Wykład 9. Inflacja. dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykład 9. Inflacja. dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska email: anna.kowalska@pwr.wroc.pl"

Transkrypt

1 Wykład 9. Inflacja Pojęcie i sposoby pomiaru oraz nasilenie inflacji Pieniądz i inflacja Inflacja i stopa procentowa Inflacja, bezrobocie i krzywa Phillipsa Społeczno-ekonomiczne skutki inflacji Koszty inflacji Sposoby przeciwdziałania inflacji dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska anna.kowalska@pwr.wroc.pl

2 CPI, PPI, deflator

3 Wzrost przeciętnego, ogólnego poziomu cen dóbr w pewnym okresie. Inflacja jest procesem, wzrost cen ma charakter trwały. Czysta inflacja oznacza, że ceny wszystkich dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie.

4 CPI: indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych PPI: indeks cen producentów. Jest to wskaźnik zmiany cen produkcji przemysłowej. Deflator: opisuje zmiany cen wszystkich dóbr wliczanych do PKB

5 Jest średnią ważoną cen towarów i usług nabywanych przez przeciętne gospodarstwo domowe. Przy obliczaniu indeksu bierze się pod uwagę tzw. statystyczny koszyk zakupów. W Polsce, GUS tworzy koszyk na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych; co roku ustala ile i czego kupuje "uśrednione" gospodarstwo domowe, a także jaki jest udział poszczególnych produktów i usług w łącznych wydatkach. Na podstawie obserwacji zmian cen tak dobranych towarów i usług (ich lista liczy ok. 2 tys. pozycji, a ceny sprawdza się raz lub dwa razy w miesiącu) GUS oblicza wskaźnik inflacji.

6 W Polsce poziom inflacji mierzy GUS za pomocą wskaźnika cen (procentowa zmiana wydatków związanych z zakupem pewnego ustalonego zestawu dóbr w jakimś okresie) Poziom cen dóbr i usług między rokiem t0 a t1 wrósł o 52%

7 Indeks cen dóbr produkcyjnych, (ang. Producer Price Index, PPI), nazywany dawniej wskaźnikiem cen hurtowych. Służy do pomiaru cen ustalonych przez producentów na różnych etapach produkcji. Ten makrowskaźnik został wprowadzony w 1890 roku (w USA) i jest najstarszym nieprzerwanie obliczanym indeksem przez Departament Pracy (w USA). Wzrost tego wskaźnika pozwala przewidzieć niebezpieczeństwo inflacji.

8 Miernik poziomu cen obliczany jako relacja między nominalnym i realnym PKB pomnożona przez 100. Deflator informuje o stosunku bieżącego poziomu cen do poziomu cen z roku bazowego. Deflator informuje o cenach wszystkich dóbr i usług wytworzonych w kraju.

9 Procentowy wzrost ogólnego poziomu cen w ciągu roku: Porównanie ogólnego poziomu cen z roku t1 z analogicznym poziomem cen z roku t0 (wskaźniki przeciętne dla 12 m-cy) Porównanie ogólnego poziomu cen z grudnia roku t1 z ogólnym poziomem cen z grudnia roku t0. P P t1 t0 P t0 100%

10

11

12

13 Deflacja, hiperinflacja, stagflacja.

14 Poziom cen może również maleć. Mamy wówczas do czynienia z sytuacją odwrotną do inflacji, a określamy ją mianem deflacji. Deflacja jest to utrzymujący się spadek poziomu cen. Występuje ona najczęściej w okresach pogarszania się koniunktury w gospodarce i wcale nie jest zjawiskiem pożądanym.

15 Zjawisko jednoczesnego występowania wysokiej stopy inflacji i wysokiego bezrobocia.

16 Pełzająca: wskaźnik cen nie przekracza 5% rocznie, Umiarkowana: wskaźnik cen w granicach 5-10% rocznie Galopująca: wskaźnik cen w granicach % rocznie Hiperinflacja: ceny rosną w tempie > 150% rocznie.

17 Przyczyna: drukowanie pieniędzy na masową skalę (pieniądz nie ma pokrycie w towarach) Rośnie nominalna podaż pieniądza M Gwałtownie maleje popyt na pieniądz L Wzrasta szybkość obiegu pieniądza V Hiperinflacje nakręcają oczekiwania ludzi że ceny będą nadal rosły (żądają więc podwyżek płac).

18 Węgry po II wojnie światowej ( ): ceny rosły średnio o % miesięcznie W Niemczech w latach 20-tych XX w. inflacja ok % miesięcznie W Polsce po I wojnie światowej inflacja wynosiła 275% W latach 80. XX w. hiperinflacja dotknęła kraje Ameryki Południowej.

19 Obieg pieniężny Ceny Ilość pieniądza realnie Inflacja (% miesięcznie) I ,0 5 I , VII , IX , X ,

20

21 Wraz z inflacją, rośnie nominalna stopa procentowa czyli koszt trzymania pieniądza. Występuje masowa ucieczka od pieniądza.

22

23 AD1 AD0 Jeśli wzrost popytu na towary nastąpi w sytuacji pełnego wykorzystania zdolności wytwórczych, to musi to doprowadzić do wzrostu cen. Rozmiar luki inflacyjnej odpowiada różnicy między wielkością globalnego popytu a wielkością dochodu narodowego odpowiadającego pełnemu wykorzystaniu zdolności wytwórczych.

24 Początkowo gospodarka znajduje się w równowadze (punkt Eo). Wzrost popytu przesuwa krzywą popytu z AD1 do AD2 nowa równowaga w punkcie E1 Wzrost cen uruchamia dalsze mechanizmy inflacyjne: zwiększone dochody niektórych podmiotów, prowadzą do dalszego zwiększania popytu oraz pojawiania się żądań podwyżek płac spirala inflacyjna. Rola państwa: OGRANICZENIE POPYTU I/LUB PODAŻY PIENIĄDZA LAS AD3 AD2 AD1

25 Przyczyną inflacji jest wzrost kosztów produkcji niezależny od globalnego popytu na towary: Inflacja płacowa: wzrost kosztów jest spowodowany wzrostem płac, Inflacja wywołana przez zyski (firmy wykorzystują swoją pozycję monopolistyczną, by podnieść ceny niezależnie od popyt na swoje towary), Inflacja wywołana przez ceny dóbr importowanych, Inflacja wywołana przez podatki (wzrost podatków jest przerzucany na ceny).

26 Wg J.K. Galbraitha na rynku pracy funkcjonują dwa wielkie ugrupowania monopolistyczne: pracodawcy i związki zawodowe. Kontrolują oni swoje ceny, nie mając wpływu na ceny partnerów. Obie strony godzą się na podwyżki cen: towarów i płac. Spirala płacowo cenowa potęguje procesy inflacyjne. Polityka państwa - zmniejszanie kosztów osłabienie monopolistycznego wpływu na ceny i płace lub przez stymulowanie wydajności pracy obniżające jednostkowe koszty produkcji. SAS2 SAS1 AD

27 Wpływ banków centralnych na inflację Równanie Fishera Ilościowa teoria pieniądza

28 M P L( Y, r) r Jeśli dostosowanie cen i płac nominalnych w krótkim okresie przebiega z opóźnieniem, to wzrost M powoduje początkowo wzrost realnej podaży pieniądza (zanim ceny P się dostosują). Wtedy mamy nadwyżkę podaży pieniądza, która spowoduje wzrost stopy procentowej dopóki popyt na realne zasoby pieniądza nie wzrośnie na tyle, by przywrócić równowagę na rynku pieniądza. Gdy place i ceny dostosują się do nowej sytuacji, jednorazowy trwały wzrost podaży realnej pieniądza spowoduje identyczny jednorazowy i trwały wzrost plac i cen. Produkcja, zatrudnienie, stopa procentowa i realna podaż pieniądza wracają do swoich początkowych wielkości. Czyli poziom cen musiał ulec zmianie proporcjonalnie to pierwotnego wzrostu nominalnej podaży pieniądza.

29 M V P T Gdzie: T przeciętna ilość transakcji w danym okresie (np. roku) P przeciętna wartość transakcji (cena) M ilość pieniędzy w gospodarce V- prędkość obiegu pieniądze (ile razy w ciągu roku można użyć tej samej gotówki)

30 Wartość transakcji w gospodarce przybliża się przez nominalną wielkość produkcji, mierzonego przez PKB. Wtedy równanie przyjmuje postać M V P Y Gdzie: Y realna produkcja (realny PKB) P poziom cen (deflator PKB)

31 Przyjmijmy, że prędkość obiegu pieniądza i ilość transakcji są bez zmian (V i Y constans). Co się stanie, gdy wzrośnie ilość pieniędzy w gospodarce? M Wtedy ceny wzrosną P M V Y

32 Zdaniem zwolenników ilościowej teorii pieniądza przyczyną inflacji jest wzrost ilości pieniądza w gospodarce. Zmiany nominalnej podaży pieniądza powodują identyczne zmiany poziomu cen (i płac), lecz nie wpływają na produkcję i zatrudnienie. % M % P % M

33

34

35 Okazuje się, że często nominalna podaż pieniądza i ceny zmieniają się w różnym tempie i kierunku. Jak tłumaczą to monetaryści? Szybkość z jaką zmieniają się ceny zależy od charakteru polityki pieniężnej (tempa zmian M w gospodarce).

36 Ilość transakcji obsługiwana przez jednostkę pieniądza w ciągu roku. Kiedy szybkość obiegu pieniądza V = n, to nominalna podaż pieniądza M jest n razy mniejsza od nominalnego dochodu (wartości produkcji wytworzonej w ciągu roku) Oznacza to, że każda jednostka pieniądza uczestniczy w transakcjach przeciętnie n razy. V ( P Y) M n ( P Y) ( M P) r Y M r

37 Załóżmy, że sprzedajemy w roku 50 bochenków chleba po 2 zł. Całkowita wartość transakcji to P T Niech w obiegu będzie 50zł. Oznacza to, że prędkość obiegu pieniądza to V P T / M 100/50 2

38 Prędkość obiegu pieniądza V 2 Oznacza, że każda złotówka jest średnio użyta dwukrotnie w czasie roku. W gospodarce jest mniej pieniędzy, niż warte są transakcje. Każdy pieniądz wykorzystywany jest kilkakrotnie. V 1

39 Realna podaż pieniądza jest uzależniona od realnej wartości produkcji oraz od szybkości obiegu pieniądza. Stąd różnice między nominalną podażą pieniądza a cenami. V Y M M Y P M Y P M Y P V r r r n ) ( ) ( ) (

40

41 Nominalna stopa procentowa oznacza koszt krańcowy trzymania pieniądza: (i-π)-(- π)=i Dlatego im szybsza inflacja i szybszy wzrost stopy nominalnej, tym większa ucieczka od pieniędzy: gwałtowny spadek realnego popytu na pieniądz: Maleje siła nabywcza pieniędzy Zawierana jest coraz większa liczba transakcji, by pozbyć się pieniędzy (rośnie V)

42 r i Wg Fishera wyższa inflacji musi być wyrównana odpowiednio wyższą nominalną stopą procentową, aby utrzymać realny poziom stopy procentowej w stanie równowagi. Realna stopa procentowa jest w dłuższym okresie w miarę stała. Realną stopę procentową można rozumieć jako gotowość ludzi do powstrzymania się od bieżącej konsumpcji w zamian za przyrost konsumpcji w przyszłości.

43 Wg Fishera wzrostowi inflacji o 1% towarzyszy wzrost stopy procentowej także o 1%. Niech π=10%, mając 100 zł można kupić 10 książek (każda kosztuje 10 zł). Lecz za rok, potrzeba już 110 zł ( *0,1) aby kupić 10 książek. Jeżeli nominalna stopa procentowa i=12%, to odkładając zakup książek na rok, po roku mielibyśmy 112 zł ( *0,12) i wtedy po roku kupilibyśmy 10 książek i jeszcze zostałoby 2 zł (jako rekompensata). 2 zł, stanowi 2% ze 100zł: to jest realna stopa procentowa (wzrost siły nabywczej osiągnięty dzięki udzieleniu pożyczki)

44

45 określa minimalną cenę, po jakiej bank centralny organizuje operacje otwartego rynku na rynku międzybankowym. Operacje otwartego rynku polegają na zakupie bądź sprzedaży przez bank centralny krótkoterminowych papierów wartościowych w celu przywrócenia równowagi na rynku. Stopa referencyjna jest to podstawowa stopa procentowa w Polsce, jest ustalana przez RPP.

46 Wartości ekstremalne stopy referencyjnej: Największa: 72% ( ) Najmniejsza: 3.25% ( )

47

48

49 Zwiększenie ilości pieniądza w gospodarce (M) bezpośrednio lub pośrednio, poprzez efekt stopy procentowej, powoduje inflacje (P) M AD AD > Yp P i % C i I AD AD = Yp

50 Zdaniem monetarystów może ona być także przyczyną inflacji. Wzrost wydatków G zwiększa popyt AD i przyczynia się do wzrostu cen (jeśli AD > Yp): Jeśli wzrost G jest finansowany przez bank centralny poprzez zakup rządowych papierów wartościowych. Zwiększa się nominalna podaż pieniądza. Jeśli V i Y będą w miarę stałe, to efektem będzie inflacja.

51 Jeśli M jest stała, a za wzrostem G idzie wzrost V to: Dodatkowe wydatki państwa mogą być sfinansowane np. emisją obligacji (kupowanych przez gospodarstwa domowe i firmy). Oszczędności gospodarstw domowych zamieniają się w wydatki państwa. AD rośnie, ale ilość pieniądza w gospodarce się nie zmienia.

52 a) Brak reakcji państwa: Mr maleje Stopa r rośnie, AD maleje, AD>LAS, maleje L i ceny P. W końcu ceny P i płace nominalne wrócą do stanu wyjściowego. Rynek znów będzie w równowadze. b) Wzrost nominalnej podaży pieniądza przez państwo: Mr bez zmian Stopa r się nie zmienia. Pełne zatrudnienie utrzyma się przy wyższej M, P i płacy nominalnej.

53 Rząd zbiera pieniądze na pokrycie wydatków z trzech źródeł: 1.Podatków 2.Emisji obligacji lub bonów skarbowych 3.Drukowanie pieniędzy Drukując pieniądze wpływa na podaż pieniądza i tym samym na wielkość inflacji.

54 Państwo korzysta na inflacji: podatek inflacyjny (dodruk pieniądza bez pokrycia w towarach drenaż fiskalny (wpływu do budżetu rosną) maleje realna wartość długu publicznego.

55

56 Jeżeli inflacja jest taka jak spodziewana, gospodarka ponosi następujące koszty: Koszt zużytych butów gospodarstwa trzymają mniej gotówki i muszą częściej ją wypłacać. Koszt nowego menu (konieczność drukowania nowych cenników) Nieefektywne wykorzystanie zasobów, przez częste zmiany ceny relatywnej Wyższe podatki (podatek od zysku nominalnego a nie realnego) Utrudnione przewidywanie realnej wartości pieniądza w przyszłości (emerytury, inwestycje itp.)

57 Inflację można traktować jako podatek od gotówki. Kto go płaci? Podatek płacą wszyscy posiadacze gotówki. Drukując pieniądze rząd zwiększa inflację. Oznacza to, że spada nabywcza siła pieniądza. Straty z tego tytułu ponoszą posiadacze gotówki.

58 Następuje redystrybucja dochodów: Nominalne oprocentowanie nie nadąża za rosnącymi cenami (korzystają dłużnicy, tracą wierzyciele i właściciele depozytów) Drenaż finansowy: niedostosowanie systemu podatkowego do inflacji

59 Rośnie ryzyko biznesowe Część inwestycji jest wstrzymywana Maleje popyt globalny, produkcja.

60 Załóżmy, że roczna inflacja wynosi π=4%. Nominalna stopa procentowa wynosi 6%. Oblicz realną stopę procentową (wykorzystaj równanie Fishera) Załóżmy, że 100zł jest trzymane w gotówce. Ile wynosi jego realna wartość na koniec roku, w porównaniu z wartością na początek roku? Załóżmy, że rząd pożycza 1000zł i płaci na koniec roku zgodnie z nominalną stopą procentową. Czy gdyby rząd mógł zwiększyć inflację do 6%, to czy byłoby to opłacalne? Ile rząd zyskałby lub stracił w realnych wartościach? Załóżmy, że firma ma 5% zysk w wartościach nominalnych. Podatek dochodowy wynosi 20%. Ile wynosi nominalny zysk po opłaceniu podatku? Jaki jest realny zysk? Jaki byłby realny zysk, gdyby inflacja wzrosła do 10%?

61 Związek między stopą bezrobocia a inflacją

62 Pod koniec lat 50-tych, Wiliam Phillips zauważył negatywną korelację między inflacją a stopą bezrobocia w Wielkiej Brytanii: W okresach wysokiej inflacji, bezrobocie było niskie W okresach małej inflacji, następował wzrost stopy bezrobocia. Relację między inflacją i stopą bezrobocia nazwana krzywą Phillipsa.

63

64 Gdy stan rynku pracy się poprawia, to rośnie siła przetargowa związków zawodowych w negocjacjach płacowych i podnosi się tempo wzrostu płac nominalnych. Gdy bezrobocie rośnie, tempo wzrostu płac jest mniejsze. Stabilizacja płac nominalnych odpowiada stanowi równowagi na rynku pracy (przy naturalnej stopie bezrobocia )

65 Ekonomiści chcieli wierzyć w krzywą Phillipsa, gdyż dawała ona narzędzie do walki z bezrobociem. Ludzie gotowi są zaakceptować wysoką inflację, jeżeli przyniesie ona spadek bezrobocia.

66 Szoki popytowe sprawiają że gospodarka zachowuje się jak wahadło: wzrosty i spadki popytu wytrącają ją z równowagi. Poziom cen LAS SAS1 π SRPC P2 B E1 A SAS0 πa A UA E UB P1 E0 AD1 πb YA B U ADo 0 YB Yp YA Y Szoki popytowe wytrącają gospodarkę z równowagi i powodują skierowane w przeciwnych kierunkach zmiany stopy inflacji i bezrobocia. Po upływie krótkiego okresu czasu gospodarka powraca do stanu równowagi.

67 W latach 70-tych nastąpił okres stagflacji czyli brak wzrostu gospodarczego przy rosnącej inflacji. Był on wynikiem polityki krajów OPEC, które ograniczyły wydobycie ropy i doprowadziły do wzrostu cen i załamania się wielu gospodarek. W tym czasie występowała pozytywna korelacja między inflacją i stopą bezrobocia.

68 Stagflacja wynikała z nagłego ograniczenia podaży ropy. W związku z czym: Wzrosła cena ropy Wzrosły ceny innych produktów Przy stałym dochodzie, spadł popyt realny Nastąpił spadek produkcji i wzrost bezrobocia

69 P Jeśli rząd zdecyduje się zwiększyć podaż nominalną, to zwiększy się popyt globalny. Bezrobocie przymusowe zniknie, ale inflacja wzrośnie. P LAS LAS SAS1 P1 P0 E1 E0 SAS0 P2 P1 P0 E1 E2 E0 AD AD AD1 0 Y1 Yp Y 0 Y1 Yp Y Podaż nominalna M jest stała, ale zachodzi negatywny szok podażowy. Wzrost kosztów produkcji przesuwa krzywą SAS w górę i jest przyczyną inflacji, której towarzyszy zmniejszenie produkcji. Zwalczaniu stagnacji może służyć odpowiednia polityka pieniężna.

70 Zauważono, ze związek między inflacją i stopą bezrobocia ma charakter krótkookresowy. W długim okresie zmiana cen i wzrost podaży pieniądza nie ma wpływu na realną strefę gospodarki i stopę bezrobocia. W krótkim okresie inflacja zależy od: Oczekiwanej inflacji Różnicy między obserwowaną a naturalną stopą bezrobocia Szoków podażowych (takich jak redukcja podaży ropy itp.).

71 π πe SRPC A A LPC E B Przyjmijmy, że nominalna podaż pieniądza M wzrasta w stałym tempie. Zgodnie z ilościową teorią pieniądza, także średni poziom cen P musi wzrastać o tyle samo. Odpowiada temu punkt E na rys. Za szoki odpowiada teraz tempo nie wielkość zmiany nominalnej podaży pieniądza πb UA E YA UB B U Kiedy tempo wzrostu ilości pieniądza się zwiększa, krótkookresowa krzywa Phillipsa przesuwa się w górę, wzdłuż linii LPC. Pionowy przebieg krzywej LPC oznacza, że po przeminięciu szoku popytowego stopa bezrobocia powraca do swego naturalnego poziomu. W długim okresie czasu niezależnie od tego, ile wynosi stopa inflacji, stopa bezrobocia jest na poziomie bezrobocia naturalnego.

72 W gospodarce występuje bezrobocie naturalne na poziomie bn oraz stabilny poziom cen podmioty oczekują zerowej inflacji. Jeśli rząd podejmie decyzję o wzroście podaży pieniądza (by zmniejszyć stopę bezrobocia), to zwiększy się popyt, zatrudnienie, ale także ceny i płace nominalne. Gospodarka przesunie się z punktu A do B.

73 Wzrost zatrudnienia (stopa bezrobocia spadła z bn do b1) był możliwy dzięki iluzji pieniężnej pracowników, którzy traktowali wzrost płac nominalnych w kategoriach realnych i zwiększali podaż pracy. Po pewnym czasie pracownicy dostosowują swoją podaż pracy, domagając się podwyżek płac, co doprowadzi do przejścia z punktu B do C, itd. W dłuższym okresie czasu ekspansywna polityka gospodarcza przyspiesza procesy inflacyjne. Lepsze skutki przyniesie polityka restrykcyjna zmniejszenie podaży pieniądza

74 Długookresowa krzywa Phillipsa (LPC) s s ) e ( b n Gdzie: π inflacja πe oczekiwana inflacja sb stopa bezrobocia sn- naturalna stopa bezrobocia ε szoki podażowe (niespodziewane, negatywne zmiany podaży) β - współczynnik wrażliwości stopy inflacji na zmianę stopy bezrobocia.

75 Od strony bezrobocia: s s b n 1 Oznacza to, że stopa bezrobocia będzie niższa od naturalnej jeżeli: Inflacja będzie wyższa od oczekiwanej skorygowanej przez niespodziewane zmiany po stronie podażowej. e

76

77 π πa πb SRPC2 SRPC1 E E LPC A a) Rząd wytrzyma presje SRPC1 np. związków zawodowych i nie podniesie plac i cen. Nie zwiększy π tempa Mn. Jeśli związki LPC zawodowe uwierzą ze tempo πb jest stałe to SRPC E πa przesunie się w dół: czyli zmniejsza się oczekiwania inflacyjne ludzi ludzie uznają ze w przyszłości i inflacja tez będzie A wolniejsza πb b) To są adaptacyjne oczekiwania inflacyjne zmniejsza się przewidywana stopa inflacji B Un U Hamowanie inflacji: początkowo zmniejszenie tempa wzrostu nominalnej podaży pieniądza powoduje negatywny szok popytowy. Czy i jak szybko SRPC przesunie się w dół (dezinflacja) zależy od oczekiwań inflacyjnych, które mogą być adaptacyjne lub racjonalne. Un U

78 Polega na kształtowaniu przez państwo wynagrodzeń za pracę a także innych dochodów obywateli.

79

80 Ludzie dostosowują swoje działania by jak najmniej odczuwać skutki wzrostu cen Stopy procentowe i stopy opodatkowania są dostosowywane do inflacji (aby wielkości realne: realna stopa procentowa, realna wartość płaconych podatków była na stałym poziomie) Indeksowane są nominalne wartości płac i emerytur

81 Oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych kształtują się według teorii oczekiwań adaptacyjnych. Współczynnik dostosowania oczekiwań wynosi 0,2. Indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie t-1 wyniósł 103,0, zaś oczekiwana stopa inflacji w tym okresie ustaliła się na poziomie 2,6%. Podaj interpretację współczynnika dostosowania oczekiwań Jakiego wzrostu cen mogą oczekiwać gospodarstwa domowe w bieżącym okresie? Ile wyniesie bieżąca, oczekiwana inflacja, jeżeli rzeczywista stopa inflacji w okresie poprzednim wyniosła 2,6%, a oczekiwana stopa 3%? Ile wyniosą oczekiwania inflacyjne w obu przypadkach, jeżeli współczynnik dostosowania wyniesie 1?

82

83 Popytowa spowodowana gwałtownym wzrostem popytu w gospodarce ze względu na duży deficyt państwa sfinansowany dodrukiem pieniędzy lub ekspansywna politykę banku centralnego. Kosztowa spowodowaną wzrostem kosztów produkcji (wzrost cen powoduje żądania podwyżek płac a to z kolei prowadzi do dalszego wzrostu cen) Importowana wywołuje ją wzrost cen towarów zagranicznych.

84 Powolne procesy inflacyjne wywierają korzystny wpływ na przebieg procesów gospodarczych ze względu na iluzję pieniężną. Pozwalają na obniżkę realnych stóp procentowych i stawek płac realnych, co zwiększa optymizm przedsiębiorców, ze względu na wzrost rentowności produkcji. Producenci zwiększają poziom inwestycji, co przyspiesza wzrost gospodarczy. Korzyści z inflacji osiągają ludzie, którzy przewidując wzrost cen kupują wcześniej po relatywnie niskich cenach i sprzedają później po cenach wyższych, Zaciągają kredyty hipoteczne w okresie inflacji i spłacają je w pieniądzach mających mniejszą siłę nabywczą - takie zjawisko nazywa się premią inflacyjną.

85 Silne procesy inflacyjne przeważnie zniekształcają informacje rynkowe: Wywołują ucieczkę od pieniądza, polegającą na gwałtownym spadku popytu na pieniądz w ujęciu realnym, Redystrybucja dochodów między podmiotami gospodarczymi, Zwiększona niepewność w zakresie przewidywań zmian cen, co osłania aktywność gospodarczą, Osłabienie działalności inwestycyjnej, Niekorzystne zmiany w bilansie płatniczym, Dodatkowe koszty związane z obsługą procesów gospodarczych.

Makroekonomia blok VII. Inflacja

Makroekonomia blok VII. Inflacja Makroekonomia blok VII Inflacja Definicja inflacji INFLACJA proces wzrostu ogólnego (średniego) poziomu cen Obliczanie inflacji konstruowany jest wskaźnik cen stanowiący procentową miarę zmian wydatków

Bardziej szczegółowo

Inflacja. Zgodnie z tym, co poznaliśmy już przy okazji modelu ISLM wiemy, że rynek pieniądza jest w stanie równowagi, gdy popyt jest równy podaży:

Inflacja. Zgodnie z tym, co poznaliśmy już przy okazji modelu ISLM wiemy, że rynek pieniądza jest w stanie równowagi, gdy popyt jest równy podaży: Inflacja Inflacja - wzrost przeciętnego poziomu cen dóbr w jakimś okresie. Jeśli ceny wszystkich dóbr i czynników produkcji wzrastają w takim samym tempie to mamy do czynienia z czystą inflacją. Zgodnie

Bardziej szczegółowo

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie.

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. MODEL AS-AD Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. KRZYWA AD Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM Każdy punkt

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 07.03.2008r

Makroekonomia 07.03.2008r Makroekonomia 07.03.2008r CREATED BY HooB Czynniki określające poziom konsumpcji i oszczędności Dochody dyspozycyjne gospodarstw domowych dzielą się na konsumpcję oraz oszczędności. Konsumpcja synonim

Bardziej szczegółowo

Pieniądz, inflacja oraz mierzenie inflacji.

Pieniądz, inflacja oraz mierzenie inflacji. Pieniądz, inflacja oraz mierzenie inflacji. Pieniądz to towar powszechnie akceptowany, za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczone dobra lub wywiązujemy się ze zobowiązań; Funkcje pieniądza :

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii. Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie

Podstawy ekonomii. Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie Podstawy ekonomii Wykład IV-V-VI Dr Łukasz Burkiewicz lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Akademia Ignatianum w Krakowie Bezrobocie Bezrobocie zjawisko społeczne polegające na tym, że część ludzi zdolnych

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska Makroekonomia 1 dla MSEMen Gabriela Grotkowska Struktura wykładu Inflacja, bezrobocie i PKB Krzywa Philipsa w ujęciu tradycyjnym Przyczyny sztywności na rynku pracy: czemu płace dostosowują się w wolnym

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1. Modele graficzne

Makroekonomia 1. Modele graficzne Makroekonomia 1 Modele graficzne Obieg okrężny $ Gospodarstwa domowe $ $ $ $ $ Rynek zasobów $ Rynek finansowy $ $ Rząd $ $ $ $ $ $ $ Rynek dóbr i usług $ Firmy $ Model AD - AS Popyt zagregowany (AD) Popyt

Bardziej szczegółowo

Pieniądz i system bankowy

Pieniądz i system bankowy Pieniądz i system bankowy 0 Pieniądz 0 pewien powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczone dobra i usługi lub wywiązujemy się ze zobowiązań (np. spłata długu) 0

Bardziej szczegółowo

T7. Szoki makroekonomiczne. Polityka wobec szoków

T7. Szoki makroekonomiczne. Polityka wobec szoków T7. Szoki makroekonomiczne. Polityka wobec szoków Szoki makroekonomiczne. to nieoczekiwane zdarzenia zakłócające przewidywalny przebieg zmian produktu, bezrobocia i stopy procentowej Szoki popytowe (oddziałujące

Bardziej szczegółowo

Polityka monetarna. Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin. J. Wilkin - Ekonomia

Polityka monetarna. Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin. J. Wilkin - Ekonomia Polityka monetarna Wykład 11 WNE UW Jerzy Wilkin Pieniądz i jego funkcje Pieniądz powszechny ekwiwalent towarów i usług. Kategoria ekonomiczna, w której możemy wyrazić wartość wszelkich towarów i usług.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania

Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania Ćwiczenia 5, Makroekonomia II, Rozwiązania Zadanie 1 Załóżmy, że w gospodarce ilość pieniądza rośnie w tempie 5% rocznie, a realne PKB powiększa się w tempie 2,5% rocznie. Ile wyniesie stopa inflacji w

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Horyzont czasu w makroekonomii Długi okres Ceny są elastyczne i

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak Plan wykładu 1. Krótkookresowe wahania koniunktury Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży: skutki

Bardziej szczegółowo

11. Emisja bonów skarbowych oznacza pożyczkę zaciągniętą przez: a) gospodarstwo domowe b) bank komercyjny c) sektor publiczny d) firmę prywatną

11. Emisja bonów skarbowych oznacza pożyczkę zaciągniętą przez: a) gospodarstwo domowe b) bank komercyjny c) sektor publiczny d) firmę prywatną Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Baza monetarna to: a) łączna ilość banknotów i bilonu, znajdujących się w obiegu

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a )

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a ) przeciętny poziom cen MODEL ZAGREGOWANEGO POPYTU I ZAGREGOWANEJ PODAŻY ZAŁOŻENIA Dochód narodowy (Y) jest równy produktowi krajowemu brutto (PKB). Y = K + I + G Neoklasycyzm a keynesizm Badamy zależność

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I Ćwiczenia

Makroekonomia I Ćwiczenia Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia 3 Inflacja Karol Strzeliński 1 Inflacja Wzrost przeciętnego poziomu cen dóbr, usług (i czynników produkcji) w jakimś okresie czasu. Stopa inflacji to wzrost wyrażony

Bardziej szczegółowo

Inflacja to proces wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce.

Inflacja to proces wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce. Inflacja Inflacja to proces wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce. Wzrost cen części produktów nie musi oznaczad inflacji!! Inflacja rozkwitła w momencie pojawienia się pieniądza papierowego, a swoje

Bardziej szczegółowo

Polityka pieniężna i fiskalna

Polityka pieniężna i fiskalna Polityka pieniężna i fiskalna Spis treści: 1. Ekspansywna i restrykcyjna polityka gospodarcza...2 2. Bank centralny i jego polityka: operacje otwartego rynku, zmiany stopy dyskontowej, zmiany stopy rezerw

Bardziej szczegółowo

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji.

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Wykład: NFLACJA nflacja - definicja nflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Pomiar inflacji ndeks cen konsumpcyjnych (CP Consumer Price

Bardziej szczegółowo

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ realna stopa procentowa KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA koszty produkcji ponoszone przez producentów są jednocześnie wynagrodzeniem za czynniki produkcji (płaca, zysk, renta), a tym

Bardziej szczegółowo

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Wykład: JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Stanley Fischer o modelu IS-LM Model IS-LM jest użyteczny z dwóch powodów. Po pierwsze jako narzędzie o znaczeniu historycznym, a po drugie,

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy, teraz: wyjaśniamy!!

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasz mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne

WYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne WYKŁAD 2 Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne PLAN WYKŁADU Przedmiot makroekonomii Wzrost gospodarczy stagnacja wahania koniunktury Inflacja bezrobocie Krzywa Phillipsa (inflacja a bezrobocie)

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Inflacja

Makroekonomia Inflacja Makroekonomia Inflacja Plan prezentacji 1.Pojęcie i sposoby pomiaru inflacji 2.Społeczno-ekonomiczne skutki inflacji 3.Główne teorie inflacji Monetarna Popytowa Kosztowa 4.Inflacja a bezrobocie 2 Pojęcie

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana

Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana Leszek Wincenciak Wydział Nauk Ekonomicznych UW 2/26 Plan wykładu: Prosty model keynesowski

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 - ćwiczenia. mgr Małgorzata Kłobuszewska Rynek pracy, inflacja

Makroekonomia 1 - ćwiczenia. mgr Małgorzata Kłobuszewska Rynek pracy, inflacja Makroekonomia 1 - ćwiczenia mgr Małgorzata Kłobuszewska Rynek pracy, inflacja Przed kolokwium 90 minut Kilka zadań testowych (nie więcej niż 10), raczej z pierwszej części materiału (PKB, rynek pracy,

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Wahania koniunktury gospodarczej Ożywienie i recesja w gospodarce Dr Joanna Czech-Rogosz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 16.04.2012 1. Co to jest koniunktura gospodarcza?

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej

Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz

Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz Tomasz Gajderowicz Agenda Przyporządkowanie tematów Pieniądz Co to jest Inflacja? Zadania Wykorzystując informacje z omawianych na zajęciach źródeł danych empirycznych,

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWY EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I

PRZYKŁADOWY EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I PRZYKŁADOWY EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I... Imię i nazwisko, nr albumu Egzamin składa się z dwóch części. W pierwszej części składającej się z 20 zamkniętych pytań testowych należy wybrać jedną z pięciu podanych

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz

Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz Tomasz Gajderowicz Agenda Kartkówka Pieniądz Co to jest Inflacja? Zadania Agregaty pieniężne M0 = H = C (gotówka w obiegu) + R (rezerwy) M1 = C + D (wkłady na żądanie)

Bardziej szczegółowo

M. Kłobuszewska, Makroekonomia 1

M. Kłobuszewska, Makroekonomia 1 Notatka z zajęć 3 Pieniądz i ceny Pieniądz jest to powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonujemy płatności za dostarczone dobra i usługi oraz wywiązujemy się z zobowiązań (spłacamy dług).

Bardziej szczegółowo

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Konsumpcja, inwestycje Utrzymujemy założenie o stałości cen w gospodarce. Stopa procentowa wiąże ze

Bardziej szczegółowo

Polityka fiskalna i pieniężna

Polityka fiskalna i pieniężna Ćwiczenia z akroekonomii II Polityka fiskalna i pieniężna Deficyt budżetowy i cykle koniunkturalne na wstępie zaznaczyliśmy, że wielkość deficytu powinna zależeć od tego w jakiej fazie cyklu koniunkturalnego

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD VI: MODEL IS-LM/AS-AD OGÓLNE RAMY DLA ANALIZY MAKROEKONOMICZNEJ Linia FE: Równowaga na rynku pracy Krzywa IS: Równowaga na rynku dóbr Krzywa LM: Równowaga

Bardziej szczegółowo

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów, WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna

Bardziej szczegółowo

1 Inflacja. wzrost ceny jednego produktu nie musi prowadzić do inflacji; spadek ceny jednego produktu może wystąpić przy istnieniu inflacji;

1 Inflacja. wzrost ceny jednego produktu nie musi prowadzić do inflacji; spadek ceny jednego produktu może wystąpić przy istnieniu inflacji; 1 Inflacja Inflacja to wzrost ogólnego poziomu cen. Miarą inflacji jest indeks cen dóbr konsumpcyjnych, równy stosunkowi cen dóbr należących do reprezentatywnego koszyka w danym okresie czasu cen tych

Bardziej szczegółowo

Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku).

Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Zadanie 1 Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Składniki PKB Wielkość (mld) Wydatki konsumpcyjne (C ) 300 Inwestycje

Bardziej szczegółowo

Prognozy wzrostu dla Polski 2015-06-02 15:58:50

Prognozy wzrostu dla Polski 2015-06-02 15:58:50 Prognozy wzrostu dla Polski 2015-06-02 15:58:50 2 Bank of America Merrill Lynch podniósł prognozy wzrostu PKB dla Polski - z 3,3 do 3,5 proc. w 2015 r. i z 3,4 do 3,7 proc. w 2016 r. W raporcie o gospodarce

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia W modelu klasycznym wielkość PKB jest określana przez stronę podażową. Mamy 2 czynniki

Bardziej szczegółowo

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny.

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. Uzasadnienie: wysoka stopa procentowa zmniejsza popyt

Bardziej szczegółowo

MODEL AD-AS : MIKROPODSTAWY

MODEL AD-AS : MIKROPODSTAWY Makroekonomia II Wykład 8 MODEL AD-AS : MIKROODSTAW Wykład 8 lan MODEL AD-AS : MIKROODSTAW 1.1 Długookresowa krzywa AS 1.2 Sztywność cen 1.3 Sztywność nominalnych płac 2.1 Zagregowany popyt 2.2 Równowaga

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018 EkonomiaProgramDr2017 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska EKONOMIA Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. www.wsip.com.pl

Spis treêci. www.wsip.com.pl Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................

Bardziej szczegółowo

Ekonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon

Ekonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06 dr Adam Salomon : ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 2 Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników, dotyczące ilości czasu, który chcą

Bardziej szczegółowo

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji.

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Wykład: NFLACJA nflacja - definicja nflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Pomiar inflacji ndeks cen konsumpcyjnych (CP Consumer Price

Bardziej szczegółowo

Wzrost gospodarczy definicje

Wzrost gospodarczy definicje Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy definicje Przez wzrost gospodarczy rozumiemy proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych w gospodarce, a w szczególności proces powiększania produkcji

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 13: Model ASAD i szoki makroekonomiczne

Makroekonomia 1 Wykład 13: Model ASAD i szoki makroekonomiczne Makroekonomia 1 Wykład 13: Model ASAD i szoki makroekonomiczne Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Sytuacja na rynku pracy a położenie krzywej AS Krótko-

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz

Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz Makroekonomia I ćwiczenia 4 Pieniądz Tomasz Gajderowicz Agenda Kartkówka Pieniądz Inflacja Zadania Mechanizm mnożnikowy pieniądza Agregaty pieniężne M0 = H = C (gotówka w obiegu) + R (rezerwy) M1 = C +

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki

Bardziej szczegółowo

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM Wykład: JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM John Hicks (1904-1989) Mr Keynes and the Classics: A Suggested Interpretation (1937) Value and Capital (1939) Nagroda Nobla (1972) Model IS

Bardziej szczegółowo

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji.

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Wykład: NFLACJA nflacja - definicja nflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Pomiar inflacji ndeks cen konsumpcyjnych (CP Consumer Price

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD XIII WYDATKI RZĄDOWE I ICH FINANSOWANIE Budżet rządu: niektóre fakty i liczby Wydatki rządowe, podatki i makroekonomia Deficyt budżetowy i długu publiczny

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I Ćwiczenia

Makroekonomia I Ćwiczenia Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia 2 Model AS-AD [AD-AS] Karol Strzeliński Model AS-AD Dotychczasowe rozważania dotyczące wyznaczania produktu dotyczyły krótkiego okresu, ponieważ zakładaliśmy, że ceny

Bardziej szczegółowo

Krzywa IS Popyt inwestycyjny zależy ujemnie od wysokości stóp procentowych.

Krzywa IS Popyt inwestycyjny zależy ujemnie od wysokości stóp procentowych. Notatka model ISLM Model IS-LM ilustruje równowagę w gospodarce będącą efektem jednoczesnej równowagi na rynku dóbr i usług, a także rynku pieniądza. Jest to matematyczna interpretacja teorii Keynesa.

Bardziej szczegółowo

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO. Dynamika PKB w latach 2002-2010 ROZWÓJ GOSPODARCZY

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO. Dynamika PKB w latach 2002-2010 ROZWÓJ GOSPODARCZY DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje

Bardziej szczegółowo

Wykład 9. Model ISLM

Wykład 9. Model ISLM Makroekonomia 1 Wykład 9 Model ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasza mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności Krzywa IS Krzywa LM Model ISLM

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Wykład: MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Aktorzy gry rynkowej RZĄD FIRMY GOSPODARSTWA DOMOWE SEKTOR FINANSOWY Rynki makroekonomiczne Zasoby i strumienie STRUMIENIE ZASOBY Strumienie: dochody liczba

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Ujęcie popytowe Według Keynesa, dosyć częstą sytuacją w gospodarce rynkowej jest niepełne wykorzystanie czynników produkcji. W związku z tym produkcja

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki

Bardziej szczegółowo

Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa

Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa Sektor Gospodarstw Domowych Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE Raport nr 12 maj 2008 Warszawa 1 Gospodarka Polski Prognozy i opinie Raport Gospodarka

Bardziej szczegółowo

Pieniądz i system bankowy

Pieniądz i system bankowy Pieniądz i system bankowy Pieniądz pewien powszechnie akceptowany towar, który w zależności od sytuacji pełni funkcję: środka wymiany jednostki rozrachunkowej (umożliwia wyrażanie cen i prowadzenie rozliczeń)

Bardziej szczegółowo

Zadania powtórzeniowe

Zadania powtórzeniowe Zadanie 1. Jakie argumenty przemawiają na rzecz twierdzenia o niedoskonałości PKB (i pochodnych), jako mierników poziomu życia mieszkańców? Zadanie 2. PNB Zasiedmiogórogrodu w cenach rynkowych wynosi 400

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY

AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ OŻYWIENIE I RECESJA W GOSPODARCE DR JAROSŁAW CZAJA Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 17 października 2016 r. KONIUNKTURA GOSPODARCZA DEFINICJA

Bardziej szczegółowo

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 kwietnia 2016 r.

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 kwietnia 2016 r. Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 kwietnia 2016 r. Na posiedzeniu członkowie Rady dyskutowali na temat polityki pieniężnej w kontekście sytuacji makroekonomicznej

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I. Jan Baran

Makroekonomia I. Jan Baran Makroekonomia I Jan Baran Model klasyczny a keynesowski W prostym modelu klasycznym zakładamy, że produkt zależy jedynie od nakładów czynników produkcji i funkcji produkcji. Nie wpływają na niego wprowadzone

Bardziej szczegółowo

Przykładowe zadania do egzaminu z Makroekonomii 1 17 stycznia 2011 r.

Przykładowe zadania do egzaminu z Makroekonomii 1 17 stycznia 2011 r. Przykładowe zadania do egzaminu z Makroekonomii 1 17 stycznia 2011 r. Część I 1. W 2005 roku w pewnym roku nominalny PKB wyniósł 160 mld dolarów USA. Rok później wyniósł 180 mld. Deflator PKB wyniósł 115.

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska Makroekonomia dla MSEMen Gabriela Grotkowska Plan wykładu 5 Model Keynesa: wprowadzenie i założenia Wydatki zagregowane i równowaga w modelu Mnożnik i jego interpretacja Warunek równowagi graficznie i

Bardziej szczegółowo

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r.

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r. Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 6 maja 2015 r. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej dyskutowali na temat polityki pieniężnej w kontekście bieżącej i oczekiwanej sytuacji

Bardziej szczegółowo

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI Wykład: POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI 13 milionów Amerykanów traci pracę Wielka depresja w USA, 1929-1933 Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza (1936) John Maynard Keynes

Bardziej szczegółowo

Przykładowe pytania na egzamin ustny

Przykładowe pytania na egzamin ustny Przykładowe pytania na egzamin ustny 1. Mnożnikowe mechanizmy wzrostu gospodarczego 2. Popytowe i podażowe czynniki wzrostu gospodarczego 3. Ekstensywne i intensywne czynniki wzrostu gospodarczego 4. Cykl

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM

Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM Makroekonomia 1 Wykład 10: Polityka gospodarcza w modelu ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Skuteczność polityki makroekonomicznej Polityka fiskalna

Bardziej szczegółowo

Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego a teorie głównego nurtu. Mateusz Benedyk

Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego a teorie głównego nurtu. Mateusz Benedyk Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego a teorie głównego nurtu Mateusz Benedyk 1 Krótki rys historyczny Wybrane teorie głównego nurtu: - Szkoła keynesowska - Szkoła monetarystyczna - Nowa szkoła klasyczna

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE

Spis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa xiii xv WPROWADZENIE l Rozdział l. Ekonomiczne opisanie świata 3 1.1. Stany Zjednoczone 4 1.2. Unia Europejska 10 1.3. Chiny 15 1.4. Spojrzenie na inne

Bardziej szczegółowo

System pieniężny i teoria pieniądza

System pieniężny i teoria pieniądza System pieniężny i teoria pieniądza Wyższa Szkoła Technik Komputerowych i Telekomunikacji w Kielcach 1 Wykład nr 3 System pieniężny i teoria pieniądza 1. Pojęcie i funkcje pieniądza. 2. Klasyczna teoria

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty siódmy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty dziewiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor

Makroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor Makroekonomia Gregory N. Mankiw, Mark P. Taylor Popularny w USA i Europie Zachodniej podręcznik przeznaczony do studiowania makroekonomii na pierwszych latach studiów. Obejmuje takie zagadnienia, jak rachunek

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku WYKŁAD Makroekonomiczna równowaga na rynku POPYT JAKO AGREGAT EKONOMICZNY (AD) Zagregowany popyt zależność między całkowitą ilością dóbr i usług (realny PKB) jaką podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa,

Bardziej szczegółowo

Krzywa AD pokazuje, na jaki poziom PKB (Y) będzie zapotrzebowanie przy poszczególnych poziomach cen.

Krzywa AD pokazuje, na jaki poziom PKB (Y) będzie zapotrzebowanie przy poszczególnych poziomach cen. Notatka model AS-AD Rozważania dotyczące procesów dostosowawczych w gospodarce rozpoczniemy od wyprowadzenia krzywej łącznego popytu AD. Krzywa łącznego popytu reprezentuje punkty równowagi modelu IS-

Bardziej szczegółowo

Polityka monetarna Unii Europejskiej dr Joanna Wolszczak-Derlacz. Wykład 4 Teoria optymalnych obszarów walutowych Koszty Unii Walutowej

Polityka monetarna Unii Europejskiej dr Joanna Wolszczak-Derlacz. Wykład 4 Teoria optymalnych obszarów walutowych Koszty Unii Walutowej Polityka monetarna Unii Europejskiej dr Joanna Wolszczak-Derlacz Wykład 4 Teoria optymalnych obszarów walutowych Koszty Unii Walutowej http://www.zie.pg.gda.pl/~jwo/ email: jwo@zie.pg.gda.pl Teoria optymalnych

Bardziej szczegółowo

Pieniądz. Polityka monetarna

Pieniądz. Polityka monetarna Pieniądz. Polityka monetarna Definicja Pieniądz można więc najogólniej zdefiniować jako powszechnie akceptowany w danym kraju środek płatniczy. Istota pieniądza przejawia się w jego funkcjach: środka wymiany

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII. Bilans płatniczy

Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII. Bilans płatniczy Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII Bilans płatniczy Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej http://msg.umcs.lublin.pl/ Pojęcie

Bardziej szczegółowo

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne:

WZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne: DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ bezrobocie frykcyjne

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 4-5. Dynamiczny model DAD/DAS, część 3. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 4-5. Dynamiczny model DAD/DAS, część 3. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak MAKROEKONOMIA 2 Wykład 4-5. Dynamiczny model DAD/DAS, część 3 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Zakłócenia w modelu DAD/DAS: Wzrost produkcji potencjalnej; Zakłócenie podażowe

Bardziej szczegółowo

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji.

Inflacja - definicja. Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Wykład: NFLACJA nflacja - definicja nflacja wzrost ogólnego poziomu cen. Deflacja spadek ogólnego poziomu cen. Dezinflacja spadek tempa inflacji. Pomiar inflacji ndeks cen konsumpcyjnych (CP Consumer Price

Bardziej szczegółowo

Budżet państwa. Polityka fiskalna

Budżet państwa. Polityka fiskalna Budżet państwa. Polityka fiskalna Budżet państwa Budżet państwa jest to plan finansowy zawierający dochody i wydatki państwa związane z realizacją przyjętej polityki społecznej, gospodarczej i obronnej.

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze. ćwiczenia 8

Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze. ćwiczenia 8 Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze ćwiczenia 8 Wprowadzenie do części finansowej: Przypomnienie SNA, Bilans Płatniczy Tomasz Gajderowicz Agenda Eksperyment badawczy Mierniki wartości Dochodu Produktu

Bardziej szczegółowo