Patofizjologia i diagnostyka nietypowo przebiegającej cukrzycy typu 1

Transkrypt

1 Patofizjologia i diagnostyka nietypowo przebiegającej cukrzycy typu 1 Ewelina Szamocka Praca magisterska wykonana w Katedrze Analityki Klinicznej Akademii Medycznej w Gdańsku pod kierunkiem prof. dr hab. Jerzego Rogulskiego

2 Masa komórek β Predyspozycja genetyczna Czynnik wyzwalający(?) Zaburzenia immunologiczne (IAA, GADA IA-2A, ICA) Prawidłowe wydzielanie insuliny Spadek wydzielania insuliny Prawidłowa glikemia Obecny C-peptyd Brak C-peptydu Pre-diabetes Czas Jawna cukrzyca

3 Dwa etapy rozwoju cukrzycy Czynniki inicjujące: infekcje dieta Czynniki sprzyjające rozwojowi cukrzycy: infekcje dieta Podatność genetyczna Autoimmunizacja Pełnoobjawowa cukrzyca typu 1?? Brak autoimmunizacji Remisja

4 Cele pracy Opis przypadku pacjentki z nietypowo przebiegającą cukrzycą typu 1 Próba znalezienia przyczyny braku rozwoju cukrzycy u siostry - bliźniaczki jednojajowej, pomimo występowania podobnej autoimmunizacji

5 Opis przypadku Rozpoznanie Leczenie Wywiad rodzinny Badania laboratoryjne Przebieg cukrzycy Choroby współistniejące

6 Omówienie i dyskusja

7 Chwiejny przebieg cukrzycy Glikemie w ciągu doby wahania od 50 do 300mg/dl bez uchwytnej przyczyny Dzienne zapotrzebowanie na insulinę zmiany od 0,3 do 1,00 j/kg m.c./dobę Zmiany stęŝenia peptydu C

8 dzienne zapotrzebowanie na insulinę j/kg m.c./24h 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0, ,78 0,68 0,4 0,35 0, czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy (miesiące)

9 Zmiany stęŝenia C-peptydu u pacjentki A.T. na czczo i w 6 minucie po doŝylnym podaniu glukagonu w czasie od rozpoznania cukrzycy StęŜenie C-peptydu [ng/ml] 2,5 2 1,5 1 0,5 0 0,7 1,4 1,6 0,95 1,5 2 0,1 1,1 0,69 1,5 1,2 0,1 0,2 3,7 7,5 9 11,2 14,8 16,9 21,3 28,9 46 na czczo po glukagonie Czas jaki upłynął od momentu rozpoznania cukrzycy

10 Czy to tylko cukrzyca typu 1? Zachowana zdolność wydzielnicza trzustki Insulinooporność? PCOS

11 MoŜliwe przyczyny niezgodności w zachorowaniu na cukrzycę typu 1 u bliźniąt jednojajowych

12 RóŜnice w zachorowaniu pomiędzy bliźniętami monozygotycznymi mogą wynikać z : Czynników środowiskowych Mutacji somatycznych Przypadkowych rearanŝacji w genach immunoglobulin i receptorów kom. T Przypadkowej monoallelicznej ekspresji genów

13 Wynik oznaczenia HLA Klasy II Matka HLA DRB1*04/DRB4* - DQA1* DQB1*0302 DRB1*04/DRB4* - DQA1*03011 DQB1*0304 Ojciec HLA DRB1*03/DRB3* - DQA1* DQB1*0201 DRB1*08/# - DQA1*03011 DQB1*0302 A.T. HLA DRB1*04/DRB4* - DQA1* DQB1*0302 DRB1*03/DRB3* - DQA1* DQB1*0201 M. T. HLA DRB1*04/DRB4* - DQA1* DQB1*0302 DRB1*03/DRB3* - DQA1* DQB1*0201 /a/ /b/ /c/ /d/ /a/ /c/ /a/ /c/

14 Zmiania stęŝenia przeciwciał przeciw dekarboksylazie kwasu glutaminowego u bliźniąt stęŝenie przeciwciał anty-gad [ng/ml] ,2 3,5 8,7 41 Czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy u A.T. (miesiące) A.T. M.T.

15 Zmiania stęŝenia przeciwciał przeciw insulinie u bliźniąt stęŝenie przeciwciał antyinsulinie [U/ml] ,2 3,5 8,8 16,7 16,8 czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy u A.T. (miesiące) A.T. M.T.

16 Zmiania stęŝenia przeciwciał przeciw fosfatazie tyrozynowej u bliźniąt stęŝenie przeciwciał przeciw fosfatazie tyrozynowej [U/ml] A.T. M.T. 0,2 3,5 czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy u A.T. (miesiące)

17 Badanie A.T. M.T. I pobranie II pobranie (po insulinie) Limfocyty 1,9 G/l 2,1 G/l 2,1 %limf G/l %limf G/l %limf G/l Limfocyty T4 (CD3+, CD4+) 44 0, , ,76 Limfocyty T8 (CD3+, CD8+) 20 0, , ,5 Stosunek T4/T8 2,2 2,1 1,5 Limfocyty T (CD3+) 70 1, , ,26 Limfocyty T aktywowane/hla DR 4 0,08 4 0,08 4 0,08 Limfocyty B (CD19+) 9 0, , ,21 Limfocty NK (CD3- /CD16+/CD56+) 21 0,4 19 0,4 27 0,57

18 PROLAKTYNA [miu/l] Na czczo Po obciąŝeniu metoklopramidem A.T. M.T. A.T. M.T Wartości referencyjne: na czczo miu/l test z metoklopramidem: 2-5 krotny wzrost wartości podstawowej

19 METFORMINA Lek zwiększający insulinowraŝliwość Coraz częściej stosowany w PCOS ObniŜa stęŝenie testosteronu i androstendionu Powoduje odpoczynek komórek produkujących insulinę?

20 WNIOSKI

21 WNIOSKI Autoimmunizacja względem komórek β trzustki moŝe występować bez jawnej cukrzycy typu 1 Stopień autoimmunizacji nie wpływa na ujawnienie się jawnej klinicznie cukrzycy Miano przeciwciał przeciw składnikom komórek β trzustki nie świadczy o stopniu uszkodzenia komórek wydzielających insulinę.

22 WNIOSKI Istnieją dodatkowe czynniki (oprócz autoimmunizacji), które warunkują wystąpienie cukrzycy typu 1. Przebieg cukrzycy typu 1 u pacjentów z dodatkowymi zaburzeniami endokrynologicznymi moŝe być chwiejny pomimo stosowania odpowiedniego leczenia. Nie naleŝy oceniać resztkowej zdolności sekrecyjnej komórek β trzustki na podstawie jednokrotnego oznaczenia c-peptydu.