj przewidywane obserwacje dla probówek I IV. Probówka I: Probówka II: Probówka III: Probówka IV: Zadanie 9. ( pkt) Korzystając z szeregu aktywności metali, sformułuj wnioski wynikające z przeprowadzonego doświadczenia. 4

5 Zadanie 10. ( pkt) Patyna to produkt korozji atmosferycznej miedzi i jej stopów w wilgotnym powietrzu. Powierzchniowa warstwa patyny tworzy powłokę koloru od jasnozielonego do szarozielonego. Jej głównym składnikiem (przy powstawaniu w niezanieczyszczonej atmosferze) jest węglan hydroksomiedzi(ii) [Cu(OH)] CO 3. Przyjmij, że M Cu = 64 g/mol. Oblicz zawartość procentową (w procentach masowych) miedzi w głównym składniku patyny. Wynik podaj z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Obliczenia: Odpowiedź: Zadanie 11. (1 pkt) Zaznacz punkt, w którym wymieniono wyłącznie elektrolity mocne. A. kwas solny, chlorek srebra, wodorotlenek miedzi(ii), kwas siarkowy(vi) B. kwas siarkowy(iv), wodorotlenek sodu, wodorotlenek glinu, kwas ortofosforowy(v) C. kwas solny, wodorotlenek potasu, chlorek sodu, kwas azotowy(v) D. kwas siarkowy(vi), kwas siarkowy(iv), wodorotlenek sodu, chlorek sodu Zadanie 1. ( pkt) Wykres przedstawia zależność masy izotopu promieniotwórczego pewnego pierwiastka w próbce w funkcji czasu. masa izotopu [g] 1, 1,0 0,8 0,6 0,4 0, t [h] Na podstawie schematu uzupełnij zdania. Czas połowicznego rozpadu tego izotopu wynosi Po 3 godzinach masa próbki tego izotopu wyniesie około 5

6 Zadanie 13. (1 pkt) Zaprojektuj doświadczenie pozwalające na określenie charakteru chemicznego tlenku wapnia. W tym celu narysuj schemat doświadczenia. Zadanie 14. ( pkt) Zapisz w formie cząsteczkowej równania reakcji potwierdzające amfoteryczny charakter tlenku glinu. Masz do dyspozycji kwas solny, wodorotlenek sodu i wodę. Reakcja I: Reakcja II: Zadanie 15. ( pkt) Właściwości fizyczne związków chemicznych w dużej mierze zależą od rodzaju wiązań występujących w ich cząsteczkach. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli właściwości fizyczne będące konsekwencją występowania wiązania jonowego i kowalencyjnego w cząsteczkach związków chemicznych. A. dobrze rozpuszczają się w wodzie B. przewodzą prąd w postaci stopionej C. rozpuszczone przewodzą prąd D. mogą charakteryzować się zarówno niskimi, jak i wysokimi temperaturami topnienia E. mają wysokie temperatury topnienia F. są na ogół słabo rozpuszczalne w rozpuszczalnikach polarnych Typ związków związki jonowe związki kowalencyjne Właściwości fizyczne 6

7 Zadanie 16. (1 pkt) Korzystając z szeregu aktywności metali, wybierz spośród podanych metale, które reagują ze stężonym roztworem kwasu solnego. sód, miedź, srebro, lit, złoto, magnez, rtęć, wapń Zadanie 17. ( pkt) Napisz równania reakcji cynku i tlenku potasu z roztworem kwasu bromowodorowego. Informacja do zadań 18. i 19. Chlor w laboratorium otrzymuje się w wyniku reakcji kwasu solnego z manganianem(vii) potasu (KMnO 4 ). Produktami tej reakcji, oprócz chloru, są: woda, chlorek manganu(ii) oraz chlorek potasu. Zadanie 18. ( pkt) Zapisz w sposób cząsteczkowy równanie reakcji otrzymywania chloru z manganianu(vii) potasu i kwasu solnego. Dobierz współczynniki stechiometryczne metodą bilansu jonowo-elektronowego. Równanie reakcji: 7

8 Zadanie 19. (1 pkt) Wskaż utleniacz i reduktor w równaniu reakcji otrzymywania chloru z manganianu(vii) potasu. Utleniacz: Reduktor: Zadanie 0. ( pkt) Podane tlenki wpisz do tabeli zgodnie z ich charakterem chemicznym. CaO, SO, NO, SO 3, Na O, MgO, NO, N O 5, CO, CO Charakter kwasowy Charakter zasadowy Charakter obojętny Zadanie 1. ( pkt) Oceń, jak się zmieni szybkość reakcji: Fe + HCl $ FeCl + H, gdy: a) użyjemy do niej mocno rozcieńczonego kwasu chlorowodorowego zamiast roztworu stężonego; b) podwyższymy temperaturę. Zadanie. ( pkt) Oblicz, ile gramów siarczanu(vi) sodu należy odważyć i ile cm 3 wody należy odmierzyć, by uzyskać 0 g nasyconego wodnego roztworu tej substancji w T = 5 C, jeśli rozpuszczalność tej soli w podanej temperaturze wynosi 8g/100g H O. W obliczeniach przyjmij, że gęstość wody wynosi 1 g/cm 3. Wynik podaj z dokładnością do trzech miejsc po przecinku. Obliczenia: Odpowiedź: 8

9 Zadanie 3. ( pkt) Tabela zawiera wartości temperatur wrzenia (T wrz ) i topnienia (T top ) dla trzech alkanów różniących się stopniem rozgałęzienia łańcucha węglowego. Nazwa alkanu T wrz [ C] T top [ C] -metylopentan ,3-dimetylobutan ,-dimetylobutan Na podstawie podanych informacji sformułuj wnioski dotyczące zależności pomiędzy stopniem rozgałęzienia łańcucha węglowego a wartością temperatury topnienia i wrzenia dla przedstawionych alkanów. Zadanie 4. ( pkt) Określ, jakie typy reakcji (substytucji, addycji, eliminacji) stanowią podane równania reakcji. I + H Ni II Cl FeCl 3 + Cl + HCl III Al O 3 T + H O HO Cl IV H 3 C CH + Zn H 3 C CH + ZnCl CH CH Cl Reakcja I: Reakcja II: Reakcja III: Reakcja IV: 9

10 Zadanie 5. ( pkt) Zaproponuj metody odróżniania związków organicznych zestawionych w poszczególnych podpunktach. a) b) a) b) H 3 C CH 3 H O CH 3 3 C O 3 CH 3 CH 3 3 c) HC CH HC CH d) C CH c) HC CH HC CH d) C CH CH CH H H 3 C 3 C CH 3 CH CH 3 H CH CH CH 3 3 CH CH 3 3 H 3 C 3 CH CH H C CH CH H C CH 3 CH 3 H O C OH OH a) b) c) d) Zadanie 6. ( pkt) Gęstość par pewnego alkenu w warunkach normalnych wynosi,5 g/dm 3. Wykorzystując ogólny wzór odpowiedniego szeregu homologicznego, wykonaj obliczenia i ustal wzór sumaryczny tego związku. Obliczenia: Odpowiedź: 10

11 Zadanie 7. ( pkt) Aldehyd salicylowy to bezbarwna, oleista ciecz o aromatycznym zapachu, rozpuszczalna w alkoholu etylowym i eterze dietylowym. Występuje w roślinnych olejkach eterycznych, stosowany jest w przemyśle perfumeryjnym do syntezy kumaryny oraz do produkcji niektórych barwników. Poniżej przedstawiono wzór chemiczny aldehydu salicylowego. H C o OH Przeanalizuj strukturę aldehydu salicylowego. Na tej podstawie określ, którym reakcjom ulega ten związek. Wpisz do tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest fałszywe. 1. Związek ten daje pozytywny wynik próby Trommera.. Związek ten daje pozytywny wynik próby Tollensa. 3. Aldehyd salicylowy nie ulega reakcji z roztworem NaOH. 4. Związek ten ulega reakcji nitrowania. Zdanie P F Zadanie 8. (1 pkt) Poniżej przedstawiono strukturę cytozyny organicznego związku chemicznego, który jest jedną z zasad pirymidynowych, występujących w DNA i RNA jako element nukleozydów. 1 NH N Podaj nazwy systematyczne grup oznaczonych we wzorze numerami 1 i. Grupa 1: Grupa : Zadanie 9. (1 pkt) Poniżej podano wzory dwóch aminokwasów: alaniny i glicyny. Narysuj wzór dowolnego dipeptydu zbudowanego z tych dwóch aminokwasów. O o O H 3 C CH C OH H N CH C OH NH alanina glicyna 11

12 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) 1

13 KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Chemia Poziom podstawowy Listopad 013 W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi. W tego typu zadaniach należy również uznać odpowiedzi ucznia, jeśli są inaczej sformułowane, ale ich sens jest zgodny z podanym schematem, oraz inne poprawne odpowiedzi w nim nieprzewidziane. Numer zadania Poprawna odpowiedź i zasady przyznawania punktów 1. Poprawna odpowiedź: 6 elektronów walencyjnych 1 pkt poprawne podanie liczby elektronów walencyjnych 0 pkt niepoprawne podanie liczby elektronów walencyjnych lub brak odpowiedzi. Poprawna odpowiedź: Jon Liczba protonów Liczba elektronów Liczba neutronów Liczba punktów S Mg pkt poprawne uzupełnienie sześciu miejsc w tabeli 1 pkt poprawne uzupełnienie pięciu lub czterech miejsc w tabeli 0 pkt poprawne uzupełnienie trzech, dwóch lub jednego miejsca w tabeli, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 3. Poprawna odpowiedź: H O, NH 3, HCl 1 pkt poprawne podanie wyłącznie trzech wzorów substancji 0 pkt poprawne podanie trzech wzorów substancji i przynajmniej jednego nieprawidłowego, podanie dwóch lub jednego prawidłowego wzoru, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 4. Przykład poprawnej odpowiedzi: Doświadczenie I: roztwór zabarwił się na kolor malinowy. Doświadczenie II: roztwór zabarwił się na kolor żółty. Doświadczenie III: roztwór zabarwił się na kolor żółty. pkt poprawne podanie barw otrzymanych roztworów w trzech doświadczeniach 1 pkt poprawne podanie barw otrzymanych roztworów w dwóch doświadczeniach 0 pkt poprawne podanie barwy otrzymanego roztworu w jednym doświadczeniu, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 1 1

14 Numer zadania Poprawna odpowiedź i zasady przyznawania punktów 5. Poprawna odpowiedź: 1 b), c), 3 d), 4 a), 5 e) pkt poprawne połączenie w pary tlenków metali lub niemetali wraz z ich właściwościami fizykochemicznymi i zastosowaniami w pięciu przypadkach 1 pkt poprawne połączenie w pary tlenków metali lub niemetali wraz z ich właściwościami fizykochemicznymi i zastosowaniami w trzech lub czterech przypadkach 0 pkt poprawne połączenie w pary tlenków metali lub niemetali wraz z ich właściwościami fizykochemicznymi i zastosowaniami w dwóch lub jednym przypadku, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 6. Przykład poprawnej odpowiedzi: H SO 4 + NaOH $ Na SO 4 + H O Liczba punktów C m n mol = n= Cm Vr n= 005, dm 3 & n = 0,1 mola H V dm 3 SO 4 r ms 4g n = n = n = 0,1 mola NaOH M 40g/mol Z równania reakcji wynika, że w całości przereagował NaOH, stąd: mol NaOH 14 g Na SO 4 0,1 mol NaOH x & x = 7,1 g Odpowiedź: Masa otrzymanego siarczanu(vi) sodu wynosi 7,1 g. pkt zastosowanie poprawnej metody obliczeń, wykonanie poprawnych obliczeń i podanie poprawnej odpowiedzi wraz z jednostką 1 pkt zastosowanie poprawnej metody, błąd w obliczeniach rachunkowych i w konsekwencji błędny wynik lub zastosowanie poprawnej metody obliczeń, wykonanie poprawnych obliczeń i podanie poprawnego wyniku z błędną jednostką lub bez jednostki 0 pkt zastosowanie niepoprawnej metody lub brak odpowiedzi 7. Poprawna odpowiedź: Związek chemiczny CO N Objętość 5,6 dm 3 0,4 dm 3 Masa 11 g 0,8 g Liczba cząsteczek 1, , lub 6, pkt poprawne uzupełnienie dwóch kolumn w tabeli 1 pkt poprawne uzupełnienie jednej kolumny w tabeli 0 pkt poprawne uzupełnienie po jednym wierszu w każdej kolumnie w tabeli, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 8. Przykład poprawnej odpowiedzi: Probówka I: nie zaobserwowano zmian. Probówka II: nie zaobserwowano zmian. Probówka III: zaobserwowano wydzielanie się pęcherzyków gazu. Probówka IV: zaobserwowano wydzielanie się pęcherzyków gazu. pkt poprawne sformułowanie obserwacji w czterech probówkach 1 pkt poprawne sformułowanie obserwacji w trzech probówkach 0 pkt poprawne sformułowanie obserwacji w dwóch lub jednej probówce, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi

15 Numer zadania Poprawna odpowiedź i zasady przyznawania punktów 9. Przykład poprawnej odpowiedzi: Miedź nie jest metalem aktywnym, nie reaguje z wodą i nie wypiera wodoru z kwasów. Lit jest metalem aktywnym, reaguje z wodą i wypiera wodór z kwasów nieutleniających. pkt poprawne sformułowanie wniosków dla dwóch metali 1 pkt poprawne sformułowanie wniosków dla jednego metalu 0 pkt brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 10. Przykład poprawnej odpowiedzi: g M M Cu OH CO Cu 3 mol, 64 g ( ) = = mol g 100% 64g x x = 8,83% Odpowiedź: Zawartość miedzi w głównym składniku patyny wynosi 8,83% masowych. pkt zastosowanie poprawnej metody obliczeń, poprawne wykonanie obliczeń, podanie poprawnego wyniku wraz z jednostką 1 pkt zastosowanie poprawnej metody obliczeń, ale popełnienie błędów rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku lub podanie wyniku z błędną jednostką lub brak wyniku 0 pkt zastosowanie błędnej metody obliczeń lub brak obliczeń 11. Poprawna odpowiedź: C. kwas solny, wodorotlenek potasu, chlorek sodu, kwas azotowy(v) 1 pkt wskazanie poprawnej odpowiedzi 0 pkt wskazanie niepoprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 1. Poprawna odpowiedź: Czas połowicznego rozpadu tego izotopu wynosi 4 godziny. Po 3 godzinach masa próbki tego izotopu wyniesie około 0,6 g. pkt poprawne uzupełnienie dwóch zdań 1 pkt poprawne uzupełnienie jednego zdania 0 pkt brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 13. Przykład poprawnej odpowiedzi: Liczba punktów 1 1 CaO (s) H O + fenoloftaleina 1 pkt poprawne narysowanie schematu 0 pkt niepoprawne narysowanie schematu lub brak odpowiedzi 14. Przykład poprawnej odpowiedzi: Reakcja I: Al O HCl $ AlCl H O Reakcja II: Al O NaOH + 3 H O $ Na 3 [Al(OH) 6 ] lub Al O 3 + NaOH + 3 H O $ Na[Al(OH) 4 ] pkt poprawne zapisanie dwóch równań reakcji 1 pkt poprawne zapisanie jednego równania reakcji 0 pkt niepoprawne zapisanie obu reakcji lub brak odpowiedzi 3

16 Numer zadania 15. Poprawna odpowiedź: Typ związków związki jonowe związki kowalencyjne Poprawna odpowiedź i zasady przyznawania punktów Właściwości fizyczne A, B, C, E pkt poprawne dopasowanie wszystkich właściwości fizycznych dla związków jonowych i kowalencyjnych 1 pkt poprawne dopasowanie wszystkich właściwości fizycznych dla związków jonowych lub poprawne dopasowanie wszystkich właściwości fizycznych dla związków kowalencyjnych 0 pkt brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 16. Poprawna odpowiedź: sód, lit, magnez, wapń 1 pkt poprawne podanie wyłącznie czterech poprawnych odpowiedzi 0 pkt poprawne podanie czterech poprawnych odpowiedzi i przynajmniej jednej niepoprawnej, podanie trzech, dwóch lub jednej poprawnej odpowiedzi, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 17. Poprawna odpowiedź: Zn + HBr $ ZnBr + H K O + HBr $ KBr + H O pkt poprawne napisanie dwóch równań reakcji 1 pkt poprawne napisanie jednego równania reakcji 0 pkt brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 18. Przykład poprawnej odpowiedzi: MnO H e $ Mn H O Cl $ Cl + e MnO H Cl $ Mn H O + 5 Cl KMnO HCl $ MnCl + 5 Cl + KCl + 8 H O pkt poprawne uzgodnienie współczynników stechiometrycznych w dwóch równaniach reakcji połówkowych i poprawne zapisanie równania reakcji chemicznej 1 pkt poprawne uzgodnienie współczynników stechiometrycznych w dwóch równaniach reakcji połówkowych i niepoprawne zapisanie równania reakcji chemicznej 0 pkt niepoprawne uzgodnienie współczynników stechiometrycznych w równaniach reakcji połówkowych i niepoprawne zapisanie równania reakcji chemicznej 19. Poprawna odpowiedź: Utleniacz: KMnO 4 Reduktor: HCl 1 pkt poprawne wskazanie utleniacza i reduktora 0 pkt poprawne wskazanie utleniacza lub reduktora, niepoprawne wskazanie utleniacza i reduktora lub brak odpowiedzi D, F Liczba punktów

17 Numer zadania 0. Poprawna odpowiedź: Poprawna odpowiedź i zasady przyznawania punktów Charakter kwasowy Charakter zasadowy Charakter obojętny SO SO 3 NO N O 5 CO CaO Na O MgO pkt poprawne przyporządkowanie dziesięciu lub dziewięciu tlenków 1 pkt poprawne przyporządkowanie ośmiu, siedmiu lub sześciu tlenków 0 pkt poprawne przyporządkowanie mniej niż sześciu tlenków, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 1. Poprawna odpowiedź: a) zmniejszy się b) zwiększy się pkt poprawne udzielenie odpowiedzi w dwóch podpunktach 1 pkt poprawne udzielenie odpowiedzi w jednym podpunkcie 0 pkt brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi. Przykład poprawnej odpowiedzi: 8 g Na SO 4 18 g roztworu Na SO 4 x g Na SO 4 0 g roztworu Na SO 4 & x = 48,15 g Na SO 4 mho = 0 g 48,15 g = 171,875 g mho m HO 171,875 g 3 dho = V HO = = VHO HO 1 g = 171,875 cm d 3 cm Odpowiedź: Należy odważyć 48,15 g siarczanu(vi) sodu i substancję tę rozpuścić w 171,875 cm 3 wody. pkt zastosowanie poprawnej metody obliczeń, poprawne wykonanie obliczeń, podanie poprawnego wyniku wraz z jednostką 1 pkt zastosowanie poprawnej metody obliczeń, ale popełnienie błędów rachunkowych, prowadzących do błędnego wyniku lub podanie wyniku z błędną jednostką lub brak wyniku 0 pkt zastosowanie niepoprawnej metody obliczeń lub brak obliczeń 3. Przykład poprawnej odpowiedzi: Ze wzrostem stopnia rozgałęzienia łańcucha węglowego przedstawionych alkanów temperatura wrzenia maleje, a temperatura topnienia rośnie. pkt poprawne ustalenie zależności pomiędzy stopniem rozgałęzienia łańcucha a temperaturą wrzenia oraz poprawne ustalenie zależności pomiędzy stopniem rozgałęzienia łańcucha a temperaturą topnienia 1 pkt poprawne ustalenie zależności pomiędzy stopniem rozgałęzienia łańcucha a temperaturą wrzenia oraz niepoprawne ustalenie zależności pomiędzy stopniem rozgałęzienia łańcucha a temperaturą topnienia niepoprawne ustalenie zależności pomiędzy stopniem rozgałęzienia łańcucha a temperaturą wrzenia oraz poprawne ustalenie zależności pomiędzy stopniem rozgałęzienia łańcucha a temperaturą topnienia 0 pkt brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi NO CO Liczba punktów 5

18 Numer zadania Poprawna odpowiedź i zasady przyznawania punktów Liczba punktów 4. Poprawna odpowiedź: Reakcja I: addycja Reakcja II: substytucja Reakcja III: eliminacja Reakcja IV: eliminacja pkt poprawne uzupełnienie czterech typów reakcji 1 pkt poprawne uzupełnienie trzech typów reakcji 0 pkt poprawne uzupełnienie dwóch lub jednego typu reakcji, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 5. Przykład poprawnej odpowiedzi: a) bromowanie w obecności światła lub reakcja nitrowania b) próba Tollensa lub próba Trommera, lub bromowanie w obecności światła c) odbarwienie wody bromowej d) próba Tollensa lub próba Trommera pkt poprawne uzupełnienie czterech metod 1 pkt poprawne uzupełnienie trzech metod 0 pkt poprawne uzupełnienie dwóch lub jednej metody, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 6. Przykład poprawnej odpowiedzi: 1 dm 3,5 g,4 dm 3 x &x = 56 g C n H n 1 n + 1 n = 56 14n = 56 & n = 4 C 4 H 8 Odpowiedź: C 4 H 8 pkt zastosowanie poprawnej metody obliczeń, poprawne wykonanie obliczeń, podanie poprawnej odpowiedzi 1 pkt zastosowanie poprawnej metody obliczeń, ale popełnienie błędów rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku 0 pkt zastosowanie niepoprawnej metody obliczeń lub brak obliczeń 7. Poprawna odpowiedź: 1. P,. P, 3. F, 4. P pkt za cztery poprawne odpowiedzi 1 pkt za trzy poprawne odpowiedzi 0 pkt za dwie lub jedną poprawną odpowiedź lub brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 8. Poprawna odpowiedź: Grupa 1: aminowa Grupa : karbonylowa 1 1 pkt poprawne podanie nazw dwóch grup 0 pkt poprawne podanie nazwy jednej grupy, brak poprawnej odpowiedzi lub brak odpowiedzi 9. Przykład poprawnej odpowiedzi: 1 NH H 3 C CH C NH CH O C OH O 1 pkt poprawne narysowanie wzoru dipeptydu 0 pkt niepoprawne narysownie wzoru dipeptydu lub brak odpowiedzi 6