RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK Kraków Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 2/17

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Joanna Kosowska-Pikos, Stefania Głuch. Badaniem objęto 29 uczniów (ankieta) i 12 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, Szkoły i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania Szkoły. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 3/17

4 Obraz szkoły Siedziba Zaocznego Liceum Ogólnokształcące York w Krakowie mieści się w budynku Zespołu Szkół Mechanicznych Nr 1. Lokalizacja Szkoły jest jej niewątpliwym atutem. Zajęcia prowadzone są w systemie zaocznym; dwa razy w miesiącu w godzinach od 8:00 do 15:00. Liceum posiada uprawnienia szkoły publicznej. Pracownicy Szkoły stwarzają słuchaczom spokojną i serdeczną atmosferę. Słuchacze są motywowani przez nauczycieli i otrzymują wsparcie adekwatne do potrzeb. W Szkole nie funkcjonuje efektywny system wnioskowania w obszarze analizowania osiągnięć słuchaczy, a wiedza na temat osiągnięć słuchaczy na wcześniejszym etapie edukacyjnym nie jest wykorzystywana w realizacji podstawy programowej. Organizacja procesów edukacyjnych w Szkole nie zawsze promuje autonomię słuchacza w procesie uczenia się, a wykorzystywane przez nauczycieli metody i formy pracy nie zawsze służą angażowaniu słuchaczy w proces dydaktyczny. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 4/17

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 5 Liceum ogólnokształcące Kraków Kod pocztowy Urząd pocztowy al. Mickiewicza Kraków Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze Oddziały Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Dorośli brak specyfiki MAŁOPOLSKIE Kraków Kraków gmina miejska Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 5/17

6 Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) D Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) E Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 6/17

7 Wnioski 1. Nauczyciele są otwarci na potrzeby słuchaczy, udzielają im konsultacji poza godzinami zajęć edukacyjnych. 2. Nauczyciele wraz z pozostałymi pracownikami Szkoły tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się, motywują słuchaczy i udzielają im wsparcia adekwatnego do potrzeb. 3. Procesy edukacyjne prowadzone w Szkole są dostosowane do potrzeb i możliwości słuchaczy. 4. Diagnoza wstępna osiągnięć słuchaczy z poprzedniego etapu edukacyjnego nie jest prowadzona. 5. System monitorowania i analizowanie osiągnięć słuchaczy w Szkole nie funkcjonuje. 6. Realizowane w Szkole działania nie wynikają z wniosków z prowadzonych analiz i nie przekładają się na wzrost efektów kształcenia oraz inne sukcesy edukacyjne słuchaczy. 7. Nie wszystkie zajęcia edukacyjne stwarzają możliwość aktywności słuchaczy, co jest wynikiem stosowania przez nauczycieli pasywnych metod nauczania. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 7/17

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: D Większość nauczycieli planuje procesy edukacyjne dostosowując je do potrzeb słuchaczy i kształtuje u nich umiejętność uczenia się. Nauczyciele w większości wykorzystują sytuacje dydaktyczne w celu tworzenia atmosfery sprzyjającej uczeniu się. Około 14% słuchaczy jest zdania, że doświadcza zjawiska lekceważenia ze strony innych słuchaczy. Słuchacze znają cele zajęć edukacyjnych oraz oczekiwania stawiane wobec nich przez nauczycieli. Motywowanie i wspieranie słuchaczy przez nauczycieli jest działaniem powszechnym w Szkole. Większość nauczycieli kieruje do słuchaczy informację zwrotną dotyczącą efektów ich pracy, jednak 1/10 badanych słuchaczy twierdzi, że nie czyni tego żaden nauczyciel. Korelacja treści z różnych przedmiotów nauczania nie jest wynikiem wspólnych ustaleń i systemowego planowania między nauczycielami. Nie wszyscy nauczyciele stosują podczas zajęć edukacyjnych aktywne metody i formy pracy, a zatem słuchacze nie zawsze mają możliwość wpływania na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Działania nauczycieli powodujące uczenie się wzajemne słuchaczy wynikające z ich współpracy - występują w Szkole lecz nie są powszechne. W Szkole nauczyciele nie realizują działań nowatorskich. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 8/17

9 Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Procesy edukacyjne prowadzone w Szkole są zdaniem słuchaczy dostosowane do ich potrzeb i możliwości. 93 % słuchaczy jest zdania, że większość nauczycieli: zrozumiale tłumaczy zagadnienia, potrafi ich zainteresować tematem lekcji. Na skutek oddziaływań większości nauczycieli słuchaczom chce się uczyć. Około 2/3 słuchaczy twierdzi, że na przeważającej liczbie zajęć lekcyjnych współpracują z innymi, a około 1/3 odnosi tę czynność do połowy zajęć. Słuchaczom odpowiada taka forma zajęć, podczas których muszą wykazać swoją aktywność ale także nauczyciel wprowadza materiał, który muszą opanować. Ich zdaniem zajęcia edukacyjne z tego samego przedmiotu nie różnią się od siebie. Potwierdzają to nauczyciele, którzy jednocześnie dodają, że metody zastosowane przez nich w czasie lekcji miały na celu (według liczby wskazań): zaktywizowanie słuchaczy, kształtowanie określonych umiejętności, sprawdzenie wiadomości, realizację treści tematycznych. Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Na obserwowanych zajęciach nauczyciele w różnym stopniu kształtowali umiejętność uczenia się, stwarzając możliwość do dyskusji i wyrażania własnego zdania przez słuchaczy, ćwiczyli określone umiejętności przedmiotowe, podpowiadali z jakich pomocy mogą skorzystać słuchacze, konsultowali problem indywidualnie. Aranżowali takie sytuacje dydaktyczne, w których słuchacze mogli poszukiwać różnych rozwiązań i dokonywać podsumowania lekcji. Nauczyciele wyrażali dbałość o tolerancję dla wolności słowa i odmiennych poglądów. Na jednych z obserwowanych zajęć nauczyciel nie kształtował umiejętności uczenia się. Zajęcia edukacyjne w Zaocznym Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych odbywają się w cyklach blokowych. Zdaniem słuchaczy blokowe ułożenie zajęć w planie nauczania sprzyja efektywności nauczania. Mogą się skupić na kilku wybranych przedmiotach, co w obliczu innych ważnych zadań życiowych ( praca, rodzina) jest ułatwieniem. Twierdzą, że w takim systemie nauczania są w stanie łatwiej przyswoić wiadomości i umiejętności oraz przygotować zadany materiał. Podczas obserwowanych zajęć słuchacze prezentowali różną aktywność: na 4 zajęciach aktywna była mała grupa słuchaczy a na 2 zajęciach większość. Prawie wszyscy słuchacze są zdania, że potrafią się uczyć, podczas gdy większość nauczycieli odnosi tę umiejętność do ok. połowy słuchaczy. Zdecydowana większość słuchaczy twierdzi, że większość nauczycieli wyjaśnia im jak się mają uczyć. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 9/17

10 Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Podczas wszystkich obserwowanych zajęć wzajemne relacje między słuchaczami, jak i relacje nauczyciel-słuchacz były przyjazne i kulturalne. Na większości zajęć atmosfera sprzyjała uczeniu się. Nauczyciele zachęcali słuchaczy do aktywności, chwalili i oceniali za poprawne odpowiedzi. Na niektórych zajęciach nie zaobserwowano wystarczających interakcji uczeń nauczyciel, uczeń - uczeń. Zdaniem pracownika niepedagogicznego atmosfera w Szkole jest przyjazna, a jej pracownicy są otwarci na potrzeby słuchaczy. Osobom, które tego potrzebują, wyznacza się dodatkowe terminy do oddania prac kontrolnych i dodatkowe terminy egzaminów. Słuchacze mają różne ograniczenia wynikające z posiadania rodziny i pracy zawodowej, a Szkoła wychodzi im naprzeciw. Nie wszyscy nauczyciele wykorzystują różne sytuacje dydaktyczne inicjowane przez uczniów do tworzenia atmosfery sprzyjającej uczeniu się. Zdaniem większości słuchaczy są oni traktowani przez nauczycieli dobrze i otrzymują od nich odpowiednie wsparcie w zakresie wskazówek do uczenia się lub wyjaśnienia niezrozumiałego problemu. 3/4 słuchaczy jest zdania, że na większości zajęć w pełni wykorzystują czas do nauki. Prawie wszyscy słuchacze uważają, że odnoszą się do siebie przyjaźnie i pomagają sobie w uczeniu się. Większość słuchaczy twierdzi, że nie są lekceważeni przez innych w Szkole, a około 14% jest zdania, że doświadcza tego zjawiska. Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Nauczyciele przedstawiają słuchaczom cele lekcji zazwyczaj w formie słownej, uczynili to na prawie wszystkich obserwowanych zajęciach edukacyjnych (z wyjątkiem jednych). Wszyscy słuchacze deklarują, że znają cele lekcji oraz, że większość nauczycieli wyjaśnia im jakich działań od słuchaczy oczekuje. Zdecydowana większość słuchaczy twierdzi, że wie czego się uczy na większości zajęć. Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Zdecydowana większość słuchaczy stwierdziła, że lubi się uczyć na większości zajęć oraz, że większość nauczycieli pozostaje do ich dyspozycji, gdy potrzebują wsparcia. Nauczyciele tłumaczą zrozumiale, poświęcają czas indywidualnym słuchaczom poza zajęciami. Słuchacze mają świadomość, że mogą prosić nauczycieli o dodatkowe wyjaśnienie problemów, których nie rozumieją i często korzystają z tej możliwości. Nauczyciele są zdania, że informacja zwrotna przekazywana słuchaczom motywuje ich do pracy. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 10/17

11 Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Obserwacja zajęć edukacyjnych pozwala stwierdzić, że większość nauczycieli zwraca uwagę na prawidłowe i nieprawidłowe odpowiedzi słuchaczy. Prawidłowe są nagradzane pochwałą słowną lub oceną. Informacja zwrotna nauczyciela skierowana do słuchaczy, którzy udzielili nieprawidłowej odpowiedzi, skłania ich do refleksji i modyfikacji stanowiska na dany temat, słuchacze podejmują kolejne próby rozwiązania zadania lub problemu. Większość nauczycieli podczas obserwowanych zajęć informowała słuchaczy o efektach ich pracy, jednak nie czynili tego wszyscy. Ocenianie słuchaczy przez nauczycieli wywołuje u nich różne odczucia (według liczby wskazań): są zadowoleni, jest im to obojętne, mają ochotę się uczyć, postanawiają, że się poprawią i wiedzą co mają poprawić. Zdaniem prawie wszystkich badanych słuchaczy większość nauczycieli uzasadnia stawiane stopnie i przestrzega ustalonych zasad oceniania. Około 3/4 badanych słuchaczy jest zdania, że większość nauczycieli rozmawia z nimi o sukcesach, postępach i trudnościach w nauce, dzięki czemu wiedzą jak dalej się uczyć, jednak 10% słuchaczy uważa, że żaden nauczyciel nie rozmawia z nimi na ten temat. Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Zdaniem większości słuchaczy na zajęciach edukacyjnych korelują wiedzę z różnych przedmiotów oraz wykorzystują nabyte w Szkole wiadomości i umiejętności w codziennym życiu. Obserwacja zajęć pozwala stwierdzić, że nauczyciele stwarzali słuchaczom możliwość odwołania się do wiedzy przedmiotowej, wiedzy z innych przedmiotów, do doświadczeń pozaszkolnych oraz wydarzeń w Polsce i na świecie. Podczas jednych zajęć uczniowie nie mieli takiej możliwości. Słuchacze wykorzystywali wiadomości nabyte wcześniej do rozwiązywania aktualnych zagadnień, integrowali wiedzę aktualną z wiadomościami historycznymi, wyjaśniali sytuacje życiowe używając argumentów naukowych, interpretowali prawa i obowiązki człowieka na przykładach z codziennego życia. Nauczyciele poprzez korelację międzyprzedmiotową promują wartości ponadczasowe, kształtują umiejętność konstruktywnego krytycyzmu, kształtują myślenie naukowe i analityczno- syntetyczne, wskazują instytucje wspierające osoby uzależnione. Jednakże integracja treści z różnych przedmiotów nie jest wynikiem wspólnych ustaleń i systemowego planowania między nauczycielami, którzy w wywiadzie stwierdzili, że korelację międzyprzedmiotową uniemożliwia wprowadzenie nowej podstawy programowej oraz specyfika tego typu szkoły. Nie podali przykładu na wspólne planowanie działań w tym zakresie. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 11/17

12 Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Na większości obserwowanych zajęć nauczyciele umożliwili - w różnym stopniu - słuchaczom, następujące formy aktywności: swobodne wypowiedzi na omawiany temat, udział w dyskusji, przedstawienie sposobu rozwiązania zadania, prezentację własnego wypracowania na forum klasy, możliwość zadawania pytań, nawiązanie do doświadczeń życiowych. Na dwóch z obserwowanych zajęć nauczyciele nie zastosowali takich metod i form pracy, które inspirowałyby słuchaczy do aktywności. Zajęcia przebiegały w sposób pasywny z ich strony. Nauczyciele informowali słuchaczy w jaki sposób będzie przebiegać lekcja. Ze względu na specyfikę Szkoły lekcje są blokowane w zajęcia przedmiotowe np. 4-ro godzinne, a obserwacja przebiegała przez około minut, wobec tego nie można było zaobserwować wszystkich ogniw lekcji. Zdaniem badanych słuchaczy mają oni wpływ na (wg liczby wskazań): omawiane tematy i treści podczas zajęć, atmosferę, sposób uczenia się. Przeważająca liczba badanych słuchaczy deklaruje, że większość nauczycieli zachęca ich do wymyślania i realizowania własnych pomysłów, a około 20% odnosi to stwierdzenie do około połowy nauczycieli. Badani słuchacze uważają, że ich wyniki w nauce zależą od (wg liczby wskazań): własnego zaangażowania, czasu jaki poświęcają na naukę, pracy nauczycieli, własnych uzdolnień, atmosfery w klasie. Większość nauczycieli w ankiecie stwierdziła, że dopuszcza kilka razy w roku, rzadziej w półroczu, możliwość decydowania przez słuchaczy o terminach testów, sposobach oceniania, metodach pracy i tematyce lekcji. Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Zdaniem większości badanych słuchaczy pracują oni w grupach lub parach na około połowie zajęć lekcyjnych, podobnie realizują na lekcjach zadania wymyślone przez siebie lub innych na około połowie zajęć, a według 20% badanych nie realizują na żadnych zajęciach. Obserwowane zajęcia pozwalają stwierdzić, że nie wszyscy nauczyciele organizują sytuacje dydaktyczne, które pozwalałyby na uczenie się słuchaczy od siebie nawzajem. Na różnych zajęciach aktywność słuchaczy była zróżnicowana, a na większości z nich niewielka. Na zajęciach zaobserwowano następujące sposoby wzajemnego uczenia się od siebie słuchaczy: dyskusję, słuchanie wypowiedzi innych na dany temat, pracę w parach, prezentowanie rozwiązania zadania na tablicy, podsumowanie lekcji, dzielenie się swoimi doświadczeniami. Na podstawie przeprowadzonego badania stwierdza się, że działania nauczycieli powodujące uczenie się wzajemne słuchaczy wynikające z ich współpracy - występują w pracy Szkoły lecz nie są powszechne. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 12/17

13 Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Zdaniem Dyrektora, cyt.: Nie podejmowaliśmy w szkole działań nowatorskich i innowacyjnych, skupiamy się na materiale nauczania musimy zmieścić się w terminie zjazdów, 4 dni w miesiącu to dość okrojony czas. Nauczyciele w ankiecie stwierdzili, że wprowadzają działania nowatorskie dotyczące metod pracy, treści programowych, wykorzystania środków dydaktycznych i komunikacji z uczniami, jednak wskazane przykłady owych działań, nie świadczą o ich nowatorstwie. Podczas obserwowanych zajęć edukacyjnych nauczyciele nie stosowali działań nowatorskich. Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: E Podstawa programowa realizowana jest z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Podczas realizacji zajęć dydaktycznych nauczyciele odnoszą się do podstawy programowej (np. w zakresie celów kształcenia; treści nauczania). Osiągnięcia słuchaczy nie są w Szkole poddawane analizie. W Szkole nie funkcjonuje system wnioskowania; nie są planowane i realizowane działania wynikające z monitorowania i analizy osiągnięć uczniów. Nie wykazano, iż prowadzone w Szkole działania przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych przez słuchaczy i są skuteczne. Analiza wyników egzaminów zewnętrznych oraz efektów nauczania nie pozwala na stwierdzenie, iż działania Szkoły przyczyniają się do zapewnienia słuchaczom sukcesu edukacyjnego na kolejnym etapie kształcenia Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 13/17

14 Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Dyrektor wskazał, iż prowadzone w Szkole diagnozy wstępne dotyczące wiadomości i umiejętności uczniów ograniczają się do analizy dokumentów składanych podczas zapisu do Szkoły oraz pozyskiwanych dodatkowo przez Dyrektora (arkusze ocen). Działania te służyć mają wskazaniu ewentualnych różnic programowych. Z analizy przedłożonych dokumentów wynika w sposób jednoznaczny, iż w Szkole diagnoza wstępna w zakresie wiadomości i umiejętności uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego nie jest prowadzona. Osiągnięcia uczniów z poprzedniego okresu edukacyjnego nie są uwzględniane w czasie planowania oraz realizacji procesów dydaktycznych. Nie wykazano, iż realizowane w Szkole procesy edukacyjne adekwatne są do osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Wnioski nie są formułowane, nie mogą więc przekładać się na działania nauczycieli związane z realizacją podstawy programowej. Z przeprowadzonego badania w sposób jednoznaczny wynika, iż wiedza na temat osiągnięć uczniów na wcześniejszym etapie edukacyjnym nie jest wykorzystywana w realizacji podstawy programowej; a prowadzone w tym zakresie działania nie zawsze są adekwatne do osiągnięć edukacyjnych uczniów na poprzednim etapie edukacyjnym. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Część ankietowanych nauczycieli nie zna zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej z uwzględnieniem specyfiki nauczanego przedmiotu. Respondenci częściowo wskazują jedynie na kształtowane umiejętności (np.,,czytanie ze zrozumieniem";,,umiejętność analitycznego myślenia";,,umiejętność formułowania wniosków"); część wypowiedzi respondentów jest nieadekwatna (np.,,egzaminowanie). Ankietowani nauczyciele najczęściej dają słuchaczom możliwość kształtowania umiejętności komunikowania się w języku ojczystym; czytania (umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów). Ankietowani nauczyciele najczęściej kształtują u słuchaczy następujące umiejętności: rozumienia, wykorzystania i przetwarzania tekstów oraz umiejętność komunikowania się w języku ojczystym. Respondenci wskazali również na wysoką częstotliwość kształtowania umiejętności związanych z: rozwijaniem myślenia naukowego, formułowaniem wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa; odkrywaniem swoich zainteresowań i przygotowaniem do dalszej edukacji oraz uczeniem się. Przeprowadzone obserwacje zajęć nie wskazały, iż wspomniane powyżej umiejętności są u słuchaczy kształtowane z wysoką częstotliwością. Z przeprowadzonych obserwacji zajęć wynika, iż nauczyciele z różną częstotliwością umożliwiają słuchaczom kształtowanie kompetencji kluczowych; rzadko kształtowana jest umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno - komunikacyjnymi, umiejętność odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji oraz umiejętność uczenia się. Na żadnych obserwowanych zajęciach dydaktycznych nie była u słuchaczy kształtowana umiejętność pracy zespołowej. Z przeprowadzonego badania wynika, iż realizowane w Szkole procesy edukacyjne są w dużej mierze spójne w zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 14/17

15 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Ankietowani nauczyciele najczęściej monitorują osiągnięcia uczniów przede wszystkim poprzez: zadawanie pytań; umożliwienie słuchaczom podsumowania ćwiczenia; stwarzanie słuchaczom możliwości zadawania pytań; sprawdzanie, czy słuchacze właściwie zrozumieli omawiane kwestie; sprawdzanie, w jaki sposób słuchacze wykonują zadania. Wnioski wynikające z analizy osiągnięć słuchaczy respondenci najczęściej wykorzystują do działań związanych z modyfikacją warsztatu pracy i dotychczasowych metod i form pracy; zwiększeniem częstotliwości ćwiczenia strategii rozwiązywania zadań egzaminacyjnych oraz modyfikacją zakresu wprowadzanego materiału. Z przeprowadzonej obserwacji zajęć wynika, iż większość nauczycieli zadaje słuchaczom pytania; sprawdza czy słuchacze właściwie zrozumieli oraz sprawdza, w jaki sposób słuchacze wykonują zadania. Z przeprowadzonego badania wynika w sposób jednoznaczny, iż prowadzone w Szkole działania związane z monitorowaniem osiągnięć uczniów nie mają charakteru powszechnego, planowego systemowego; proces wnioskowania prowadzony jest przez pojedynczych nauczycieli, a podejmowane na ich podstawie działania nie zawsze są efektywne i nie obejmują całej społeczności szkolnej. Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Zdaniem Dyrektora przykładem działań wynikających z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów jest stały rozwój szkolnej platformy internetowej (poprzez zamieszczanie materiałów dodatkowych dla uczniów np. lektur w formie ebook; słowników z zakresu języka angielskiego) oraz wykorzystanie serwisów społecznościowych (Facebook) podczas komunikacji ze słuchaczami. Działaniem nowym, które rozpoczęte zostało w bieżącym roku szkolnym jest większe wykorzystanie multimedialnych pomocy dydaktycznych podczas zajęć. Prowadzone działania przyczyniają się zdaniem respondenta do zwiększenia liczby słuchaczy, który zdecydowali się przystąpić do egzaminu maturalnego. Z analizy danych zastanych wynika, iż: w roku szkolnym 2012/2013 do egzaminu maturalnego przystąpiły 4 osoby; zdały 2 osoby (co stanowi 50% zdających); w roku szkolnym 2011/2012 do egzaminu maturalnego przystąpiła 1 osoba; która egzaminu nie zdała; w roku szkolnym 2010/2011 do egzaminu maturalnego przystąpiło 7 osób; zdały 2 osoby (co stanowi 29% zdających). Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 15/17

16 Ankietowani słuchacze jako szkolne osiągnięcia, z którym są szczególnie zadowoleni wskazują na zdobywanie wiedzy i umiejętności w zakresie poszczególnych przedmiotów nauczania (np. matematyki); zdobywaniem wiadomości i umiejętności, które mogą wykorzystać w życiu codziennym. Dla części badanych sukcesem jest dam fakt regularnego uczęszczania do Szkoły. Zdaniem nauczycieli do sukcesów edukacyjnych słuchaczy należą kwestie związane z rozbudzeniem zainteresowania przedmiotem; rozbudzeniem zainteresowań czytelniczych u części słuchaczy oraz wykształceniem umiejętności wykorzystania wiedzy teoretycznej zdobytej w Szkole w życiu codziennym (np. zagadnienia związane z genetyką, biotechnologią). Sukcesem są również umiejętności związane z samym procesem uczenia się (np. umiejętność skupienia uwagi oraz koncentracji na wykonywanym zadaniu) oraz decyzja o przystąpieniu do egzaminu maturalnego. Z przeprowadzonego badania w sposób jednoznaczny wynika, iż w Szkole monitorowanie i analizowanie osiągnięć uczniów nie jest prowadzone w sposób powszechny i planowy, a podejmowane w Szkole działania nie wynikają z wniosków z prowadzonych analiz oraz nie są skuteczne. Nie wykazano, iż przyczyniają się one zarówno do wzrostu wyników kształcenia (egzaminy zewnętrzne), jak i innych sukcesów edukacyjnych słuchaczy. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Przykładem działań realizowanych w Szkole, a służących sukcesowi słuchaczy na następnych etapie edukacyjnym lub rynku pracy jest, zdaniem Dyrektora, zwiększenie ilości zajęć z zakresu języka obcego nowożytnego (język angielski) oraz kształtowanie u słuchaczy umiejętności międzyprzedmiotowych (umiejętność korzystania z technologii informacyjno - komunikacyjnej). Umiejętność wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce; umiejętności obywatelskie oraz umiejętność krytycznego myślenia wskazane zostały przez nauczycieli jako przykłady umiejętności przydatnych na kolejnym etapie kształcenia. Z przeprowadzonego badania (np. analiza wyników egzaminów zewnętrznych; analiza efektów nauczania) w sposób jednoznaczny wynika, iż podejmowane w Szkole działania nie są adekwatne do faktycznych potrzeb słuchaczy (które nie są w Szkole diagnozowane w sposób systematyczny, planowy i powszechny). Nie stwierdzono również związku pomiędzy podejmowanymi w Szkole działaniami, a sukcesem słuchaczy na kolejnym etapie kształcenia. Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 16/17

17 Raport sporządzili Joanna Kosowska-Pikos Stefania Głuch Kurator Oświaty:... Zaoczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych YORK 17/17